☰ Galatians 1
ΠΡΟΣ ΓΑΛΑΤΑΣ
Introduction
1
Salutation
1 Παῦλος, ἀπόστολος—οὐκ ἀπ᾿ ἀνθρώπων οὐδὲ δι᾿ ἀνθρώπου, ἀλλὰ διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ Θεοῦ Πατρός, τοῦ ἐγείραντος αὐτὸν ἐκ νεκρῶν— 2 καὶ οἱ σὺν ἐμοὶ πάντες ἀδελφοί, ταῖς ἐκκλησίαις τῆς Γαλατίας· 3 Χάρις ὑμῖν καὶ εἰρήνη ἀπὸ Θεοῦ Πατρὸς καὶ Κυρίου ἡμῶν* Ἰησοῦ Χριστοῦ, 4 τοῦ δόντος ἑαυτὸν περὶ† τῶν ἁμαρτιῶν ἡμῶν, ὅπως ἐξέληται ἡμᾶς ἐκ τοῦ ἐνεστῶτος αἰῶνος‡ πονηροῦ, κατὰ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ καὶ Πατρὸς ἡμῶν, 5 ᾧ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.
Paul is disappointed
6 Θαυμάζω ὅτι οὕτως§ ταχέως μετατίθεσθε ἀπὸ τοῦ καλέσαντος ὑμᾶς ἐν χάριτι Χριστοῦ,* εἰς ἕτερον εὐαγγέλιον 7 —ὃ οὐκ ἔστιν ἄλλο, εἰ μή τινές εἰσιν οἱ ταράσσοντες ὑμᾶς καὶ θέλοντες μεταστρέψαι τὸ εὐαγγέλιον τοῦ Χριστοῦ. 8 Ἀλλὰ καὶ ἐὰν ἡμεῖς, ἢ ἄγγελος ἐξ οὐρανοῦ, εὐαγγελίζηται ὑμῖν† παρ᾿ ὃ εὐηγγελισάμεθα ὑμῖν, ἀνάθεμα ἔστω. 9 Ὡς προειρήκαμεν,‡ καὶ ἄρτι πάλιν λέγω· Εἴ τις ὑμᾶς§ εὐαγγελίζεται παρ᾿ ὃ παρελάβετε, ἀνάθεμα ἔστω.
10 Ἄρτι γὰρ ἀνθρώπους πείθω, ἢ τὸν Θεόν; Ἢ ζητῶ ἀνθρώποις ἀρέσκειν; Εἰ γὰρ* ἔτι ἀνθρώποις ἤρεσκον, Χριστοῦ δοῦλος οὐκ ἂν ἤμην.
Paul’s credentials
11 Γνωρίζω δὲ† ὑμῖν, ἀδελφοί, τὸ εὐαγγέλιον τὸ εὐαγγελισθὲν ὑπ᾿ ἐμοῦ ὅτι οὐκ ἔστιν κατὰ ἄνθρωπον· 12 οὐδὲ γὰρ ἐγὼ παρὰ‡ ἀνθρώπου παρέλαβον αὐτό, οὔτε ἐδιδάχθην· ἀλλὰ δι᾿ ἀποκαλύψεως§ Χριστοῦ.
How he was before
13 Ἠκούσατε γὰρ τὴν ἐμὴν ἀναστροφήν ποτε ἐν τῷ Ἰουδαϊσμῷ, ὅτι καθ᾿ ὑπερβολὴν ἐδίωκον τὴν ἐκκλησίαν τοῦ Θεοῦ καὶ ἐπόρθουν αὐτήν· 14 καὶ προέκοπτον ἐν τῷ Ἰουδαϊσμῷ ὑπὲρ πολλοὺς συνηλικιώτας* ἐν τῷ γένει μου, περισσοτέρως ζηλωτὴς ὑπάρχων τῶν πατρικῶν μου παραδόσεων.
Then he was re-cycled
15 Ὅτε δὲ εὐδόκησεν ὁ Θεός†—ὁ ἀφορίσας με ἐκ κοιλίας μητρός μου καὶ καλέσας διὰ τῆς χάριτος αὐτοῦ— 16 ἀποκαλύψαι τὸν Υἱὸν αὐτοῦ ἐν ἐμοὶ ἵνα εὐαγγελίζωμαι‡ αὐτὸν ἐν τοῖς ἔθνεσιν, εὐθέως οὐ προσανεθέμην σαρκὶ καὶ αἵματι, 17 οὐδὲ ἀνῆλθον εἰς Ἱεροσόλυμα πρὸς τοὺς πρὸ ἐμοῦ ἀποστόλους· ἀλλὰ§ ἀπῆλθον εἰς Ἀραβίαν, καὶ πάλιν ὑπέστρεψα εἰς Δαμασκόν.
A new life and ministry
18 Ἔπειτα, μετὰ ἔτη τρία,* ἀνῆλθον εἰς Ἱεροσόλυμα ἱστορῆσαι Πέτρον,† καὶ ἐπέμεινα πρὸς αὐτὸν ἡμέρας δεκαπέντε. 19 (Ἕτερον δὲ τῶν ἀποστόλων οὐκ εἶδον, εἰ μὴ Ἰάκωβον, τὸν ἀδελφὸν τοῦ Κυρίου. 20 Ἃ δὲ γράφω ὑμῖν, ἰδοὺ ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ ὅτι οὐ ψεύδομαι.) 21 Ἔπειτα ἦλθον εἰς τὰ κλίματα‡ τῆς Συρίας καὶ τῆς Κιλικίας. 22 Ἤμην δὲ ἀγνοούμενος τῷ προσώπῳ ταῖς ἐκκλησίαις τῆς Ἰουδαίας (ταῖς ἐν Χριστῷ) 23 —μόνον δὲ ἀκούοντες ἦσαν ὅτι «Ὁ διώκων ἡμᾶς ποτε νῦν εὐαγγελίζεται τὴν πίστιν ἥν ποτε ἐπόρθει.» 24 Καὶ ἐδόξαζον ἐν ἐμοὶ τὸν Θεόν.
* 1:3 και κυριου ημων f35 𝕻46,51B [75%] RP,HF,OC,TR,CP ¦ ~ 312 ℵA [9%] NU ¦ 12 [16%] † 1:4 περι f35 𝕻46ℵA [55%] RP,HF,CP ¦ υπερ 𝕻51B [45%] OC,TR,NU ‡ 1:4 ενεστωτος αιωνος f35 [98%] RP,HF,OC,TR,CP ¦ ~ 2 του 1 𝕻46,51ℵA,B [2%] NU § 1:6 ουτως f35⅓ 𝕻51ℵA,B [65%] RP,HF,CP,NU ¦ ουτω f35⅔ 𝕻46 [34%] OC,TR ¦ — [1%] (I include this for the record, to show that the dropping of final sigma before a consonant was by no means automatic, and thus to ‘justify’ my use of the full form at all points. The percentage at 4:3 and 4:29 is even higher.) * 1:6 χριστου f35 𝕻51ℵA,B [97%] RP,HF,OC,TR,CP[NU] ¦ — 𝕻46 [0.5%] ¦ three other variants [2.5%] † 1:8 ευαγγελιζηται υμιν f35 (A) (53.7%) RP,OC,TR,CP[NU] ¦ ~ 21 𝕻51B (1.5%) ¦ ευαγγελιζεται 2 (43.7%) HF ¦ 1 ℵ (1.2%) (Scattered among the variants, 1.5% of the MSS have ημιν, 4.4% have υμας, 1.3% and A have ευαγγελισηται, 0.3% have ευαγγελισεται, 1% have ευαγγελιζητε, 0.5% have ευαγγελιζετε.) ‡ 1:9 προειρηκαμεν rell ¦ προειρηκα ℵ [8%] ¦ — [4%] § 1:9 υμας rell ¦ υμιν [6%] CP * 1:10 γαρ f35 [96%] RP,HF,OC,TR,CP ¦ — 𝕻46ℵA,B [4%] NU † 1:11 δε f35 𝕻46ℵA [97%] RP,HF,OC,TR,CP ¦ γαρ B [1%] NU ¦ — [2%] ¦ one other variant ‡ 1:12 παρα rell ¦ παρ 𝕻46 CP § 1:12 αποκαλυψεως f35 [30%] ¦ 1 ιησου 𝕻460261,ℵA,B [70%] RP,HF,OC,TR,CP,NU * 1:14 συνηλικιωτας rell ¦ 1 μου CP † 1:15 ο θεος f35 ℵA [98.5%] RP,HF,OC,TR,CP[NU] ¦ — 𝕻46B [1.5%] ‡ 1:16 ευαγγελιζωμαι f35 ℵA,B [73%] RP,HF,OC,TR,CP,NU ¦ ευαγγελιζομαι [25%] ¦ ευαγγελισωμαι 𝕻46 [1%] ¦ two other variants [1%] § 1:17 αλλα rell ¦ αλλ [8%] TR * 1:18 ετη τρια rell ¦ ~ 21 ℵA [10%] † 1:18 πετρον f35 (97.8%) RP,HF,OC,TR,CP ¦ κηφαν 𝕻46,51ℵA,B (2.2%) NU ‡ 1:21 κλιματα rell ¦ κληματα A [14%]
☰