6
Jesús 'ücj jyü'ta wa sábado na.
(Mateo 12.1-8; Marcos 2.23-28)
1 Sábado pjaní Jesús trigo lejen̈ culupwen nipj tjemey jupj discipulopan jis lal. Sábado ts'ac' niná judiopan ma tsji' lajay. Jesús discipulopan trigo nepénowa sey jat'anqueptsja, tjulujun, tjalá. ('Üctsja niná nin la tjajay yupj ne'aj. Jümücj tjelyawun̈ na, 'ücj p'a sine popé tjalá yupj.)
2 Mop'in fariseopan nepénowa ma jisastsja nin la tjajay sábado na. Tjowelepj:
—¿Tsjan pjucj nin lojí? Dios Popel vele ma polel t'yanacj sábado na, ts'ac' niná ma tsji' lijicj.
3 Jesús jis wala tjevele:
—Dios Popel vele David la tjijá pajal püna. ¿Ncu lovin ma mo'o tjowelé niná? (David israelpan jis jepa waytsja. 'Üsüstsja jupj Dios lal.) Ts'ac' pjaní jupj vecj pé'etsja. Noyomes jupj cus tocon̈ wa, vecj tecya'lin̈ wa yupj.
4 Mpes jupj wama tjemey Dios wo mo'ó; ne'aj pan nt'ya, tjelyaja. Jis tje'yaya wa niyom cus tocon̈. Pan niná israelpan tja'ayapj Dios mpes. Dios Popel tjevele sacerdotepan p'in 'ücj jalá pan niná. P'a witjacj ma polel jalá yupj. David sacerdote tuluctsja; newa nin Dios ma ts'i tji'ina jupj tjelyaja mpes.
5 Jesús tjevele wa yupj jis lal:
—Napj p'iyá niná Yomen Dios jas tjejyamá. Napj 'ücj jyütütj tsjan 'ücj jis la jay sábado na, ts'ac' ma tsji' lijicj na.
Jesús tji'yü'sa la tjiji sábado na.
(Mateo 12.9-14; Marcos 3.1-6)
6 P'a sábado na, Jesús wama tjemey judiopan 'a si mulú nt'a. Sin tji'yüsa lis tjiji. Yom ne'aj tjá'asa wa mo'ó, mos li'inyampe c'a. Ma polel le páctatsja jupj.
7 Niyom p'a wa ne'aj tjatja wa, Moisés popel sin 'yüsa lajay nepenowá, fariseopan nepenowá. Pajal jus tjunuc Jesús, quelel januctsja ncu 'yü'sa la mijis sábado na, ts'ac' niná ma tsji' lajay yupj. Po jisastsja Jesús ca malala la mijis, mpes ca 'ücj jat' mvelecj Jesús malala.
8 Jesús seletsja nin yólatsja yupj. Jupj tjevele yom mos ma polel le pacta lal:
—Jin tjijyünsa. Culupwen nt'a was jipj.
Mpes yom jas tjijyünsa, culupwen nt'a tjac', ton̈ca jupj.
9 Jesús tjevele wa niyom ne'aj tjatja jis lal:
—Napj nu la 'yüy cana más 'ücj lejay sábado na, ts'ac' niná ma tsji' lijicj. ¿Ncu más 'ücj 'üsüs lejay, ncu más 'ücj malala lejay? ¿Ncu más 'ücj se p'acj 'ücj la püt'üs jupj, ncu más 'ücj 'yünan jupj?
10 Jesús pjü yus tjinyuca na, mos ma polel le pacta lal tjevele:
—Myas la tepyacta.
Mpes mos la tepyacta quinam. Mos tji'yü'sa jupj.
11 Niyom ne'aj tjatjá pajal ts'a tji'in. Yuwá tjowelepj 'oyn nyuca malala la qjuijicj Jesús lal.
Jesús niyom dóceya lis t'ya, tsji' la mijicj jupj mpes.
(Mateo 10.1-4; Marcos 3.13-19)
12 P'a jawas Jesús joc' mo'o tjemey la veles Dios lal. Newa püste cus tüpwes Dios lal tjevele jupj.
13 Tjejyawca na, jupj discipulopan jis lal tjevele ncul. Yupj sin popé dóceya lis t'ya jupj. Jupj apostolpan waytsja yupj; jupj sin tjejyama tsji' la mijicj jupj mpes.
14 Jupj apostolpan popa pjaní Simón lotsja. Jesús p'a ló la t'ya jupj locopyaya. Pedro jupj ló la t'ya wa. P'a apóstol Andrés lotsja, Simón tsüipe jupj. Jacobo lotsja pjaní wa. Juan lotsja pjaní wa. Felipe pjaní wa, Bartolomé pjaní wa.
15 Mateo p'a wa, Tomás p'a wa, Jacobo p'a wa, jupj ne Alfeo jatjam. Simón p'a wa. Simón quelel le palánatsja jepa lal, jepa israelpan sin popa tulucj, ne nin. Nin mpes “Israel Mpes Jola” lotsja wa jupj.
16 Judas p'a wa, jupj ne Jacobo jatjam. Judas Iscariote p'a wa. P'a jawas Judas Iscariote Jesús enemigo tepyala jupj. Jis capj tjep'ya'sa Jesús enemigopan jis la tjilil jupj.
Pülücj sin 'yüsa lis tjiji Jesús.
(Mateo 4.23-25)
17 Jesús jupj apostolpan lis t'ya na, palavin tjemey yupj jis lal. Yumal nt'a ton̈ca jupj. Ne'aj jupj discipulopan pajal pülücj tjatja. P'a wa pajal pülücj tjatja wa. Judea jun ta'á nepé tjiquil, nepénowa Jerusalén mpe tjiquil. P'a witjacj Tiro nepé tjiquil, pülücj patja mpe. P'a pülücj patja nepé tjiquil wa nepenowá, Sidón ló ne'aj. Tiro, Sidón, pajal cámpatsja. 'Üsǘ püné ne'aj p'in tapatja yupj. Pjü tjiquil jis la pjac Jesús tjevelá. Tjiquil wa Jesús ca cü'ü'süs lis mijis, yupj malala jisastsja mpes.
18 Yupj sin popa nepenowá lapanenpan malala lis tjajay lovin. Jesús jis tji'yü'sa lis tjiji wa yupj.
19 Jesús po la tjo'otj na, jis tji'yü'sa yupj. Mpes pjü quelel po la 'otsja jupj, pülüctsja pajal. Pjü malala jisas pjü jis tji'yü'sa, Jesús po la tjo'otj na p'in.
Jesús sin tji'yüsa lis tjiji tsjan mpes ca 'ücj jisas nsem.
(Mateo 5.1-12)
20 Locopyaya Jesús yus tjinyuca jupj discipulopan, tjevele:
“Nun nepénowa pjü cjuwá, mpes pajal 'ücj nujisas nsem.
Dios 'ücj nu jyü'ta cjuwá na.
21 Nun nepénowa vecj co'liqué, mpes pajal 'ücj nujisas nsem.
'Üsüs ca nu ma'ayas Dios.
Nun lu puyú na, 'ücj nujisas nsem.
Locopyaya mwi'iqué ca. (Nin ca la mijis Dios.)
22 P'a wa ma jisas nun, ncapj con̈có mpes, 'ücj nujisas nsem. Ma jisas nun culá yupj nt'a, nun ncapj con̈có mpes, 'ücj nin. Malala javelepj nun po'ó ncapj con̈có mpes, 'ücj nujisas nsem. Javelepj malala nun, nun ncapj con̈có mpes, 'ücj nujisas nsem. Napj ne niná Yomen Dios jas tjejyamá.
23 ”Ninana lajay na nun jis lal, 'ücj nujisas t'as. Viyá lo tolonó 'ücj nujisas mpes. Po 'üsüs ca nu ma'ayas Dios tsjun po'ó 'üsüs la tjüjí mpes. T'üc' way niná. Nin p'iyá püna canapatjá yupj sin popa p'iyá malala lis tjajay wa profetapan.
24 ”Ma ca 'üsüs nsem nepénowa jis lal. Nun nepénowa pülücj to'á. Mpes malala ca nu mpalas. Po quina way p'in 'ücj nujisas nun.
P'a wa ma ca nu ma'ayas Dios.
25 Malala ca nu mpalas nun nepenowá. Pjü nujisas, pjü to'á quinam.
P'a jawas cjuwá ca nsem.
Malala ca nu mpalas nun nepénowa. Wüi'iqué quinam.
P'a jawas 'aplijila ca nsem nun pajal. La mpuyucj ca.
26 Pjü 'üsüs nusin javelepj lovin, malala ca nu mpalas. Nin p'iyá püna canapatjá yupj sin popa p'iyá 'üsüs sin tjowelepj la tsuwilpan sin po'ó püná. Profetapan nenem ma t'üc' tjowelepj. Dios mpes tjowelepj tulucj yupj.
Dios jos cupj quelel la sijicj cupj qjuis enemigopan.
(Mateo 5.38-48; 7.12)
27 ”Napj najas más 'üsüs la müjí nun yupj jis lal. Nun quelel pjo'oqué napj velé, nin velé napj nun jis lal: quelel lis müjí nun jis enemigopan. Nepénowa ma jisas nun, ma nin nujola t'as. Nun ca jis capj mp'a'sá newá.
28 Nepénowa malala javelepj nun sin po'ó ca nacj, yupj jisas ca malala nu mpalas. Nun ma ca nin p'iyá la müjí yupj jis lal. Nun ca mvelé nujisas 'üsüs ca jis mpalas yupj. Yupj javelepj nun malala, ma nin nujola t'as. La moná nun Dios lal jupj ca jis capj mp'a'sas.
29 ”La p'a nupjocj pjaní tyüla na, nun ca ma'ayá ma'ajapj tyüla wa. Nusin quip pje'apa tjüi'le, t'ya, nusin quip wampa ca ma'ayá ntji'lim wa.
30 La p'a la mon na nun jis lal, nun ca jis ma'ayá yupj. Nin ca la müjí pjü jis lal. La p'a nun nuts'a'á nt'ya naya, ma ca la moná jupj ma'ayas niná.
31 ”Tsjan niná nujisas la p'a lajay nun jis lal, nin p'iyá la müjí yupj jis lal.
32 La p'a quelel la nusejay nun ca nacj, mpes nun quelel la sojí wa yupj. Ma quelel la nusejay nun, nun ma wa quelel la sojí yupj ca nacj. Dios ma ca mwi'im nin lojí mpes. Malala lajay nin p'iyá lajay yupj. La p'a quelel la sajay yupj, yupj quelel la sajay wa yupj. Dios jos nun más 'üsüs la müjí yupj jis lal.
33 La p'a 'üsüs lajay nun mpes ca nacj, mpes nun 'üsüs lojí wa yupj mpes. Ma 'üsüs lajay nun mpes, nun ma wa 'üsüs lojí yupj mpes ca nacj. Dios ma ca mwi'im nin nin lojí mpes. Malala lajay nin p'iyá lajay yupj. Dios jos nun más 'üsüs la müjí yupj jis lal.
34 La p'a nun jis lal le moná ca nacj. Nun 'oyá jupj la tjemyona, newa nujola p'a jawasa jupj t'e'éncatsja ca nca'as, ma'ayas. Dios ma ca mwi'im nin lojí mpes. Malala lajay nin p'iyá lajay yupj. La p'a yupj jis lal le monana, yupj ja'ayapj wa. Yola p'a jawasa jupj t'e'éncatsja ca nca'as, ma'ayas jupj. Dios jos nun más 'üsüs lojí yupj jis lal.
35 ”Quelel lis müjí nun jis enemigopan. Jis capj mp'a'sá p'a wa. La mon na, jis ma'ayá nun. Ma nujola t'as p'a jawasa yupj natj ca nca'acj, ma'ayacj. Nin lojí na, po 'üsüs ca nu ma'ayas Dios jupj pü'ü nt'a. Dios más püné pjü jis lal. Nin lojí na, Nupopay Dios jinwá lojí nun. Jupj jatjampan nun, jupj jucucuspan nun. Jupj 'üsüs la siji wa malala lajay. Nepénowa ma wi'in̈ jupj se 'aya mpes, newa 'üsüs la siji wa jupj.
36 Malala se palá na, nun jis Papay Dios quelel jis capj p'ya'sa. Nin p'iyá 'üsüs la müjí nun.
Dios jos ma welé la p'a malala.
(Mateo 7.1-5)
37 ”Po ma tjowelé la p'a malala. Nun welé la p'a malala, Dios ca mveles nun p'in malala wa. Po ma tjowelé p'a po'ó más 'ücj Dios ca cus ntülüs. Nun nin welé, Dios ca mveles más 'ücj jupj ca nucopj ntülüs wa nun. Perdonar la müjí p'in la p'a malala nyuca la tjiji, ne Dios ca perdonar la numijis wa nun.
38 ”Tja'ayá p'a wa jos, ne Dios ca nu ma'ayas. Yom 'üsüs 'yaya jinwá ca ma'ayas. Quiliyú pit'a. Tipit'a na, mo'o t'a liji. Nin la tjiji na, syolsol, niswa pit'a, palá soca nas. Nin jin ca nu ma'ayas Dios. Nun p'a wa 'oyá jinwá, nin jinwá ca nu ma'ayas Dios”, nin tjevele Jesús.
Ma sin 'yüsa, ma polel sin 'yüsa lajay.
39 Jesús parábola mpes sin 'yüsa lis tjiji niswá. Ninana tjevelá: “Yom jun tulucj ma polel cyacaná yom p'a jun tulucj wa. Nin la qjuijis, manas ts'entuna mo'o palá jis ntüncüs ca. Nin p'iyá nun jilal.
40 Si 'üsǘ püné tulucj jupj jas tji'yüsa la tjiji lal. 'Üsüs jas tji'yüsa na, yuwal nsem jupj jas tji'yüsa la tjiji lal la p'in. Nin lovin”, tjevele Jesús.
Nun malala lojí, ma polel sin 'yüsa lojí 'oyn nyuca ca 'üsüs la mijicj la p'a wa.
41 Jesús tjevele wa: “¿Tsjan pjucj jele jetjam malala liji, newa ma jele más malala lejay jipj jupj lal? Nin p'iyá niná, tsjan tsjicj way jetjam junma tjeyaca nyuc; yo püné jipj jinma tjeyaca ma nyuc.
42 Jetjam lal velen: ‘Natjam, najas jipj ca ma'ayan napj ca pje'á la nts'i tsjan tsjicj way jinma tjeyaca’. Jipj ma nyuc yo püné jipj jin mo'ó. Nin p'iyá lejay jipj. Jipj pajal malala, niná nin lejay mpes. Jipj malala wa, la p'a malala jinwá. Mya 'ü'süs ca jipj. Po ma malala la mijin quinam, püna la tjejay jinwá. Locopyaya ca jus nlayen 'onin ca cus mp'a'san p'a”, nin tjevele Jesús.
'Üsüs witjacj 'üsüs lajay, 'üsüs wa javelepj.
(Mateo 7.17-20; 12.34-35)
43 Jesús p'a wa sin tji'yüsa lis tjiji. Tjevele: “Yo wolas 'ücj la las, ma ca wolas malala mvalas. Jupj wolas malala, ma ca nepénowa 'ücj la las mvalas jupj.
44 Nun nucú na wolas velan̈, nun jus nlayé ncu 'ücj la las jupj wolas. Nun solejé tunun mwicj ma higo vyala. Jül ma 'anpüpj vyala jupj.
45 Nin p'iyá gente jis lal. Yom 'üsüs, 'üsüs wa jola. Nin mpes vele wa 'üsüs way. Yom malala, malala jola jupj. Nin mpes jupj vele wa malala. Nun nujola, niná p'in welé. Nin p'iyá pjü way jis lal”, nin tjevele Jesús.
Jesús tjijyü'ta jin lijicj na, 'üsüs nsem cupj qjuilal.
(Mateo 7.24-27)
46 Jesús tjevele wa yupj jis lal: “¿Tsjan mpes nun welé napj nun jis Jepa, mop'in ma lojí napj jyütütj? Napj jyütütj ma lojí, nun jis Jepa tulucj napj.
47 Nasa ca mvelé 'oyn nyuca liji napj jyütütj jin liji. Napj nt'a jac' jupj, pjoca napj velé. Pjoca na, nin liji napj vele.
48 Jupj yom wo 'üsüs jas tjijyünsa jinwá. Pajal campwila tsjomis tyoca mwalá way p'in, pwen já'asa nas tyoca jupj. Yo t'ol pe casá lejen̈ la tjiji. Locopyaya wosis tjecyawaja, 'ücj la tjiji. T'üc' la tjiji na, 'üsǘ püné t'yüna, pajal yümücj wo nt'a palá tjac' 'üsüs. Newa ma si cüts'itsja wosis, 'üsüs tón̈catsja mpes. Nin p'iyá 'üsüs pü'ü napj jyütütj jin liji.
49 ”Yom p'a wa pjoca wa napj velé ca nacj, jupj ma liji napj jyütütj jin. P'a yom wo jas tjijyünsa jinwá jupj. Ma tsjomis tyoca. 'Amá casá jas tjijyünsa jupj la p'in. Locopyaya wosis tecyawaja. T'üc' la tjiji na, 'üsǘ püné t'yüna, pajal yümücj wo nt'a palá tjac' 'üsüs. Len̈ way tyüla wosis. Jas tüpwes malala tepyala wosis. Nin p'iyá malala pyala niná, jupj ma liji napj jyütütj jin.”