11
Hay Nituduwan di Iluwalu ay Apo Dios
(Mat. 6:9-13; 7:7-11)
1 Wa han ohan algaw ya wada han immayan Jesus an nunluwalun Apo Dios. Ya unat goh nalpah ya inalin di ohah nan intudtuduwanay, “Apu, itudum di atonmin munluwalun Apo Dios ta umat ay John an hiyah ne inatnah nan intudtuduwana.”
2 Ya inalin Jesus ay diday, “Umat hituy alyonyuh un ayu munluwalun Apo Dios:
Ama,
E'gonan da'a ni' an Dios hinan tatagu,
ya He"ay mun'ap'apu.
3 Idatmu ni' di itanudmih abigabigat,
4 ya aliwam ni' di baholmi ti ten aliwanmi goh di bahol nan numbahol ay da'mi.
Ya adi ni' da'mi tapngan.”
5 Ya inalin goh Jesus ay diday, “Gulat ta waday ohan da'yuh umuy hinan abung di ibbanah nan labi ya inalinay, Agi', buludo' ni' di tuluh tinapay
6 ti waday pa"alih mangili', ya ten mi'id ah ipa'an'un hiya!
7 Ya tembal nan wah abung an inalinay, Adi da'mi patu'alon! Ti nun'itangob tun pantaw, ya ten nun'olo' amin hina"ama, ya humigaa' an bumangon, at adi' idat henen mahapulmu!
8 Hay alyo' ya ta"on un bo'on hay niyibaanay dumalat hi bumangunana ta idatna mu bumangon damdama ti nan nangilupitanan hiya ta idatnay mahapulna.
9 Ya ten alyo' ay da'yuy, Ibagayu at midat, ya anaponyu at ma'ah'upan, ya kulkugonyu at mibughul.
10 Ti nan mangibaga ya hiyay midatan, ya nan manganap ya hiyay mangah'up, ya nan mangulkug ya hiyay mibughulan.
11 Ya da'yun o'ommod, gulatna ta mumbaga nan lala'in imbaluyyuh ekan ya mid nin ah ohan da'yuh mangidat hi ulog.
12 Unu gulat ta ibagaday itlog ya undan hay ipi'ipit idatyu?
13 Ti ta"on hi un ayu munlayah mu inilayu damdaman umidat hi maphod an mahapul nan imbabaluyyu. At iyal'allan Ama tu'ud abuniyan ti Hiyay mangidat hinan Na'abuniyanan an Lennawah nan mangibagan Hiya!”
Hay Aat Jesus ya hi Satanas
(Mat. 12:22-37; Mk. 3:22-30)
14 Lina'ah Jesus han nappuhin lennawan nangipawe'we' hinan lala'i. Ya unat goh nala'ah ya himmapit, ya manoh'ada nan tatagu.
15-16 Ya nan udumnan tatagu ya inaliday maphod hi un ipattig Jesus di pangimmatunanda ta panginnilaandah un nahamad an Hiyay hennag Apo Dios. Mu nan udum goh ya pinahiwda Hiyan inaliday hi Beelzebub di nangidat hi abalinanan munla'ah hinan nappuhin lennawan nihu'lung.
17 Mu inilan Jesus henen ninomnomda, at inalinan diday, “Gulat ta nan himpangili ta madughayda, at mumpapattoyda, ya la'tot ya ma'ubah danen himpangili. Ya umat goh hinan hina"ama, ti gulat ta madughayda at mumpapattoyda goh, ya ma'ubah danen hina"ama.
18 Ya umat goh hinan hakup Satanas, ti gulat ta hi Satanas di mangidat hi abalina' at hiyay mangipala'ah hinan ibbanan nappuhin lennawa, at madughay nan hakup Satanas, at mumpapattoyda, ya la'tot ya ma'ubah di hakupna. Mu adida ahan aton di umat hina.
19 Ya hay alyonyuh aton nan intudtuduwanyun munla'ah hinan nun'appuhin lennawa? Ti hi Satanas ay di mangidat hi abalina' an munla'ah at hiya goh di mangidat hi abalinan di intudtuduwanyu ti numpapaddung di atonmi. Mu hay inila' ya gulat ta ulgudon nan intudtuduwanyuy aat'u ya adida alyon hi un hi Satanas di mangidat hi abalina' ta adi goh ma'alih un hi Satanas di mangidat hi abalinanda. At nibahhaw henen inaliyu.
20 Mu bo'on hi Satanas, ti hi Apo Dios di mangidat hi abalina' an munla'ah hinan nappuhin lennawa ta hiyay panginnilaan an wah tuh nan wadanyu nan Pumpapto'an Apo Dios.
21 Waday ulgudo' hi nipa"el: gulat ta waday mabi'ah an lala'in numpapahul ya nunhoho'ot an mun'adug hi abungna at adi ma'akaw di gina'una.
22 Mu wada ay di umalih mabi'bi'ah ya un hiya at polhona nan pahulna ya ho'otnan denlonah pamaliwna, ya nun'alanan amin di gina'un nen tagu ta ipiyapongnah nan i'ibbana.”
23 Ya inalin goh Jesus di, “Nan tagun adi middum ay Ha"in ya hiyay bumuhul ay Ha"in, ya nan adi middum ay Ha"in an mun'amung ya hiyay mumpangiwa'at.”
Hay Numbangngadan nan Nappuhin Lennawah nan Niyo'odolana
(Mat. 12:43-45)
24 Ya inalina goh di, “Gulat ta mala'ah han nappuhin lennawah nan niyo'odolanan lala'i at umuy lumane'le'od hinan mapulun ta manganap hi ihinana. Mu gulat ta mi'id ah'upana ya alyonay, Mumbangngada' hinan niyodola' hi hopapna.
25 Mu unat goh numbangngad ya heden niyo'odolana ya paddungnay nahigidan an abung, ya nigamah.
26 Ya umuyna goh ayagan di pituy nun'appuhin lennawa ta umuydan amin an miyo'odol eden lala'i. At iyal'allanan na"appuhi ya un din hopapna.”
Hay Aat di Nahamad hi Ipadenolan
27 Otog di nangulgudan Jesus ene ya wada han babain niddum hinan tatagu, ya enlotnan himmapit an inalinay, “Mawagahan hi inam an nangihabi ya nangipa'inu'inum hi huhunan He"a!”
28 Mu inalin Jesus ay hiyay, “Mu nan tatagun mangngol hinan Hapit Apo Dios ta unudonda at diday miyal'allan mawagahan.”
Hay Pangalyandan Jesus ta Atonay Umipanoh'a
(Mat. 12:38-42)
29 Unat goh dimmo'olda din tatagun na'amung ya ente"an Jesus an himmapit an inalinay, “Nan tatagud ugwan hitun luta ya nun'appuhiy aatda ti mi'iwod pangulugda! Ti pohdondan tigon di ato' ta panginnilaandah un hi Apo Dios di nangidat hi abalina', mu mi'id ah ohah mipattig ad ugwan hi pangimmatunanda ti un ohay mipattig an umat hidin nangimmatunan din tataguh penghanah na'at ay Jonah.
30 Ti heden na'at ay Jonah di dimmalat hi nanginnilaan nan tatagun iNineveh. Ya umat hina goh ay Ha"in an napto' an Imbaluy di Tagu ti nan ma'at ay Ha"in di hiyay panginnilaan di tatagud ugwan.
31 Heden algaw an agtudan di ahumalyaan di tatagud ugwan ya tuma'dog din queen an nun'alih penghanan nunhituh appit hi agwan hi un hagangon di buhu'an di algaw ta amuyuana dida ta mamoltada, ti nalpuh pingit tun luta ta donglona nan tugun Solomon an do'ol di tugunona, mu ad ugwan ya wada han tagun nabagbagtu ya un hi Solomon, mu adida damdama donglon di Tuguna.
32 Ya tuma'dog goh nan tatagun iNineveh hi ahumalyaan di tatagud ugwan ta amuyuana dida ta mamoltada. Ti unat goh inul'ulgud Jonah di Tugun Apo Dios ay didah din penghana ya din'ugday baholda. Mu ad ugwan ya wada han tagun nabagbagtu ya un hi Jonah, mu adida damdama du'gon di baholda!”
Hay Nipa"el an Hay Aat di Panigaw nan Odol
(Mat. 5:15; 5:22-23)
33 Intuluy Jesus an nuntudtudu, ya inalinay, “Tolganyu ay di hilaw ya adiyu hanian hinan pamahan ti unyu ipattu' hinan nabagtu ta tigon nan humigup di benangna.
34 Hay matayuy pannig di odol. Maphod ay di matayu ya ma"aphod di pannig, mu nabulaw ay di matayu ya pa'ahhelong di pannigyu.
35 Ihamadyuy pannigyu ta adi homelong.
36 Ya mi'id ay helong hinan odol at ma"aphod di pannig an amin di odol an paddungnay waday hilaw an dilagan da'yu.”
Hay Nangibaagan Jesus hinan Aat di Nuntudtuduh nan Uldin ya nan Pharisees
(Mat. 23:13-36)
37 Otog di punhaphapitan Jesus ya inayagan han Pharisees Hiya ta mi'yuy hi abungdan me"an. At immuyda, ya himmigupdah nan abung, ya ni'yubung hinan lamehaan an ne"an.
38 Ya manoh'a nan Pharisees ti agguy inunud Jesus di uldinda ti agguy nun'ihu ya nangan.
39 Ya inalin Apu tu'uh din Pharisees di, “Hay aat di ugaliyun Pharisees ya umat ayuh nan howo' ya duyu ti ulahanyu nan mattig, mu nappuhiy wah nomnomyu.
40 Munlayah ayu! Ti undan agguyyu inila an hi Apo Dios ya inilanay wah nomnom di tagu. Ti undan bo'on Hiyay nunlumun amin hinan mattig ya nan adi mattig?
41 Ipaphodyu ay di nomnomyu ta atonyuy maphod hinan udumna an umat hinan nun'awotwot at hiyay attigan di a'un'unnudyun Apo Dios. Atonyuy umat hina ta abuluton da'yun Hiya.
42 Mahmo' ayun Pharisees! Manu ti gun ayu umidat hinan inhabalyu ay Apo Dios, mu adiyu aton di maphod hi ibbayun tagu ya hay a'immannungana ya adiyu pohdon hi Apo Dios. O tuwalin umidat ayuh nan inhabalyu, mu adiyu inganuy nan udum an pohdon Apo Dios hi atonyu!
43 Mahmo' ayun Pharisees! Ti pohdonyuy ma"aphod hi umbunanyuh nan himba'an an ahayupan di Hudyu, ya pohdonyu goh hi un da'yuy e'gonan nan tataguh un ayu umuy hinan pummalkaduanyu.
44 Immannung ahan an mahmo' ayu! Ti umat ayuh nan lubu' an mid pangimmatunan an gun dalanon di tatagu ti agguyda inila.”
45 Ya inalin han ohan muntudtuduh nan Uldin di, “Apu, umat ay hinay panapitmu ya un da'mi goh amuyuan!”
46 Ya inalinay, “Da'yu goh an muntudtuduh nan Uldin ya mahmo' ayu! Ti do'lonyuy uldinyuh nan tatagu, at ma'ungaldan mangunud. Mu ta"on un da'yu ya adiyu unudon, ya mi'id ologyun mamadang ay dida ta ologdan mangunud!
47 Mahmo' ayu goh! Ti iyammayuy lubu' din propeta an ta"on hi un nabayag di namatayan din a'apuyu.
48 Ya heten atonyu ya hiyay pangimmatunan hi unyu abuluton din ina'inat din a'apuyu ti diday namatoy ta da'yuy mangiyammah lubu'da!
49 Hi Apo Dios ya i'innilana tuwalih te, hiyaat unna inalin diday, Honogo' nan propeta' ya baal'un dida, mu patayonday udumna, ya paligatonday udumna.
50 Nan propeta an nete"ah din hopap di luta ta nangamung ad ugwan ya napatopatoy nan udumnan dida. Ya din natayanda ya hiyay pummoltaan Apo Dios hitun tatagud ugwan.
51 Hi Abel di nahhun an napatoy ta nangamung ay Zechariah an napatoy hi numbattanan di pun'onngan ya nan ihinan Apo Dios hinan Timplud Jerusalem. Ya nan natayandan amin di dumalat hi pummoltaan Apo Dios hitun tatagud ugwan.
52 Mahmo' ayun muntudtuduh nan Uldin! Ti impawayuy nahamad an mipa'innilan da'yu, at agguyyu inah'upan di nahamad an mipa'innila. Ya ipawayu goh nan udumnan tatagun magadyuh di pangah'upanda.”
53 Ya hiyah de nangete"an din muntudtuduh nan Uldin ya din Pharisees an umi'ingol ay Jesus, at do'ol di hinanhanandan Hiya ta mi'id upid di hapitona.
54 Ya hinahalepatanday ibahhawan di hapitona ta way pangidalatandah panumalyadan Hiya.