7
स्‍तिफनसए ओरायो जवाप
हाःत ज़ नो घ्योःव कचरीलाव प्रधान पुजारीए, “आव नङ़ैत झाःद याईंज़्‍याव पाँर साचो सैं माःक?” है ओदोक ते, स्‍तिफनसए, “अ ङास़ेरर, ङादाज्‍यु भाइर, आव ङापाँ थैचिके। गेपुर्खा अब्राहाम हारानल ओमाबाद, ङ़ादा मेसोपोतामिया देसल उलिज़्‍याक ज़ ज़गै मगैव परमेस्‍वर ओङ़ाक सरैंःसिद, ‘आव नलिज़्‍याव देस स़ोनो नक्‍याँदाङावरालाई ऱास्‍द नँलाई सतैंद ङाईंरिज़्‍याव पोङ लिनान्‍के,’ है ओदोक ते,+ अब्राहाम ओल उलिज़्‍याव कल्‍दीराए यादेसलाई ऱास्‍द हारानल बाद नल ज़ जाँवा पै लिके। नकिन ओबाबु उसिउ छींनी परमेस्‍वरए आव गेलिज़्‍याव पोल ज़ सारैक्‍यो।+
“खाली हो बेलाक आव देसल ओल लिन्‍या पो परमेस्‍वरए तके ब ओमाएताव, ओज़ार मनी तोबो ब यामाताताव। हितावत मनी परमेस्‍वरए नोलाई, ‘आव पो नँ नपो स़ोनो नथोर लिन्‍या पो जैद ङायाचिरिज़्‍या,’ है लिद य़ाका याद ओनैज़्‍याव।+ खाली होए उजूँनी परमेस्‍वरए इतावनी ब पाँके, ‘नँ नथोर छुतराए यादेसल खासिद लिद नोराए याधूँल चार सय बर्स पै याबाँदार ताद दुख ब दैन्‍या लेर। छींनी ङा ज़ नो बाँदा ताद यालिज़्‍याव देसलाई सजा ङाएरिज़्‍या। हाःकिन नो नथोर ननी पुलुस्‍द आव ङायाचिरिज़्‍याव पोल ङासेवा दाहुन्‍या लेर,’ है दोक्‍यो।+ नकिन परमेस्‍वरए अब्राहामलाई बाचालाव क्‍याल्‍न्‍या सरेस एक्‍यो। है जैद अब्राहामए ओज़ा इसहाक उजर्मिउ आथ दिनत नो सरेस जैदिक्‍यो। नकिन इसहाकए ओज़ा याकूब ताके, याकूबए ओज़ार बाह्र जना बाह्र थरराए यापुर्खार ताकेर।+
“याकूबए ओज़ा योसेफलाई छुत ओदाज्‍युराए यामी तूद इजिप देसदा यो·केर। हैदी ब परमेस्‍वर योसेफस ओल्‍योए,+ 10 उदुख भरिनी जोगोइद, नोलाई बनै अचम्‍बलाव बुद्धीर याद इजिपलाव राजा फारोलाई योसेफए ओल्‍योदा दाइनो जैक्‍यो। है जैद नो राजाए योसेफलाई इजिपलाव हाकिम जैद दरबार चलैन्‍या ब जैक्‍यो।+
11 “छींनी इजिप स़ोनो कनान देस भरिल घ्‍योःव अनिकाल हुद प़ाइँलाई ज़ बनै दुख ताके। गेपुर्खाराए मनी ज़्‍याव मादैकेर।+ 12 है जैद याकूबए ‘इजिपल ज़्‍यावर दैसिज़्‍या दी’ लिन्‍या बयेन थैद ओज़ारालाई नदा तखेप ज़्‍यावर लँःनाव यापरींक्‍यो। 13 फरी छींनीकाव पालाकाव ओरापरींक योसेफ ओदाज्‍यु भाइराए याङ़ाक सरेस्‍सिके। हाःकिन राजा फारोए मनी योसेफए उझ़िमलावरालाई यासरेस्‍क्‍यो।+ 14 नाःत ज़ योसेफए, ओबाबु याकूब स़ोनो ओक्‍याँदाङाव भरिरालाई ‘आदा ज़ उहुरक’ लिद क़िनाव यापरींक्‍यो। नोर प़ाइँ जैद पचहत्तर जना याल्‍यो।+ 15 है जैद याकूब इजिपल बाद नल ज़ सिके। गेपुर्खार ब नल ज़ सिकेर।+ 16 खाली नोराए यामोरोर नल मानैद, अब्राहामए हमोरए ओज़ाराए याल्‍योनी उलँःव सकेम नाखार ङ़ाकाव खादर पुपल ज़ यारागादैनाकेर।+
17 “हाःकिन ज़ परमेस्‍वरए अब्राहामलाई ओयो य़ाका सयो·न्‍या बेला उहुनावत नोए ओथोर इजिपल ज़ लिद बनै ज़ बा·नाकेर। 18 छींनी इजिपल योसेफए उमिन माथैव तोबो साःरो राजा पुलुस्‍के।+ 19 नो राजाए गेखलक भरिरालाई जाल दाद बनै दुख याएक्‍यो। याभाउज़ारालाई मनी सफ्या·न्‍याए जूँनी करस ज़ पाखादा पले·व ओरापरींज़्‍याव।+
20 “होए ओपालाक ज़ मोसा जर्मिके। नो भाउज़ा परमेस्‍वरए उयुँलाव ज़ ओल्‍यो। नोलाई स़ोंमैना पै ओबाबु ओआमानी निझ़िमल ज़ म़ोंद ङाकेनी।+ 21 छींनी नोलाई पाला पाखाङ ख्‍याद यानैज़्याक राजाए मेंमा ओज़ाए नोलाई लाँद ओल ओज़ा ज़ जैद ङाक्‍यो।+ 22 है जैद मोसाए इजिपलाव प़ाइँ ग्‍यान सिऊसिद, सैंन्‍या स़ोनो दान्‍या भरित बनै ओगहक ल्‍यो मिँ ताके।
23 “चालीस बर्स ओतावत ओभेरा इस्राएलीरास दैसिन्‍या युँ दोक्‍यो। 24 है जैद तछा याल्‍योक ओबाक तोबो इजिपीए इस्राएलीलाई ओप़ोज़्‍याव रँःद नो प़ोसिउलाई धुरिद्याद उखिस फेरैद्याद, प़ोज़्‍यावलाई सैःदिक्‍यो। 25 ओल उयुँल ते, ‘ङाभेरारालाई यादुखरानी फुर्सुल जैन्‍या परमेस्‍वरए ङालाई जैद नैनाव। आव पाँ नोराए मनी सैंज़्‍याखेरहो,’ है उलिज़्‍याव। खाली नोराए मासैंकेर। 26 है जैद हो पराःती मनी याल्‍योक ओबाक ऩेब्‍लो इस्राएलीनी नी नी निखप्‍सिज़्‍याव रँःद, ‘अ ङानैंनी, जिन दाज्‍यु भाइनी काराव जिन जिन ज़ जिन्प़ोसिज़्‍याव?’ लिद नोनिलाई सखैव ओपैंज़्‍याक, 27 नो ङ़ादा छुपिउए मोसालाई हुतैद, ‘नँलाई गेङ़ैताव ताद पाँ फाल्‍न्‍या सुए ओजैनिउ? 28 काता नँ आझ्‍योकाव इजिपीलाई नसैःव मिताव ङालाई ब सैःव नपैंज़्‍याव रो?’ है ओदोक ते, 29 मोसाए नो पाँ थैद ओछ्याचेए धोंःद मिद्यान देसल खासिद लिनाके। नल ज़ ओज़ानी ब दुई भाइ ताकिनी।+
30 “मोसा नल ओल्‍यो चालीस बर्स ओतावत सीनै खागरताव बनल झोपोरा चाँःज़्‍यावनी परमेस्‍वरए ओचाकर्‍या ओङ़ाक सरैंःसिके। 31 मोसाए नो झोपोरा ओलनी ज़ ओचाँःज़्‍याव रँःद बनै अचम्‍ब ताद जाँ ओल्‍योकसै बाद चिऊद ओनैज़्‍याक परमेस्‍वरए ओर्गाए, 32 ‘ङा जेजिज्‍यु बाज्‍युराए यापरमेस्‍वर, अब्राहाम, इसहाक स़ोनो याकूबराए यापरमेस्‍वर ज़,’ है लिन्‍या ओथैव प़ाइँना मोसा ओछ्याचेए बनै गूद माभाल्‍सिधुके। 33 हाःत ज़ परमेस्‍वरए, ‘नखँताव पोला हाइके, नँ च्‍याँःसिद नलिज़्‍याव पो चोखो लिज़्‍या। 34 इजिपल लिज़्‍याव ङामीं इस्राएलीराए धो सहिउ दुखर यादैज़्‍याव ङा ज़ रँःद ङानै। नोर यागहनिज़्‍याव ब थैद ङानै। है जैद नोरालाई जोगोइना हुद ङाले। दे नँ झाःसिन्‍केदा, इजिपदा ङापरींनिरिज़्‍या,’ है दोक्‍यो।+
35 “है जैद नो ङ़ादा ‘नँलाई गेङ़ैताव ताद पाँ फाल्‍न्‍या सुए ओजैनिउ?’ है लिद यामाभैंःव मोसालाई ओल परमेस्‍वरए ज़ चाँःज़्याव झोपोरानी पाँज़्याव ओचाकर्‍यालाई ओल्‍योक परींद्याद झन यालाई जोगोइन्‍या याङ़ैताव जैद याएक्‍यो।+ 36 मोसाए नोरालाई ननी ओरासारैक इजिपल, लाल समुन्‍द्रल, स़ोनो चालीस बर्स पै याल्‍यो बनल अचम्‍बलाव य़ेनर सतैंद याएक्‍यो।+ 37 नो मोसाए ज़ फरी नोरालाई, ‘परमेस्‍वरए जेजातलाव मिँराए याखार्नी ज़ जेजूँनी तोबो ङा मिताव अगमबक्ता उथैद्याचिरिज़्‍याव,’ है ओरादोज़्‍याव।+ 38 नो मोसा मनी नोरास चालीस बर्स भरी बनल लिद सीनै खागरत परमेस्‍वरए ओचाकर्‍या स़ोनो गेसाखा पुर्खाराए याखार्लाव त्‍याला ताद नो बाँचिन्‍या पाँर गेलाई मनी यासिक्‍यो।+
39 “खाली नोराए झन ओपाँर माभैंःद ओललाई ज़ भीःकेर। यायुँ जम्‍मा याऱासो पो इजिपदा वाज़ खोतोरो याजैज़्‍याव। 40 है जैद नोराए मोसाए ओदाज्‍यु हारूनलाई, ‘गेलाई इजिपनी पले·ज़्‍याव मोसा काना ओबाव सुए ज़ गेमासैंए। है जैद नँ ज़ गेलाई गेङ़ा गेङ़ा बान्‍या देवतार जैद्याव ताके,’ है दोकेर।+ 41 नो बेलाक बाछाए अङग्‍या तोबो जैद नो अङग्‍याए उमिनत मार सैःद चरैःद बनै घ्‍योःव जात्रा जैकेर। नो अङग्या याज़ याजैवए बनै रेंकेर।+
42 “है जैद परमेस्‍वरए ओङाः तँदा फर्कैद, ‘आवरालाई कै जैद ब माताके’ लिद, ‘नमताव स़्यावै, निमी, सोरोरालाई ब पुजा घदोज़्‍यारक ते,’ है लिद याऱास्‍क्‍यो। होए उजूँनी अगमबक्ताराए यासरो पोस्‍तोकोल ब इताव सर्सिउ लिज़्‍या,
‘अ इस्राएललाव मिँर, नो चालीस बर्स भरी बनल जेलिज़्‍याकाव मारर सैःद जेचरैःव ङा ङाजूँनी माःक।
43 खास जे यासेवा दान्‍याए जूँनी जैद जेस जेरालाँव मोलोख देवता लिन्‍या पाल
स़ोनो सोम्‍पा सोरोए ओअङग्‍यानी ची।
है जैद ङा जेलाई जबरज्‍यास्‍तीस बेबिलोन देसदा ङालाँचिरिज़्‍या।’+
44 “हो बेलाक ज़ गेसाखा पुर्खारास बनल यालिज़्‍याक परमेस्‍वरए ओध्‍यान दान्‍या पाल ब उलिज़्‍याव। नो पाल परमेस्‍वरए मोसालाई सतैंद ओयो गोइँनी ज़ जैसिउ उलिज़्‍याव।+ 45 छींनीकाव प़िरील मनी गेसाखा पुर्खाराए यहोसूस कनान देसल याबाक नो पाल यास ज़ यालाँज़्‍याव। हो बेलाक ज़ नो देसलाव छुत जातरालाई परमेस्‍वरए खेपैद ओरायोनी नो पो गेसाखा पुर्खाराए यामीं ज़ ताके। है जैद नोर नल लिद दाऊद राजाए ओपालाक पै नो पाल यास ज़ यानैज़्‍याव।+ 46 दाऊद परमेस्‍वरए उयुँलाव मिताव मिँ ओतावए नोए ‘नँलाई लिन्‍या पो तोबो झ़िम जैद गेईं रो’ लिद याकूबए ओपरमेस्‍वरलाई बिन्‍ती दोक्‍यो।+ 47 खाली नो झ़िम होए ओपालाक माताद ओज़ा सोलोमनए ओपालाक वाज़ ताके।+
48 “हैदी ब ओल माहान परमेस्‍वर उलिन्‍या पो ते मिँए जैसिउ झ़िमल माःक। अगमबक्ताए मनी परमेस्‍वरए ओपाँ अइ लिद सर्द नैव,
49 ‘ङा ङासिंहासन स्‍वर्गत लिज़्‍या।
ङाखँ नैन्‍या पो नामल लिज़्‍या।
इतावए ङाजूँनी किताव झ़िम ची जैद जेयाँरिज़्‍याव?
ङा ङाऩासिन्‍या पो काङ्क ची उलिज़्याव?
50 आव जेरँःज़्‍याव नाम नम भरी
आव ङाकुइए ज़ ङाजैव माःक रो?’+
51 “जे बनै मामुइलिउर, जेयुँ परमेस्‍वरए ओपाँ मासैंज़्‍यावराए यायुँ स्‍यासो लिज़्‍या। जेर्ना ब सूइसिउ मिताव ज़ ताद छैंव पुरूसनिकाव हुज़्‍याव पाँ भरी काता ज़ जेमाथैधुइ। जे जेय़ेन चबनै जेसाखा पुर्खाराए याय़ेन स्‍यासो ज़ लिज़्‍या।+ 52 नोरानी खिरी मापसिउ अगमबक्तार सु ची यालिज़्यावदा? नो ङ़ादा ‘परमेस्‍वरए छैंव उमीं गेल्‍योक हुरिज़्‍या’ है लिद सथैज़्‍याव भरिरालाई मनी ओपो·स ज़ यारासैःकेर। जे ते झन नो हुव ओज़ालाई ज़ धोका याद जेसैःके। 53 है जैद जे परमेस्‍वरए ओचाकर्‍यारानी परमेस्‍वरए ओकानुन दैवराए ते, जे ज़ झन नो कानुन जेमाभैंःके,” है यादोक्‍यो।
स्‍तिफनसलाई लुँए झेःद यासैःव
54 नो घ्योःव कचरीलाव घेप्‍पाराए स्‍तिफनसए ओपाँ याथैवत यारिसए बूलिवा ताद याहार ङर ङर कैकेर। 55 स्‍तिफनस ते छैंव पुरूसए ब्याल्‍द नमदा ओभाल्‍सिक परमेस्‍वरए ओज़गै ब रँःक्‍यो, परमेस्‍वरए ओवोर्दा येसु च्‍याँःसिद उलिज़्‍याव ब रँःक्‍यो। 56 हाःत ज़, “ओहो! नम फैसिउल मिँ मिन्‍सिउलाई परमेस्‍वरए ओवोर्दा च्‍याँःसिद उलिज़्‍याव ङारँःज़्‍या,” है ओल्‍यो प़ाइँना ज़, 57 नोर बनै चिर चिर क़िद यार्नार सूइद, प़ाइँ ज़ भोरो·सिनाद, 58 नोलाई लुँए झेःद सैःन्‍याए जूँनी सहरनी स़ेल्‍द पाखाङ लाँकेर। हो बेलाक नोरास बाव तोबो साऊल यादोज़्‍याव धापाज़ाकाव ब उलिज़्‍याव। नो छ्याप लैज़्यावराए याफुतुर हाइद नोए उजिम्‍बाल नैकेर। 59 नोलाई लुँ लुँए याझेःज़्‍याक स्‍तिफनसए परमेस्‍वरए उमिन हाइद, “अ प्रभु येसु, ङापुरूस नल्‍योदा लाँद्याँके,” है लिद, 60 उघूँदानी तिकिसिद बनै चोइस, “अ प्रभु, आवराए ङाक्‍याँत यादोज़्‍याव पाप याक्‍याँत ताताक,” है ओल्‍यो प़ाइँना ज़ उस॰ फ्या·के।
+ 7:3 7:2-3 उत १२:१ + 7:4 7:4 उत ११:३१; १२:४ + 7:5 7:5 उत १२:७; १३:१५; १५:१८; १७:८ + 7:7 7:6-7 उत १५:१३-१४; प्रस ३:१२ + 7:8 7:8 उत १७:१०-१४; २१:२-४; २५:२६; २९:३१–३५:२९ + 7:9 7:9 उत ३७:११,२८; ३९:२,२१ + 7:10 7:10 उत ४१:३९-४१ + 7:11 7:11 उत ४२:१-२ + 7:13 7:13 उत ४५:१,१६ + 7:14 7:14 उत ४५:९-१०,१७-१८; ४६:२७ + 7:15 7:15 उत ४६:१-७; ४९:३३ + 7:16 7:16 उत २३:३-१६; ३३:१९; ५०:७-१३; यहो २४:३२ + 7:18 7:17-18 प्रस १:७-८ + 7:19 7:19 प्रस १:१०-११,२२ + 7:20 7:20 प्रस २:२ + 7:21 7:21 प्रस २:३-१० + 7:29 7:23-29 प्रस २:११-१५; १८:३-४ + 7:34 7:30-34 प्रस ३:१-१० + 7:35 7:35 प्रस २:१४ + 7:36 7:36 प्रस ७:५; १४:२१; गन्‍ती १४:३३ + 7:37 7:37 ब्य १८:१५,१८ + 7:38 7:38 प्रस १९:१–२०:१७; ब्य ५:१-३३ + 7:40 7:40 प्रस ३२:१ + 7:41 7:41 प्रस ३२:२-६ + 7:43 7:42-43 आमो ५:२५-२७ + 7:44 7:44 प्रस २५:९,४० + 7:45 7:45 यहो ३:१४-१७ + 7:46 7:46 २ समू ७:१-१६; १ इति १७:१-१४ + 7:47 7:47 १ राज ६:१-३८; २ इति ३:१-१७ + 7:50 7:49-50 यसै ६६:१-२ + 7:51 7:51 यसै ६३:१०