11
Yisa die dɩ dagɩna ʋ kʋaŋandɩɩsɩrɩba Ŋmɩŋ jʋʋsɩ dene
(Mat. 6.9-13; 7.7-11)
1 Daaŋ kaanɩ Yisa die dɩ ga jigiŋ kaanɩ a jʋʋsa Ŋmɩŋ, die ʋ kpatɩna wa ʋ kʋaŋandɩɩsɩrɩba wʋnyɩ die dɩ balɩ wa dɩ, “Tɩ Yɔmʋtieŋ dagɩ tɩ tɩ bala tɩ jʋʋsɩma Ŋmɩŋ dene sɩba Jɔɔn die dɩ dagɩna ʋ kʋaŋandɩɩsɩrɩba die wo.”
2 Yisa die dɩ balɩ a yɩ ba dɩ, “Naa mʋna dɩ nɩ jʋʋsɩma Ŋmɩŋ;
Tɩ Chʋa Ŋmɩŋ:
Vaa aŋ ba yɩ fʋ saaŋ kasɩka jɩlɩma;
Vaa aŋ fʋ naarɩ keŋ.
3 Yɩ tɩ daaŋ mana nyindiike dieke tɩ yaalala.
4 Nagɩ tɩ tʋmbɩatɩ a chaa tɩ,
sɩba tɩ nagɩna vuodiekemba dɩ tʋnna tɩ tʋmbɩatɩ a chaa ba wa.
Da keŋ vaa tɩ juu magɩsɩ dieke dɩ hagɩrɩna ma.”
5 Saŋka mi Yisa die dɩ balɩ ba dɩ, “Dɩɩ yi ta nɩ wʋnyɩ yallɩ zʋa ta ga ʋ jigiŋ tanseese, a baarɩ dɩ, ‘N zʋa, paŋŋɩ mɩŋ paanʋ golime ataa,
6 dama chaanʋ wʋnyɩ kenne n jigiŋ maŋ wo jadiikiŋ n baaŋ nagɩ a yɩ wa.’
7 Ta dɩɩ yi fʋ zʋa wa dɩ bie juoku sʋŋ ta yiŋŋi balɩ fʋ dɩ, ‘Da mugisime mɩŋ! N wɔŋ kparɩ sanʋarɩ mɩŋ ta manɩŋ aŋaŋ n ballɩ wɔŋ gʋʋra mɩŋ; N kaaŋ bɩagɩ a hagɩ a yɩ fʋ jaaŋ.’
8 N bala nɩ dɩɩ yi daa wa dɩ ka hagɩya a yɩ fʋ jaaŋ nɩ yine zʋalɩŋ wɩa, ama dɩɩ yi fʋ ka chɩga viivi ta jʋʋsa wa ʋ nan hagɩ a yɩ fʋ jadieke mana fʋ yaalala fʋ mugisinene wo wɩa.
9 “Die wɩa n bala nɩ, nɩ jʋʋsɩma Ŋmɩŋ, ta ʋ nan nagɩ a yɩ nɩ; nɩ daansɩma ta nɩ nan ye; nɩ kpaasɩma gbɩabɩkʋ ta ʋ nan yuori a yɩ nɩ.
10 Dama vuodieke mana dɩ jʋʋsɩnana Ŋmɩŋ tuose mɩŋ; ta vuodieke dɩaŋ mana dɩ yaalɩnana yese mɩŋ; vuodieke dɩaŋ dɩ kpaasɩnana gbɩabɩkʋ ka yuore a yɩa wa mɩŋ.
11 Nɩnɩŋ chʋalɩŋ nɩ jabɩa bʋa dɩ nan jʋʋsɩ wa zaasɩŋ aŋ ʋ nagɩ javʋʋkɩŋ a yɩ wa?
12 Yaa mɩnɩa bʋa dɩ nan jʋʋsɩ wa gɩlɩ aŋ ʋ nagɩ chɩakʋrɔŋ a yɩ wa?
13 Ta dɩɩ yi nɩnɩŋ vuobɩatɩ gie dɩ sɩba nɩ nagɩ nyɩnvɩɩna a yɩ nɩ ballɩ, die nɩŋ nɩ Chɔɔŋ Ŋmɩŋ dieke dɩ benne arɩzanna ma wa nan faasɩ nagɩ ʋ Halɩkasɩka a yɩ vuodiekemba dɩ jʋʋsɩnana a yaala ka wa.”
Yisa aŋaŋ jɩmbɩatɩ naaŋ wa Beelizebuli wɩa
(Mat. 12.22-30; Maki 3.20-27)
14 Die daa wʋnyɩ die benne ta jɩmbɩaŋ die dɩ yallɩ wa ta ʋ ka bɩagɩ bala wɩa, ta Yisa die dɩ vʋarɩ ka, daa wa dɩ wa piili a bala wɩa. Die dɩ yi kpɩkpaakʋ mamachi pam,
15 ama bataŋ die dɩ baarɩ dɩ, “Jɩmbɩatɩ naaŋ wa Beelizebuli yɩna wa hagɩrɩbʋ ʋ bɩagɩ a vʋara jɩmbɩatɩ dene.”
16 Bataŋ dɩaŋ die dɩ yaala ba magɩsɩ wa, die wɩa die ba balɩ wa dɩ ʋ yi mamachi wɩɩŋ a dagɩ sɩba Ŋmɩŋ sɩba ʋ wɩa.
17 Ama Yisa die dɩ mɩŋŋɩ ba sʋŋanyile ta balɩ yɩ ba dɩ, “Naaŋ dieke dɩ puone a yiŋŋi waga ka gbaŋ kaaŋ yʋasɩ, ta tigi dieke vuosi dɩaŋ dɩ puone a yiŋŋi waga ka gbaŋ nan nan.
18 Die dɩ baa ka yi dɩ yi Sitaani dɩ puo ta yiŋŋi waga ka gbaŋ gbaŋ, ka naarɩ ka baa ka zie. Nɩ baarɩ dɩ jɩmbɩatɩ naaŋ wa Beelizebuli yɩna mɩŋ hagɩrɩŋ maŋ yie naa;
19 dɩɩ yi naa maŋ vʋara jɩmbɩatɩtɩ, ta nɩnɩŋ nɩŋ, mɩnɩa yɩnana nɩ kʋaŋandɩɩsɩrɩba hagɩrɩŋ ba vʋara ha? Nɩ gbaŋ gbaŋ nɩ kʋaŋandɩɩsɩrɩba nan dagɩ dɩ nɩ wo wusie.
20 Ama manɩŋ, Ŋmɩŋ hagɩrɩŋ maŋ nagɩ vʋara jɩmbɩatɩ vuosi ma, die dagɩna sɩba Ŋmɩŋ naarɩ wɔŋ keŋ nɩ jigiŋ mɩŋ.
21 “Dɩɩ yi daahagɩrʋ dɩ yi siri a gbarɩ ʋ tigiŋ aŋaŋ dembisi ŋaŋ nyinti, ʋ nyinti mana nan mɩŋŋɩ beri.
22 Ama dɩɩ yi vuodieke dɩ hagɩrɩna a tɩaŋ wa dɩ keŋ tuoli wo ʋ tigiŋ me, ʋ nan nyaŋŋɩ wa ta gbatɩ ʋ dembisi ŋaŋ nyintiti ta bɩ chii ʋ nyintiti.
23 “Vuodieke mana dɩ kana ka zie n kʋaŋ waga mɩŋ mɩŋ; ta vuodieke dɩaŋ dɩ kana ka suŋŋi mɩŋ a lagɩsa vuosi n jigiŋ jata ba mɩŋ.
Dɩɩ yi jɩmbɩaŋ dɩ yiŋŋi keŋ juu vuoŋ ma wɩa
(Mat. 12.43-45)
24 “Dɩɩ yi ta jɩmbɩaŋ dɩ keŋ nyɩŋ vuota ma, ka ŋaaŋ dɩa wa jigikʋʋkɩŋ a yaala jigiŋ dɩ ka voosi, ka ka yeye; ʋ ŋaaŋ balɩ a yɩ wa ka gbaŋ gbaŋ dɩ, ‘N nan yiŋŋi a ga n tigidieke n vana wa.’
25 Die wɩa ka ŋaaŋ yiŋŋi ga wa mi a ye ta ka sʋŋ mana saarɩya a wʋnsɩ vɩɩnɩŋ.
26 Ka ŋaaŋ wa nyɩŋ mɩŋ a ga a chii jɩmbɩatɩ diekemba dɩ tɩanna ka gbaŋ gbaŋ ayʋpɔyɩ aŋ a ga bemme mi. Naa chɩama daa wa beriŋ nan faasɩ chʋʋsɩ pam a tɩaŋ die ʋ sɩna die wo.”
Wusie sʋgɩfɩalɩŋ wɩa
27 Yisa die dɩ bala wɩaha gie a kpatɩ wa, ta hɔgʋ wʋnyɩ die dɩ bie kpɩkpaakʋ sʋŋ a faasɩ balɩ wa dɩ, “Sʋgɩfɩalɩŋ bie hɔgʋ dieke dɩ mɩɩrɩna fʋ ta fʋ nyʋʋsɩ ʋ bɩɩsɩŋ ma.”
28 Ta Yisa die dɩ yiŋŋi balɩ wa dɩ, “Vuodiekemba dɩ wʋnnana Ŋmɩŋ wɩaha ta dɩha wa, banɩŋ sʋgɩfɩalɩŋ dɩ bie ba ma.”
Die ba pɩasɩna a yaala mamachi wɩa dene
(Mat. 12.38-42)
29 Die kpɩkpaakʋ dɩ giline Yisa wa die ʋ bɩ balɩ ba dɩ, “Lele wo gie vuosi yiwo vuobɩatɩ ta yaala ba ye mamachi wɩɩŋ; ama n kaaŋ wɔŋ yi mamachi wɩɩŋ a yɩ ba; sie Ŋmɩŋ naazʋa Jona dagɩŋ chanchaaŋ nyɩɩna ma maŋ nan dagɩ ba.
30 Wudieke dɩ yine Jona die dagɩna Nineva vuosi dɩ Ŋmɩŋ tʋnna wa, die gbaŋ gbaŋ bala ka yi manɩŋ vuota Bʋa ta dagɩ nɩnɩŋ leleke gie vuosi dɩ Ŋmɩŋ tʋnna mɩŋ.
31 Sarɩya diile daraaŋ Sɩaba hɔgʋ naaŋ wa nan hagɩ a zie a galɩŋ nɩ dama die ʋ paalɩ nyɩŋ wa tɩgɩ saasaa a ga dɩ ʋ wʋŋ naaŋ Solomoni yɩaŋ wʋbalɩkaha, ama n bala nɩ vuodieke dɩ tɩanna naaŋ Solomoni benne giena.
32 Sarɩya diile daraaŋ Nineva vuosi nan hagɩ zie a galɩŋ nɩ, dama Jona dɩ mʋʋlɩna Ŋmɩŋ wɩa a yɩ ba wa die ba va wa ba tʋmbɩatɩ; n bala nɩ, vuodieke dɩ tɩanna Jona benne gie.”
Nyɩŋgbanɩŋ popoli wɩa
(Mat. 5.15; 6.22, 23)
33 “Vuoŋ ka chɔgɩsa popoli ta nagɩ ka a lɔbɩra yaa a nagɩ kpalɩ a bubike ama ʋ ŋaaŋ nagɩ ka a sagɩ wa jadieke dɩ jʋalɩna ma, amʋ vuosi dɩ keŋ juu ba nan ye ka chaaŋkʋ.
34 Fʋ nine yine fʋ nyɩŋgbanɩŋ popoli. Die wɩa fʋ nine dɩ keŋ vɩɩna, fʋ nyɩŋgbanɩŋ mana nan suuli aŋaŋ chaanɩŋ; ama fʋ nine dɩ keŋ a ka vɩɩna, fʋ nyɩŋgbanɩŋ mana nan dɩ bie lɩmɩŋ ma.
35 Nɩ wa sɩmma dɩ chaaŋ dieke dɩ benne nɩ ma wa da keŋ bɩrɩŋ lɩmɩŋ.
36 Die wɩa dɩɩ yi fʋ nyɩŋgbanɩŋ mana dɩ suuli aŋaŋ chaanɩŋ, ta jigiŋ dɩ ka bie lɩmɩŋ ma, ka mana nan mɩŋŋɩ chaaŋ farrɩtata a nɩasɩ popoli dɩ ŋaana a chaaŋ yɩ fʋ die wo.”
Yisa die dɩ galɩnna Farasisi aŋaŋ mɩraha dɩdagɩrɩba dene
(Mat. 23.1-36; Maki 12.38-40)
37 Die Yisa die dɩ balla wɩaha gie a kpatɩ wa, ta Farasisi vuoŋ wʋnyɩ die dɩ wa wa dɩ ʋ keŋ aŋ wʋnɩŋ aŋaŋ wa dii nyindiike, die wɩa die ʋ ga a ga a kalɩ dɩ ʋ dii nyindiike he.
38 Die dɩ yi Farasisi vuoke mamachi, Yisa die dɩ kana ka nɩɩtɩ ʋ nuusi ta yaala ʋ dii nyindiike he.
39 Ta tɩ Yɔmʋtieŋ Yisa dɩ balɩ wa dɩ, “Nɩnɩŋ Farasisi vuosi nɩ ŋaaŋ daaraa nɩ nyachibisi aŋaŋ nɩ tɩmbala kʋasɩ, ama ta nɩ sʋgɩtɩ dɩ suuli aŋaŋ halɩ aŋaŋ sʋgɩtʋaŋ.
40 Nɩnɩŋ gaantɩba gie! Daa Ŋmɩŋ dieke die dɩ naanna a kʋasɩsɩ naanna a sʋgɩtɩtɩ gbaŋ?
41 Yɩma zɔɔlɩntieliŋ jadieke dɩ benne nɩ nyachibisi me aŋaŋ nɩ tɩmbala ma aŋ jaaŋ mana yɩantɩ a yɩ nɩ.
42 “Nɩnɩŋ Farasisi mba, wʋbɩaŋ bie nɩ ma. Nɩ naga nanjʋʋŋ aŋaŋ bʋŋʋ aŋaŋ neeri aŋaŋ nyinti a taŋ baŋ sʋŋ a nagɩ kaanɩ a yɩa Ŋmɩŋ, ama ta va jadieke dɩ yine nɩŋŋmɩna ʋ mɩraha ma; sɩba wusie sarɩya diile ta ka cho Ŋmɩŋ. Genhe die mʋna nɩ yime, a gʋtɩ nɩ yɩnana Ŋmɩŋ nyinti baŋ sʋŋ kaanɩ wa.
43 “Nɩnɩŋ Farasisi, wʋbɩaŋ bie nɩ ma, dama nɩ yaala vuokpɩɩma jigikasɩka Ŋmɩŋ jɩamɩŋ juone me, ta bɩ yaala ba wasɩma nɩ aŋaŋ jɩlɩma nyʋgɩtɩ ma.
44 Wʋbɩaŋ bie nɩ ma, dama nɩ sɩɩ sɩba kunti vɔrɩtɩ dɩ lɔbɩrɩna vuosi dɩ ka yesehe ta chʋŋ a ma.”
45 Die wɩa mɩraha dɩdagɩrɩba wʋnyɩ dɩ balɩ yɩ wa dɩ, “Dɩdagɩrʋ, fʋ bala naa nɩŋ zɩa wa tɩ gbaŋ.”
46 Yisa die dɩ yiŋŋi a balɩ dɩ, “Nɩnɩŋ mɩraha dɩdagɩrɩba wʋbɩaŋ bie nɩ gbaŋ nɩ ma dama nɩ chie vuosi chiidʋnsa dɩ faasɩna a dʋnsɩ aŋaŋ ba baaŋ chii ama nɩ gbaŋ gbaŋ nɩ ka suŋŋi be dɩ ba chii.
47 Wʋbɩaŋ bie nɩ ma, dama nɩ ka tuose Ŋmɩŋ naazʋalɩba wʋbalɩkaha ama ta mɩa ta wʋnsa ba kunti vɔrɩtɩ a vɩɩna, banɩŋ die ba yine naazʋalɩŋ diekemba nɩ chɔɔŋkʋʋlɩba die dɩ kʋna wa ta nɩ gbaŋ nɩ ka tuose Ŋmɩŋ naazʋalɩba wʋbalɩkaha.
48 Nɩ yine wudieke wo, die dagɩna vuosi dɩ nɩ seŋ saagɩ wudieke nɩ chɔɔŋkʋʋlɩba dɩ yine wo, dama die ba kʋʋ wa Ŋmɩŋ naazʋalɩba ta nɩ dɩaŋ dɩ mɩa ba vɔrɩtɩ.
49 Naa chɩaŋ ma, die yɩantieŋ Ŋmɩŋ die dɩ baarɩ dɩ, ‘N nan tʋŋ naazʋalɩŋ aŋaŋ tʋntʋntɩŋ ba jigiŋ, ta ba nan kʋʋ bataŋ ta mugisi bataŋ dɩaŋ.’
50 Die wɩa n nan datɩ leleke gie vuosi tɩba aŋaŋ ba kʋna naazʋalɩba a nyɩŋ dʋnɩa piiliku,
51 a nyɩŋ die ba kʋna Abeli a ga tʋgɩ Zakaria, vuodieke die ba kʋna Ŋmɩŋ kaabɩŋ koriku aŋaŋ Ŋmɩŋ jɩamɩŋ juokpeŋkpɩɩkʋ sʋnsʋkʋ. N bala nɩ wusie, leleke gie vuosi nan ye tɩbɩdatɩŋ yaa gamma vuosi gie mana kumbu wɩa.
52 “Nɩnɩŋ mɩraha dɩdagɩrɩba, wʋbɩaŋ bie nɩ ma, dama nɩ ligi wo Ŋmɩŋ wɩa dɩ vuosi da keŋ sɩmma a chɩasɩ, ama nɩ gbaŋ nɩ zeti wo a sɩbɩŋ, ta kaga vuodiekemba dɩ mɩnana dɩ ba sɩmma ha.”
53 Die Yisa dɩ bala ʋ nyɩŋ mi wo ta mɩraha dɩdagɩrɩba aŋaŋ Farasisi dɩ jɩɩ sɩnyɩɩrɩŋ aŋaŋ wa, die ba piili a pɩasa wa wʋpɩasɩka pam yaa gamma ʋ balɩkʋ ma,
54 a mɩa yaala dɩ ʋ balɩ a chʋʋsɩ aŋ ba yigi wo.