15
The Jerusalem Council
Καί τινες κατελθόντες ἀπὸ τῆς Ἰουδαίας, ἐδίδασκον τοὺς ἀδελφοὺς ὅτι Ἐὰν μὴ *περιτέμνησθε τῷ ἔθει Μωϋσέως, οὐ δύνασθε σωθῆναι. Γενομένης οὖν στάσεως καὶ §ζητήσεως οὐκ ὀλίγης τῷ Παύλῳ καὶ τῷ Βαρνάβᾳ πρὸς αὐτούς, ἔταξαν ἀναβαίνειν Παῦλον καὶ Βαρνάβαν καί τινας ἄλλους ἐξ αὐτῶν πρὸς τοὺς ἀποστόλους καὶ πρεσβυτέρους εἰς Ἱερουσαλὴμ περὶ τοῦ ζητήματος τούτου. Οἱ μὲν οὖν, προπεμφθέντες ὑπὸ τῆς ἐκκλησίας, διήρχοντο τὴν *Φοινίκην καὶ Σαμάρειαν, ἐκδιηγούμενοι τὴν ἐπιστροφὴν τῶν ἐθνῶν· καὶ ἐποίουν χαρὰν μεγάλην πᾶσι τοῖς ἀδελφοῖς. Παραγενόμενοι δὲ εἰς Ἱερουσαλήμ, §ἀπεδέχθησαν *ὑπὸ τῆς ἐκκλησίας καὶ τῶν ἀποστόλων καὶ τῶν πρεσβυτέρων, ἀνήγγειλάν τε ὅσα Θεὸς ἐποίησε μεταὐτῶν. Ἐξανέστησαν δέ τινες τῶν ἀπὸ τῆς αἱρέσεως τῶν Φαρισαίων πεπιστευκότες, λέγοντες ὅτι Δεῖ περιτέμνειν αὐτούς, παραγγέλλειν τε τηρεῖν τὸν νόμον Μωϋσέως.
Συνήχθησαν §δὲ οἱ ἀπόστολοι καὶ οἱ πρεσβύτεροι ἰδεῖν περὶ τοῦ λόγου τούτου. Πολλῆς δὲ *συζητήσεως γενομένης, ἀναστὰς Πέτρος εἶπε πρὸς αὐτούς, Ἄνδρες ἀδελφοί, ὑμεῖς ἐπίστασθε ὅτι ἀφἡμερῶν ἀρχαίων Θεὸς ἐν ἡμῖν §ἐξελέξατο, διὰ τοῦ στόματός μου ἀκοῦσαι τὰ ἔθνη τὸν λόγον τοῦ εὐαγγελίου, καὶ πιστεῦσαι. Καὶ καρδιογνώστης Θεὸς ἐμαρτύρησεν αὐτοῖς, δοὺς *αὐτοῖς τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον, καθὼς καὶ ἡμῖν· καὶ οὐδὲν διέκρινε μεταξὺ ἡμῶν τε καὶ αὐτῶν, τῇ πίστει καθαρίσας τὰς καρδίας αὐτῶν. 10 Νῦν οὖν τί πειράζετε τὸν Θεόν, ἐπιθεῖναι ζυγὸν ἐπὶ τὸν τράχηλον τῶν μαθητῶν, ὃν οὔτε οἱ πατέρες ἡμῶν οὔτε ἡμεῖς ἰσχύσαμεν βαστάσαι; 11 Ἀλλὰ διὰ τῆς χάριτος τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ πιστεύομεν σωθῆναι, καθὃν τρόπον κἀκεῖνοι.
12 Ἐσίγησε δὲ πᾶν τὸ πλῆθος, καὶ ἤκουον Βαρνάβα καὶ Παύλου ἐξηγουμένων ὅσα ἐποίησεν Θεὸς σημεῖα καὶ τέρατα ἐν τοῖς ἔθνεσι διαὐτῶν. 13 Μετὰ δὲ τὸ σιγῆσαι αὐτούς, ἀπεκρίθη Ἰάκωβος λέγων, Ἄνδρες ἀδελφοί, ἀκούσατέ μου· 14 Συμεὼν ἐξηγήσατο καθὼς πρῶτον Θεὸς ἐπεσκέψατο λαβεῖν ἐξ ἐθνῶν λαὸν §ἐπὶ τῷ ὀνόματι αὐτοῦ. 15 Καὶ τούτῳ συμφωνοῦσιν οἱ λόγοι τῶν προφητῶν, καθὼς γέγραπται,
 
16 Μετὰ ταῦτα ἀναστρέψω,
καὶ ἀνοικοδομήσω τὴν σκηνὴν *Δαυὶδ τὴν πεπτωκυῖαν·
καὶ τὰ κατεσκαμμένα αὐτῆς ἀνοικοδομήσω,
καὶ ἀνορθώσω αὐτήν·
17 ὅπως ἂν ἐκζητήσωσιν οἱ κατάλοιποι τῶν ἀνθρώπων τὸν Κύριον,
καὶ πάντα τὰ ἔθνη, ἐφοὓς ἐπικέκληται τὸ ὄνομά μου ἐπαὐτούς,
λέγει Κύριος ποιῶν ταῦτα §πάντα.
 
18 Γνωστὰ ἀπαἰῶνός ἐστι τῷ Θεῷ πάντα τὰ ἔργα αὐτοῦ. 19 Διὸ ἐγὼ κρίνω μὴ παρενοχλεῖν τοῖς ἀπὸ τῶν ἐθνῶν ἐπιστρέφουσιν ἐπὶ τὸν Θεόν· 20 *ἀλλὰ ἐπιστεῖλαι αὐτοῖς τοῦ ἀπέχεσθαι ἀπὸ τῶν ἀλισγημάτων τῶν εἰδώλων καὶ τῆς πορνείας καὶ τοῦ πνικτοῦ καὶ τοῦ αἵματος. 21 §Μωϋσῆς γὰρ ἐκ γενεῶν ἀρχαίων κατὰ πόλιν τοὺς κηρύσσοντας αὐτὸν ἔχει, ἐν ταῖς συναγωγαῖς κατὰ πᾶν σάββατον ἀναγινωσκόμενος.
The Letter to Gentile Believers
22 Τότε ἔδοξε τοῖς ἀποστόλοις καὶ τοῖς πρεσβυτέροις σὺν ὅλῃ τῇ ἐκκλησίᾳ, ἐκλεξαμένους ἄνδρας ἐξ αὐτῶν πέμψαι εἰς Ἀντιόχειαν σὺν *Παύλῳ καὶ Βαρνάβᾳ, Ἰούδαν τὸν ἐπικαλούμενον Βαρσαββᾶν, καὶ Σίλαν, ἄνδρας ἡγουμένους ἐν τοῖς ἀδελφοῖς, 23 γράψαντες διὰ χειρὸς αὐτῶν §τάδε, Οἱ ἀπόστολοι καὶ οἱ πρεσβύτεροι *καὶ οἱ ἀδελφοὶ τοῖς κατὰ τὴν Ἀντιόχειαν καὶ Συρίαν καὶ Κιλικίαν ἀδελφοῖς τοῖς ἐξ ἐθνῶν, χαίρειν· 24 ἐπειδὴ ἠκούσαμεν ὅτι τινὲς ἐξ ἡμῶν ἐξελθόντες ἐτάραξαν ὑμᾶς λόγοις, ἀνασκευάζοντες τὰς ψυχὰς ὑμῶν, §λέγοντες περιτέμνεσθαι καὶ τηρεῖν τὸν νόμον, οἷς οὐ διεστειλάμεθα· 25 ἔδοξεν ἡμῖν γενομένοις ὁμοθυμαδόν, *ἐκλεξαμένους ἄνδρας πέμψαι πρὸς ὑμᾶς, σὺν τοῖς ἀγαπητοῖς ἡμῶν Βαρνάβᾳ καὶ Παύλῳ, 26 ἀνθρώποις παραδεδωκόσι τὰς ψυχὰς αὐτῶν ὑπὲρ τοῦ ὀνόματος τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. 27 Ἀπεστάλκαμεν οὖν Ἰούδαν καὶ Σίλαν, καὶ αὐτοὺς διὰ λόγου ἀπαγγέλλοντας τὰ αὐτά. 28 Ἔδοξε γὰρ τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι, καὶ ἡμῖν, μηδὲν πλέον ἐπιτίθεσθαι ὑμῖν βάρος, πλὴν τῶν ἐπάναγκες τούτων, 29 ἀπέχεσθαι εἰδωλοθύτων καὶ αἵματος καὶ §πνικτοῦ καὶ πορνείας· ἐξ ὧν διατηροῦντες ἑαυτούς, εὖ πράξετε. Ἔρρωσθε.
30 Οἱ μὲν οὖν ἀπολυθέντες *ἦλθον εἰς Ἀντιόχειαν· καὶ συναγαγόντες τὸ πλῆθος, ἐπέδωκαν τὴν ἐπιστολήν. 31 Ἀναγνόντες δέ, ἐχάρησαν ἐπὶ τῇ παρακλήσει. 32 Ἰούδας τε καὶ Σίλας, καὶ αὐτοὶ προφῆται ὄντες, διὰ λόγου πολλοῦ παρεκάλεσαν τοὺς ἀδελφούς, καὶ ἐπεστήριξαν. 33 Ποιήσαντες δὲ χρόνον, ἀπελύθησαν μετεἰρήνης ἀπὸ τῶν ἀδελφῶν πρὸς τοὺς ἀποστόλους. 35 §Παῦλος δὲ καὶ Βαρνάβας διέτριβον ἐν Ἀντιοχείᾳ, διδάσκοντες καὶ εὐαγγελιζόμενοι, μετὰ καὶ ἑτέρων πολλῶν, τὸν λόγον τοῦ Κυρίου.
Paul and Barnabas Part Company
36 Μετὰ δέ τινας ἡμέρας εἶπε *Παῦλος πρὸς Βαρνάβαν, Ἐπιστρέψαντες δὴ ἐπισκεψώμεθα τοὺς ἀδελφοὺς ἡμῶν κατὰ πᾶσαν πόλιν, ἐν αἷς κατηγγείλαμεν τὸν λόγον τοῦ Κυρίου, πῶς ἔχουσι. 37 Βαρνάβας δὲ §ἐβουλεύσατο *συμπαραλαβεῖν τὸν Ἰωάννην, τὸν §καλούμενον Μάρκον. 38 Παῦλος δὲ ἠξίου, τὸν ἀποστάντα ἀπαὐτῶν ἀπὸ Παμφυλίας, καὶ μὴ συνελθόντα αὐτοῖς εἰς τὸ ἔργον, μὴ *συμπαραλαβεῖν τοῦτον. 39 Ἐγένετο οὖν παροξυσμός, ὥστε ἀποχωρισθῆναι αὐτοὺς ἀπἀλλήλων, τόν τε Βαρνάβαν παραλαβόντα τὸν Μάρκον ἐκπλεῦσαι εἰς Κύπρον· 40 Παῦλος δὲ ἐπιλεξάμενος Σίλαν ἐξῆλθε, παραδοθεὶς τῇ χάριτι τοῦ §Θεοῦ ὑπὸ τῶν ἀδελφῶν. 41 Διήρχετο δὲ τὴν Συρίαν καὶ *Κιλικίαν, ἐπιστηρίζων τὰς ἐκκλησίας.
* 15:1 περιτεμνησθε ¦ περιτμηθητε CT 15:1 μωυσεως ¦ μωσεως HF ¦ μωυσεος PCK ¦ τω μωυσεως ECM† NA SBL TH WH 15:2 ουν ¦ δε CT § 15:2 ζητησεως ¦ συζητησεως TR * 15:3 φοινικην ¦ τε φοινικην ECM† NA SBL TH WH 15:3 σαμαρειαν ¦ σαμαριαν WH 15:4 ιερουσαλημ ¦ ιεροσολυμα SBL TH WH § 15:4 απεδεχθησαν ¦ παρεδεχθησαν ECM† NA SBL TH WH * 15:4 υπο ¦ απο NA SBL WH 15:4 αυτων ¦ αυτων και οτι ηνοιξε τοις εθνεσι θυραν πιστεως ANT 15:5 μωυσεως ¦ μωσεως HF PCK § 15:6 δε ¦ τε ECM† NA SBL WH * 15:7 συζητησεως ¦ ζητησεως ECM† NA SBL TH WH 15:7 ο θεος ¦ — CT 15:7 εν ημιν 61.8% ¦ εν υμιν CT PCK 34% § 15:7 εξελεξατο ¦ εξελεξατο ο θεος CT * 15:8 αυτοις ¦ — CT 15:9 ουδεν ¦ ουθεν CT 15:11 του κυριου ιησου ¦ κυριου ιησου χριστου TR § 15:14 επι ¦ — CT * 15:16 δαυιδ ¦ δαβιδ HF TR ¦ δαυειδ TH WH 15:16 κατεσκαμμενα ¦ κατεστραμμενα WH 15:17 ο ¦ — NA SBL WH § 15:17 παντα γνωστα απ αιωνος εστι τω θεω παντα τα εργα αυτου 70.4% ¦ γνωστα απ αιωνος CT 3.7% * 15:20 αλλα ¦ αλλ ECM NA28 PCK 15:20 απο ¦ — CT 15:20 του ¦ — WH § 15:21 μωυσης ¦ μωσης HF PCK TR * 15:22 παυλω ¦ τω παυλω ANT CT TR 15:22 επικαλουμενον ¦ καλουμενον CT 15:22 βαρσαββαν ¦ βαρσαβαν 𝔐pt PCK TR § 15:23 ταδε 90.9% ¦ — CT 1.2% * 15:23 και οι ¦ — CT 15:23 την ¦ — PCK 15:24 εξελθοντες 94.4% ¦ — WH 1.7% § 15:24 λεγοντες περιτεμνεσθαι και τηρειν τον νομον ¦ — CT * 15:25 εκλεξαμενους ¦ εκλεξαμενοις ECM NA PCK SBL WH 15:28 αγιω πνευματι ¦ πνευματι τω αγιω ECM† NA SBL TH WH 15:28 των επαναγκες τουτων ¦ τουτων των επαναγκες CT § 15:29 πνικτου ¦ πνικτων ECM† NA SBL TH WH * 15:30 ηλθον ¦ κατηλθον CT 15:32 τε ¦ δε SCR 15:33 αποστολους ¦ αποστειλαντας αυτους CT § 15:35 παυλος 69.3% ¦ 34 εδοξε δε τω σιλα επιμειναι αυτου 35 παυλος ANT ECM TR 18% ¦ 34 εδοξε δε τω σιλα επιμειναι αυτοθι 35 παυλος MSS 7% {Note: ECM encloses verse 34 with double brackets.} * 15:36 παυλος προς βαρναβαν ¦ προς βαρναβαν παυλος CT 15:36 ημων ¦ — CT 15:36 πασαν πολιν ¦ πολιν πασαν CT § 15:37 εβουλευσατο ¦ εβουλετο CT * 15:37 συμπαραλαβειν ¦ συνπαραλαβειν TH WH 15:37 τον ¦ και ECM PCK ¦ και τον NA SBL TH WH 15:37 ιωαννην ¦ ιωανην WH § 15:37 καλουμενον ¦ επικαλουμενον ANT * 15:38 συμπαραλαβειν ¦ συμπαραλαμβανειν ECM NA SBL ¦ συνπαραλαμβανειν TH WH 15:39 ουν ¦ δε CT 15:39 αποχωρισθηναι ¦ χωρισθηναι PCK § 15:40 θεου ¦ κυριου ECM† NA SBL TH WH * 15:41 κιλικιαν ¦ την κιλικιαν NA SBL WH