41
ꞌBãgú rĩ ũbĩ urobí
1 Ílí ị̃rị̃ ã vụ́drị̃ gé, ꞌbãgú Ẽjẽpétõ vé rĩ ũbĩ urobí kĩnĩ, ꞌí tu pá kuú yị̃ị́ ãmbúgú dịị́pi dịdị Náyĩlĩ tị gé.
2 Tị́ ẹ́zị̂rị̃ usese, rụ́ꞌbá be múlímúlí ni pi ĩfũkí yị̃ị́ ãmbúgú dịị́pi dịdị Náyĩlĩ agá ꞌdãásĩ ãmvé nõó, kộpi rikí ĩzíríkõ rĩ pi nyaá.
3 Tị́ ꞌdĩꞌbée ã vụ́drị̃ gé, tị́ ụrụkọ ẹ́zị̂rị̃ rụ́ꞌbá be jịrị, ụ́yị́ꞌbá kú goroce ni pi ĩfũkí kpá yị̃ị́ ãmbúgú dịị́pi dịdị Náyĩlĩ agá ꞌdãásĩ ãmvé nõó, tukí pá kuú tị́ usese pá tuꞌbá kuú yị̃ị́ gãrã gá rĩ pi ã gãrã gá.
4 Tị́ rụ́ꞌbá be jịrị, ụ́yị́ꞌbá kú goroce ꞌdĩꞌbée nyakí tị́ ẹ́zị̂rị̃ usese rụ́ꞌbá be múlímúlí ꞌdĩꞌbée rá. Kúru ꞌbãgú Ẽjẽpétõ vé rĩ ní aruzú.
5 ꞌBãgú rĩ gõ kpá ụ́ꞌdụ́ koó dị̃ị́, urobí ãzi gõ kpá ĩri ũbĩí dị̃ị́, urobí rĩ agá ꞌdãá, ndre ũndú ayi drị̃ be ẹ́zị̂rị̃ ũndú pẹtị ãlu sị́gé, ꞌa gbálígbálí, mị be múké múké.
6 Vụ́drị̃ ni gé, ũndú ĩfũ drị̃ be ẹ́zị̂rị̃ ũndú pẹtị ãlu ꞌdĩri ã rụ́ꞌbá gá, kộpi ayikí céré kuú mũnímũní rú, ũlí íbí ívị́ ụ̃tụ́ ní ĩfũngárá gálésĩ, ũlí rĩ koko, sẽ ũndú rĩ vé bị́ ụ́nyụ́ ãní rá.
7 Ũndú mũnímũní rú ꞌdĩꞌbée utekí ũndú ꞌaápi mị be múké múké ꞌdĩꞌbée rá. ꞌBãgú Ẽjẽpétõ vé rĩ ní kpá aruzú, nị̃ ámá rá ꞌyozú kínĩ, ngá rĩ urobí ũbĩ ꞌi nĩ.
8 Kã mụụ́ adrií ụ̃ꞌbụ́tịŋá rĩ sĩ, ꞌbãgú rĩ ẽ drị̃ ábá céré céré. Ĩri ní újógú rĩ pi zịzú, ãzini ꞌbá tã nị̃ꞌbá ambamba ãngũ Ẽjẽpétõ vé rĩ agá rĩ pi zịzú ímụ́zú ꞌí vúgá nõlé. Ĩri ní urobí rĩ ũlũzú kộpi ní, ꞌbo ꞌbá ãzi urobí rĩ vé ífífí ũlũúpi ĩri ní ãluŋáni ꞌdãáyo.
9 Kúru ꞌbãgú Ẽjẽpétõ vé rĩ vé ãmbúgú riípi ĩri ní íwá sẽépi rĩ ní ꞌyozú ꞌbãgú rĩ ní kĩnĩ, “Ụ́ꞌdụ́ ãndrũ rĩ gé, má ígá tã má ní ándúrú ãvĩzú ãní rĩ gí.
10 Mî ꞌa ve ándúrú ꞌbá ní mívé ãmbúgú riípi pánga áꞌdípi rĩ be, ꞌí ꞌbe ꞌbâ jó ãngũ ũꞌyĩzú ãmbúgú ãngũ ũtẽépi rĩ ní rií ũtẽé rĩ agá.
11 Ị́nị́ŋá ãzi sĩ, urobí ũbĩ ꞌbâ ị̃rị̃trọ́ ãmbúgú riípi pánga áꞌdípi rĩ be, urobí rĩ pi vé ífífí ãndíãndí.
12 Sâ ꞌdãri gé, Ẽbérẽgú ãzi ri adrií ꞌbá be trụ́ jó ãngũ ũꞌyĩzú rĩ agá ꞌdãá, ĩri ãtíꞌbá ãmbúgú ãngũ ũtẽépi rĩ vé ni. ꞌBá ũlũkí urobí ꞌbâ ũbĩípi rĩ ĩri ní, ũlũ ꞌbá ãlu ãlu vé urobí ẽ ífífí rá.
13 Tã rĩ pi ngakí nyo ĩ sụ̃ụ́ ĩri ní ũlũú ꞌbá ní rĩ tị́nị. ꞌBãkí ma gõó mávé ẹ̃zị́ gé ũzi, ꞌyĩkí ágó riípi pánga áꞌdípi rĩ pẹtị sị́gé.”
14 Kúru ꞌbãgú rĩ ní ꞌbá pẽzú mụzú Yõsépã ri zịzú, koro ĩ ní Yõsépã ri íjị́zú jó ãngũ ũꞌyĩzú rĩ agá ꞌdãásĩ ãmvé. Yõsépã ní ꞌî drị̃ꞌbí fazú, ĩri ní ívé bõngó újázú, ĩri mụzú pá tuzú ꞌbãgú rĩ ẹndrẹtị gé.
15 ꞌBãgú rĩ ní ꞌyozú Yõsépã ní kĩnĩ, “Urobí ũbĩ ma, ꞌbo ꞌbá ãzi urobí rĩ vé ífífí ũlũúpi má ní ni ãluŋáni ꞌdãáyo. Á yị kínĩ, urobí ũbĩ dõ ꞌbá rĩ, ꞌbá rĩ ũlũ dõ mí ní, mi urobí rĩ vé ífífí ũlũ rá.”
16 Yõsépã ní ꞌyozú ꞌbãgú rĩ ní kĩnĩ, “Má ícó urobí rĩ vé ífífí ũlũú mávé ũkpõ sĩ bã ku, Múngú ri ícó urobí rĩ vé ífífí ũlũ mí ní nĩ.”
17 Kúru ꞌbãgú rĩ ní ꞌyozú Yõsépã ní kĩnĩ, “Urobí rĩ ũbĩ ma kĩnĩ, á tu pá kuú yị̃ị́ ãmbúgú dịị́pi dịdị Náyĩlĩ tị gé.
18 Tị́ ẹ́zị̂rị̃ usese rụ́ꞌbá be múlímúlí ni pi ĩfũkí yị̃ị́ ãmbúgú dịị́pi dịdị rĩ agá ꞌdãásĩ, kộpi rikí ĩzíríkõ rĩ pi nyaá.
19 Tị́ ꞌdĩꞌbée ã vụ́drị̃ gé, tị́ ụrụkọ ẹ́zị̂rị̃ rụ́ꞌbá be jịrị, ụ́yị́ꞌbá kú goroce ni pi ĩfũkí kpá yị̃ị́ rĩ agá ꞌdãásĩ ãmvé nõó. Ụ̃kụ ni, á ndre drĩ tị́ sụ̃ ꞌdĩꞌbée tị́nị rụ́ꞌbá be jịrị, ụ́yị́ꞌbá goroce ni pi ãngũ Ẽjẽpétõ vé rĩ agá nõgó kuyé.
20 Tị́ rụ́ꞌbá be jịrị, ụ́yị́ꞌbá goroce ꞌdĩꞌbée nyakí tị́ usese, rụ́ꞌbá be múlímúlí ĩfũꞌbá drị̃drị̃ rĩ pi rá.
21 Kộpi kâ tị́ usese ꞌdĩꞌbée nyaá gí, ꞌbá ãzi ícópi nị̃ị́pi ámápi ꞌyozú kínĩ kộpi nyakí tị́ usese ꞌdĩꞌbée gí ꞌdíni ni ꞌdãáyo, ãꞌdiãtãsĩyã kộpi áwíkí adrií kuú goroce sụ̃ ĩ ní adrií ụ̃kụ rĩ tị́nị. Kúru má ní aruzú.
22 “Á gõ kpá urobí ãzi ũbĩí dị̃ị́, urobí rĩ agá ꞌdãá, á ndre ũndú ayi drị̃ be ẹ́zị̂rị̃ ũndú pẹtị ãlu sị́gé, ꞌa gbálígbálí, mị be múké múké.
23 Vụ́drị̃ ni gé, ũndú gõ ĩfũú drị̃ be ẹ́zị̂rị̃ ũndú pẹtị ãlu ꞌdĩri ã rụ́ꞌbá gá, kộpi ayikí céré mũnímũní rú, ũlí íbí ívị́ ụ̃tụ́ ní ĩfũngárá gálésĩ, ũlí rĩ koko, sẽ ũndú rĩ vé bị́ ụ́nyụ́ ãní rá.
24 Ũndú mũnímũní rú ꞌdĩꞌbée utekí ũndú drị̃ be ẹ́zị̂rị̃ ꞌaꞌbée mị be gbálígbálí ꞌdĩꞌbée rá. Má ũlũ urobí ꞌdĩri újógú rĩ pi ní, ꞌbo ꞌbá ãzi ífífí ni ũlũúpi má ní ꞌdãáyo.”
25 Kúru Yõsépã ní ꞌyozú ꞌbãgú rĩ ní kĩnĩ, “Ãmbúgú mávé rĩ, mívé urobí ꞌdĩꞌbée ị̃rị̃trọ́ lũ céré tã ãlu rĩ. Múngú iꞌda tã ꞌí ní lẽé ngaá rĩ.
26 Tị́ usese ẹ́zị̂rị̃ rụ́ꞌbá be múlímúlí ꞌdĩꞌbée, kộpi ílí ẹ́zị̂rị̃ rĩ pi vé tã iꞌda. Ũndú drị̃ be ẹ́zị̂rị̃ ꞌaápi mị be gbálígbálí ꞌdĩꞌbée, kộpi kpá ílí ẹ́zị̂rị̃ ãlu ãlu rĩ pi vé tã iꞌda. Ílí ẹ́zị̂rị̃ ꞌdĩꞌbée agá, ãnyãngã ri ímụ́ ka ambamba. Urobí ꞌdĩꞌbée ãlu rĩ.
27 Tị́ ẹ́zị̂rị̃ rụ́ꞌbá be jịrị, ụ́yị́ꞌbá goroce ĩfũꞌbá vúlé rú rĩ pi, kộpi ílí ẹ́zị̂rị̃ rĩ pi vé tã iꞌda. Ũndú drị̃ be ẹ́zị̂rị̃ ayiípi mũnímũní rú, ũlí ívị́pi ụ̃tụ́ ní ĩfũngárá gálésĩ, koópi koko, ũndú rĩ vé bị́ sẽépi ụ́nyụ́pi rá ꞌdĩꞌbée, kộpi kpá ílí ẹ́zị̂rị̃ ãlu ãlu rĩ pi vé tã iꞌda. Kộpi ílí ẹ́zị̂rị̃ ẹ̃bị́rị́ ní ímụ́zú ꞌdezú rĩ vé tã iꞌda.
28 “Tã ꞌdĩri ímụ́ ꞌi nga sụ̃ má ní ũlũú mí ní rĩ tị́nị, Múngú iꞌda mí ní tã ꞌí ní lẽé ímụ́ ngaá rĩ.
29 Ílí ẹ́zị̂rị̃, ãnyãngã ri ímụ́ ka ambamba ãngũ Ẽjẽpétõ vé rĩ agásĩ céré.
30 ꞌBo vụ́drị̃ ni gé, ílí ẹ́zị̂rị̃, ẹ̃bị́rị́ ri ímụ́ ꞌde ambamba, ꞌbá rĩ pi ímụ́ ãvĩ ãnyãngã kaápi ambamba ãngũ Ẽjẽpétõ vé rĩ agá rĩ ã tã sĩ rá. Ẹ̃bị́rị́ rĩ ímụ́ ꞌbá rĩ pi fụ ũnjí ũnjí ãngũ Ẽjẽpétõ vé rĩ agá.
31 Ẹ̃bị́rị́ ri ímụ́ ꞌde ũnjí ũnjí, ãnyãngã ọ́tụ́ kaápi ãngũ rĩ agá ambamba ꞌdãri vé tã rĩ ãvĩ kộpi drị̃gé sĩ rá.
32 Múngú sẽ urobí rĩ ũbĩ mi vú be ị̃rị̃, ãꞌdiãtãsĩyã Múngú lẽ tã rĩ ꞌdụụ́ ngaá sụ̃ ꞌdĩri tị́nị, ĩri ímụ́ tã rĩ ꞌdụ nga mbẽlẽŋá.
33 “ꞌBãgú Ẽjẽpétõ vé rĩ, lẽ mî ndã ꞌbá úmĩ be tã nị̃ị́pi múké múké ni, mî ꞌbã ĩri adrií ãmbúgú rú ãngũ Ẽjẽpétõ vé rĩ ã tã mbaá.
34 ꞌBãgú Ẽjẽpétõ vé rĩ, lẽ mî ũpẽ ꞌbá ũgalaku rú ni pi ãngũ Ẽjẽpétõ vé rĩ agásĩ, kộpi ã rikí ãnyãngã kaápi ambamba ílí ẹ́zị̂rị̃ agá ꞌbá rĩ pi ní rií ĩkũnãá rĩ pi úmú, tọ̃wụ́ ni pi agá, kộpi ã ꞌdụkí ãlu.
35 Ílí ãnyãngã ní ímụ́zú kazú múké ꞌdĩꞌbée agá, ãmbúgú mávé rĩ, lẽ mî sẽ tãị́mbị́, lẽ ũgalaku rĩ pi ã úmúkí ãnyãngã fífí rĩ, kộpi ã jịkí ꞌbãá kụ̃rụ́ ĩvé rĩ pi agá jó ãnyãngã ꞌbãzú rĩ pi agá. Lẽ kộpi ã ꞌbãkí ãngáráwá rií ãnyãngã rĩ ũtẽé, ãnyãngã ã adri rí kụ̃rụ́ rĩ pi agá anigé.
36 Ãnyãngã ꞌdĩri ĩ ꞌbã ku ꞌbá ãngũ rĩ agá rĩ pi ní, kộpi ẽ ímụ́kí rí nyaá sâ ẹ̃bị́rị́ ní ímụ́zú ꞌdezú ũnjí ũnjí ílí ẹ́zị̂rị̃ ãngũ Ẽjẽpétõ vé rĩ agá rĩ gé, ãꞌdiãtãsĩyã ẹ̃bị́rị́ ã fụ rí ꞌbá ãngũ nõri agá rĩ pi ku.”
ꞌBãkí Yõsépã ri gávãnã rú ãngũ Ẽjẽpétõ vé rĩ agá
37 ꞌBãgú Ẽjẽpétõ vé rĩ pi ívé ũgalaku rĩ pi be, kộpi ãꞌyĩkí tã Yõsépã ní ꞌyoó ꞌdĩri rá.
38 ꞌBãgú Ẽjẽpétõ vé rĩ ní ꞌyozú kĩnĩ, “ꞌBâ nyo ícó ꞌbá Índrí Uletere Múngú vé rĩ ní ású sụ̃ ágó nõri tị́nị ni ị́sụ́ rá?”
39 Kúru ꞌbãgú Ẽjẽpétõ vé rĩ ní ꞌyozú Yõsépã ní kĩnĩ, “Múngú iꞌda mí ní urobí rĩ pi vé ífífí céré gí, ꞌbá ãzi úmĩ be tã nị̃ị́pi sụ̃ mí tị́nị ãluŋáni ꞌdãáyo.
40 Ma mi ꞌbã adri ãmbúgú rú mávé ũgalaku rĩ pi drị̃gé, ꞌbá mávé rĩ pi céré tã mí ní ꞌyoó rĩ ꞌdụ nga. Má ní adrií ꞌbãgú rĩ sĩ, ma adri ãmbúgú mí drị̃lé gá.”
41 Kúru ꞌbãgú rĩ ní ꞌyozú Yõsépã ní kĩnĩ, “Á ꞌbã mi nóni adrií ãmbúgú ãngũ Ẽjẽpétõ vé rĩ agásĩ céré.”
42 ꞌBãgú rĩ ní ívé kátrĩ ĩ ní ꞌî rụ́ sĩí rụ́ꞌbá ni gé rĩ ínjézú suzú Yõsépã ã drị́ mváŋá gá. Ĩri ní Yõsépã ri úsúzú bõngó ũnyĩ be ni sĩ, ĩri ní ngá dábũ rú ni íꞌdụ́zú ꞌyĩzú umbe ni gé.
43 ꞌBãgú rĩ sẽ ívé ꞌbá ꞌdeépi ꞌí úgóró gá rĩ vé ãrãbíyã hũsánĩ ní rií seé rĩ, Yõsépã ri únjú ãní nĩ. ꞌBá Yõsépã ẹndrẹtị gé rĩ pi rikí ọ́ꞌụ́ ụ́ꞌdụ́kọ́ be ụrụ ꞌdãá kínĩ, “Ĩmi kukí lẹ́tị Yõsépã ní!” Tã ꞌdĩri lũ ꞌyozú kínĩ, ꞌbãgú rĩ ꞌbã Yõsépã ri gávãnã rú ãngũ Ẽjẽpétõ vé rĩ agá gí.
44 ꞌBãgú rĩ ní ꞌyozú Yõsépã ní kĩnĩ, “Mâ adri dõ ꞌbãgú drãáãsĩyã, ꞌbá ãzi ícó tã ãzi ꞌoó ãngũ Ẽjẽpétõ vé rĩ agá nõgó mî tị ãkó ku.”
45 ꞌBãgú rĩ ní Yõsépã ã rụ́ ꞌdazú Zãfẽnátã Pãnéyã. Ĩri ní Ãsẽnétã ri sẽzú Yõsépã ní ũkú rú. Ãsẽnétã ri mvá ũkú átálágú Põtĩférã kụ̃rụ́ Ónõ vé rĩ agá rĩ vé ni. Yõsépã ní ẹ́cị́zú ãngũ Ẽjẽpétõ vé rĩ agásĩ céré.
46 Yõsépã ní íꞌdózú ẹ̃zị́ ngazú gávãnã rú ꞌbãgú Ẽjẽpétõ vé rĩ ã pálé gá rĩ gé, ị́sụ́ ãkũdẽ ĩri ílí be pụ̃kụ́ na. Yõsépã ku ꞌbãgú rĩ kú ꞌdĩgé, ri ẹ́cị́ mụzú ãngũ Ẽjẽpétõ vé rĩ agásĩ ãngũ rĩ úndré nĩ.
47 Ílí ẹ́zị̂rị̃ ĩ ní ꞌyoó ãnyãngã ri ka ãní ambamba ꞌdĩꞌbée agá, ãnyãngã ka ãngũ rĩ agá ambamba.
48 Yõsépã ní ãnyãngã kaápi ílí ẹ́zị̂rị̃ agá ãngũ Ẽjẽpétõ vé rĩ agá rĩ úmúzú, ĩri ní ꞌbãzú jó ãnyãngã ꞌbãzú rĩ pi agá kụ̃rụ́ rĩ pi agásĩ. ꞌBã ãnyãngã ĩ ní ꞌaá kụ̃rụ́ ãlu ãlu ã gãrã gá rĩ kụ̃rụ́ ĩ ní ãnyãngã rĩ ꞌãzú ꞌdãri agá.
49 Yõsépã úmú ãnyãngã rĩ ãmbúgú ãmbúgú jó ãnyãngã ꞌbãzú rĩ pi agá ꞌdãá, sụ̃ cínyáfã troópi kú ngũ yị̃ị́ gãrã gá rĩ tị́nị, gõ ãnyãngã rĩ ã ụ̃ꞌbị̃ngárá, ãzini sĩngárá ni kuú rá, ãꞌdiãtãsĩyã ãnyãngã rĩ ambamba, ícókí ụ̃ꞌbị̃ị́ bã ku.
50 Ẹ̃bị́rị́ rĩ ní drĩ ꞌdezú kuyé rĩ gé, átálágú Põtĩférã kụ̃rụ́ Ónõ vé rĩ agá rĩ vé mvá ũkú Ãsẽnétã tị Yõsépã ní anji ãgõ ị̃rị̃.
51 Yõsépã ꞌda ívé mvá kãyú rĩ ã rụ́ Mãnásẽ ꞌi, kĩnĩ, “Múngú sẽ mávé ĩzãngã ã tã ãvĩ mâ ẹ́sị́ agásĩ gí, ãzini ĩzãngã mâ ẹ́sị́ agá ꞌbá má ẹ́tẹ́pị vé ꞌbẹ̃tị́ ãsámvú gé rĩ pi ã tã sĩ rĩ, ãvĩ mâ ẹ́sị́ agásĩ gí.”
52 Yõsépã ꞌda ívé mvá ꞌdeépi kãyú rĩ vú sĩ rĩ ã rụ́ Ẽfẽrémã, ãꞌdiãtãsĩyã kĩnĩ, “Ãngũ má ní ĩzãngã nyazú nõri agá, Múngú sẽ á gõ mvá ãzi tịị́ gí.”
53 Ílí ẹ́zị̂rị̃ ãnyãngã ní kazú ambamba ãngũ Ẽjẽpétõ vé rĩ agá rĩ ní dẹzú.
54 Kúru ílí ẹ́zị̂rị̃ ẹ̃bị́rị́ vé rĩ ní íꞌdózú sụ̃ Yõsépã ní ꞌyoó rĩ tị́nị. Ẹ̃bị́rị́ rĩ ꞌde ãngũ Ẽjẽpétõ ã gãrã gá sĩ rĩ pi agásĩ céré, ꞌbo ãngũ Ẽjẽpétõ vé rĩ agásĩ céré ãnyãngã anigé.
55 ꞌBá Ẽjẽpétõ vé rĩ pi vé ãnyãngã kã dẹẹ́, ẹ̃bị́rị́ rĩ íꞌdó kộpi fụụ́ ũnjí ũnjí, kộpi íꞌdókí rií ngoó ꞌbãgú rĩ bị́lé gá kínĩ, ĩ lẽkí ꞌbãgú rĩ ã sẽ ĩ ní ãnyãngã. Kúru ꞌbãgú rĩ ní ꞌyozú kộpi ní kĩnĩ, “Ĩmi mụkí Yõsépã vúgá, tã ĩri ní lũú ĩmi ní rĩ, lẽ ĩmi ꞌdụkí ngaánga.”
56 Ẹ̃bị́rị́ rĩ kã ꞌdeé ãngũ rĩ agásĩ céré, Yõsépã ní jó ãnyãngã ꞌbãzú rĩ ẽ tị zị̃zú, ĩri ní ãnyãngã fífí rĩ ụzịzú ꞌbá Ẽjẽpétõ vé rĩ pi ní, ãꞌdiãtãsĩyã ẹ̃bị́rị́ rĩ ꞌde ũnjí ũnjí ãngũ Ẽjẽpétõ vé rĩ agásĩ céré.
57 ꞌBá ãngũ rĩ pi agásĩ rĩ pi ãrẽvú céré ꞌdekí mụụ́ ãnyãngã fífí jeé Yõsépã vúgá ãngũ Ẽjẽpétõ vé rĩ agá ꞌdãá, ãꞌdiãtãsĩyã ẹ̃bị́rị́ rĩ ꞌde ãngũ vũ drị̃gé rĩ pi agásĩ céré.