12
“Pene mbotavyse fariseu kwéry” he'i Hesu kente kwéry-pe
(Mt 10.26-33)
1 Upe jave ojogweroaty aty heta kente. Heta eterei-gwi onhomoanhamba, opyrũmba ojóehe. Ha Hesu katu gwemimbo'e kwéry-pe ranhe he'i:
—Ani kena ererovia rei fariseu nhe'ẽ. Pene mbotavyse. Mbojape mbovuha nhanhomiha-rami opy'a ky'aha omo'ã kwaa, he'i. —Ani katu upéixa ereiko teĩ.
2 Omokanhy va'ekwe gwive ojehexa uka jevy joty va'erã. Nhane reminhomigwe gwive ojekwaapa joty va'erã.
3 Opa ne remimombe'ukwe nhemi ha-py ere va'ekwe, atýra-py ohendu endu va'erã. Ere mbegwe mbegwe va'ekwe nde róga-py omombe'u hatã hatã jevy va'erã. Enterove remiendurã-rupi omombe'u hatã hatã va'erã. Fariseu rekoha-rami ani ereiko teĩ, he'i Hesu ohekombo'e-vy gwemimbo'e kwéry-pe.
4 He'i ave Hesu:
—Peẽ, xe rembiayhu va'e kwéry, ani erekyhyje rei teĩ. Oĩ nhande rete jukaharã. Nhane nhe'ẽgwe-rehe ae ndaipu'akáiry voi. Ani erekyhyje rei teĩ íxugwi.
5 Tupã Nhandejáry tee-gwi ae erenhemokirirĩ erenhemomirĩ va'erã. Ha'e oipe'a va'erã ndéhegwi nde rekove. Ha upe rire oikwaa mamo pa ogwahẽ-ta ne nhe'ẽgwe. Ha'e ipu'aka tee va'e voi. Oikwaa ne mondo hagwã anháy renda-py. Upe nde rekove oipe'a kwaa va'e-gwi mate erenhemomirĩ va'erã.
6-7 —Ani erekyhyje teĩ. Nhandejáry pene nhangarekoha voi. Ne mandu'a katu manimbe-rehe. Mixĩ eterei-gwi yvypóry nopenáiry hese. Nhavende ramo, mokõi-rehe mixĩmi nhagana arã. Ndovaléi voi yvypóry-pe. Nhandejáry ae onhangareko hese kwéry. Hymba tee voi manimbe. Omano ramo peteĩ, ha'e oikwaa gwymba omano ramoha hese kwéry opena-gwi. Ha nde-rehe openave gwembiayhu tee-gwi. Oikwaa voi nde rehegwa. Ne akã ragwe jepe peteĩ teĩ oipapapa-ma gwembiayhu tee-gwi. Upéixa-gwi ani erekyhyje teĩ va'erã avave-gwi.
8 —Ha xe katu, he'i ave —xe Nhande Ryke'y tee va'e. Ere ramo nde rapixa-pe: “Hesu reroviaha voi ko xe” xe ave ha'e arã Nhandejáry rembigwái yváy pygwa kwéry-pe: “Xe rembiayhu voi upe va'e” ha'e arã nde-rehe.
9 Ha ere ramo “Xe ndajerovia mo'ãi Hesu-rehe. Xe ndaiko mo'ãiry Hesu rembigwái ramo” ere ramo, xe ave ha'e arã Nhandejáry rembigwái yváy pygwa kwéry-pe: “Ndaha'éi voi xe re'ýi upe va'e” ha'e arã nde-rehe.
10 —Xe ko Nhande Ryke'y tee va'e. Ne rembiapo vai ramo, xe-rehe erenhe'ẽ rei rei ramo jepe, omboyke-ta joty ndéhegwi Nhandejáry ne rembiapo vaikwe. Nhandejáry Nhe'ẽ Marangatu tee va'e-rehe ae erenhe'ẽ vai vai ramo nomboyke mo'ãvéi-ta ndéhegwi ne rembiapo vaikwe Nhandejáry. Nande py'a potĩ mo'ãvéi opa e'ỹ reheve.
11 —Upéixa-gwi ou ramo ipoxy va'e nde pyhy nde reraha-vy, ani erejapura nde py'apy-py. Nde reraha ramo ojeporahéi haty-py, ani erejapura teĩ. Nde reraha ramo mburuvixa renonde-py, mburuvixagwasu renonde-py ave, ani erejapura teĩ ne nhe'ẽrã-rehe. “Mba'e tipo ha'e va'erã? Mba'éixa tipo anhe'ẽ-ta?” aipo-rami ani ere rei teĩ nde py'apy-py ereho-vy.
12 Nhe'ẽ Marangatu tee va'e ae ne monhe'ẽ uka va'erã. Ipoxy va'e nde reraha jave, Nhe'ẽ Marangatu tee va'e ome'ẽ va'erã nde-vy ne nhe'ẽrã, he'i Hesu gwemimondo kwéry-pe pono ikyhyje oho-vy.
Hesu onhemonhe'ẽ omba'e reta-rehe opena eterei va'e-pe
13 Ha ojogweroaty va'e pa'ũ-gwi peteĩ he'i Hesu-pe:
—Mbo'eháry, emombe'u xe ryke'y-pe omboja'o ja'o hagwã ore ru amyrĩ mba'ekwe. Xe ave aipota xe mba'erã, he'i Hesu-pe.
14 Aipo ramo Hesu he'i íxupe:
—Nahániry. Ndajúiry mba'ekwe amboja'o hagwã. Mba'eve namboja'o ukáiry. Ndaha'éi upearã xe aju.
15 Upéi he'i ave íxupe kwéry:
—Pejeapysaka katu ko xe nhe'ẽ-rehe. Xáke, ani ereipota rei rei pende rapixa mba'e. Nhane mba'e reta reta rei ndaha'éi nhande rekoverã tee. Mba'eve ndererekói ramo jepe, nde py'a potĩ ramo ereiko porã va'erã, he'i onhemonhe'ẽ-vy íxupe kwéry.
16 Upéi arandu nhe'ẽ omombe'u ojogweroaty va'e kwéry-pe. Imba'e reta va'e rehegwa-rami omombe'u gwekorã:
—Oime araka'e peteĩ imba'e reta va'e, ijyvy porã va'e. Ijyvy porã-gwi nipo opu'ã porã íxupe hemitỹgwe ra'e. Heta eterei hemitỹgwe.
17 Upéixa-gwi he'i opy'apy-py: “Upe xe remitỹgwe ryrurã mixĩ eterei. Heta eterei xe remitỹgwe. Ndaijái arã xe remitỹgwe ryru-py. Mba'e tipo ajapo-ta?” he'i opy'apy-py.
18 Upéi he'i ave, “Aikwaa-ma ajapo va'erã. Aitypa uka-ta upe xe remitỹgwe ryru kwéry. Ambotuvixave-ta xe remitỹgwe ryrurã. Ipyahu va'e-py amboyru-ta xe remitỹgwe, xe mba'e reta ave” he'i opy'apy-py.
19 “Avy'a va'erã voi ko xe” he'i. “Xe mba'e reta reta xe mbovy'a va'erã” he'i. “Namba'apovéi arã aiko-vy, heta eterei-ma xe mba'e kwéry-gwi. Naxe kane'ovéi-ma va'erã” he'i. “Apytu'u-ta. Akaru-ta. Opaixagwa ajapo-ta anhembovy'a hagwã” he'i upe imba'e reta va'e opy'apy-py, he'i Hesu omombe'u-vy arandu rehegwa nhe'ẽ.
20 —Ha upéixa oiko jave upe imba'e reta va'e, Nhandejáry he'i íxupe: “Nde, nane arandu porãi voi. Ne rembiereko heta ndovalevéi va'erã nde-vy. Ko pyhare eremano ete-ma va'erã. Ne mba'ekwe opyta rei-ta. Nde rekoviare mate oiporu-ta. Ndovaléi voi arã nde-vy ne mba'e reta” he'i Nhandejáry upe omba'e reta-rehe opena eterei va'e-pe, he'i Hesu omombe'u-vy arandu rehegwa nhe'ẽ.
21 Upéi he'i ave omombe'u-vy íxupe kwéry:
—Upéixa voi omba'e reta-rehe opena eterei va'e. Omba'e reta reta ojéupe gwarã-rehe mate opena. Ha Nhandejáry remimbota-rehe nopenáiry. Ojéupe gwarã nonhongatu mo'aĩ yváy-py.
Nhandejáry onhangareko kente kwéry-rehe
(Mt 6.25-34)
22 Upéi omombe'u gwemimbo'e kwéry-pe imba'e-rehe:
—Ani erejepy'apy teĩ ne remikotevẽrã-rehe. Anive ereporandu randu nde py'apy-py upéa-rehe. “Ma'erã tipo ajapo-ta xe remi'urã-rehe? Mba'éixa tipo ajapo-ta xe aorã-rehe?” niporãi aipo ere erejepy'apy eterei ereiko-vy.
23 Ndaha'éi nhane rembi'u-rehe, nhande ao-rehe jaiko porã Nhandejáry ndive.
24 —Ne mandu'a porã katu xopĩgwasu-rehe. Onhemitỹ e'ỹ va'e upéa, omono'õ e'ỹ va'e ave, ojapo e'ỹ va'e gwembi'u renagwã va'e ave, nomoĩngatúi gwemi'urã. Nhandejáry ae omongaru íxupe kwéry. Ha kente katu iporãve gwyra kwéry-gwi. Iporãve-gwi onhangareko porãve-ta hese kwéry Nhandejáry.
25-26 —Erejepy'apy eterei ne remikotevẽ-rehe. Nde ae nande pu'akái ndéjehe. Nde ae ni peteĩ áry nderehupity kwaáiry nde tujave hagwã. Nde ae nande pu'akái ndéjehe. Upéixa ramo anive erejepy'apy teĩ ne remikotevẽ-rehe, he'i Hesu omombe'u-vy.
27 Upéi he'i ave:
—Tapene mandu'a katu yvoty nhu mygwa-rehe, okakwaa rei va'e-rehe. Nomba'apói, noipogwãiry. Iporã rei oĩ-vy. Ha'e-ta katu xe, Mburuvixagwasu Salomão amyrĩ ao iporã ete voi va'ekwe. Ha ijao-gwi iporãve voi yvoty.
28 Ndahi'aréi va'e voi yvoty. Ãy katu oĩ, ko'ẽ ramo ipirupa jevy-ma va'erã, ohapy jevy-ma va'erã, ndaiporivéi jevy-ma va'erã. Nhandejáry mba'e voi yvoty. Onhangareko porã omba'e-rehe. Ha nde katu, nde ave Nhandejáry remimoingo va'e voi nde. Yvoty-gwi nde tuvixave íxupe. Upéixa-gwi onhangareko porãve ave nde-rehe Nhandejáry. Ma'erã nderejeroviái hese? Ejerovia ete katu hese nde py'agwapy hagwã.
29 —Ani erejapura teĩ ani erevy'are'ỹ teĩ ne remikotevẽ-rehe. Ere rei rei nde py'a-py, “Mba'e tipo ajapo-ta ajohu hagwã xe remi'urã, xe ay'u hagwã?” ere rei nde py'apy-py.
—Ani erejapura eterei teĩ ne remikotevẽ-rehe.
30 Entéro kente, Nhandejáry-rehe ojerovia e'ỹ va'e gwive upéa ojapo. Ha nde, ani erejapo ha'eixagwa. Nhandejáry, nde Ru yváy pygwa oikwaa-ma ne remikotevẽ.
31 Nde katu epena meme hese. Ha'e ne ruvixarã. Hemimbota-rehe mate epena. Upéixa erejapo meme ramo, ha'e nde rexakwaa porã-ta. Ome'ẽ-ta nde-vy ne remikotevẽ va'e.
32 —Upéixa-gwi peẽ, xe rembiayhu kwéry ani pejapura rei teĩ. Napende retái ramo jepe, ani pekyhyje rei teĩ. Nhandejáry Nhande Ru yváy pygwa pende poravo-ma va'ekwe peiko hagwã hendive. Pemoirũ-ma va'erã íxupe pene ruvixarã.
33-34 Upéixa-gwi anive ne rakate'ỹ eterei ne mba'e kwéry-rehe. Iporãve ne rakate'ỹ Nhandejáry remimbota-rehe nde rekoha porãrã hagwã. Upéa-rehe evendepa ne mba'e kwéry hepykwe ereme'ẽ hagwã iporiahu va'e kwéry-pe. Upéixa erejapo nde rekoha porãve hagwã yváy-py. Hyru-py eremono'õ va'e, ne mba'e, ndohói arã ne ndive yváy-py. Ndaha'éi upe pygwarã ne mba'e ko yvy pygwa va'e. Nhandejáry remimbota-rupi ereiko ramo ae, nde rekoha porãrã erehupity arã yváy-py. Nde rekoha porãrã hemimonda e'ỹ va'e, hembi'u e'ỹ va'e ave nde ao raso rembi'u e'ỹ va'e ave nde rekoha porãrã. Ne rakate'ỹha-rehe erepena pena va'erã. Erepytase arã indive. Upéixa-gwi iporãve nde-vy ne rakate'ỹ Nhandejáry remimbota-rehe, he'i Hesu gwemimbo'e kwéry-pe.
Mburuvixa-pe oha'arõ va'e rehegwa nhe'ẽ oiporu Hesu
(Mt 24.43-44; 25.1-13; Mc 13.35-37; Lc 21.34-35)
35-37 Upéi he'i jevy Hesu:
—Xe ra'arõ katu xe Nhande Ryke'y tee va'e agwahẽha óra. Amombe'u-ta peẽ-my mba'éixa pa tekotevẽ xe ra'arõ mburuvixa-pe oha'arõ va'e rehegwa nhe'ẽ-rami.
—Oĩ va'ekwe imba'e reta va'e. Oho omenda va'e karugwasu ha-py. Ha hembigwái kwéry oha'arõ arõ íxupe ou jevy hagwã. Oku'a jopyha ndoipe'áiry. Tataendy nombogwéiry. Oha'arõ tee oiko-vy. Omonhenduha oha'arõ. Ogwahẽhaty oha'arõ sapy'a ogwahẽ ramogwarã oipe'a hagwã okẽ.
—Ha'e-ta katu peẽ-my: Ovy'a voi va'erã upe ijáry-rehe oha'arõ va'e kwéry. Ogwahẽ ramo ijáry, ogwereko porã va'erã gwĩ gwembigwái ndokéiry va'e-pe.
38-40 —Avave ndoikwaái igwahẽ hagwã áry. Pyhare pyte-py para'e ogwahẽ-ta, haimete-ma ko'ẽ jave para'e ogwahẽ-ta. Oha'arõ arõ joty oiko-vy hembigwái. Ogwahẽ ramo ijáry ndokéi va'e ovy'a va'erã. Ijáry joty ohexakwaa va'erã upe gwembigwái ha'arõha-pe.
—Upe hembigwái ha'arõháixa peẽ katu tapeiko xe ra'arõ-vy, he'i Hesu. —Xe Nhande Ryke'y tee va'e aju jevy-ta. Avave ndoikwaái agwahẽ hagwã áry. Xe ra'arõ arõ-vy katu peiko kena.
—Amombe'u jevy-ta mba'éixa pa tekotevẽ xe ra'arõ óga járy nhe'ẽ-rami, he'i Hesu.
—Óga járy oikwaa ramo ra'e imonda va'e ogwahẽ ramoha áry ndokéi arã ra'e ha'arõ oiko-vy pono oike imondase va'e.
—Upéixa ave peẽ xe ra'arõ-vy peiko katu. Ndereikwaái arã xe agwahẽ hagwã áry. Tane mandu'a meme katu xe-rehe. “Ogwahẽ-tama para'e” ere xe-rehe. Upéixa xe ra'arõ, he'i Hesu gwembiayhu kwéry-pe.
Tembigwái gwerekwa rekovia opyta va'e rehegwa nhe'ẽ
41 Upéi Pedro he'i Hesu-pe oporandu-vy:
—Kiva'e-pe eremombe'u kuri arandu rehegwa nhe'ẽ, ore Járy? Ore-vy gwarã para'e, entéro va'e pegwarã para'e? he'i oporandu-vy. —Ore, ndoroikwaáiry, he'i.
42 —Amombe'u-ta peẽ-my tembigwái rekoha rehegwa nhe'ẽ-rami peha'arõ hagwã peiko-vy, he'i. —Kiva'e po hekoha porã va'e, kiva'e po hekoha vai ave amombe'u-ta peẽ-my, he'i.
—Oĩ va'ekwe kwimba'e heta hembigwái va'e. Mombyry ohose-gwi he'i gwembigwái hi'arandu va'e-pe: “Xe mba'e-rehe enhangareko katu. Xe rembigwái kwéry-rehe eremanda ave. Eremboja'o ja'o hagwã ereme'ẽ-vy hemi'urã kwéry íxupe gwarã” he'i. Upéa he'i rire oho oheja gwekoviarã ijáry.
43 —Ogwahẽ jevy-ma ramo otopa jevy gwembigwái-pe. Ovy'a voi arã upe ijáry nhe'ẽ-rupi omanda porã va'e ogwahẽ jevy-ma ramo herekwa.
44 —Anhetegwa amombe'u-ta peẽ-my: Upe herekwa va'e ovy'a eterei va'erã gwembigwái ndive. Ovy'a-gwi he'i va'erã íxupe: “Iporã voi ne rembiapokwe. Avy'a voi ne rembiapokwe-rehe. Upéixa-gwi xe areko va'e-rehe erenhangareko meme-ta.” Aipo he'i arã ijáry gwembigwái porã va'e-pe.
45 —Ha ndovy'a mo'ãi va'erã upe ijáry nhe'ẽ-rupi ndoikói va'e, omanda vai va'e. Upéa, ndoúi jave ijáry, he'i rei arã nipo opy'apy-py “Hi'are-ta voi xe rerekwa.” Ha upéa-rehe nahembiapo porãvéi-ma. Tembiapo vai vai ojapo. Onhembosarái hembigwái ambue kwéry-rehe, kwimba'e-pe kunha-pe ave oinupã nupã oiko-vy. Okaru karu oiko-vy. Oka'u ka'u ave oiko-vy.
46 —Ha hembiapo vai jave, ojáry-rehe naimandu'avéi jave, ogwahẽ jevy va'erã ijáry. Ogwereko asy asy ete uka va'erã gwembigwái hembiapo vaikwe-rehe. Omoĩ uka va'erã upe gwembigwái hembiapo vai va'e kwéry ha-py. Nhandejáry-rehe ndojeroviái va'e ha-py omondo arã íxupe.
47 —Ha'e-ta ave peẽ-my: Upe ijáry remimbota oikwaa-ma jave ojapo e'ỹ va'e ohasa asy asy va'erã. Gwembiapo porã e'ỹ-rehe ohasa asy va'erã. Ndojaposéi-gwi ndojapói.
48 Ha upe ijáry remimbota ndoikwaái va'e hembiapo vai-rehe jepe ndohasa asy etéiry va'erã joty.
—Heta ome'ẽ me'ẽ rire nhande-vy, hekovia heta ojerure rure ave arã. Hetave tave ome'ẽ rire, hetave tave ave ojerure rure arã nhande-vy.
“Tata-rami aru xe pu'aka kente kwéry-rehe” he'i Hesu
(Mt 10.34-36)
49 Upéi he'i jevy Hesu:
—Aju va'ekwe ko yvy-py. Tata-rami aru xe pu'aka kente kwéry-rehe. Ambojepotase eterei va'e vérami aiko-vy pya'e hendy porã hagwã.
50 Tekotevẽ ae ahasa asy xe aiko-vy ou e'ỹ mboyve. Ajepy'apy hese aha'arõ-vy. Ahasa asy ha'arõ-vy.
51 —Pende py'a-py penhemongeta rei xe-rehe. “Ou ombopy'agwapy enterove-pe peteĩxa oiko hagwã hikwái. Ou ponove ndaija'éi ojóehe ou-vy” peje rei xe-rehe peiko-vy. Ndaha'éiry upéa-rehe xe aju. Aju kente kwéry amboja'o-vy. Ndaijojavéi voi va'erã kente kwéry xe-rehe ha-py. Napeteĩxáiry voi va'erã.
52 Ãy gwive he'ýi kwéry, peteĩ óga gwigwa napeteĩxavéi va'erã xe moirũ va'e ipa'ũ-my oĩ-gwi. Ndaijojavéiry arã gwe'ýi kwéry ndive upéixa-gwi.
53 Túvy ija'e'ỹ va'erã gwa'ýry-rehe ha ta'ýry gwu-rehe. Kunha ija'e'ỹ va'erã omemby kunha-rehe ha imemby kunha osy-rehe. Kunha ija'e'ỹ va'erã ome sy-rehe. Imena sy ija'e'ỹ va'erã omemby rembireko-rehe ave. Napeteĩxái ojohayhu va'erã xe-rehe ha-py, he'i onhemombe'u-vy Hesu.
“Áry-rehe ne arandu voi” he'i Hesu
(Mt 16.2-3; 5.25-26)
54 He'i ave gwenonde-py ijaty okwa va'e-pe:
—Ygwasu-gwi ou ramo arai oky hagwã, “Oky-tama nhande-vy” peje ramo, oky voi.
55 “Yvy aku-gwi ou yvytu haku vai hagwã nhande-vy” peje ave. Haku vai voi ave.
56 Arai erehexa ramo ereikwaa-ma oky hagwã. Yvytu aku nde pete ramo ereikwaa-ma haku vai-ta ave. Áry-rehe ne arandu voi. Ma'erã-gwi nane arandu porãi Nhandejáry rehegwa nhe'ẽ erehendu hagwã. Nde, nde py'a ky'aha eremo'ã kwaa, ma'erã-gwi nane arandu porãi erehexa kwaa hagwã xe-rehe. Mbava'e-rehe po he'ise xe rembiapo porã ndapeikwaái voi.
57 Ma'erã-gwi po nderejehexa kwaáiry nde rekoha-rehe ne arandu porã hagwã? he'i onhemonhe'ẽ-vy.
58 —Oĩ ramo nde-vy ipoxy va'e, he'i ramo nde-vy: “Ne rembiapo vai va'ekwe xe-vy. Nerembohekoviái xe-vy xe mba'e ne rembiporu va'ekwe. Upéa-rehe aha-ta mburuvixa-pe oromombe'u-vy.” Aipo he'i ramo nde-vy, ani nde poxy teĩ joty. Enhe'ẽ mbegwe mbegwe joty íxupe. Nde reraha ramo mburuvixa renda-py, tape-rupi erenhe'ẽ porã porã joty íxupe ponove ipoxy ne ndive. Ereiko porã jevy hagwã indive embopy'a porã jevy ndejéupe. Ipoxy reheve ogwahẽ ramo mburuvixa renda-py, niporãi arã voi nde-vy. Ne rembiapo vai-rehe mburuvixa ne moĩ uka arã preso. Polícia-pe nde pyhy uka va'erã, nde reraha uka va'erã.
59 Nde, neresẽvéi-ma va'erã ne moĩ hagwe-gwi. Erembohekoviapa ete-ma rire mate, ne mosẽ jevy va'erã, he'i Hesu.