11
Uwenishike u Yesu a kaci ka kavasu
(Matiyu 6:9-13; Matiyu 7:7-11)
1 Kain ka te, Yesu wa yan kavasu a asu u roku. An u kotsoi, katoni ka ne ka te ka tonuko yi, “Asheku, wenishike tsu kavasu tyoku ɗa Yahaya wenishikei atoni a ne.”
2 U tonuko le, “Ya yan baci kavasu, i dana, ‘Tata, a na̱ka̱ kala ka vunu tsupige, tsugono tsu vunu tsu tuwa̱.
3 Ne tsu kain dem ilikulya.
4 Cimbusuka̱ tsu unyushi u cingi u tsunu, kpaci a̱tsu n kaci ka tsunu tsu tsu cimbusuka̱ ta̱ aza ɗa a nusuka tsu. Kpam kotsu vu banka tsu a asu u ukondo wa.’ ”
5 U doki u tonuko le, “A dana uza u te ɗe wa̱ n kaje, aku u banai ara ne n kayin ka pige, u tonuko yi, ‘Kaje ka va̱, kopuku mu iburodi i tatsu.
6 Kaje ka va̱ ka ka cipa̱i nwalu gogo‑na, kpam ma̱ n ili iꞌya ma na̱ka̱ yi u lyai wa.’
7 “Aku u wushuku eyi pini ɗe a asuvu, u dana, ‘Kotsu vu damgbara̱sa mu wa, n gbagirya ɗe utsutsu u kuwa vi. Mpa na̱ mmuku n va̱ tsu vaku ɗe, ma fuɗa ma ꞌya̱nga̱ ma na̱ka̱ vu ili wa.’
8 A̱sa̱ka̱ n tonuko ɗa̱, ko wa ꞌya̱nga̱ baci wa na̱ka̱ yi ili an wa̱ri kaje ka ne wa, wa ꞌya̱nga̱ ta̱ wa na̱ka̱ yi gba̱ ili iꞌya wa ciga, adama a uma̱tsa̱ u ɗa u ma̱tsa̱i.
9 “Kpam n tonuko ɗa̱, rongoi ufolo, a ka ne ɗa̱ ta̱. Rongoi ubolo, ya tsa̱ra̱ ta̱. Kuɗusai utsutsu, a ka giduwunka̱ ɗa̱ ta̱.
10 Uza ɗa baci dem u foloi, a ka ne yi ta̱. Kpam uza ɗa baci dem u boloi, u tsu tsa̱ra̱ ta̱. A tsu giduwunka̱ ta̱ uza ɗa baci dem u kuɗai utsutsu.
11 “Tata u eni u ɗa a asuvu a ɗe maku ma ne ma [folo yi burodi aku u na̱ka̱ yi katali?] Ko kpam u foli yi kadan, aku u bidya kali u na̱ka̱ yi?
12 Ko kpam u foli yi kako, aku u bidya kudaɓu u na̱ka̱ yi?
13 Eɗa̱ ama a cingi i reve baci una̱ka̱ mmuku n ɗe ili i shinga, nala dem Tata u ɗe uza ɗa wa̱ri a zuba wa na̱ka̱ aza ɗa a folo yi Kulu Keri.”
Yesu n Baꞌalzabu
(Matiyu 12:22-30; Marku 3:20-27)
14 Kain ka te, Yesu wa wutukpa̱ ityoni i cingi i tsubebe. An ityoni i cingi yi i wuta̱i, aku kabebe ki ka danai ukuna, ama kpam a yain majiyan.
15 Shegai ama roku a danai, “N ucira u Baꞌalzabu† magono ma ityoni i cingi u ɗa wa wutukpusa̱ ityoni i cingi.”
16 Kpam aza roku a ka konduso yi, aku a boloi u wenike le iryoci i roku i zuba.
17 Yesu reve ta̱ ili iꞌya a ka yawunsa, aku u tonuko le, “Tsugono tsa baci dem tsu pecei kaci ka ne kure n tsu shila̱ka̱ni, tsugono tsu nala tsa wacuwa ta̱. Nala dem kuwa ka baci ku pecei kaci ka ne kure n ku shila̱ka̱ni, ka wacuwa ta̱.
18 Kanangasi ka pece baci kaci ka ne kure n u shila̱ka̱ni, niɗa tsugono tsu ne tsa yan tsu shamgba? N dana ta̱ nala an i danai n ucira u Baꞌalzabu u ɗa ma wutukpusa̱ ityoni i cingi.
19 N ucira u Baꞌalzabu u ɗa baci ma wutukpusa̱ ityoni i cingi, n ucira u eni u ɗa wa̱ kpam atoni a ɗe a ka wutukpusa̱ le? Adama a nala a ka woko ta̱ aza a afada a ɗe.
20 N ucira u Kashila̱ u ɗa baci ma wutukpusa̱ ityoni i cingi, tsugono tsu Kashila̱ tsu tuwa̱ ta̱ la vi ara ɗe.
21 “Uza u ucira u bidya baci iwunukatsu wa wundya kuwa ku ne, ko i te ya tsa̱ra̱ udukuyan u ne wa.
22 Shegai uza roku uza ɗa u la yi ucira u ꞌya̱nga̱sa̱ka̱ yi baci, hal u fuɗai u wusha yi iwunukatsu iꞌya u pityanangi n iꞌya vi, aku u pecike udukuyan u ne.
23 “Uza ɗa baci dem bawu wa̱ri kaɓolo na̱ mpa, tsilala tsa wa yan na̱ mpa. Uza ɗa baci bawu u ɓa̱nga̱ mu ucira̱ngusu, uwacinsa u ɗa yi.
Ugono u ityoni i cingi
(Matiyu 12:43-45)
24 “Ityoni i cingi i wuta̱ baci a asu u uza, i tsu tono ta̱ a asu u ɗa bawu mini ma̱ri ubolo u asu uwunvuga. I tsa̱ra̱ baci wa, aku i dana, ‘Ma gono ta̱ a asu u ɗa n wuta̱i.’
25 I gono baci i cinai kuwa ki uwujumi sarara kpam a kalai ka,
26 aku i ba i bidya ityoni i cingi i shindere i roku iꞌya i la yi tsicingi, a uwa a dusuku pini. Vuma u nala makorishi ma ndishi n ne ma la ta̱ n kagita̱ unamgba.”
27 Tyoku ɗa wa̱ri a kadyanshi, aku uka roku a asuvu a kaɓolo ki u ꞌya̱nga̱sa̱i kala̱ga̱tsu u danai, “Uza ɗa u matsa vu kpam u comuko vu uza u una̱ u shinga ɗa.”
28 U danai, “Una̱ u shinga u la ta̱ uwoko a asu u aza ɗa a panai kadyanshi ka Kashila̱ a yankai ka manyan.”
Iryoci i Inusa
(Matiyu 12:38-42; Marku 8:11-12)
29 An kakuma̱ ka̱ri a udoku n ka doki, aku Yesu danai, “Ama a aꞌayin a na ama a cingi a ɗa. A ka bolo ta̱ iryoci, shegai iryoci iꞌa̱ la a ka wenike wa, she iryoci i Inusa.
30 Wata, tyoku ɗa Inusa wokoi iryoci i aza a Niniba, nala dem Maku ma Vuma ma woko a aꞌayin a na yi.
31 Magono ma Sheba ma ma̱ri uka ma ꞌya̱nga̱ ta̱ kain ka afada ma sapunku unyushi u ama a aꞌayin a na yi. Kpaci a mɓa̱ri n likimba n ɗa u wuta̱i u pana̱kai ugboji u Solomo. Shegai uza ɗa u lai Solomo aya naha.
32 Ama a Niniba a ka ꞌya̱nga̱ ta̱ kain ka afada n a sapunki unyushi u ama a aꞌayin a na yi, kpaci a kpatalai adama a kuɓari ku Inusa. Gogo‑na uza ɗa u lai Inusa aya naha.
Macikalu ma ikyamba
(Matiyu 5:15; Matiyu 6:22-23)
33 “Uza wa sapa macikalu u sokongu ma a asu u ɗa a tsu sokongu ili wa, ko u kimba̱ ma n kabelu wa, shegai u zuwa ma a zuba u kashamkpatsu ka ne, tsa̱ra̱ ama ɗa a ka uwa a wene katyashi.
34 Aꞌeshi a ɗa macikalu ma ikyamba i vunu. Aꞌeshi a vunu a lobono baci, ikyamba i vunu ya shaɗangu ta̱ n katyashi. Shegai a namgba baci, ikyamba i vunu ya shaɗangu ta̱ n karimbi.
35 Weɓele ko katyashi ka va̱ri n ka vi karimbi ka.
36 Adama a nala, ikyamba i vunu i shaɗangu baci n katyashi gba̱, bawu kaɓon ka ka ka̱ri n karimbi. Gba̱ ya woko ta̱ katyashi, tyoku ɗa macikalu ma tsu na̱ka̱ vu katyashi.”
Una̱ u cingi u teli
(Matiyu 23:1-36; Marku 12:38-40)
37 An Yesu kotsoi kadyanshi, aku Kafarishi ka roku ka libana yi ulya ilikulya. An u uwai, aku u dusuki a asu u ulya ilikulya.
38 An Kafarishi ka wenei Yesu dusuki ulya ilikulya bawu u sawai akere, u yain majiyan.
39 Asheku kpam a tonuko yi, “Eɗa̱ Afarishi i tsu za̱ ta̱ kucina̱ ku mako n ku kapara, shegai a asuvu a ɗe i shaɗangu ta̱ n kurura n tsicingi.
40 Eɗa̱ atengeshi! Uza ɗa u yain kucina̱ ki, aya dem u yain asuvu yi wa?
41 Adama a nala, za̱yi asuvu yi a asu u uneshe aza a unambi ili iꞌya iꞌa̱ri n iꞌya, kotsu a wulukpe ɗa̱ gba̱.
42 “Ter ɗe Afarishi, kpaci i tsu na̱ka̱ ta̱ Kashila̱ u te a asuvu a kupa u icun i kashaun, n tsulu, n icun i ishuwan kau‑kau, shegai i kpa̱ɗa̱i uyanka ama ili iꞌya iꞌa̱ri dere, kpam i ciga Kashila̱ wa. U laka ta̱ iꞌa̱ri i yain u makorishi vi n u kagita̱ vi dem.
43 “Ter ɗe Afarishi, kpaci i la ta̱ uciga u asu u ndishi u shinga a agata a Kashila̱. Kpam ya ciga ama a rongo ɗa̱ udana̱sa̱sa a asuvu a kuden.
44 “Ter ɗe Afarishi, kpaci tyoku u asaun a ɗa a yain bawu uza wa wene a ɗa iꞌa̱ri, a ɗa ama a ka kpatsa bawu a revei.”
45 Karevi ka Mele ka roku ka wushunku yi, “Kawenishiki, ili iꞌya vu danai nala vi, inyashi iꞌya vu taka tsu iꞌya.”
46 Yesu wushuki, “Ter ɗe arevi a Mele, kpaci i tsu taɗangusuku ta̱ ama ucanga u ara̱ji, kpam i tsu zuwa ko majubu i dana ya ɓa̱nga̱ le wa.
47 “Ter ɗe, kpaci asaun a ntsumate n ɗa isheku i ɗe i wunusai a ɗa ya masa̱ka ikali.
48 U woko la vi ɗe an i wushuki n manyan ma isheku i ɗe. Kpaci alya a wunusa le, eɗa̱ kpam ya masa ikali a asaun a le.
49 Ili iꞌya i zuwai Kashila̱ a asuvu a ugboji u ne, u danai, ‘Ma sukunku le ta̱ ntsumate n asuki. A ka wuna ta̱ aza roku, aza roku tani a yan le mavura.’
50 Adama a nala a ka wecike ta̱ mpasa ma ntsumate n ɗa a wotsongi a likimba. Ili iꞌya i bidyai a kagita̱ ka uyan likimba a kaci ka ama a aꞌayin a na.
51 Ili iꞌya i ka̱na̱i a mpasa n Habila hal ubana a mpasa n Zakariya uza ɗa a wunai a mere ma asuɗara̱kpa n Asu u Uwulukpi. Mayun n tonuko ɗa̱, a ka kece ta̱ n ɗa a kaci ka ama a aꞌayin a na.
52 “Ter ɗe arevi a Mele, kpaci i bidyai makukpunki ma ureve. Eɗa̱ i uwa wa, kpam i ɓishinkai aza ɗa a ka ciga uꞌuwa a uwa.”
53 An u wuta̱i pini a asu vi, awenishiki a Mele n Afarishi a gita̱ yi uraga, tsa̱ra̱ u dansa ili ushani.
54 Kpam a ka ciga a ka̱na̱ yi n unyushi a asuvu a kadyanshi ka ne.