13
Kanɔ kɛ kasi mɔ ɓɛna mbɛki
(Mk 4; Lk 8)
Kɛ kiya yesɔ te ɛ Yesus pundɛ kɛ tu̧ kɛ̀ ɗiyɔ kɛ goŋ nyaŋgwɛ matɔ. Nyaŋgwɛ ŋgil ɓomɔ nja̧ wesiɗya kɛ kɛki nɛ, ɛ nyɛ ɓendɛ wɛtɛ landi ɗiyɔ kɛte. Ŋgil ɓomɔ hɛnɛ ɓa̧ kɛ ŋgindi. A lɛpima ɓuɗya mɛyasi nyɛ ɓo nɛ nje mɛkanɔ lɛpɔ nde: «Wɛtɛ mɔ ɓɛna mbɛki kwaŋma kɛ ŋgwaŋ yí kɛ̀ nyanje kwalɔ. Kɛ ŋgimɔ te yi nyɛ ɓa̧ kɛ nyanje kwalɔ kɛ́, ɛ yiŋa ɓalɛ kɛ nje, ɛ ɓenɔn si nje ɗye yo. Yiŋa ɓalma kɛ mbɛy te yi ɓa̧ tandɛ mɛtari kinɛ ɓuɗya gbɛla mɛnɛti kɛte kɛ́, ɛ yo lo nɛdɔ, kɛto mɛnɛti tì ɓɛ ɗimnate na. Yasi wɛtɛ, kɛ yesɔ ma panɔ, ɛ yo si nyɔlɔ sɔsɔ, kɛto mɛkaŋgil mɛte tì kumɛ womaŋa na. Yiŋa ɓalma kɛ mbɛy te yi ɓa̧ nɛ mɛŋgombiya kɛte kɛ́, ɛ mɛŋgombiya ju̧ si ŋgaŋgile yo. Yiŋa kwalɔ nja̧ ɓalɔ kɛ kimɔ mɛnɛti, ɛ yo wumɛ mɛmbumɔ. Kwalɔ te wɛtɛ nya mɛmbumɔ gɔmay, ɛ wɛtɛ nyɛ kamɔtan jɔ kamɔ wɛtɛ, ɛ wɛtɛ nyɛ nɛ kamɔtati. Mɔ te ɛ nɛ mɛtɔ te yí wokɔ pɛ̧, a wôku.»
10 Ndana, ɛ ɓejekɛ ɓenɛ nje kɛ kɛki nɛ diyɛ nyɛ nde: «Kɛto ŋge yi wɛ lɛpina nyɛ ɓo nɛ nje mɛkanɔ kɛ́?» 11 Ɛ nyɛ yeŋsa nyɛ ɓo nde: «Yo ndi wunɛ yi Njambiyɛ nya ɗeti te yi duwɛ mɛyasi mɛte yi ma ɓɛ́ki sɔɗyate nɛ mbɔmbu kɛ kasi *Kandɔ te yi kwey kɛ́. Yasi wɛtɛ, kɛ ɓɛ ɓo, a tì nyɛ yan ɓo ɗeti te yi duwɛ mɛyasi mɛte na. 12 Yo nde, pɛ mɔ te ɛ mɛ nɛ yasi kɔ, ɓo ta dokiɗye sendi yiŋa yasi nyɛ nyɛ, a má ɓɛ kɛ nyɛŋgwɛ. Ma pɛ yi yɔkɔ ɛ kinɛ yaŋa kɔ, ɓo ta soŋɛ ko mɔnɔ yasi te yi nyɛ nɔ kɛ́. 13 Yi mi lɛpina nyɛ ɓo nɛ nje mɛkanɔ kɛ́, yo kɛto ɓo kɛ ɓɛŋɛ yasi kinɛ duwɛ yasi te yi ɓo ɓɛŋɛ kɛ́ na. Ɓo kɛ lɛŋgwɛ mɛtɔ kɛ yasi kinɛ wokɔ ho ɓiye to te na. 14 Ɗete, mɛkele man kɛ tonjɛ lɛpi te yi Esayi te mɔ punja mɛlɛpi mɛ Njambiyɛ ma lɛ́pi kɛ́. A lɛpima nde: ‹Wunɛ ta wokɔ wokɔ nɛ mɛtɔ mun, ma ko wunɛ tí ɓiye to te na. Nɛ ta ɓɛŋɛ ɓɛŋa nɛ misi mun, ma ko nɛ tí duwɛ yasi te yi wunɛ ɓɛŋɛ kɛ́ na, 15 kɛto mɛtemɔ mɛ ɓotu ɓaka mɛ nɛ ɓiŋɓili. Ɓo nɛ ŋguru wan ma ɗiɓɔ mɛtɔ man nɛ̀ misi man. Ɓo kél ɗete, ma misi man nje ɓɛŋɛ yasi, ma mɛtɔ man nje wokɔ pɛ̧, ma temɔ yan nje nɛmbɛ mɛyasi, ma ɓo nje yeŋsa temɔ, ma mi nje siɗyɛ kɔn yan.› 16 Ma kɛ yun, wunɛ nɛ mɛsosa, kɛto misi mun kɛ ɓɛŋɛ yasi, mɛtɔ mun kɛ wokɔ pɛ̧. 17 Gbakasi yi mi lɛpɛ nyɛ wunɛ kɛ́: Ɓotu ɓe punja mɛlɛpi mɛ Njambiyɛ ɓuɗyate nɛ̀ ɓuɗya ɓotu ɓe Njambiyɛ kwaɗya ɓɛŋɛ mɛyasi mɛte yi wunɛ ɓɛŋɛ muka kɛ́, ko ɗete, ɓo tì ɓɛŋɛ na. Ɓo kwaɗya wokɔ mɛyasi mɛte yi wunɛ wokɛ muka kɛ́, ko ɗete, ɓo tì wokɛ yo na.
18 «Ma ndana, wunɛ wôku to kanɔ mɔ ɓɛna mbɛki. 19 Ŋgɛ mumɔ wokɛ mɛlɛpi mɛte yi lɛpɛ kasi *Kandɔ te yi kwey kinɛ ɓiye to te na, ɔ ɓɛ́ŋa, *Mɔ ɓeya mɛkele má nje si soŋɛ mɛlɛpi mɛte yi nyiŋma kɛ temɔ nɛ kɛ́. Nje te yi yiŋa kwalɔ ɓalma kɛte kɛ́ téɗya njɛl mɔ te mbɛte. 20 Mbɛy te yi ɓa̧ tandɛ mɛtari yi yiŋa kwalɔ ɓalma kɛte kɛ́ téɗya mɔ te ɛ wokɛ mɛlɛpi mɛ Njambiyɛ jayɛ yo nɛdɔ nɛ mɛsosa. 21 Yasi wɛtɛ, a tì pa lo mɛgata na. Ɗeti sumna kol kikwɛ yeti na. Ma ŋgɛ nyɛ saŋgwa nɛ yiŋa mɛpɔku ho teɗye nyɛ yiŋa mɛbɔnɛ kɛto mɛlɛpi mɛ Njambiyɛ kɛ́, ɔ ɓɛ́ŋa, a jatiɗya kol kɛ ɓeya nje. 22 Mbɛy te yi ɓa̧ nɛ mɛŋgombiya yi yiŋa kwalɔ ɓalma kɛte kɛ́ téɗya mɔ te ɛ wokɛ mɛlɛpi mɛ Njambiyɛ. Yasi wɛtɛ, kɛsa temɔ kɛ mɛyasi mɛte yi ŋgimɔ te yɔkɔ nɛ̀ kasi kusuku te yi ɗiki seɓile temɔ ɓomɔ kɛ́ ma si ŋgaŋgile mɛlɛpi mɛte, ɔ ɓɛ́ŋa, mɛlɛpi mɛ Njambiyɛ te yi nyɛ wokuma kɛ́ tí kelɔ se yaŋa na. 23 Ma kimɔ mɛnɛti te yi yiŋa kwalɔ ɓalma kɛte kɛ́ téɗya mɔ te ɛ wokɛ mɛlɛpi mɛ Njambiyɛ ɓiye to te kwa̧ wumɔ mɛmbumɔ. Kwalɔ mbumɔ wɛtɛ kɛ nyɛ mɛmbumɔ gɔmay, wɛtɛ kɛ nyɛ nɛ kamɔtan jɔ kamɔ wɛtɛ, wɛtɛ sendi kɛ kɛ̀ nyɛ kamɔtati.»
Kanɔ kɛ kasi ɓeya mbunjɔ
24 Kɛ kɔŋte, ɛ Yesus yekiɗye sendi wɛtɛ kanɔ nyɛ ɓo lɛpɔ nde: «*Kandɔ te yi kwey kɛ ɓoŋna nɛ wɛtɛ mɔ te ɛ nyanja kimɔ kwalɔ kɛ ŋgwaŋ nɛ kɔ. 25 Ma piŋɔ te yi ɓomɔ hɛnɛ ɓa̧ kɛ jakɔ kɛ́, ɛ mɔ pendɔ wenɛ kwa̧ kɛ̀ nyanje sendi kwalɔ ɓeya mbunjɔ kɛ njoka kimɔ kwalɔ te yiri tɔkɛ kɛndi kwa̧. 26 Ma kɛ nyambi ma lo ju̧ nyɛ mɛmbumɔ kɛ́, ɛ ɓeya mbunjɔ ŋgbaɓiyɛ sendi nɛ kamama. 27 Kɛ ɓotu ɓe mɛsay ɓenɛ ma ɓɛŋɛ ɗete kɛ́, ɛ ɓo nje diyɛ masa wan nde: ‹Nyaŋgwɛ mbam, ’wɛ ti ma ɓɛ́ki kwalɔ kimɔ nyambi kɛ ŋgwaŋ yɔ na nde? Ma ɓeya mbunjɔ te yɔkɔ wúla ɓa we?› 28 Ɛ nyɛ yeŋsa nyɛ ɓo nde: ‹Yo mbaŋa mɔ pendɔ wombɛ kelɛ yasi yinɔri.› Ɛ ɓo diyɛ nyɛ nde: ‹’Wɛ kwáɗyikwɛ nde, wusɛ kɛ̂n kɛ̀ sutɛ ɓeya mbunjɔ te soŋɛ?› 29 Ɛ nyɛ yeŋsa nde: ‹Ɓɛ. Nɛ tîki, kambɔ wunɛ mɛ nje sutɛ ɓeya mbunjɔ gbamɔ nɛ kimɔ nyambi. 30 Nɛ tîki, nɛ́ yo hɛnɛ ju̧ kumɔ kɛ ŋgimɔ soŋna nyambi kɛ ŋgwaŋ. Komɛ ŋgimɔ te ta yaka kɛ́, mi ta lɛpɔ nyɛ ɓotu ɓe soŋna nyambi nde: Wunɛ kânda sutɛ ɓeya mbunjɔ dokɔ yo wotɔ kɛ̀ loɗyɛ. Ma kɛ ɓɛ kimɔ nyambi, wunɛ ndɛ̂m yo kɛ̀ nyɛ kɛ ndam mbɛ.› »
Kanɔ kɛ kasi wɛtɛ mɔnɔ mbumɔ
nde mutar
(Mk 4; Lk 13)
31 Kɛ kɔŋte, ɛ Yesus yekiɗye sendi wɛtɛ kanɔ nyɛ ɓo lɛpɔ nde: «*Kandɔ te yi kwey nda wɛtɛ kwalɔ mɔnɔ mbumɔ nde mutar yi wɛtɛ mumɔ ɓoŋma kɛ̀ ɓɛ kɛ ŋgwaŋ nɛ kɛ́. 32 Mbumɔ te kwa̧ yɛlɔ kɛ njoka mɛkwalɔ hɛnɛ te yi ɗiyɛ kɛ to mɛnɛti. Ma kɛ yo si lo, yo kpál nje ju̧ ɗɔkɔ kwa̧ kwalɔ mɛnyiŋɔ hɛnɛ nje ɓɛ nyaŋgwɛ jeti, ɔ ɓɛ́ŋa, ɓenɔn kɛ nje sumɔ mɛtu̧ man kɛ mɛɓɔ mɛte joŋna kɛte.»
Kanɔ kɛ kasi ŋga̧ kelna mampa
(Lk 13)
33 Kɛ kɔŋte, ɛ nyɛ yekiɗye sendi wɛtɛ kanɔ nyɛ ɓo nde: «*Kandɔ te yi kwey nda mɔnɔ ŋga̧ kelna mampa yi nyari ɓu̧ saŋgwɛ nɛ su farin yaka loŋga yitati. Mɔnɔ ŋga̧ yinɔri ta kelɔ nde, mbɔrɔ farin yinɔri hɛnɛ sîki wuɗyɛ.»
34 Yesus ɗikima lɛpɔ mɛyasi mɛnɔri hɛnɛ nyɛ ŋgil ɓomɔ nɛ nje mɛkanɔ. Ko a tì ɓɛ kɛ lɛpina nyɛ ɓo kinɛ nyɛ kanɔ na. 35 Yo kwaŋnama ɗete yí tonjɛ nɛ mɛlɛpi mɛte yi mɔ punja mɛlɛpi mɛ Njambiyɛ lɛpima kɛ́. A lɛpima nde: ‹Mi ta ɓutɛ numbu lɛpina nɛ nje mɛkanɔ. Mi ta punjɛ mɛyasi mɛte yi ɓa̧ sɔɗyate nɛ mbɔmbu kandɛ kɛ ŋgimɔ te yi mbokɔ tì pa kusuna na.›
Yesus kɛ gbasɔ to kanɔ kɛ kasi
ɓeya mbunjɔ
36 Ndana, ɛ Yesus tikɛ ŋgil kwa̧ nyiŋɛ tu̧. Ɛ ɓejekɛ ɓenɛ nje kɛ kɛki nɛ lɛpɔ nyɛ nyɛ nde: «Lɛpɔ to kanɔ ɓeya mbunjɔ te yi mɛmiya ŋgwaŋ kɛ́ nyɛ wusɛ.» 37 Ɛ nyɛ yeŋsa nyɛ ɓo nde: «Mɔ te ɛ nyanje kimɔ kwalɔ kɔ, yo *Mɔnɔ Mumɔ. 38 Ŋgwaŋ te yi ɓo lɛpɛ nɔ kɛ́, yo téɗya ndiŋgɛlɛ mɛnɛti maka. Kimɔ kwalɔ, yo ɓotu ɓe *Kandɔ Njambiyɛ. Ɓeya mbunjɔ, yo ɓotu ɓe *Mɔ ɓeya mɛkele. 39 Mɔ pendɔ te ɛ nyanja kwalɔ ɓeya mbunjɔ te kɔ, yo *Kum ɓeya mɛkele. Ŋgimɔ soŋna nyambi kɛ ŋgwaŋ téɗya siyna mbokɔ te yɔkɔ. Ɓotu ɓe soŋna nyambi kɛ ŋgwaŋ, yo ɓejaki ɓe Njambiyɛ. 40 Ma mɛyasi ta kwaŋna kɛ siyna mbokɔ te yɔkɔ ndi nda yi ɓo sutɛ nɛ ɓeya mbunjɔ ɓetɛ kɛ ɗitɛ kɛ́. 41 *Mɔnɔ mumɔ ta tomɔ ɓejaki ɓenɛ, ɓo má si kɛ̀ kawule ɓomɔ hɛnɛ te ɓe jatiɗye ɓɛsɔ kɛ ɓeya nje nɛ̀ ɓotu ɓete ɓe kelɛ mɛyasi mɛte yi mɛmboŋga ɓenɛ kɛ́ soŋɛ kɛ Kandɔ ɗyenɛ. 42 Ɓo má nje ɓiye ɓo ɓetɛ kɛ nyɛŋ nyɛŋ ɗitɛ, womɛte ɓo ta lelɔ nyambɔ mɛsu̧. 43 Kɛ ŋgimɔ te yite mbɔmbu ɓotu ɓete ɓe nɛ ŋgbeŋ ɓaka ta panɔ nɛ pay pay nda misi mɛ yesɔ kɛ Kandɔ Saŋgwɛ wan. Ma mɔ te ɛ nɛ mɛtɔ te yi wokɔ nɛ pɛ̧ kɔ, a wôku.
Kanɔ kɛ kasi yiŋa kpasa mɛyasi yiɓa
44 «*Kandɔ te yi kwey nda yiŋa kpasa yasi te yi ɓo sɔɗya kɛ mɔy mɛnɛti kɛ wɛtɛ ŋgwaŋ. Ɛ wɛtɛ mumɔ nje sɔmbɔ yo. Ɛ nyɛ yɔkiɗye sɔɗyɛ yo nɛ kɔkɔ. Mɛsosa kwaŋma nyɛ kɛ temɔ, ɛru ɛ kwa̧ kɛ̀ ɗyaŋgwɛ mɛyasi mɛnɛ hɛnɛ nje ɓu̧ mɔni te ɓɔmɔ nɛ ŋgwaŋ yinɔri.
45 «*Kandɔ te yi kwey sendi nda mɔ ɗyaŋgwa mɛyasi te ɛ gɔsɛ kpasa mɛdiyamaŋ. 46 Kɛ nyɛ ma kweɗya wɛtɛ yi ɗye ɓuɗya mɔni kɛ́, ɛ nyɛ kwa̧ kɛ̀ ɗyaŋgwɛ mɛyasi mɛnɛ hɛnɛ nje ɓɔmɔ nɛ yo.
Kanɔ kɛ kasi bulajama
47 «*Kandɔ te yi kwey sendi nda bulajama te yi ɓo ɓetima kɛ maŋ, ɛ yo kawule kwalɔ ɓenjanjɔ hɛnɛ. 48 Kɛ yo si tondɔ kɛ́, ɓo kɛ ɗalɛ yo kɛ̀ nɔ ŋgindi, ɓo má nje kwa̧ ɗiyɔ mɛtiɗyɛ, sawɛ kimɔ ɓenjanjɔ nyɛ kɛ mɛmapi, ɓetɛ ɓe ɓeya ɓete. 49 Yo ta kwaŋna sendi ɗete kɛ siyna mbokɔ te yɔkɔ. Ɓejaki ɓe Njambiyɛ ta nje ɓakɛ ɓeya ɓomɔ nɛ̀ ŋgbeŋ ɓomɔ. 50 Ɓo ta ɓiye ɓeya ɓomɔ ɓetɛ kɛ nyɛŋ nyɛŋ matɔ ɗitɛ. Yo womɛte komɛ ɓo ta lelɔ nyambɔ mɛsu̧.»
51 Ɛ Yesus nje diyɛ ɓejekɛ ɓenɛ nde: «’Nɛ wokuma ka to mɛlɛpi hɛnɛ te yi mi lɛpima nyɛ wunɛ kɛ́?» Ɛ ɓo yeŋsa nde: «I̧, hɛ wokuma.» 52 Ɛ nyɛ nje lɛpɔ nyɛ ɓo nde: «Mɔ teɗya mɛmboŋga hɛnɛ ɛ jekima mɛyasi mɛte yi ɓɛŋɛ *Kandɔ te yi kwey kɔ nda sa tu̧ te ɛ ɓɛŋɛ kusuku nɛ ɓu̧ jɔnja mɛyasi nɛ̀ mɛnjombu mɛte kɛ njokate.»
Ɓotu ɓe Nasarɛt yeti kɛ tikɔ temɔ
kɛ yi Yesus na
(Mk 6; Lk 4)
53 Kɛ Yesus ma si siɗyɛ lɛpina mɛkanɔ mɛnɔri ɗete kɛ́, ɛ nyɛ tɛmɛ womɛte kwa̧. 54 A kwaŋma kɛ̀ kɛ ŋgbak ŋgbak ɗya ɗyenɛ. Ɛ nyɛ ɗiki teɗye ɓomɔ mɛlɛpi mɛ Njambiyɛ kɛ mbanjɔ mɛwesiɗya mɛ Ɓeyudɛn yi ɓa̧ womɛte kɛ́. Ɓotu ɓete ɓe ɗikima wokɔ yasi te yi nyɛ teɗya kɛ́ ɗikima ŋgbakima lɛpɔ nde: «Njɛl ɗyanɔ te yi mbam kɔ ɓɛ nɔ nɛ̀ njɛl ɗeti kelna nyaŋgwɛ mɛkele mɛte yi nyɛ nɔ kɛ́ wúla ɓa nyɛ we? 55 ’Ta ɛ kɔ na mɔnɔ kapinda? ’Nyaŋgwɛ wenɛ yeti Mariya na? ’Ɓemaŋ yeti ɓe Jak nɛ̀ Yosɛp nɛ̀ Simɔn nɛ̀ Yude na? 56 ’Ɓeɗyɔmbu ɓenɛ hɛnɛ yeti waka sinɛ ɓo na? Ɗyanɔ nɛ̀ ɗeti te yikɛ hɛnɛ wúla nyɛ we?» 57 Kɛ yan, a ɓa̧ yasi te yi njaŋgwa ɓo kɛ temɔ jatiɗye ɓo kɛ ɓeya nje. Yasi wɛtɛ, ɛ nyɛ lɛpɛ nyɛ ɓo nde: «Ɓo lúksa mɔ punja mɛlɛpi mɛ Njambiyɛ kɛ yiŋa mɛmbɛy, ma ɓo yɛ́lkwɛ nyɛ ndi kɛ ɗya ɗyenɛ nɛ̀ kɛ mɔy kandɔ ɗyenɛ.» 58 A tì kelɛ yiŋa ɓuɗya nyaŋgwɛ mɛkele womɛte na, kɛto ɓo tì tikɛ temɔ kɛ yenɛ na.