7
Nina Goko a Stivin
1 Me tuu na Mane Tabu Loki, me veisuaa a Stivin, “?Egua, laka ara mana sui na omea vaga igira ara keligini vanigo?”
2 Me gokovisu a Stivin me tsaria, “!Igamu na tamaqu ma na tasiqu, kamu rorongo dou! Kalina a Abraham na mumuada e totu moa i Mesopotamia me tau vati ba totu i Haran, maia God e laba vaninogoa tana mararana loki.
3 Me tsarivania, ‘Ko mololegira na kamamu ma na veramu, mo ko vano tana kao inau sauba kau sauvanigo.’
4 Maia Abraham e mololea na verana, me ba totu i Haran. Mi murina e mate na tamana, ma God e ngisia a Abraham ke totu tana kao ieni i tana amu tototu igamu kalina eni.
5 Ma God e tau moa vati sauvania a Abraham sa tabana kao laka ke lia na tamanina, atsa moa goto sa nauna tetelo, tagara goto. Ma God e vekea moa vania laka sauba nomoa ke sauvania ti aia ke tamanina migira goto na kukuana. Mi kalina God e naua na veke iani vania a Abraham, maia Abraham e tau vati tamani dalena.
6 Miani nogo na goko God e tsarivania, ‘Igira na kukuamu, sauba kara ba totu kesa tana vera ara tamanina na tinoni tavosi, mi tana kara lia niqira tseka igira na tinoni ni tana. Mi tana sauba kara rotasigira i laona vati sangatu na uvi.
7 Minau sauba kau tuu, ma kau kedegira na tinoni ara nautsekagira na kukuamu igoe. Mi muri baa, me sauba kara vanoligi tania na vera ia, ma kara mai ma kara samamsama vaniau inau tana nauna ieni nogo.’
8 Mi muri, ma God e vania a Abraham na aqo tabu na paripapadana, aia na papadana ka niqira vaitasogi kaira God ma Abraham. Mi kalina e botsa a Isaak, ma Abraham e paripapadana tana alunina dani. Ma Isaak e paripapadana a Jakob, ma Jakob e paripapadana tugira sangavulu ruka na dalena, igira nogo na mumuada loki.
9 “Mi tugira na dalena a Jakob ara tu masugu vania a Josep aia nogo e kesa tu tasiqira. Mara tu tsabiria, migira na tinoni ara volia a Josep ara tsekavanoa i Ejipt. Maia God e totu sailagi kolua a Josep me sangadoua,
10 me gini putsi tanigira pipi na rota sui ara mai gadovia. Ma God e sauvania a Josep na sasaga loki, rongona ti na taovia tsapakae ni Ejipt ke reingaoginia kalina aia ke laba i matana. Maia na taovia tsapakae e molovania a Josep ke taovia tagao tana vera popono, mi tana valena segeni goto na taovia tsapakae ia.
11 “Me liu na uvirau tana vera popono ni Ejipt mi Kanaan, me gadovigira na rota loki. Migira na mumuada ara tau tangomana kara tsodoa sa mutsa kara gania.
12 Mi kalina a Jakob e rongomia laka i Ejipt moa e totu na mutsa, te aia e tuu, me molovanogira na dalena kara baa i tana, igira nogo na mumuada igita. Miani nogo na idana niqira labavaolu i Ejipt.
13 Mi tana rukanina na labaqira i tana, te a Josep e sauvulagi segenina vanigira na tasina kara donaginia. Mi tana goto na taovia tsapakae ni Ejipt e sanga na donaginiaqira laka igira na tasina a Josep.
14 Ma Josep e mologoko baa vania a Jakob na tamana, me vailivugira sui na tamana ma na valena popono, igira ara vitu sangavulu tsege na tinoni kara mai sui i Ejipt.
15 “Maia Jakob e baa i Ejipt, mi tana, aia migira sui goto na dalena ara mate.
16 Ma na koniqira ara adivanogira i Sekem. Mi tana ara qilugira tana qiluqilu nogo aia Abraham e voliginia visana na qolo i koniqira na duli konina a Hamor.
17 “Mi kalina e varangi mai nogo na tagu i tana God ke manalia nina veke e nauvaninogoa a Abraham, migira nida tinoni ara totu i Ejipt ara danga nogo mara pabo babaa.
18 Migira ara totu dou i tana, poi tsau kalina e kesa segeni na taovia tsapakae e tagao tana vera ni Ejipt, maia e tau donaginia a Josep.
19 Maia e perobulesigira me rotasi sosongoligira na mumuada, me raigira kara tsoniligigira niqira meomeo kara gini mate lee sui.
20 Mi tana tagu vaga nogo ia, e botsa a Moses aia kesa na baka laka rago. Me tolu lelee moa na vula e totu ka koniqira kaira na tamana ma na tinana.
21 Mi kalina ara molo tabaligia maia na dalena daki na taovia tsapakae e rugia me adia i valena, me kutia vaga saikesa nogo ti na dalena e vasua.
22 Vaga ia, ma Moses e sasani, me gini donadouginia pipi na sasaga loki ma na omeomea sui tana vera mi laoqira na tinoni ni Ejipt. Me lia na tinoni loki kakatu, me susuliga tana nina goko ma nina aqo sui.
23 “Mi kalina e tsau nogo tana vati sangavulu laka na ngalitupana, ma Moses e pada ti ke baa me ke tsigovigira gana vera kolu na Israel.
24 Mi kalina e baa, me reia kesa na Ejipt e rotasilea kesa na Israel. Maia e tuu me sogogana na mane ni Israel, me labumatesia na mane ni Ejipt.
25 E pada laka igira na kamana segeni nogo kara padagadovia laka aia nogo na mane aia God e vilia ke gini maurisigira tania niqira totu tseka. Mara tau moa padagadovia igira.
26 Mi tana dani i muri, maia e tsodokaira ara ka ruka na Israel ara ka vailabugi. Maia e tovoa ke lauvotakaira. Me tsarivanikaira, ‘!Kamuna, kamu ka rorongo! Kagamu sui moa na Israel. ?Egua ti amu ka vailabugi vaga ia?’
27 Maia kesa, aia e ratsia na vailabugi, e surukeliligia a Moses me veisuaa, ‘?Asei e molovanigo ko taovia mo ko pedekagami?
28 ?Laka o ngaoa ko labumatesiau vaga o labumatesinogoa na mane ni Ejipt inoa?’
29 Mi kalina a Moses e rongomia na goko vaga ia, maia e tuu me tsogoligi tania na vera ni Ejipt, me ba totu tana vera ni Midian. Me tauga tana, me tamanina ruka na dalena mane.
30 “Me putsi vati sangavulu na uvi, me kesa na angelo e laba vania a Moses tana gai iruiru i laona na legai mangu, i ligisana na vungavunga ara soaginia Sinai.
31 A Moses e gini novo na omea e reia, me garu baa varangisia ti ke gini momoro dou baa. Me rongomia na gokona God e tsarivania,
32 ‘Inau niqira God na mumuamu, tu niqira God a Abraham, ma Isaak, ma Jakob.’ Ma Moses e matagu mate, me tau goto malagai na moro baa i konina.
33 Ma na Taovia e tsarivania a Moses, ‘Ko tsoraligia gamu porotua, rongona na kao i tana o tuu kalina ia, na kao tabu.
34 Au reia na rota loki e gadovigira niqu tinoni i Ejipt, mau rongomia niqira tangitangi, mau gini tsunamai kau maurisigira. Ko mai kalina eni igoe, ma kau molovanogo ko visubatugua i Ejipt.’
35 “Ma Moses, aia nogoria ara sove tania igira na tinoni ni Israel kalina ara tsarivania, ‘?Asei e molovanigo igoe ko taovia mo ko pedegami?’ Ma Moses, aia goto nogo na mane aia God e molomaia ke taovia me ke tagaovigira nina tinoni, me ke sangagira kara gini tanusi tanigira na Ejipt, ginia nina sasanga na angelo aia e laba vaninogoa tana gai iruiru.
36 Maia goto nogo e raqagira na tinoni tania na vera ni Ejipt, me naugira danga na valatsatsa ma na omea ganataga i Ejipt mi tana Tasi Tsitsi, mi laona goto vati sangavulu na uvi tana legai mangu.
37 A Moses nogo e tsarivanigira na tinoni ni Israel na goko vaga iani, ‘God sauba ke molovanigamu kesa na propete, vaga nogo e moloau inau, maia sauba ke kesa nogo na tinoni ni gamu segeni nogo.’
38 Maia nogo e totu kolugira na tinoni ni Israel tana legai mangu. I tana nogo e totu kolugira na mumuada, me kolugotoa na angelo e goko vania tana Vungavunga Sinai. Maia goto nogo e adia i konina God na tsaqina na goko na mauri ke gini tusumaigira vanigita.
39 “Baa, migira na mumuada igita, ara sove na rongomiana mara padangaoa moa laka kara visutugua i Ejipt.
40 Mara tuu, mara tsarivania a Aaron na tasina nogo a Moses, ‘Ko aqosivanigami kara visana na god ma kara idagana sautu vanigami. Igami, ami tau dona nagua e laba vania na mane vaga aia Moses, aia e adiligigami tania i Ejipt.’
41 Mi tana nogo ara aqosia kesa niqira titinoni tana rereina na buluka ke lia gaqira god, mara samasama vania, mara aqosia na kavomutsa na mani tsonikaeana na omea ara aqosi segeniqira nogo.
42 Maia God e gini piloligi tanigira, me mololegira kara samasama vanigira na veitugu i gotu, vaga nogo ara marea tana niqira papi na propete mara tsaria,
‘!Igamu na tinoni ni Israel! E vati sangavulu na uvi amu totu tana legai mangu,
mamu labu buluka mamu tau gini kodoputsa vaniau inau.
43 Eo, amu tsebaa nina valepolo na god Molek,
ma na nununa nina veitugu nimui god Repan;
igira nogo nimui god amu aqosigira mamu samasama vanigira.
Aia nogoria na rongona ti inau sauba kau tsialigigamu, ma kamu gini totu tsinogo tabana baa i Babilon.’
44 “Igira na mumuada ara tamanina na Valepolo ngiti papadana laka God e totu kolugira tana legai mangu. Ara aqosia na valepolo ia vaga nogo God e raiginia a Moses na nauana. Mara aqositugua na rereina na omea a Moses e reivulaginogoa.
45 Mi muri, migira na mumuada, igira nogo ara adidatoa na valepolo ia i koniqira na tamaqira, ara kalagaia kolugira kalina ara vano kolua a Josua, mara laua niqira kao na tinoni tavosi i tana nogo God e ida na tsialigiaqira na tamanina pukuga. Mara moloa tana na valepolo ia, me totu i tana tsaumai kalina a David e taovia tsapakae.
46 Ma David e dou i matana God, me nongia ke tamia na logoana kesa na vale dou vania nina God a Jakob.
47 Ma Solomon moa, aia e logoa na valena God.
48 “Ma God, aia na Taovia i Gotu Vasau, e tau totuvia na vale ara logoa igira na tinoni, vaga nogo e marea na propete me tsaria,
49 ‘Na baragata aia niqu sasana na mani totu, e tsaria na Taovia,
ma na barangengo niqu sasana na mani tsotso.
?Ma na vatana na vale koegua kamu logovaniau igamu?
?Miava na nauna kamu molovaniau tana kau totu?
50 ?Laka au tau aqosi segeniqu nogo inau na omea sui girani?’ ”
51 Maia Stivin e tsarigotoa vanigira igira na tinoni ara tangolia, “!Tinoni vanga vo rorongo igamu! !Vanga pono sagata na tobamui! ?Megua te e ire vaga na kulimui, mamu gini tau rongomia na gokona God? Igamu amu usuli saikesaligira na mumuamui. !Igamu goto amu sove pipi kalina na rongomangana na Tarunga Tabu!
52 Kamu soamaia na asana kesa vidaqira na propete igira na mumuamui ara tau rotasi sosongolia. Eo, ara labumatesigira igira sui nina mane adigoko God, aia God e molomaigira nogo i sau, kara katevulagia na maiana aia e kesa sauba ke rongomidou saikesalia na mangana. Mi kalina eni, igamu amu sauligia mamu labumatesia.
53 !Igamu tsotsodo, amu adinogoa nina Ketsa God, na Ketsa igira na angelo ara aditsunamai vanigamu, mamu tau lelee goto gini boe na muriana!”
Ara Taimatesia a Stivin
54 Migira sui na tinoni loki ara totu tana ara rongomi vatavia kalina e goko a Stivin, me gini momosa na tobaqira, me galasigira, mara gati vatavia na livoqira i matana tana kore.
55 Ma Stivin, na Tarunga Tabu e dangali tovunogoa, maia e morodato i gotu, me reia baa na mararana God ma Iesu e tutuu tana madoana God.
56 Me tsarivanigira, “!E! !Igamu kamu reia! !Inau au reia baa na baragata e ova, ma na Dalena Tinoni e tutuu tana madoana God!”
57 Migira ara gu loki baa, mara ponotiginia na limaqira na kuliqira. Mara viri takaro baa i konina Stivin,
58 mara tangolia, mara raqaligia tania na vera, mara taiginia na vatu. Migira ara sanga na taiana ara moloa na poloqira i tuana kesa na borau, a Saul na asana.
59 Mara taia babaa a Stivin, maia e soaa na Taovia me tsaria, “!Taovia Iesu, ko adia na tidaoqu!”
60 Me tsunatuturu, me gokodato me tsaria, “!Taovia! !Ko laka na padatuguana na sasi ara naua na tinoni girani!” E goko sui vaga ia, me matepitsu.