51
Tupàn uze'eg wi Mawiron wanehe
1 Uze'eg Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e kury.
— Amur kar putar ywytu puruzuka ma'e Mawiron ikutyr ihe nehe, a'e pe har wakutyr ihe nehe.
2 Amur kar putar teko amo ywy rehe har a'e pe a'e ywy imumaw kar pà wanupe nehe. Nuzawy kwaw ywytu ka'a ruwer uxinig ma'e muite heraha har. Wamumaw paw 'ar ihem mehe zauxiapekwer ywy nànànar uzàmàtyry'ym putar wà nehe. Uzapo putar ywy ywyxiguhu teko heta 'ymaw romo wà nehe.
3 Pezywà kar zo zauxiapekwer Mawiron pe har wanupe pe wà nehe. Pemunehew kar zo wapuxi'a imimaw wanupe nehe. Pezuka kwàkwàmo pe wà nehe. Pepytu'u zo wazuka re nehe. Pezuka zauxiapekwer paw pe wà nehe.
4 Zauxiapekwer ukutuk putar a'e wà nehe. Umàno putar weko haw tawhu pe nahu rupi wà nehe.
5 Ihe Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e upuner wera'u ma'e napuir kwaw Izaew wanuwi ihe. Naityk kwaw Zuta ihe wà. Teko Mawiron uzapo ikatu 'ym ma'e herenataromo a'e wà. Aiko Tupàn ikatuahy ma'e Izaew wazar romo ihe.
6 Pezàn Mawiron wi nehe. Aze pepuner pezepyro haw rehe nehe, pezepyro nehe. Pezezuka kar zo zauxiapekwer wanupe Mawiron wanemiapo kwer ikatu 'ym ma'e hekuzaromo nehe. Ihe azepyk putar wanehe ihe nehe kury. Hezepyk àwàm nuzawy kwaw wanemiapo kwer nehe. Uhyk putar nehe.
7 Mawiron nuzawy kwaw kanek ipuku ma'e or iapo pyrer hepo pe har a'e. Teko ywy nànànar uka'u ipor i'u mehe wà. U'u win ipupe har uzemue'o kar pà wà.
8 Na'arewahy Mawiron u'ar. Uzemumew. Pezai'o hehe nehe. Pekar muhàg ikutuk awer pe nehe. Nezewe mehe ikatu putar ru'u nehe.
9 Amo ywy rehe arer a'e pe wiko ma'e uze'eg nezewe wà.
— Urepurupytywà wer zepe Mawiron rehe. Nurupuner kwaw. Zahem zaha izuwi nehe, zanereko awer nànàn zanezewyr pà nehe. Tupàn uzepyk Mawiron rehe ukàgaw paw rupi a'e. Umumaw tuwe, i'i wà.
10 Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e uze'eg kury. — Heremiaihu uhapukaz nezewe uze'eg pà wà. Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e wexak kar zanekatu haw. Zaha Zeruzarez tawhu pe Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e Zanezar hemiapo kwer imume'u pà teko a'e pe har wanupe nehe, i'i wà.
11 Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e ipurumumaw wer Mawiron rehe a'e, a'e rupi uma'ereko Mez wanuwihawete wapy'a pupe a'e. A'e rupi uzàmàtyry'ym oho wà kury. Nezewe mehe uzepyk putar wanehe nehe, ta'e umumew hàpuzuhu a'e wà xe. Nezewe haw tuwihaw uzapo kar wà.
— Pemuaime penu'yw nehe. Pemuàgà'ym pemimaw nehe no.
12 Pezàmàtyry'ym kar Mawiron ipàrirogawtàtà zauxiapekwer wanupe nehe. Pemukàg kar ume'egatu ma'e pe wà nehe. Pemono awa ume'egatu ma'e romo pe wà nehe no. Pezumim awa teko wazuka àràm romo pe wà nehe no. Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e uzapo wemimume'u kwer. Umume'u ikatu 'ym ma'e Mawiron wanupe wemiapo ràm. Uzapo no.
13 Heta tetea'u yrykawhu Mawiron ywy rehe. Heta tetea'u temetarer no. Nezewe rehe we uhem i'ar kury. Amonohok waneko haw inemo ài.
14 Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e upuner wera'u ma'e umume'u wemiapo ràm wekuwe haw rehe a'e. — Arur putar awa tetea'u Mawiron iàmàtyry'ym pà ihe wà. Uhem putar tukur tetea'u wazàwe wà nehe, ywàkun zàwenugar romo wà nehe. Uhapukaz putar wà nehe, ta'e weityk putar tawhu wà nehe xe.
Zegar haw Tupàn ikatu haw rehe har
15 Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e uzapo ywy upuner haw rupi.
Uma'ekwaw paw rupi uzapo ywy.
Uma'e kwaw katu haw rupi umuzaiko ywak tàpuzràn ài.
16 Aze Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e omokororo kar,
'y ywak rehe har okororo.
Umuzeupir kar ywàkun ywy iahykaw wi.
Uzapo àmàn iweraw paw.
Umuhem kar ywytu imono ipyta haw wi no.
17 A'e ma'e hexak mehe zaiko iranaiw ma'e romo. Ma'e kwaw par 'ym romo zaiko.
Tupàn a'ua'u hagapaw iapo har uzemumikahy wemiapo kwer rehe wà.
Ta'e uzapo tupàn a'ua'u a'e wà xe.
Nuikuwe kwaw wà.
18 A'e tupàn a'ua'u nuzawy kwaw heityk pyrer.
Purupe temu'emaw romo wanekon wà.
Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e ur putar wanehe uzepyk pà nehe. A'e 'ar mehe umumaw putar a'e wà nehe.
19 Tupàn Zako izar nuiko kwaw nezewe a'e.
A'e ae uzapo ma'e paw rupi a'e wà.
Wexaexak Izaew wemiaihu romo wà.
Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e upuner wera'u ma'e her romo a'e.
Mawiron wiko Tupàn ipurunupà haw romo
20 Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e uze'eg kury.
— Mawiron, ereiko hepurunupà haw romo ne.
Ereiko hetakihepuku romo hepuruzuka haw romo.
Apei'ài'àg teko ywy tetea'u rehe har nepupe ihe wà.
Amumaw tuwihaw ihe wà. Amumaw wanemiruze'eg ihe wà no.
21 Akamik kawaru nepupe ihe wà. Akamik waku'az har ihe wà no.
Azukazuka ywyramawa.
Azuka waneruata har ihe wà no.
22 Azuka awa nepupe ihe wà. Azuka kuzà nepupe ihe wà no.
Apei'ài'àg tua'uhez ma'e ihe wà. Apei'ài'àg kwàkwàmo ihe wà no.
Akamik awa ihe wà. Akamik kuzàwaza ihe wà no.
23 Amuku'i àràpuhàràn ihe wà. Amuku'i wanehe uzekaiw ma'e ihe wà no.
Apei'ài'àg uma'ereko ma'e ihe wà. Apei'ài'àg waneimaw tapi'ak ywy iwykawyka haw imutykar ihe wà no.
Akamik tuwihaw ihe wà. Akamik tuwihaw ikàg ma'e ihe wà no.
Tupàn uzepyk Mawiron wanehe a'e
24 Uze'eg Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e kury.
— Mawiron ywy rehe har a'e wà, uzapo ikatu 'ym ma'e tetea'u Zeruzarez pe wà. Amekuzar kar putar wanemiapo kwer ihe nehe, wanupe ihe nehe. Pexak putar hezepyk mehe nehe.
25 Mawiron. Ereiko ywytyruhu ywy paw imumaw par romo ne. Ihe Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e aiko neàmàtyry'ymar romo ihe. Urupyhyk putar nehe. Urumumew putar nehe no. Urumuigo kar putar tanimuk romo ihe nehe.
26 Teko nupyhyk pixik kwaw ita nerehe har tàpuz ipyahu ma'e iapo pà wà nehe. Ereiko putar ywyxiguhu romo tuweharupi nehe. Ihe Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e aiko ko ma'e imume'u har romo ihe.
27 — Pemono kar zauxiapekwer iàmàtyry'ym kar pà wanupe nehe. Pezupy pexi'àm ma'e 'ak kwer iapo pyrer nehe. Nezewe mehe teko wenu putar wà nehe. Pemuàgà'ym teko ywy tetea'u rehe har pe wà nehe, Mawiron iàmàtyry'ym kar pà wanupe pe wà nehe. Peze'eg Ararat ywy rehe har wanupe nehe, Mini ywy rehe har wanupe nehe no, Azkenaz ywy rehe har wanupe nehe no. Pexak amo awa zauxiapekwer wanuwihaw romo imuigo kar pà nehe. Perur kawaru tetea'u pe wà nehe. Tuwe waneta haw nuzawy kwaw tukur tetea'u waneta haw nehe. Tuwe nuzawy kwaw ywàkun nehe.
28 Pemuàgà'ym Mez wanuwihawete pe wà nehe, wanuwihaw pe wà nehe no, Zauxiapekwer wanuwihaw pe wà nehe no, ywy nànànar a'e tuwihaw wanemiruze'eg pe wà nehe no. Pezàmàtyry'ym kar Mawiron wanupe pe wà nehe.
29 Ywy uryryryryz wenaw wi uhem a'e, ta'e Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e uzapo wemimume'u kwer iko a'e xe. Uzapo putar Mawiron ywyxiguhu romo nehe. Ni amo teko nuiko kwaw a'e pe wà nehe.
30 Zauxiapekwer Mawiron ywy rehe har upytu'u amo zauxiapekwer waàmàtyry'ym ire wà. Upyta wàpuzuhutàtà pupe wà. Wakàgaw uhem wanuwi. Nuzawy kwaw kuzà wà. Amo ukauka tawhu hukenawhu wà. Tàpuz ukaz wà no.
31 Ze'eg heraha har tetea'u uhem oho Mawiron wanuwihawete pe uzeapo ma'e kwer imume'u pà wà. — Zauxiapekwer wixe tawhu pupe ma'ema'e wi a'e wà.
32 Waàmàtyry'ymar upyhyk yrykawhu ahaw paw paw rupi wà. Umunyk tata tàpuzuhutàtà wanehe wà no. Zauxiapekwer Mawiron ukyzeahy wà.
33 Nan kwehe tete waàmàtyry'ymar ukixikixi putar wà nehe. Ukamikamik putar arozràn ài wà nehe no, waiwy rehe wà nehe no. Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e upuner wera'u ma'e Izaew wazar uze'eg kwez kury.
34 Mawiron wanuwihawete upei'ài'àg Zeruzarez a'e.
A'e re u'u.
Wenuhem teko paw a'e wi wà. Wenuhem ma'e paw no.
Nuzawy kwaw 'y y'a wi uzeakook ma'e. Nuzawy kwaw àzàg tawhu i'u arer.
Weraha wemimutar paw.
Weityk ikurer.
35 Emume'u ko ma'e teko Xiàw pe har wanupe nehe.
— Mawiron uzapo puruzuka haw tetea'u zanewe a'e wà. Tuwe wapuruzuka haw uzewyr katu uzar wanupe nehe, ere wanupe nehe.
Eze'eg wi teko Zeruzarez pe har wanupe nehe no.
— Mawiron upuraraw kar ma'erahy zanewe a'e wà.
Tuwe Tupàn uzepyk wanehe a'e ma'erahy hekuzaromo nehe, ere wanupe nehe.
Tupàn upytywà Izaew wà
36 Nezewe uze'eg Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e teko Zeruzarez pe har wanupe.
— Apupytywà putar ihe nehe. Azepyk putar peàmàtyry'ymar wanehe nehe. Amutypaw putar yzygwar Mawiron pe har ihe nehe. Amutypaw putar yrykawhu a'e pe har ihe nehe no.
37 Na'e Mawiron wiko putar ywytyr ita iapo pyrer romo nehe. Miar ipuruzukaiwahy ma'e wiko putar a'e pe wà nehe. Teko ukyzeahy putar hexak mehe wà nehe. Ni amo nuiko kwaw a'e pe wà nehe. Mawiron rehe ume'e ma'e paw ukyze putar wà nehe. Ta'e ukwaw putar a'e pe uzeapo ma'e kwer a'e wà xe.
38 Mawiron pe har paw okororo zàwàruhu iriàw ài wà. Uzemuakyr zàwàruhua'yr ài wà no.
39 Aipo ume'e a'e wà. Azapo putar mynykawhu wanupe nehe. Amuka'u kar putar ihe wà nehe. Amurywete kar putar ihe wà nehe no. Na'e uker putar wà nehe. Nume'e pixik kwaw a'e re wà nehe.
40 Araha putar wamàno àwàm pe àràpuhàràna'yr ài ihe wà nehe, àràpuhàràn hawitu ma'e awa ài ihe wà nehe no, àràpuhàrànete ài ihe wà nehe no. Ihe Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e aze'eg kwez ihe kury.
Mawiron heitykaw
41 Uze'eg wi Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e kury.
— Mawiron ikatu teko ywy nànànar wanupe. Nezewe rehe we zauxiapekwer upyhyk heityk pà wà kury. — Iaiw, i'i teko amo ae ywy rehe har wà, hexak mehe wà.
42 Yryhu oho Mawiron rehe. Upyk ykotok puruzuka ma'e pupe.
43 Umumew tawhu paw wà. Nuzawy kwaw ywyxiguhu 'y hereko har 'ym. Ni amo nuiko kwaw a'e pe wà. Ni amo nukwaw kwaw huwake wà.
44 Azepyk putar Mew Mawiron watupàn rehe ihe nehe. Imunar hema'e rehe a'e. Amuzewyr kar putar a'e ma'e ihe nehe. Teko ywy nànànar upytu'u putar imuwete re a'e wà nehe.
— Mawiron ipàrirogawtàtà u'ar kwez kury.
45 Teko Izaew ywy rehe har wà, pezàn a'e wi nehe. Pitàitàigatu uzepyro putar hekwahy haw tata zàwenugar wi wà nehe.
46 Pekàg wiwi nehe. Pekyze zo uzeapo ma'e kwer imume'u haw henu mehe nehe. Kwarahy nànàn teko umume'u amo ae ma'e wà. Umume'u puruzuka haw a'e ywy rehe har wà. Umume'u amo tuwihawete amo ae tuwihawete iàmàtyry'ymaw wà no.
47 Nezewe uhem he'ar iko. A'e 'ar mehe azepyk putar tupàn a'ua'u Mawiron pe har wanehe ihe wà nehe. A'e ywy rehe wiko ma'e imaranugar putar wà nehe, ta'e zauxiapekwer weityk a'e teko a'e wà xe. Uzuka putar paw rupi wà nehe no.
48 Mawiron u'ar putar nehe. Teko kwarahy heixe haw awyze har kutyr har umumaw putar wà nehe. A'e 'ar mehe ywak rehe har paw a'e wà nehe, ywy rehe har paw a'e wà nehe no, uzegar putar urywete haw rehe a'e wà nehe.
49 Mawiron uzuka teko ywy nànàn a'e wà. Ko 'ar rehe u'ar a'e, ta'e uzuka Izaew tetea'u a'e wà xe. Ihe Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e aze'eg kwez kury.
Tupàn uze'eg zuta ywy rehe har Mawiron pe wiko ma'e wanupe
50 Uze'eg Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e kury. — Heremiaihu Mawiron pe wiko ma'e wà. Pehem pemàno haw wi. Peata nehe kury. Pepyta zo ma'e hàro pà nehe. Peiko muite peneko haw wi. Nezewe rehe we pema'enukwaw herehe nehe. Aiko pezar romo ihe. Pema'enukwaw Zeruzarez rehe nehe no.
51 Nezewe peze'eg ihewe.
— Uremaranugar ta'e amo uze'eg zemueteahy urerehe wà xe. Amo ywy rehe har wixe katuahy haw tàpuzuhu pe har pupe wà. A'e rupi uremuigo kar ikàg 'ym ma'e romo wà, peze peiko.
52 A'e rupi amume'u ko ma'e ihe kury. Uhem he'ar iko. A'e 'ar mehe azepyk putar tupàn a'ua'u Mawiron pe har wanehe ihe nehe. Ikutuk pyrer a'e ywy rehe imuhàz pyrer ikuhem putar wà nehe.
53 Aze mo Mawiron upuner ywak rehe uzeupir haw rehe wà, aze mo upuner tàpuzuhu tàtà a'e pe iapo haw rehe wà, nezewe rehe we mo amono kar teko a'e pe ihe wà. — Pemumaw pe wà nehe, a'e mo wanupe. Ihe Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e aze'eg kwez kury.
Mawiron imumaw paw
54 Uze'eg wi Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e.
— Peinu teko Mawiron pe har wanehapukaz mehe pe wà nehe.
Uzai'o waiko wà, ta'e zauxiapekwer umumaw a'e ywy a'e wà xe.
55 Amumaw Mawiron teko ihe.
Amupytu'u kar ize'eg ire ihe.
Zauxiapekwer ipupe wixe ma'e a'e wà, Nuzawy kwaw ykotok ipuruzukaiwahy ma'e wà.
Uzàmàtyry'ym a'e pe har uhapukazahy pà wà.
56 Ur Mawiron imumaw pà wà.
Upyhyk zauxiapekwer a'e pe har wà.
Omonohok waywyrapar wà. Omonohok wanu'yw wà no.
Ihe Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e aiko ikatu 'ym ma'e rehe uzepyk ma'e romo ihe.
Azepyk putar Mawiron rehe ihe nehe, ta'e iaiw a'e wà xe.
57 Amuka'u putar wanuwihaw ihe wà nehe:
Ma'e kwaw katu har wà, Wanuwihaw wà, Wainuromo har zauxiapekwer wà.
Uker putar wà nehe.
Nume'e pixik kwaw wà nehe.
Ihe tuwihawete aiko ko ma'e imume'u har romo ihe.
Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e upuner wera'u ma'e herer romo ihe.
58 Zauxiapekwer umumew putar Mawiron ipàrirogawtàtà iànàgatu wera'u ma'e a'e wà nehe.
Tata umumaw putar ukenawhu aiha wera'u ma'e nehe no.
Teko wama'ereko haw paw iaiw.
Teko ywy nànànar wanemiapo kwer ukaz putar nehe.
Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e upuner wera'u ma'e uze'eg kwez kury.
Zeremi omono kar uze'eg pape rehe imuapyk pyrer Mawiron pe wiko ma'e wanupe
59 Xerai Neri ta'yr Mazez hemimino wiko tuwihaw tuwihawete Zeneki ipytywà har romo a'e. Zeneki Zuta wanuwihawete romo heko mehe 4 haw kwarahy rehe Xerai uzypyrog Mawiron pe oho pà kury. Na'e azapo kar amo ma'e izupe.
60 Amuapyk Mawiron imumaw pàwàm amo pape rehe ihe. Amume'u amogwer izupe uzeapo ma'e ràm a'e pape rehe imuapyk pà ihe no.
61 Na'e aze'eg Xerai pe kury.
— Mawiron tawhu pe nehem mehe emugeta nerahy haw rupi ko pape rehe imuapyk pyrer paw teko wanupe nehe.
62 A'e re eze'eg nezewe nehe. — O Tupàn Tuweharupi Wiko Ma'e. — Amumaw putar 'aw tawhu ihe nehe, ere. — Ni amo wikuwe ma'e nupyta kwaw xe a'e wà nehe, ere. — Ni teko wà, ni ma'ea'yr wà, ere. — 'Aw tawhu uzeapo putar ywyxiguhu romo tuweharupi nehe, ere, ere izupe nehe.
63 Ko pape teko wanupe imugeta re ezàpixipixi amo ita hehe nehe. Na'e eityk Ewparat yrykawhu pupe nehe.
64 Na'e eze'eg nezewe wanupe nehe. — Nezewe haw uzeapo putar Mawiron pe nehe. Uzeapypyk putar nehe. Nuzeupir pixik kwaw nehe. Ta'e Tupàn werur putar imumaw paw hehe a'e nehe xe, ere wanupe nehe, a'e izupe.
Zeremi ize'eg upaw xe kury.