11
The Death of Lazarus
Noqw hak tāqa Lazarus yan mātsiwhqa Bethany kitsókit ep ki’ta, it Maryt‐nik̇aṅw pu qȫqayat Marthat kitsókiyamuy ep’e; noqw pam hak okiw tūtuyhti. (I’ Mary hapi put atsve hihta kwaṅwáhovaqtuqat wihkuyit akw Tutuyqawhqat lelwit, pu hȫmiy akw kukyat aṅ hȫna; noqw put tupkoat Lazarus tūtuya.) Paniqw ōviy put qȫqamat hakiy Jesus aw ayataqw, pam paṅqawu: Tutuyqawhqa, meh, pas aw uh’unaṅwa okiw tūtuya. Noqw Jesus put navotqe paṅqawu: I’ tūya put mokniqat qa pániq’ö, pi God pas a’nö hímuniwhtiniqat ōviy’o, noqw God Tiat put ahpiy pas pavan hímuniwhtini. Noqw Jesus Marthat aw unaṅway’ta, pu tupkoyat Maryt‐nik̇aṅw pu Lazarus pumuy amumii. Noqw ōviy pam put navotqe pay hāk pepeq lȫs talöṅna. Nit it atsve pu’ pam put aw nánatuwnayaqamuy amumi paṅqawu: Tuma piw Judeat aqwya. Noqw puma put aw paṅqaqwa: Tutuqaynaqa, nāt pūnat pu’ Jew‐sinom uṅ tatatupninayaniqey anhtotiqw, ya um pay piw aqwni? Noqw Jesus lavayhtiqe paṅqawu: Ya talöṅvaqat ep tāwa aṅhqe qa pakwt lȫq sihk̇ay’tasikis qöniltiṅwu? Tālö waynumqa qa wíwakṅwu, pam qatsit aw tālat aw taymaṅwunihqe ōviy’o. 10 Mihikq waynumqa hihta ep wíwakṅwu, put ep tāla súlawniṅwuniqw ōviy’o. 11 Yan pam lavayhtit amumi paṅqawu: Itahkwatsi Lazarus pūwi, noqw pay nu aqwnen tātaynani. 12 Pahsat pu put aw nánatuwnayaqam put aw paṅqaqwa: Tutuqaynaqa, pay pi pūwe’ soon qa öqawhtani. 13 Noqw pam mokqat Jesus paṅqawhq, suhpan as pay pam puwhqe nāsuṅwni’taqw put paṅqawhqat puma wūwaya. 14 Pahsat pu Jesus pumuy amumi pas suyan paṅqawu: Lazarus mōki. 15 Noqw nu qa épeqniqw pam panhtiqw pas nu put ep umuṅem hahlayhti, uma nuy hinhtiniqat aw yórikye’ inumi tūtuptsiwaniqat ōviy’o. Pay itam aqwyani. 16 Pahsat pu Thomas, Didimus yan túṅwantiwhqa, suṅwámuy amumi paṅqawu: Itam amum aqwye’, amum so’ni.
Jesus the Resurrection and the Life
17 Noqw Jesus pepeq pituqw, pay kurs pam āmiwhqe, nālös talni’ta. 18 Noqw Bethany Jerusalem áhayhpo, sukw aṅqw nāsamiq tutskwatuwanit pahsaphaqamo. 19 Noqw Jew‐sinom k̇aysiwhqam Marthat pu Maryt pumuy tupkoyamuy ep pumuy qahahlayhpiyamuy ep amumi unaṅwtapyaniqe kurs ep öki. 20 Noqw yaw Jesus aṅqwnihqat Martha navotqe, paṅqw nakwsuqe put ahsawva, noqw Mary pay nāt kiy ep qatu. 21 Pahsat pu Martha Jesus aw paṅqawu: Tutuyqawhqa, pas as um yepniqw soon itupko mokni. 22 Noqw pay nu navoti’taqw nāmahin pi yahsathaqam um God aw hihta tūviṅtaqw soon pam uṅ qa máqani. 23 Noqw Jesus put aw paṅqawu: Pay uhtupko ahoy tātayni. 24 Noqw Martha put aw paṅqawu: Antsa nu navoti’taqw nuhtuṅk talöṅvaqat epeq sinom ahoy yesvaniqw pam nuhtum ahoy tātayni. 25 Noqw Jesus put aw paṅqawu: Nu hapi hakiy mokiwuy aṅqw ahoy tātaynaṅwuqa, pu qatsíhuytaṅwuqa; inumi tuptsiwhqa as nāmahin mokni, nīk̇aṅw pay pam qátuni. 26 Pu hak qatuk̇aṅw inumi tuptsiwni’taqa pas soon hisat mokni. Ya um it tūptsiwa? 27 Noqw pam put aw paṅqawu: Owi, Tutuyqawhqa, pay um pas Christ, God Tíatnihqat nu tuptsiwa; ura kurs pi pam hak tūwaqatsit aw pítuni.
Jesus Weeps
28 Yan pam lavayhtit ahpiynihqe tupkoy Maryt nauywaṅwayhqe aw paṅqawu: Tutuyqawhqa pitu, nihqe uṅ wáṅwaylawu. 29 Noqw panis pam put navot suṅwnuptut, put aw’i. 30 Noqw Jesus nāt kīmi qa pítuhqe, haqam Martha put ahsawvaqat pay nāt pep’e. 31 Noqw Jew‐sinom Maryt amum ahpave taṅawk̇ahk̇aṅw put aw unaṅwtavi’yuṅqam put suṅwnuptut yámakmaqw aw tayyuṅqe aṅkya paṅqawk̇ahk̇aṅwo: Pam sumataq tūamit ep pakmumuyniqe ōviy paṅsoo, kitota. 32 Pahsat pu Mary nāt Jesus haqam wunuqw túwahqe aw pitu, nihqe put atpipo tamötswunuptut aw paṅqawu: Tutuyqawhqa, pas as um yepniqw soon itupko mokni. 33 Noqw pam pakmumuyhq, pu Jew‐sinom put amum ö́kihqam piw tsaykitaqw Jesus amumi yórikqe unaṅwpeq ōkwavakqe, 34 Paṅqawu: Uma haqam put taviya? Noqw puma paṅqaqwa: Tutuyqawhqa, um awnen aw tātayni. 35 Noqw pahsat pu Jesus paklawu. 36 Pahsat pu Jew‐sinom paṅqaqwa: Meh, pas kurs aw unaṅway’ta. 37 Noqw haqawat paṅqaqwa: Ya sen i’ qapostalqat pōsiyat tālawnaqa soon hinwat yukuqw soon as k̇a mokni?
Lazarus Brought to Life
38 Pu ōviy Jesus nāt qa suyan unaṅway’k̇aṅw tūamit aw pitu. Noqw tuhsöṅaqw tūamiwta, noqw aqw owa uhtsiwta. 39 Noqw Jesus paṅqawu: Uma owat ayo taviyani. Noqw mokqat qȫqaat Martha put aw paṅqawu: Tutuyqawhqa, pay soon pi okiw qa hovaqtuni; pi pay nālös talöṅni’ta. 40 Noqw Jesus put aw paṅqawu: Ya ura um tuptsiwe’, God öqalayat lolmat aw yórikniqat nu ūmi qa paṅqawu? 41 Pahsat pu mokpu haqe’ qatsqat aṅqw puma ayo owat taviya. Noqw Jesus ōmiq tātayht paṅqawu: Inaa, kwakwhay um nuy navota. 42 Pay pi as um sutsep nuy navotṅwuniqw nu put navoti’ta; nīk̇aṅw pay ima sinom yaṅ hoṅqam um nuy aṅqw távihqat tūtuptsiwaniqw ōviy nu paṅqawu. 43 Yan pam lavayhtit, pahsat pu a’nö paṅqawu: Lazarus, yámakuu! 44 Noqw i’ mokqa paṅqw yama; noqw maat kukyat amum masyuwsit akw tōnaniwta, pu taywaat höhönpit akw nȫmiwta. Noqw Jesus pumuy amumi paṅqawu: Uma ṅahyat mātapyani.
The Plot against Jesus
(Mt 26.1-5; Mr 14.1-2; Lk 22.1-2)
45 Pahsat pu k̇aysiwhqam Jew‐sinom Maryt aw ökihqam Jesus hihta tumaltaqat aw tātayyaqe put aw tūtuptsiwa. 46 Noqw pay pumuy amuṅaqw haqawat Pharisee‐sinmuy amumiyaqe, Jesus hīhihta tumaltaqat pumuy āawnaya. 47 Pahsat pu God awwat mohpeq momṅwit Pharisee‐sinmuy amumum yuaatotaniqe tsovalti, nihqe paṅqaqwa: Ya itam hinhtotini? pas hapi i’ tāqa hīhihta k̇ātutmalat hintsaki. 48 Pas itam qa aw hintsatsk̇aqw, pam pantsakq kurs hin qa sohsoyam put aw tūtuptsiwani; noqw Rome aṅqw sinom ök̇e’ itahkiy kīqötotani, pu itamuy sinmuy haqami hintsatsnani. 49 Noqw pumuy amuṅaqw haqawa Caiphas yan mātsiwhqa put yahsaṅwuy ep God awwat mohpeq moṅw’iwtaqe pumuy amumi paṅqawu: Uma qa hihta navoti’yuṅwa; 50 Piw it aṅ qa wūwaya: Pay hak sūk̇a tāqa sinmuy amuṅem mokniniqw pam itamuṅem lomahintani. Noqw pep pu’ sinom soon pas sohsoyam súlawhtotini. 51 Pam qa nāp nahpiy yan lavayhti; nīk̇aṅw pam ephaqam God awwat mohpeq moṅw’iwtaqe hihta nātoniqat paṅqawu. Pam yan lavayhtiqe Jesus pep tutskwat ep sohsokmuy sinmuy amuṅem mokniqat aṅwu pay lavayhti; 52 Nīk̇aṅw pep tutskwat ep sinmuy qa púmuy‐sa amuṅem‐nit, pas sohsokmuy God tímuyatuy aṅqe’ ahtsavaliwyuṅqamuy piw amuṅem mokni, pam pumuy sohsokmuy sūmi tsovalaniqe ōviy’o. 53 Pahpiy pu puma put hin nīnayaniqey nanawinya. 54 Noqw ōviy Jesus Jew‐sinmuy amuhpa’ pāpu qa pas mātaqpuva hinnuma; nihqe pam paṅqw haqami kitsókit Ephraim yan mātsiwhqat aqw’a, tutskwat qayēwiwhpuve qalavoq’a. Nihqe pam put aw nánatuwnayaqamuy amumum pepeq qatu. 55 Noqw Jew‐sinmuy nōviwhqaam Amutsva Yūmosanihqat yan túṅwantiwhqat aw pituto. Noqw nāto nōviwhqat aw qa pituqw, k̇aysiwhqam aṅ tutskwava yesqam napwatotaniqe Jerusalem ep öki. 56 Nihqe puma Jesus ōviy taynumyaqe God kīyat ep hoṅk̇ahk̇aṅw nānami paṅqaqwa: Ya uma hin wūwantota? Ya sen pam nōviwniqat qa awni? 57 Noqw ima God awwat mohpeq momṅwit Pharisee‐sinmuy amumum put ṅuayaniqey anhtoti; nihqe ōviy kurs hak put háqamnihqat tuway’te’ paṅqawniqat pan yukuya.