7
No Minsāhi ni Esteban
Sinpangan na, inyahes no katotohosanaw a pādi di Esteban, “Oyodawriw no inbahey dāya?”
Ki tominbay si Esteban a kāna, “Inyo a kakakteh kan aāmang ko, adngeyen nyo pa yaken sichangori. Iyaw madaydāyaw kan matan-ok a Dyos, napaboya do kapoonan taw a si simna Abraham do kayan na paw do Mesopotamya do sakbayaw a nakapayadis na a omyan do Haran. Binata no Dyos dya a kāna, ‘Karwan mo tana mwaya kontodo saw kakabagyan mo saya, as kangay mo do tanaw a ipaboya konchi dyimo.’*
“Dawa, kinarwan naw tana daw no Kaldeo kan minyan do Haran. Do nakadiman danaw ni āmang na, tinoboy no Dyos do tanaya a iyaw yanan tayas changori. Do nakawara daw da Abraham do dya a tana, ki abaw inpatāwid dya no Dyos a aran asa pa kadapan a tana. Ki aran komwan, alit na inkari ni Āpo Dyos dya a itoroh nanchi dyaw tabwaya a tana tan dyira na tabo kan siraw kapotōtan na saw a aran abo paw pōtot na.
“Inbahey pa no Dyos dya a kāna, ‘Gan-ganaet sanchiw kapotōtan mo do tana no matarek. Do dawri, mayparin sanchi a adīpen, as malidyalidyatan sanchi daw so apat a gasot a katawen. Ki dosāen konchiw nawri a nasyon a mangadīpen dyira, as kan anchan ikaro ko sa do dawri a nasyon, paybidyen ko sanchi dyaya tana a pagdaydayāwan darananchi dyaken.’
“Intoroh pa ni Āpo Dyos di Abraham iyaw bilin naw a maynamot do kapagkogit tan myan pakaboyan so nakapachitōlag naw kan kapōtotan na saw. Dawa, kinogit ni Abraham si Isaak a pōtot na do chawawahwaw no araw a yapo do nakaiyanak na, as si Isaak, kinogit nas Jakob a pōtot na. Komwan si Jakob dyirad asaw a poho kan dadwa mahahakay a pōtot na a siraw madaydāyaw saya a simna aāmang ta.
“Siraw nyaya simna aāmang ta, ki nangimon sad Jose a kakteh da. Dawa, inlāko da a nayparin a adīpen do Egipto. Ki aran komwan, kinarwan aba ni Āpo Dyos. 10 Sinidongan no Dyos do tabo a nakalidyatan na, kan tinorohan nas sīrib kan makadadaw a kaparin a nakahwahok di Paraon a āwag no āri do Egipto. Dawa, pinayparin no āri si Jose a gobirnador, kan myan toray na do intīrwaw a Egipto. As aran do palasyowaw no āri kan siraw adīpen na saw, ki inpaitoray na sa di Jose.
11 “Sinpangan na, myan apteng do intīro a Egipto kan do Kanaan a yanan dan pamilyaw ni Jose, as kan taywara danaw lidyat dan simna aāmang ta saw do kabon nachichwasan da kanen da. 12 Ki do nakatonengaw syan Jakob a myan irek do Egipto, nanoboy siras simna aāmang ta saw a pōtot na a nangay a gomnātang so kanen da. Iyaw nyayaw nanoma a nakangay da. 13 Do somaronwaw a nakangay da, inpadlaw ni Jose iyaw inawan na dyirad kakakteh na saw, as kan inyam-āmmo na sa di Paraon. 14 Do dawri, inpahap ni Jose si āmang na a si Jakob kan sira tabo pamilya daw no kakakteh na saw a mangay sa tabo do Egipto. Papito a poho kan dadima sa tabo.
15 “On, nangay si Jakob do Egipto, as kan dawri danaw nakadimanan na kan siraw kapotōtan na saw a simna aāmang ta. 16 Ki siraw bangkay da saw, ki pinaybidi da sa a intābon do Sikem do ginātangaw ni Abraham a tanem dyirad anak saw ni Hamor.
17 “Ki do kapaypasngen danaw no araw a katongpal no Dyos so kari naw di Abraham, taywara naypayparo naiyanak a anak dan kapoonan ta saw do Egipto. 18 Do dawri, myan nachitādi a āri a nagtoray do Egipto, kan abaw chapatak na maynamot di Jose. 19 Iyaw nya āri, ki sinikapan kan rinanggasan na saw kapoonan ta saw. On, linidyalidyat na sa, as kan pinīlit na pa sa a inpapahbot kaiiyanak saw a tagibi da do gagan no bahabahay da tan madiman sa.
20 “Do dyaya chimpo, ki nyaw nakaiyanak ni Moyses, kan machitatārek kagwapo na. Tatdo a kabohan, nakatagibi da syan inyapwan naw. 21 Ki do dyi daranaw a kaitaywan sya do irahem no bahay, napilit sa a napahbot sya do bahay da tan madiman. Dawriw inhapan syan anakaw ni Paraon a prinsisa, kan pinarakoh na a pinayparin a akmay oyod a anak na.§ 22 Nainanawo dyaw tabo sīrib dan taga Egiptwaw, as nayparin si Moyses a asa matoray a tawo do tabo kapaychirin kan kaparin na.
23 “Do nakapagtawen naranaw so apat a poho, naktokto naw kangay naw a manyideb an maypāngo kayayan dan kapayngay na saw a kapotōtan no Israel. 24 Do kayan naw daw, naboya naw no taga Egiptwaw a madama na ranggasan no asaw dyira a Israelita. Dawa, yangay na insakit, kan diniman naw no taga Egiptwaw. 25 No iniktokto ni Moyses, ki naawātan dan kapayngay naw a Israelita a osaren ni Āpo Dyos iya a mangwayawaya sira do kaadīpen dāya. Ki naawātan daba.
26 “Do somaronwaw a araw, nakaboya so dadwa a mayengay a Israelita a madama a maydiman. Do dawri, pinadas na sa a paychapyahen. Binata na dyira a kāna, ‘Kakakteh, taywaran dyi kamo a maylipos? Āngo ta maydiman kamo?’
27 “Ki iyaw makalo danaw a makapadso so kalāban naw, ki pinawadin nas Moyses, as nakabata na sya a kāna, ‘Āngo bibyang mo dyamen? Sino napayparin dyimo a pangōlo a mangay a mangokom dyamen? 28 Chakey mori yaken a dimanen a akmas nakadiman mwaw so taga Egiptwaw kakoyab ah?’ ”*
29 “Maynamot do dya saya a chirin, nananawa dana si Moyses, dawa nayyayo. Komnaro dana do Egipto, as nakangay na do Midyan, asaw a mateng a tana. Do dawri a tana, nangabahay kan natorohan so anak na dadwa mahahakay.
30 “Do nakahabas danaw no apat a poho a katawen, do asa karaw, nayranso si Moyses do let-ang a masngen do tokon a mayngaran so Sinai. Do dawri, myan anghil a napaboya dya do somdesdebaw a palongpong a dya masosohan. 31 Ki nasdaāwan si Moyses do nakaboya naw sya, as do kapaypasngen naw a omchideb sya, nadngey naw timekaw no Dyos. 32 Binata ni Āpo Dyos dya a kāna, ‘Yaken Dyos dan simna aāmang mo saw. On, yaken no Dyos a dinaydāyaw da Abraham, Isaak, as kan si Jakob.’
“Do dawri, ki namirpir si Moyses a sominryam a maynamot do kāmo na, kan naitored na paba a chiniban iyaw palongpongaw. 33 Ki binata ni Āpo dya a kāna, ‘Pakarohen mo tokap mwaya, ta masantwan a yanan iyaw paytēnekan mwaya. 34 Malawag a maboya ko kalidyatan dayan tawotawo kwaya do Egipto, as nadngey ko as-āsog da. Dawa, gominchin ako a mangwayawaya dyira. Sichangori, toboyen koymo a maybidi do Egipto.’ ”
35 Ki tinongtong ni Esteban naychirin a kāna, “Sichangori, malawag a maboya ta a iyaw nya Moyses, ki inipsok dan Israelita saw do nakaiyahes daw sya a, ‘Āngo bibyang mo dyamen? Sino napayparin dyimo a pangōlo a mangay a mangokom dyamen?’ Ki aran komwan, iyaw tinoboy ni Āpo Dyos a nangay a nangitoray kan nangwayawaya dyira. On, oyod a pinarin naw nyaya a maynamot do sidong no anghilaw a napaboya dya do somdesdebaw a palongpong.
36 “On, inihtot na saw kapoonan taya a yapo do Egipto, kan pinariparin naw āro a milagro kan makaskasdāaw a pakaboyan do Egipto kan do Mabayaw a Tāw kan do let-ang do irahem no apat a poho a katawen. 37 On, si Moyses paw nangibaheyaw dyirad kapoonan ta saw a, ‘Si Āpo a Dyos nyo, iyaw anchiw manoboy dyinyo so akma dyaken a propīta a yapo do kapayngay nyo a Israelita.’ 38 Do nakapaychipeh daw no kapoonan ta saw do let-ang do tokon a Sinai, iyaw nya Moyses, ki rinawat naw minsahyaw no Dyos a dya machipanda tan itoroh na dyaten. On, iyaw nya Moyses, naychirinanaw no anghil do tokonaya a Sinai.
39 “Ki chinaskeh da inanohdan no kapoonan ta saw, basbāli a inliblibbi da, ta no myan do aktokto da, ki chakey daw maybidi do Egipto. 40 Do nakahayaw ni Moyses do tokon Sinai, binata dad Aaron§ a kon da, ‘Pamarin mo pa yamen so bolto namen a mangirarahan dyamen, ata, arabayas Moyses a iyaw nangihtotaw dyamen do Egipto, as kan chapatak namen abayaw naparin dya!’*
41 “Dawa, namarin sas didyosen da a akmay orbon bāka a nangidātonan das dāton da, as kan pinistaan daw pinarin daw a mismo.
42 “Maynamot do katoleng da, tinadyichokodan sa ni Āpo Dyos. Innonolay narana sa a mangdāyaw so bitohen saw do hanyit a akmas inpatolasaw no Dyos dyirad asaw a propīta a kāna,
“ ‘Inyo a kapotōtan ni Israel,
yakenoriw nangitorohan nyos dāton nyo a binyay
a sinosohan nyo do kayan nyowaw do let-ang
so apat a poho a katawen? Ay engga!
43 Ta no pirmi a inyononot nyo,
ki iyaw toldaw no didyosen nyo a si Molok
kan iyaw sinan bitohenaw a didyosen a si Repam,
ta siraw nyaw pinarin nyo a dinaydāyaw nyo.
Dawa, manoboy akonchis manggobat dyinyo
kan palongohen danchinyo do matateng pa kan do Babilonya a tana.’ ”
44 Tinongtong ni Esteban naychirin a kāna, “Do kayan da paw do dya let-ang, myan tolda da no kapoonan ta saya a pakaboyan so kayanaw no Dyos dyira sigon do myanaw do tōlag na dyira. Iyaw nya tolda, ki naparin sigon do bilinaw no Dyos di Moyses a minonot do naboya naw a panahatahan. 45 Sinpangan na, do nakapachitadyaw ni Joswe di Moyses a mangipangōlo dyirad kapoonan ta saw, tinawid dan anak da saw toldaw. Do dawri, inyononot da do nakapachangay daw di Joswe do nakahap daw so tana saw a yapo do nasyon saw a inparawat no Dyos dyira. As iyaw toldaw, ki nabidin dyira a nandad kachimpo ni Āri Dabid. 46 Sinpangan na, rakoh nakahwahok no Dyos di Dabid. Do dawri, naydasal si Dabid a mangdaw so pamalōbos na a mapatnek so bahay a pagdaydayāwan da do Dyos, iyaw Dyosaw a dinaydāyaw ni Jakob. 47 Ki si Dabid abaw nangpatnek sya, an dya si Āri Solomon a pōtot na.
48 “Ki aran komwan, iyaw kadadayāwan a Dyos, ki omyan aba do bahay a pinarin tawo. Ta inpatolas no Dyos do asaw dyirad propīta naw a kāna,
49 “ ‘Do hanyit yanan trono ko,
kan do tanaw yanan tokapan ko.
Āngo paro a kītan bahay parinen nyo a para dyaken?
Mana maparin nyo paro mapatnek so paynahahan ko?
50 Yaken abawriw namarswa tabo siras nyaya?’ ”§
51 Tinongtong ni Esteban naychirin a kāna, “As inyo sichangori, ay samna, taywarayaw katwa no oho nyo! Akma kamwaya siras dyaya makapatak so Dyos do katoleng nyowaya mangadngey so chirin no Dyos, as kan pirmi nyowaya kontraen chakeyaw no Ispirito Santo a akmas pinarin da saw no kapoonan ta saw kaychowa! Pakawanem! 52 Aryoriw aran asa propīta a dyi da linidyalidyat no kapoonan ta saw? Polos! On, diniman da pa saw nangipadtwaw do kaychowa maynamot do kangayaw no Malintegaw a Pachirawatan a si Kristo. As inyo sichangori, inyo mismo a nanglipot kan nangipadiman sya. 53 On, inyo nangtawid so linteg a inparawat ni Āpo Dyos di Moyses a maynamot do nakatoboy na so anghilaw kaychowa, ki alit na inanohdan nyo aba.” Nawriw binatan Esteban dyira.
No Kagsid Daw si Esteban
54 Do nakadngey dan pangolwaw no Jodyo so inchirinaw ni Esteban, taywaraw nakapakasoli da, kan pinayngayngaletnget daw dyi daw a mapabtak a soli da dya. 55 Ki do dawri, napno si Esteban so panakabalinaw no Ispirito Santo, as do nakatangay naw do hanyit, naboya naw makaskasdāaw a sēdang no Dyos kan si Jesos a maytēnek do makawananaw ni Āpo Dyos. 56 Binata ni Esteban a kāna, “Chiban nyo pa! Tori kwaya maboya naywangan hanyit, as maboya ko payaw Tawowaw a Yapod Hanyit a si Jesos a maytēnek do makawananaya no Dyos.”
57 Do nakadngey daw so nya, nangagagay saw totorayenaw no Jodyowaw, as kan binengbeng daw tadyinya daw tan dyi da madngey ibaheyaw ni Esteban. Nakasan da dinarop a tiniliw, 58 kan nyeng da ginoygōyod a inihtot do gaganaw no syodadaw, as nakagsigsid da syas bato. Siraw nangsaksyaw, ki pinakaro daw kagay da saw tan masonosonong sa a mapagsid so bato, as pinangay da sa do yananaw no asaw a mahakay a mayngaran so Saulo.* 59 Ki do kadama daw a omagsigsid sya, naydasal si Esteban, kan binata na a kāna, “Āpo Jesos, rawaten mo pahad ko.” 60 Do dawri, naydogod as nakaiyagay na sya a kāna, “Āpo, ipagatos mwaba dyiraw nyaya a naparin.” Nakaichirin naw so nyaya, nadiman.
* 7:3 7:3 Gen. 12:1 7:7 7:7 Gen. 15:13-14; Eks. 3:12 7:10 7:10 Gen. 37; 39-41 § 7:21 7:21 Eks. 2:1-10 * 7:28 7:28 No chakey na ibahey ni Esteban dya, ki akmas pinarin daw no Israelita di Moyses, ki komwan pinarin dan Jodyo saw di Jesos. Eks. 2:13 7:34 7:34 Eks. 3:1-10 7:37 7:37 Deot. 18:15, Ara. 3:22 § 7:40 7:40 Si Aaron, ki ākang ni Moyses a nangsidong sya do kaiyayam naw siras Israelitaw a yapo do Egipto. Iyaw nanoma a matohos a pādi dan Jodyowaw. * 7:40 7:40 Eks. 32:1 7:43 7:43 Si Molok, ki iyaw dyos no araw kan hanyit a dinaydāyaw dan Kananeo saw a tawotawo. As si Repam, ki iyaw asaw a dyos dan bitohen a planita a dinaydāyaw dan Egipto. Deot. 17:3; Amos 5:25-27 7:46 7:46 Mana “bahay a pagdaydayāwan dan kapotōtan ni Jakob.” § 7:50 7:50 Isa. 66:1-2 * 7:58 7:58 Iyaw nya Saulo, ki pinangaranan da pa so Pablo. Ara. 13:9