14
Ta kɔjɨ kɨ dɔ tɔl Jeju’tɨ
(Mat 26.1-5; Luk 22.1-2; Jan 11.47,49,53)
1 Nanyi ndɔ joo kete kadɨ ndɔ ra nanyi Pakɨ kɨ nanyi mapa kɨ hum ɔd’ɔ el asɨ. Kibo’gɨ lə njekujənyamosɨ kadikare’gɨ, kɨ njendo ndukun’gɨ lə Luwə, sangi row kadɨ n’uwəi Jeju gidɨ kuwə n’tɔli’ə.
2 Be’ə, elinan eyina: «Adɨ j’uwəi’ə ndɔ ra nanyi’tɨ el nan de’gɨ a indəi kɨ wongɨ.»
Dene madɨ ur hu kɨ ətɨ majɨ dɔ Jeju’tɨ
(Mat 26.6-13; Jan 12.1-8; Luk 7.36-38)
3 Jeju in me ɓe’tɨ kɨ Betani, me kəy’tɨ lə Simon kɨ njebanjɨ. Lokɨ Jeju isɨ sɔ nya, dene madɨ re kɨ ku mbal kɨ ɓari’ə albatir kɨ hu kɨ ətɨ majɨ in me’tɨ. Hu kin gat’a in ngayn, rai kɨ mann kagɨ kɨ ɓari’ə «nar» inɓe dɔrɔ’a. Dene tɔ ku hu, ningə tətɨ hu kakin dɔ Jeju’tɨ.
4 De’gɨ madɨ dann nje kɨ in low’ə’tɨ non, rɔ’de nəl’de el adɨ elinan dann’de’tɨ eyina: «Tujɨ hu kin kɔ be ginn’ə in ri wa?
5 Asɨ kadɨ de taa’n nar kɨ asɨ silə ɓu mutə, ə ra’n kɨ njendoo’gɨ!» To rɔ’de adɨ elita dene kakin ngayn.
6 Nan Jeju el’de ene: «Inyəi dene kin keke. Tadɔ ri ə isɨ njuwəi’ə wa? Nya kɨ ra dɔ’m’tɨ in kulə kɨ majɨ.»
7 Njendoo’gɨ a in sese kɨ ndɔ’gɨ pətɨ, adɨ ndɔ kɨ me’se ndigɨ par ə a rai se’de, nan m’in, m’a m’in sese kɨ ndɔ’gɨ pətɨ el.
8 Dene kin ra nya kɨ asɨ go tɔgɨ’ne: Ɔy hu rɔ’m’tɨ kete nginə’n ninn’m kɨ a aw ɓadɨ’tɨ.
9 Ningə adɨ m’el’se ta kɨ rɔta’tɨ: lo’gɨ pətɨ dɔnangɨ’tɨ ne kɨ de’gɨ a iləi mbər Poyta kɨ majɨ səm’tɨ, a ɔri poy nya kɨ dene ra kin, kadɨ me’de olo’n dɔ’a’tɨ.
Judasɨ un dɔ Jeju
(Mat 26.14-16; Luk 22.3-6)
10 Judasɨ Isikariyotɨ kɨ in kɨ kare mbunə njendo’gɨ’tɨ lə Jeju kɨ dɔgɨ gidə in joo, aw ində ta’ne nan’tɨ kɨ kibo’gɨ lə njekujənyamosɨ kadikare’gɨ kadɨ ulə’n Jeju ji’de’tɨ.
11 Lokɨ kibo’gɨ oyi ta kɨ ta Judasɨ’tɨ, rɔ’de nəl’de ngayn adɨ uni ndu’de kadɨ n’adi’ə nar. Low’ə’tɨ non, Judasɨ sangɨ row kɨ kadɨ ulə’n Jeju ji’de’tɨ.
Jeju sɔ nya Pakɨ kɨ njendo’gɨ lə’ne
(Mat 26.17-19; Luk 22.7-13)
12 Ndɔ kɨ dɔkete lə ra nanyi kusɔ mapa kɨ hum ɔd’ɔ el, adɨ in ndɔ tɔl ngann batɨ’gɨ tadɔ nyakusɔ Pakɨ, njendo’gɨ lə Jeju dəji’ə eyina: «Lo kɨ ra be ə ndigɨ kadɨ j’aw jɨ ra nyakusɔ Pakɨ səm’tɨ kadɨ sɔ wa?»
13 Ningə Jeju ulə njendo’gɨ lə’ne joo, el’de ene: «Ai me ɓebo’tɨ kam, a tɔri tanan’tɨ kɨ dingəm kare kɨ otɨ mann me mbu ndar’tɨ dɔ’ne’tɨ, ningə uni go’ə.
14 Me kəy kɨ ur’tɨ ə eli nje kəy kin eyina: “Njendo ene: Kəy kɨ ra ə kadɨ m’re m’njɔ nya Pakɨ’tɨ kɨ njendo’gɨ lə’m wa?”
15 A ɔjɨ’se me kəy kɨ boi. Me kəy kin to taa, in kɨ ra go’ə ə binəm, kɨ nya’gɨ kɨ me’tɨ pətɨ. Lo kin ə a rai nyakusɔ Pakɨ səm’tɨ kadɨ j’usɔi.
16 Njendo’gɨ indəi, awi me ɓebo’tɨ kakin, ningə, ingəi nya’gɨ pətɨ asɨ nan tokɨ Jeju elɨ’n’de, adɨ rai nyakusɔ Pakɨ indəi dɔ’a dana.»
Njendo kare kɨ a un dɔ Jeju
(Mat 26.20-25; Luk 22.14; Jan 13.21-30)
17 Lokɨ kadɨ ur, Jeju re kɨ njendo’gɨ lə’ne kɨ dɔgɨ gidə in joo.
18 Lokɨ sii ta nyakusɔ’tɨ, Jeju el’de ene: «M’el’se tokɨ rɔta’tɨ: de kare dann’se’tɨ kɨ isɨ sɔ sə’m nya, a ulə’m ji de’gɨ’tɨ.»
19 Me njendo’gɨ ulə ngirə tujɨ, adɨ dəji ta Jeju kare kare eyina: «In m’in ɓe?»
20 Jeju el’de ene: «In de kare dann’se’tɨ in kɨ dɔgɨ gidə in joo inɓe kin. In kɨ ulə ji’ne sə’m nan’tɨ me ngo kusɔ nya’tɨ.»
21 Tadɔ Ngonn de a oy tokɨ ndangi me makitu’tɨ lə Luwə ɔji dɔ’a, nan kumtondoo in lə de kɨ a ulə Ngonn de ji de’gɨ’tɨ. De’ə kin, re oji’ə el kaa in sotɨ.
Nyakusɔ kɨ ar njay lə Burəɓe
(Mat 26.26-30; Luk 22.14-20; 1Ko 11.23-25)
22 Lokɨ sii ta nyakusɔ’tɨ, Jeju un mapa, njangɨ dɔ’a, ningə uwə tətɨ nan’tɨ, adɨ njendo’gɨ, ningə el’de ene: «taai, in kin in darɔ’m.»
23 Go mapa’tɨ, Jeju un kɔpɨ yiwi kandɨ nju, ra oyo dɔ’tɨ, ningə təl’n adɨ njendo’gɨ anyinan pətɨ dann’de’tɨ.
24 Jeju el’de ene: «In kin in mosɨ’m, mosɨ Kunmindɨ kɨ sigɨ kɨ a anyi tadɔ bulə de’gɨ.
25 Ningə m’el’se tokɨ rɔta’tɨ, m’a m’anyi yiwi kandɨ nju kɨ rangɨ el, bitɨ kadɨ m’a m’anyi kɨ sigɨ me Konɓe lə Luwə.»
26 Osi pa kulə tɔjɨ dɔ Luwə’tɨ, ningə tei awi dɔ mbal kagɨ Buni’gɨ’tɨ.
Jeju el tokɨ Piyər a manjɨ ta gər’ne
(Mat 26.31-35; Luk 22.31-34; Jan 13.36-38)
27 Jeju el njendo’gɨ lə’ne ene: «Ingɨ a mbətɨ m’in pətɨ, tadɔ ndangi me makitu’tɨ lə Luwə eyina: “M’a m’tɔl njekul batɨ’gɨ, ningə batɨ’gɨ a sananyinan kɨ lo lo.”
28 Nan lokɨ m’a m’ində lo koy’tɨ, m’a m’aw kete non’se’tɨ, to nginə’se Galile’tɨ.»
29 Piyər el Jeju ene: «Re de’gɨ pətɨ inyəi nu kɔ kaa, m’in m’a m’inyə’i kɔ el.»
30 Jeju təl el’ə ene: «Tokɨ rɔta’tɨ, adɨ m’el’i, in, ɓone, me kondɔ’tɨ inɓe kin, kunə kunjə a non nja joo el ɓay ə a manjɨ ta nja mutə ene in gərɨ’m el.»
31 Nan Piyər ra dɔ ndu’ne’tɨ ene: «Re in koy kaa m’a m’oy sə’i, um m’a manjɨ ta gəri el bitɨ.» Ningə ndəgɨ njendo’gɨ pətɨ eli ko ta inɓe kɨ Piyər el kakin tɔ.
Jeju elta kɨ Luwə Getisemane’tɨ
(Mat 26.36-46; Luk 22.39-46)
32 Go’tɨ, Jeju in kɨ njendo’gɨ lə’ne ɔti rei lo’tɨ madɨ kɨ tɔ’a nan Getisemane. Jeju el’de ene: «Sii lo kin’tɨ ne be in nginəi m’in, dɔkagilo’tɨ kɨ m’a m’elta kɨ Luwə.»
33 Jeju adɨ Piyər num, Jakɨ num, Jan num awi si’ə. Lo kin’tɨ, dadɨ kɨ ɓol kɨ metujɨ kibo ulə ngirə ra Jeju.
34 Adɨ Jeju el’de ene: «Me’m rosɨ kɨ metujɨ kɨ asɨ koy, sii ne be, sii kum ba um, in toi ɓi el.»
35 Jeju ɔtɨ kɨ kete nden, ningə osɨ kɨ takum’ne nanga, dəjɨ Luwə kadɨ re, to lo ra’tɨ ə, ɔsɨ dɔ kadɨ kon kin ngərəngɨ rɔ’ne’tɨ.
36 Jeju ene: «Aba! Bai, nya kɨ dum tɔgi goto, ə ɔsɨ kɔpɨ kon kin ngərəngɨ kɔ rɔ’m’tɨ, nan k’in ə kadɨ in kigo ndigɨ’tɨ lə’m el, nan kigo ndigɨ’tɨ lə’i yo taa.»
37 Jeju təl re rɔ njendo’gɨ’tɨ kɨ mutə, ningə ingə’de, isɨ toi ɓi, adɨ el Piyər ene: «Simon, isɨ to ɓi inɓe bitɨ wa? Asɨ kadɨ isɨ kum dɔ kadɨ’tɨ kɨ kare be el bitɨ wa?
38 Sii dɔ nja’se’tɨ ba, elita kɨ Luwə, kadɨ osi me nyanan’tɨ el. Ndil de kɨ me’ə’tɨ ge ra nya kɨ majɨ, nan darɔ in kɨ ton.»
39 Təl ɔr rɔ’ne se’de kɨ rangɨ ɓay, elta kɨ Luwə, un go mindɨ’ne kɨ kete inɓe kakin ɓay.
40 Lokɨ təl re rɔ’de’tɨ ningə, ingə’de isɨ toi ɓi ɓay. Kum’de ɔy diriri, lo ta kɨ kadɨ eli’ə kaa gəri el.
41 Jeju təl aw, re kɨ nja mutə, el’de ene: «In toi ta ɓitɨ ne, isɨ ɔri kon ɓay wa? Asɨ be nga! Dɔkagilo re. Ngɔsine a uləi m’in Ngonn de ji njeramajel’gɨ’tɨ nga.
42 Indəi taa adɨ j’awi, njekulə’m ji’de’tɨ ə a re am!»
Judasɨ ulə Jeju ji de’gɨ’tɨ
(Mat 26.47-56; Luk 22.47-53; Jan 18.3-12)
43 Lowə tɨ non lokɨ ta nanyi kɨ ta Jeju’tɨ ba ɓay ningə, Judasɨ, kɨ in kɨ kare dann njendo’gɨ’tɨ kɨ dɔgɨ gidə in joo ə isɨ re. Re kɨ kutɨ de’gɨ ngayn go’ne’tɨ. De’gɨ kɨ njekuwə kiyərɔ’gɨ ge, njekuwə gɔl’gɨ ji’de’tɨ ge. Bulə de’gɨ kin, in kibo’gɨ lə njekujənyamosɨ kadikare’gɨ, kɨ njendo ndukun’gɨ lə Luwə, kɨ ngatɔgɨ’gɨ, ə uləi’de.
44 Judasɨ kɨ njekundɔ Jeju, elinan se’de nya kɨ n’a n’ra kadɨ to gəri Jeju ene: «De kɨ m’a m’ində ta’m kɔt’ɔ kin ə, in darɔ’a inɓe, ənn ə, uwəi’ə səm, indəi kum’se go’ə’tɨ majɨ ai si’ə!»
45 In be ə, te inɓe kɨ Judasɨ te par ə, ɔtɨ re rɔ Jeju’tɨ el’ə ene: «Njendo de’gɨ!» Ningə, ində ta’ne kɔt’ɔ’tɨ.
46 Nje kɨ nungɨ indəi ji’de dɔ Jeju’tɨ uwəi’ə.
47 Lokɨ uwəi’ə, kɨ kare dann nje kɨ in si’ə nan’tɨ, ɔr kiyərɔ lə’ne tugə’n mbi paja lə kibo lə njekujənyamosɨ kadikare’gɨ, batɨ gangɨ.
48 Jeju un ta el’de ene: «To to nya kɨ m’in kaya de ə, in rei kɨ kiyərɔ’gɨ kɨ gɔl’gɨ ta kadɨ uwəi m’in be?
49 Ndɔ’gɨ pətɨ, m’in sese nan’tɨ natɨ Kəy’tɨ lə Luwə, m’ndo de’gɨ nya, kaa, uwəi m’in el, nan in kin to be ɓone kadɨ ta’gɨ kɨ ndangi me makitu’tɨ lə Luwə tɔli ta’de.»
50 Lo kin’tɨ, njendo’gɨ li’ə pətɨ anyinan ə inyəi’ə.
51 Ngonn kɨ basa kare, kɨ dolo rɔ’ne kɨ ta ku inɓe par, un go Jeju. De’gɨ uwəi ngonn kɨ basa kakin,
52 nan, inyə ta ku kɨ dolo’n rɔ’ne kakin ji’de’tɨ, ə anyi kɨ rɔ’ne kare aw.
Jeju ra non njegangita’gɨ’tɨ lə Juwipɨ’gɨ
(Mat 26.57-68; Luk 22.54-55,63-71; Jan 18.12-18)
53 Nje kuwə Jeju, awi si’ə non kibo’tɨ lə njekujənyamosɨ kadikare’gɨ. In lo kin ə kibo’gɨ lə njekujənyamosɨ kadikare’gɨ kɨ ngatɔgɨ’gɨ kɨ njendo ndukun’gɨ lə Luwə, pətɨ kawinan’tɨ.
54 Piyər ra njiyə go’de’tɨ sanyi, nden nden, re ur go’de’tɨ, natɨ lo’tɨ lə kibo lə njekujənyamosɨ kadikare’gɨ kakin. Re isɨ nan’tɨ kɨ paja’gɨ ta por’tɨ, isɨ nduwi.
55 Kibo’gɨ lə njekujənyamosɨ kadikare’gɨ kɨ nje gangɨ ta’gɨ lə Juwipɨ’gɨ, ba pətɨ, sangi row təti ta madɨ kadɨ n’gangi ta koy dɔ Jeju’tɨ, nan ingəi el.
56 De’gɨ ngayn təti ta kɨ ngom dɔ’a’tɨ, nan ta kɨ tətɨ’gɨ lə’de aw go nan’tɨ el.
57 Nje kɨ nagɨ indəi rai taa, taa təti ta kɨ ngom dɔ’a’tɨ eyina:
58 «J’oo ta’a’tɨ ene: “M’a m’tujɨ Kəy lə Luwə kɨ de’gɨ rai kɨ ji’de kam kɔ, ningə me ndɔ’tɨ kɨ mutə, m’a m’ra in kɨ rangɨ kɨ de ra kɨ ji’ne el.”»
59 Dɔ ta’tɨ inɓe kin kaa, ndu nje tətɨ ta’gɨ osɨ go nan’tɨ el.
60 Ə kibo lə njekujənyamosɨ kadikare’gɨ ində taa dann de’gɨ’tɨ kɨ kawinan, dəjɨ Jeju ene: «A elta madɨ dɔ ta’gɨ’tɨ kɨ de’gɨ ra eli dɔ’i’tɨ kam el wa?»
61 Nan Jeju ra ta’ne mbo, te ta’ne ilə’de’tɨ el. *Kibo lə njekujənyamosɨ kadikare’gɨ dəjɨ Jeju ta kɨ rangɨ ɓay ene: «In, ə in Kirisitɨ De kɨ Luwə mbət’ə, kɨ in Ngonn lə Luwə kɨ de’gɨ isɨ uləi tɔjɨ dɔ’a’tɨ kin wa?»
62 Ə Jeju el’ə ene: «In m’inɓe, ningə a oyi m’in Ngonn de m’njɨ dɔjikɔl Luwə’tɨ kɨ nje tɔgɨ, a oyi m’in m’ində dɔran’tɨ m’re me kilndi’tɨ.»
63 Kibo lə njekujənyamosɨ kadikare’gɨ til ku’gɨ kɨ rɔ’ne’tɨ, ə el ene: «In kin, jɨ sangɨ kadɨ de madɨ kɨ rangɨ elta dɔ’a’tɨ ɓay wa?
64 Inɓe’gɨ oyi ndu’ə kɨ el’n ta kɨ mal dɔ Luwə kɨ mbi’se ne. Ta ri ə in məri dɔ’a’tɨ wa?» Ə de’gɨ pətɨ kɨ in low’ə’tɨ kin gangi ta dɔ Jeju’tɨ, kadɨ in de kɨ sɔw dɔ koy.
65 Nje kɨ nan’gɨ, uləi ginn tuw mannta’de dɔ’a’tɨ, ndəmi takum’ə, ningə ɓiri ji’de ɔsi’ə’n’ə, ə eli’ə eyina: «in ra rɔ’i to njekeltakita Luwə’tɨ be ə ɔjɨ’je de kɨ ɔsi adɨ j’oo!» Low’ə’tɨ non, paja’gɨ uwəi Jeju, agi kɨ rɔ’a’tɨ tindəi kɔt’ɔ.
Piyər majɨ ta gər Jeju
(Mat 26.69-75; Luk 22.56-62; Jan 18.15-18,25-27)
66 Lokɨ Piyər in tambalo’tɨ, nanga ne ɓay, dene kare kɨ dann dene’gɨ’tɨ kɨ nje ra kulə’gɨ’tɨ me kəy’tɨ lə kibo lə njekujənyamosɨ kadikare’gɨ in non re.
67 Oo Piyər isɨ nduw por ningə, ində manj’a ba, ə el’ə ene: «In kaa, in kɨ Jeju kɨ Najaretɨ’tɨ tɔ el wa?»
68 Nan Piyər el’ə ene: «Jagɨ m’gər’ə el, ta m’gər me ta lə’i inɓe kɨ ra el kam el tɔ.» Go’tɨ Piyər ɔtɨ aw ra ta ndogɨ’tɨ, ningə kunə kunjə non.
69 Dene kakin ilə kum’ne oo’n Piyər, ningə təl re dɔ ta’tɨ kakin ɓay, el de’gɨ kɨ rai se’de non ene: «Dingəm kam in kɨ kare dann de’gɨ’tɨ li’ə tɔ.»
70 Piyər təl manjɨ nja kare ɓay, ene n’gər’ə el. Ningə njaba go’tɨ, ə de’gɨ kɨ rai se’de non, rei eli Piyər ɓay eyina: «Tokɨ rɔta’tɨ, in kaa, in kɨ kare dann de’gɨ’tɨ li’ə tɔ, tadɔ in de kɨ Galile’tɨ.»
71 Ə lo kin’tɨ Piyər iw rɔ’ne kɨ ta kɨ ngan ngayn ene: «Kadɨ Luwə ra sə’m nya kɨ ngan, re m’elta kɨ ngom. M’gər dingəm kɨ a elita li’ə kam el.»
72 Ningə tanan’tɨ non, kɨ nja joo, kunə kunjə non. Nga ningə, me Piyər olo dɔ ta’tɨ kɨ Jeju el’ə ene: «Kete taa kadɨ kunə kunjə non kɨ nja joo a manjɨ ta kɨ nja mutə ene gərɨ’m el,» adɨ Piyər non kɨ mann kum’ne.