19
Back to Ephesus
Ἐγένετο δὲ ἐν τῷ τὸν Ἀπολλὼ εἶναι ἐν Κορίνθῳ, Παῦλον, διελθόντα τὰ ἀνωτερικὰ μέρη, ἐλθεῖν* εἰς Ἔφεσον.
Disciples of John
Καὶ εὑρών τινας μαθητὰς εἶπεν§ πρὸς αὐτούς, «Εἰ Πνεῦμα Ἅγιον ἐλάβετε πιστεύσαντεςΟἱ δὲ εἶπον* πρὸς αὐτόν, «Ἀλλ᾿ οὐδὲ εἰ Πνεῦμα Ἅγιόν ἐστιν ἠκούσαμεν Εἶπέν τε,


«Εἰς τί οὖν ἐβαπτίσθητεΟἱ δὲ εἶπον,§ «Εἰς τὸ Ἰωάννου βάπτισμα
Εἶπεν δὲ* Παῦλος, «Ἰωάννης μὲν ἐβάπτισεν βάπτισμα μετανοίας, τῷ λαῷ λέγων εἰς τὸν ἐρχόμενον μετ᾿ αὐτὸν ἵνα πιστεύσωσιν, τοῦτ᾿ ἔστιν, εἰς τὸν Χριστόν, Ἰησοῦν§ Ἀκούσαντες δὲ ἐβαπτίσθησαν εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ. Καὶ ἐπιθέντος αὐτοῖς τοῦ Παύλου τὰς* χεῖρας ἦλθεν τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον ἐπ᾿ αὐτούς, ἐλάλουν τε γλώσσαις καὶ προεφήτευον. Ἦσαν δὲ οἱ πάντες ἄνδρες ὡσεὶ δεκαδύο.
The school of Tyrannus becomes the base
Εἰσελθὼν δὲ εἰς τὴν συναγωγὴν ἐπαρρησιάζετο, ἐπὶ μῆνας τρεῖς, διαλεγόμενος καὶ πείθων τὰ§ περὶ τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Ὡς δέ τινες ἐσκληρύνοντο καὶ ἠπείθουν, κακολογοῦντες τὴν Ὁδὸν ἐνώπιον τοῦ πλήθους, ἀποστὰς ἀπ᾿ αὐτῶν ἀφώρισεν τοὺς μαθητάς, καθ᾿ ἡμέραν διαλεγόμενος ἐν τῇ σχολῇ Τυράννου τινός.* 10 Τοῦτο δὲ ἐγένετο ἐπὶ ἔτη δύο, ὥστε πάντας τοὺς κατοικοῦντας τὴν Ἀσίαν ἀκοῦσαι τὸν λόγον τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ, Ἰουδαίους τε καὶ Ἕλληνας.
11 Δυνάμεις δὲ οὐ τὰς τυχούσας ἐποίει Θεὸς§ διὰ τῶν χειρῶν Παύλου, 12 ὥστε καὶ ἐπὶ τοὺς ἀσθενοῦντας ἐπιφέρεσθαι* ἀπὸ τοῦ χρωτὸς αὐτοῦ σουδάρια σιμικίνθια, καὶ ἀπαλλάσσεσθαι ἀπ᾿ αὐτῶν τὰς νόσους τά τε πνεύματα τὰ πονηρὰ ἐξέρχεσθαι ἀπ᾿ αὐτῶν.
Some fake exorcists
13 Ἐπεχείρησαν§ δέ τινες ἀπὸ* τῶν περιερχομένων Ἰουδαίων ἐξορκιστῶν ὀνομάζειν ἐπὶ τοὺς ἔχοντας τὰ πνεύματα τὰ πονηρὰ τὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ, λέγοντες, «Ὁρκίζομεν ὑμᾶς τὸν Ἰησοῦν ὃν Παῦλος κηρύσσει 14 Ἦσαν δέ τινες§ υἱοὶ Σκευᾶ Ἰουδαίου ἀρχιερέως ἑπτὰ* οἱ τοῦτο ποιοῦντες. 15 Ἀποκριθὲν δὲ τὸ πνεῦμα τὸ πονηρὸν εἶπεν, «Τὸν§ Ἰησοῦν γινώσκω, καὶ τὸν Παῦλον ἐπίσταμαι, ὑμεῖς δὲ τίνες ἐστέ 16 Καὶ ἐφαλλόμενος* ἐπ᾿ αὐτοὺς ἄνθρωπος ἐν ἦν τὸ πνεῦμα τὸ πονηρὸν καὶ κατακυριεύσαν§ αὐτῶν·* ἴσχυσεν κατ᾿ αὐτῶν, ὥστε γυμνοὺς καὶ τετραυματισμένους ἐκφυγεῖν ἐκ τοῦ οἴκου ἐκείνου. 17 Τοῦτο δὲ ἐγένετο πᾶσιν γνωστόν, Ἰουδαίοις τε καὶ Ἕλλησιν, τοῖς κατοικοῦσιν τὴν Ἔφεσον· καὶ ἐπέπεσεν φόβος ἐπὶ πάντας αὐτούς, καὶ ἐμεγαλύνετο τὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ. 18 Πολλοί τε τῶν πεπιστευκότων ἤρχοντο, ἐξομολογούμενοι καὶ ἀναγγέλλοντες τὰς πράξεις αὐτῶν. 19 Ἱκανοὶ δὲ τῶν τὰ περίεργα πραξάντων συνενέγκαντες τὰς βίβλους κατέκαιον ἐνώπιον πάντων (καὶ συνεψηφίσαντο§ τὰς τιμὰς αὐτῶν καὶ εὗρον ἀργυρίου μυριάδας πέντε). 20 Οὕτως κατὰ κράτος λόγος τοῦ Κυρίου* ηὔξανεν καὶ ἴσχυεν.
21 Ὡς δὲ ἐπληρώθη ταῦτα, ἔθετο Παῦλος ἐν τῷ πνεύματι, διελθὼν τὴν Μακεδονίαν καὶ Ἀχαΐαν, πορεύεσθαι εἰς Ἱερουσαλήμ, εἰπὼν ὅτι «Μετὰ τὸ γενέσθαι με ἐκεῖ, δεῖ με καὶ Ῥώμην ἰδεῖν 22 Ἀποστείλας δὲ εἰς τὴν Μακεδονίαν δύο τῶν διακονούντων αὐτῷ, Τιμόθεον καὶ Ἔραστον, αὐτὸς ἐπέσχεν χρόνον εἰς τὴν Ἀσίαν.
Demetrius
23 Ἐγένετο δὲ κατὰ τὸν καιρὸν ἐκεῖνον τάραχος οὐκ ὀλίγος περὶ τῆς Ὁδοῦ. 24 Δημήτριος γάρ τις ὀνόματι, ἀργυροκόπος, ποιῶν ναοὺς ἀργυροῦς Ἀρτέμιδος, παρείχετο τοῖς τεχνίταις ἐργασίαν οὐκ ὀλίγην·§ 25 οὓς συναθροίσας, καὶ τοὺς περὶ τὰ τοιαῦτα ἐργάτας, εἶπεν· «Ἄνδρες, ἐπίστασθε ὅτι ἐκ ταύτης τῆς ἐργασίας εὐπορία ἡμῶν* ἐστιν. 26 Καὶ θεωρεῖτε καὶ ἀκούετε ὅτι οὐ μόνον Ἐφέσου ἀλλὰ σχεδὸν πάσης τῆς Ἀσίας Παῦλος οὗτος πείσας μετέστησεν ἱκανὸν ὄχλον, λέγων ὅτι οὐκ εἰσὶν θεοὶ οἱ διὰ χειρῶν γινόμενοι. 27 Οὐ μόνον δὲ τοῦτο κινδυνεύει ἡμῖν τὸ μέρος εἰς ἀπελεγμὸν ἐλθεῖν, ἀλλὰ καὶ τὸ τῆς μεγάλης θεᾶς Ἀρτέμιδος ἱερὸν εἰς οὐδὲν§ λογισθῆναι, μέλλειν δὲ* καὶ καθαιρεῖσθαι τὴν μεγαλειότητα αὐτῆς, ἣν ὅλη Ἀσία καὶ οἰκουμένη σέβεται
28 Ἀκούσαντες δὲ καὶ γενόμενοι πλήρεις θυμοῦ ἔκραζον λέγοντες, «Μεγάλη Ἄρτεμις Ἐφεσίων 29 Καὶ ἐπλήσθη πόλις ὅλη§ τῆς* συγχύσεως, ὥρμησάν τε ὁμοθυμαδὸν εἰς τὸ θέατρον (συναρπάσαντες Γάϊον καὶ Ἀρίσταρχον, Μακεδόνας, συνεκδήμους Παύλου). 30 Τοῦ δὲ Παύλου βουλομένου εἰσελθεῖν εἰς τὸν δῆμον, οὐκ εἴων αὐτὸν οἱ μαθηταί. 31 Τινὲς δὲ καὶ τῶν Ἀσιαρχῶν, ὄντες αὐτῷ φίλοι, πέμψαντες πρὸς αὐτὸν παρεκάλουν μὴ δοῦναι ἑαυτὸν εἰς τὸ θέατρον. 32 Ἄλλοι μὲν οὖν ἄλλο τι ἔκραζον, ἦν γὰρ ἐκκλησία συγκεχυμένη, καὶ οἱ πλείους οὐκ ᾔδεισαν τίνος ἕνεκεν§ συνεληλύθεισαν. 33 Ἐκ δὲ τοῦ ὄχλου προεβίβασαν* Ἀλέξανδρον, προβαλλόντων αὐτὸν τῶν Ἰουδαίων. δὲ Ἀλέξανδρος, κατασείσας τὴν χεῖρα, ἤθελεν ἀπολογεῖσθαι τῷ δήμῳ. 34 Ἐπιγνόντες δὲ ὅτι Ἰουδαῖός ἐστιν, φωνὴ ἐγένετο μία ἐκ πάντων ὡς ἐπὶ ὥρας δύο κραζόντων, «Μεγάλη Ἄρτεμις Ἐφεσίων
35 Καταστείλας δὲ γραμματεὺς τὸν ὄχλον φησίν· «Ἄνδρες Ἐφέσιοι, τίς γάρ ἐστιν ἄνθρωπος§ ὃς οὐ γινώσκει τὴν Ἐφεσίων πόλιν νεωκόρον* οὖσαν τῆς μεγάλης θεᾶς Ἀρτέμιδος καὶ τοῦ Διοπετοῦς; 36 Ἀναντιρρήτων οὖν ὄντων τούτων, δέον ἐστὶν ὑμᾶς κατεσταλμένους ὑπάρχειν καὶ μηδὲν προπετὲς πράσσειν. 37 Ἠγάγετε γὰρ τοὺς ἄνδρας τούτους, οὔτε ἱεροσύλους οὔτε βλασφημοῦντας τὴν θεὸν§ ὑμῶν.* 38 Εἰ μὲν οὖν Δημήτριος καὶ οἱ σὺν αὐτῷ τεχνῖται ἔχουσιν πρός τινα λόγον, ἀγοραῖοι ἄγονται, καὶ ἀνθύπατοί εἰσιν· ἐγκαλείτωσαν ἀλλήλοις. 39 Εἰ δέ τι περὶ ἑτέρων§ ἐπιζητεῖτε,* ἐν τῇ ἐννόμῳ ἐκκλησίᾳ ἐπιλυθήσεται. 40 Καὶ γὰρ κινδυνεύομεν ἐγκαλεῖσθαι στάσεως, περὶ τῆς σήμερον, μηδενὸς αἰτίου ὑπάρχοντος περὶ οὗ οὐ δυνησόμεθα ἀποδοῦναι λόγον§ τῆς συστροφῆς ταύτης 41 Καὶ ταῦτα εἰπὼν ἀπέλυσεν τὴν ἐκκλησίαν.
* 19:1 ελθειν f35 B [92%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ κατελθειν (ℵ)A [4%] [NU] ¦ ερχεται D ¦ two other variants [4%] 19:1 ευρων f35 D [85.5%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ ευρον [9%] ¦ ευρειν A,B (5.5%) NU ¦ ευριν ℵ 19:1 τινας μαθητας rell ¦ ~ 21 OC § 19:2 ειπεν f35 D (94.7%) HF,RP,OC,TR,CP ¦ 1 τε ℵA,B (3.6%) NU ¦ 1 δε (1.7%) * 19:2 ειπον f35 [95%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ — ℵA,B,D [5%] NU 19:2 ουδε f35 (D) [98%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ ουδ ℵA,B [2%] NU 19:3 1) ειπεν τε f35 B (18.3%) NU ¦ ειπεν δε D (4.5%) ¦ ειπεν ουν (1.7%) 2) ειπεν τε προς αυτους (61.6%) HF,RP,OC,TR,CP ¦ ειπεν δε προς αυτους (5.1%) ¦ ειπεν προς αυτους (1.1%) 3) ο δε ειπεν ℵA (3.6%) ¦ ο δε ειπεν αυτοις (4%) ¦ ο δε παυλος προς αυτους 𝕻38At issue is a minor question of taste or style. The second set of three gives the complete formula, the first gives a shortened form. We observe that in verse 2 there is a complete exchange between Paul and the group of disciples, and the full introductory formula is used for both. In verse 3 there is a second complete exchange, wherein the second introductory formula is short—should not the first introductory formula also be short, to match it? That would seem to make for better style. But the attestation for the long form is fairly strong, 67.8% vs 24.5%. Presumably the contenders are the first variants in 1) and 2), so τε wins over δε. I consider that the first variant in 1) really is the better reading, as well as being attested by f35. § 19:3 ειπον rell ¦ ειπαν ℵA,B [2%] NU * 19:4 δε rell ¦ τε [45%] 19:4 μεν f35 [96%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ — ℵA,B,D [4%] NU 19:4 χριστον f35 (D) [96%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ — ℵA,B [4%] NU § 19:4 χριστον ιησουν rell ¦ ~ 21 OC * 19:6 τας f35 [55%] HF,RP,OC,TR,CP[NU] ¦ — ℵA,B(D) [45%] 19:6 προεφητευον f35 [93%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ επροφητευον ℵA,B,D [7%] NU 19:7 δεκαδυο f35 [94%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ δωδεκα ℵA,B,D [6%] NU § 19:8 τα f35 ℵA [96%] HF,RP,OC,TR,CP[NU] ¦ — B,D [4%] * 19:9 τινος f35 (D) [97%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ — ℵA,B [3%] NU 19:10 ιησου f35 [87%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ — ℵA,B(D) [13%] NU 19:11 δε f35 D [22%] ¦ τε ℵA,B [78%] HF,RP,OC,TR,CP,NU § 19:11 εποιει ο θεος f35 [95%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ ~ 231 ℵA,B,D [5%] NU * 19:12 επιφερεσθαι f35 D [90%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ αποφερεσθαι ℵA,B [5%] NU ¦ two other variants [5%] 19:12 απαλλασσεσθαι rell ¦ απαλλασεσθαι B [15%] ¦ at least six further spellings 19:12 εξερχεσθαι απ αυτων f35 [88%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ εκπορευεσθαι ℵA,B,D [7%] NU ¦ 1 [5%] § 19:13 επεχειρησαν rell ¦ επεχειρισαν [3%] CP ¦ επεχιρησαν ℵ * 19:13 απο f35 [55%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ και ℵA,B [5%] NU ¦ και 1 [40%] ¦ εκ D 19:13 ορκιζομεν f35 [90%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ ορκιζω ℵA,B,D [3%] NU ¦ ορκιζωμεν [1%] ¦ εξορκιζομεν [5%] ¦ — [1%] 19:13 ο f35 [35%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ — ℵA,B,D [65%] NU § 19:14 τινες f35 ℵA (95.8%) HF,RP,OC,TR,CP ¦ τινος [𝕻38]B[D] (4%) NU ¦ — 𝕻38 and D have a long addition ¦ one other variant * 19:14 υιοι σκευα ιουδαιου αρχιερεως επτα f35 (91%) HF,RP,OC,TR,CP ¦ ~ 23451 ℵ(A)B (8.5%) NU ¦ — 𝕻38 and D are wild 19:14 οι f35 (95%) HF,RP,OC,TR,CP ¦ — ℵA,B (4.7%) NU ¦ — 𝕻38 and D are wild 19:15 ειπεν f35 [93%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ 1 αυτοις ℵA,B,D [7%] NU § 19:15 τον f35 ℵA,D [97%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ 1 μεν B [3%] [NU] * 19:16 εφαλλομενος f35 [94%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ εφαλομενος ℵA,B [5%] NU ¦ εναλλομενος D ¦ two other variants [1%] 19:16 επ αυτους ο ανθρωπος f35 (D) [93%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ ~ 3412 ℵA,B [5%] NU ¦ 34 [2%] 19:16 και f35 ℵ [95%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ — A,B(D) [5%] NU § 19:16 κατακυριευσαν f35 A [80%] HF,RP,CP ¦ κατακυριευσας ℵB [18%] OC,TR,NU ¦ κυριευσας D [1%] ¦ κατεκυριευσεν [1%] * 19:16 αυτων f35 [90%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ αμφοτερων ℵA,B,D [5%] NU ¦ two other variants [5%] 19:17 εγενετο πασιν γνωστον f35 [20%] ¦ ~ 132 ℵA,B,D [75%] HF,RP,OC,TR,CP,NU ¦ ~ 312 [5%] 19:18 αναγγελλοντες rell ¦ αναγγελοντες [18%] ¦ one other variant § 19:19 συνεψηφισαντο f35 [20%] ¦ συνεψηφισαν ℵA,B(D) [67%] HF,RP,OC,TR,CP,NU ¦ συνεψηφησαν [12%] ¦ two other variants [1%] * 19:20 ο λογος του κυριου f35 [97%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ ~ 3412 ℵA,B [1%] NU ¦ 123 θεου [2%] ¦ 3 θεου D 19:21 διελθων rell ¦ διελθειν A,D [20%] ¦ one other variant 19:21 ιερουσαλημ f35 [92%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ ιεροσολυμα ℵA,B(D) [8%] NU § 19:24 εργασιαν ουκ ολιγην f35 [96%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ ~ 231 (ℵ)A,B,D [4%] NU * 19:25 ημων f35 [93%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ ημιν ℵA,B(D) [7%] NU 19:26 γινομενοι rell ¦ γενομενοι D [15%] ¦ γεινομενοι B ¦ three other variants 19:27 αρτεμιδος ιερον f35 ℵA,B [25%] OC,TR,NU ¦ ~ 21 D [75%] HF,RP,CP § 19:27 ουδεν f35 D [40%] TR ¦ ουθεν ℵA,B [60%] HF,RP,OC,CP,NU * 19:27 δε f35 [88%] HF,RP,TR,CP ¦ τε ℵA,B [10%] OC,NU ¦ — D [2%] 19:27 την μεγαλειοτητα f35 [95%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ της μεγαλειοτητος (ℵ)A,B [5%] NU ¦ — D 19:28 πληρεις rell ¦ πληρης A [20%] ¦ πληρις ℵ [1%] § 19:29 ολη f35 (D) [92%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ — ℵA,B [8%] NU * 19:29 της f35 ℵA,B [95%] HF,RP,OC,NU ¦ — (D) [5%] TR,CP 19:29 συνεκδημους rell ¦ 1 του [5%] TR 19:30 του δε παυλου f35 [95%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ ~ 32 ℵA,B [3%] NU ¦ ~ 132 [1%] ¦ ~ 213 (D) § 19:32 ενεκεν f35 D [97%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ ενεκα ℵA,B [3%] NU * 19:33 προεβιβασαν f35 [96%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ συνεβιβασαν ℵA,B [4%] NU ¦ κατεβιβασαν D 19:33 προβαλλοντων f35 D [65%] OC,CP ¦ προβαλοντων ℵA,B [35%] HF,RP,TR,NU 19:34 επιγνοντες f35 ℵA,B [70%] HF,RP,OC,CP,NU ¦ επιγνοντων [5%] TR ¦ επιγνωντες [25%] § 19:35 ανθρωπος f35 D [92%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ ανθρωπων ℵA,B [8%] NU * 19:35 νεωκορον rell ¦ νεοκορον [25%] ¦ ναοκορον D 19:35 θεας f35 [94%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ — ℵA,B,D [6%] NU 19:36 πρασσειν rell ¦ πραττειν [10%] TR ¦ πρασσιν ℵ ¦ two other variants § 19:37 θεον rell ¦ θεαν D [15%] OC,TR * 19:37 υμων f35 [90%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ ημων ℵA,B,D [10%] NU 19:38 εχουσιν προς τινα λογον f35 ℵA,B [95%] HF,RP,OC,CP,NU ¦ ~ 2341 [5%] TR 19:38 εγκαλειτωσαν rell ¦ εγκαλητωσαν [20%] ¦ εγκαλιτωσαν D [1%] § 19:39 περι ετερων f35 ℵA,D (92.7%) HF,RP,OC,TR,CP ¦ περαιτερω B (4.7%) NU ¦ περετερω (1.1%) ¦ περετερον (0.6%) ¦ three other variants (0.9%) * 19:39 επιζητειτε rell ¦ επιζητειται ℵ [13%] ¦ ζητειτε [2%] ¦ one other variant 19:40 ου f35 ℵA,B [90%] HF,RP,CP[NU] ¦ — D [10%] OC,TR 19:40 αποδουναι f35 ℵA,B,D [20%] OC,TR,NU ¦ δουναι [80%] HF,RP,CP ¦ two other variants § 19:40 λογον f35 D [93%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ 1 περι ℵA,B [7%] NU