6
Yesu ɗa Asheku a kain ka Ashibi
(Matiyu 12:1-8; Marku 2:23-28)
1 Kain ka te n kain ka Ashibi, Yesu wa wura ashina a ilya kaɓolo n atoni a ne, pini nala, atoni yi a gita̱i ukoɗuso aratu a ilya n a yuruwi n a takumi.
2 Afarishi a roku a danai, “Ndya i zuwai ya yan ili iꞌya i nangasai mele ma Ashibi?”
3 Yesu wushunku le, “Eɗa̱ kotsu i yan ka̱neshi u ili iꞌya Dawuda yain, aꞌayin a ɗa u panai kambulu, eyi n aje a nwalu a ne wa?
4 An u uwai a Kuwa ku Kashila̱, u bidyai iburodi i uwulukpi u takumai. Ili iꞌya aɗara̱kpi a ɗa koshi a wushunki a takuma. Kpam u na̱ka̱i aje nwalu n ne i roku.”
5 Pini nala, u tonuko le, “Maku ma Vuma ma Asheku a kain ka Ashibi.”
Uza ɗa ili i soi kukere
(Matiyu 12:9-14; Marku 3:1-6)
6 Kain ka Ashibi ka roku, Yesu uwai a kagata ka Kashila̱ wa̱ri a uwenishike. Pini a asuvu yi, uza roku u ɗa pini uza ɗa ili i soi kukere ku ulyaki ku ne.
7 Aku awenishiki a Mele n Afarishi a ka putsa̱ yi ko wa ta̱na̱sa̱ yi n kain ka Ashibi ki, kotsu a tsa̱ra̱ unyushi u ɗa a ka ba a sapula yi.
8 Eyi tani u revei uyawunsa u le, aku u tonukoi vuma vi, “ꞌYa̱nga̱ vu shamgba a mere.” Aku u ꞌya̱nga̱i u shamgbai.
9 U tonuko le, “Ma wece ɗa̱, ndya iꞌa̱ri dere kain ka Ashibi? A yain ili i shinga, ko a yain i cingi? A wauwa uma, ko a wuna u ɗa?”
10 Aku u lingana le gba̱ le, u tonukoi vuma vi, “Ba̱ra̱kpa̱ kukere ku vunu.” U ba̱ra̱kpa̱i kukere ki, aku ku ta̱na̱i.
11 A panai upan cika, a gita̱i usheshe tyoku ɗa a ka yan n Yesu.
Yesu ɗanga̱sai atoni kupa n ama a re
(Matiyu 10:1-4; Marku 3:13-19)
12 Aꞌayin a nala yi, Yesu wuta̱i u yuwa̱i masasa tsa̱ra̱ u yain kavasu. U rongoi uyan kavasu ubana a asu u Kashila̱ hal kain ka wansai.
13 An kain ka wansai, u isa̱i atoni a ne, aku u ɗanga̱sai kupa n ama a re a asuvu a le, u isa̱ le asuki.
14 Alya Simo (uza ɗa u isa̱i Bituru) n utoku u ne Andurawu n Yakubu, n Yahaya, n Filibu, n Batalamawu.
15 U ɗanga̱sa ta̱ dem Matiyu, n Toma n Yakubu maku ma Halfa, n Simo uza ɗa a ka isa̱ Ziloti.
16 U ɗanga̱sai kpam Yahuza maku ma Yakubu, n Yahuza Isikariyoti uza ɗa u tuwa̱i u neke yi.
Yesu yanka ta̱ ama ushani manyan
(Matiyu 4:23-25)
17 Aku u gida̱la̱i kaɓolo n ele, u shamgbai a asu u ɗa wa̱ri kateshe. Kakuma̱ ka atoni a ne, n kakuma̱ ka ama ushani a tuwa̱i a pana̱ka yi, tsa̱ra̱ a ta̱na̱sa̱ le. A wutusa̱i a uyamba u Yahuda n Urishelima, n aza ɗa aꞌa̱ri a Taya n Sida u una̱ u kushiva̱.
18 N aza ɗa ityoni i cingi ya yan mavura dem, a ta̱na̱sa̱ le.
19 Gba̱ ama yi a ka ciga a sawusa yi, kpaci ucira wa wutusa̱ ta̱ a asuvu a ne, u ta̱na̱sa̱ le gba̱ le.
Una̱ u shinga n u cingi
(Matiyu 5:1-12)
20 Aku Yesu gaɗigbai kaci ka ne, u weɓelei atoni a ne, u danai: “Eɗa̱ aza a una̱ u shinga a ɗa, eɗa̱ aza a unambi, kpaci tsugono tsu Kashila̱ tsu ɗe tsa.
21 Eɗa̱ aza a una̱ u shinga a ɗa, eɗa̱ aza ɗa ya yan kambulu gogo‑na, kpaci a ka cuwa̱ta̱ngu ɗa̱ ta̱. Eɗa̱ aza a una̱ u shinga a ɗa, eɗa̱ aza ɗa ya sa̱ gogo‑na, kpaci ya dosuso ta̱.
22 Eɗa̱ aza a una̱ u shinga ɗa, aꞌayin a ɗa ama a ꞌyuwan ɗa̱, a wutukpa̱ ɗa̱ a asuvu a le, a wisha ɗa̱, a panai icaɗi i ɗe adama a va̱ Maku ma Vuma.
23 “Pelei a kain ki, i raɗugusu n maza̱nga̱, kpaci katsupi ka malen ma manyan ma ɗe ka̱ ta̱ ushani a zuba. Nala dem akaya a le a yankai ntsumate.
24 “Shegai ter ɗe eɗa̱ aza a utsa̱ri, kpaci i wusha ɗe upana u kayanyan u ɗe.
25 Ter ɗe, eɗa̱ aza ɗa iꞌa̱ri n ucuwi gogo‑na, kpaci ya tuwa̱ ta̱ i yain kambulu. Ter ɗe, eɗa̱ aza ɗa ya dosuso gogo‑na, kpaci ya namgba ta̱ katsuma̱, kpam i sa̱i.
26 Ter ɗe, eɗa̱ aza ɗa ama a ka cikpala̱sa, kpaci nala dem akaya a le a cikpala̱sai ntsumate n kaɓan.”
Ciga atokulalu a vunu
(Matiyu 5:38-48; Matiyu 7:12)
27 Yesu doki u danai, “Shegai n tonuko ɗa̱, eɗa̱ aza ɗa ya pana̱ka mu, i cigi atokulalu a ɗe, i yanka aza ɗa a ꞌyuwan ɗa̱ ukuna u shinga.
28 I zuwuka aza ɗa a ka wishisa ɗa̱ una̱ u shinga. Aza ɗa a ka kovo ɗa̱ kpam i yanka le kavasu.
29 Uza ɗa u ɓasa vu a kagbaguzu ka te, kpatala̱ka yi ka ire ki. Uza ɗa u wusa vu kunya, kotsu vu ɓishinka yi matogo ma vunu wa.
30 Gba̱ uza ɗa baci u folo vu ili, vu na̱ka̱ yi. Uza ɗa baci kpam u wusa vu ucanga, kotsu vu boli iꞌya wa.
31 Yankai ama tyoku ɗa ya ciga a yanka ɗa̱.
32 “Aza ɗa a ka ciga ɗa̱ alya baci ya ciga koshi, katsupi ka malen ma manyan ka eni ka ya tsa̱ra̱? Ko aza a unyushi u cingi dem a ka ciga ta̱ aza ɗa a ka ciga le.
33 Aza ɗa baci a ka yansa̱ka ɗa̱ ukuna u shinga a ɗa baci ya yanka ukuna u shinga koshi, katsupi ka malen ma manyan ka eni ka iꞌa̱ri n ka? Ko aza a unyushi u cingi dem nala a ka yansa.
34 Kpam aza ɗa baci i wenei a ka tuwa̱ a tsupa ɗa̱ a ɗa baci ya na̱ka̱ akopi, katsupi ka malen ma manyan ka eni ka iꞌa̱ri n ka? Ko aza a unyushi u cingi dem, a tsu na̱ka̱ ta̱ aza a unyushi u cingi akopi, tsa̱ra̱ a tsupa le dere.
35 Shegai i cigi atokulalu a ɗe, i yanka le ukuna u shinga. Na̱ka̱i akopi, kotsu i zuwa aꞌeshi a tsupa ɗa̱ wa. Katsupi ka malen ma manyan ma ɗe kpam ka yan ta̱ ushani. Ya woko ta̱ kpam mmuku n Kashila̱ ka Zuba, kpaci eyi uza u ukuna u shinga u ɗa a asu u aza ɗa bawu a tsu cikpa n aza a cingi.
36 I woko aza a asuvayali, tyoku ɗa Tata u ɗe wa̱ri uza u asuvayali.”
Kotsu i taɗanku ko uza u unyushi wa
(Matiyu 7:1-5)
37 Yesu doki u danai, “Kotsu i taɗanku uza unyushi wa, adama a ɗa a ka taɗanku ɗa̱ dem. I kiɗa̱ga uza ugana wa, adama a ɗa a ka kiɗa̱ga ɗa̱ dem. I cimbusa̱ unyushi u ɗa a yanka ɗa̱, kotsu a cimbusuka̱ ɗa̱ dem.
38 Na̱ka̱i, kotsu a na̱ka̱ ɗa̱ dem: kakundatsu ka shinga ka a shaɗangi, a sovonoi, a colukpoi hal ka wotsongusu. Aku a tsunku ɗa̱ a matogo. Kakundatsu ka i kundunki ka a ka kundunku ɗa̱.”
39 U yanka le agisani a roku u danai, “Karumba̱ ka fuɗa ka rono utoku u ne karumba̱? Ama a re a le gba̱ she a rukpa̱ a kaɗa̱ka̱ wa?
40 Karotsongishi ka tsu la kawenishiki ka ne wa. Shegai uza ɗa baci a wenishikei mai, she u woko tyoku u kawenishiki ka ne.
41 “Ndya i zuwai va wundya macuku ma kenukulu ma ma̱ri a keshi ka utoku u vunu, aku vu kpa̱ɗa̱i ukirana n kagbukulu ka ka̱ri a keshi ka vunu?
42 Niɗa va fuɗa vu tonuko utoku vunu, ‘Utoku u va̱, a̱sa̱ka̱ n takpa vu macuku ma ma̱ri a keshi ka vunu,’ avu tani vu wene kagbukulu ka ka̱ri a keshi ka vunu wa? Avu uza maci u kaɓan, gita̱ ve vu takpa kagbukulu ka ka̱ri a keshi ka vunu, aku vu wene mai tyoku ɗa va takpa macuku ma ma̱ri a keshi ka utoku u vunu.”
Maɗanga n ilimaci i ne
(Matiyu 7:16-20; Matiyu 12:33-35)
43 Yesu doki u danai, “Maɗanga ma shinga ma̱ la ma ma matsa ilimaci i cingi wa, maɗanga ma cingi ma̱ tani la ma ma matsa ilimaci i shinga wa.
44 Kpaci maɗanga dem, a ilimaci i ne iꞌya a tsu reve ma. A tsu ta ilimaci i kapopi a kawana wa, ko kpam cinwi a kaworo wa.
45 Vuma u maci u tsu wutukpa̱ ta̱ ili iꞌya iꞌa̱ri i shinga a katakasuvu ka shinga ka ne. Vuma u cingi tani a asuvu a katakasuvu ka ne ka u tsu wutukpa̱ ili i cingi. Kpaci ili i ushani iꞌya iꞌa̱ri a katakasuvu ka vuma, iꞌya u tsu dansa.”
Amai a aꞌuwa ama a re
(Matiyu 7:24-27)
46 Yesu doki u danai, “Adama a iyen a ɗa ya isa̱ mu ‘Asheku, Asheku,’ kpam ya yan tani ili iꞌya n tonuko ɗa̱ i yain wa?
47 Gba̱ uza ɗa baci u tuwa̱i ara va̱, wa pana̱ka mu, aku wa tono udani u va̱, ma wenike ɗa̱ ta̱ ucun u ne.
48 Wa̱ ta̱ tyoku u uza ɗa wa ma kuwa, u ga̱va̱i lyungu-lyungu, aku u zuwai cuku tsi a katali ka upeti. An aga̱ta̱ a wayai, mini ma aga̱ta̱ ma lapai ubana a kuwa ki. Shegai ma gba̱ɗa̱ ka wa, kpaci a ma ta̱ ka mai.
49 Shegai uza ɗa u panai kadyanshi ka va̱ u ꞌyuwain ka uyanka manyan, wa̱ ta̱ tyoku u uza ɗa u mai kuwa a kayala, bawu u zuwai cuku tsu maci. Aꞌayin a ɗa mini ma aga̱ta̱ ma lapai ka, kute‑kute aku ku rukpa̱i ku yuruwai yukuyuku.”