12
Davʋʋsɩkɩrɩ daaŋ wɩa
(Maki 2.23-28; Luki 6.1-5)
1 Die dɩ yine daraa ale kʋaŋ chaaŋ die Yisa aŋaŋ ʋ kʋaŋandɩɩsɩrɩba dɩ chʋŋ tɩanna zaa kʋaŋ ma davʋʋsɩkɩrɩ daraaŋ; ta kɔŋ die dɩ yallɩ ʋ kʋaŋandɩɩsɩrɩba, die wɩa die ba piili a gobe zaaha yɩaga ŋɔba.
2 Farasisi bataŋ die dɩ yene die wo ba balɩ a yɩ Yisa, “Daansɩ fʋ kʋaŋandɩɩsɩrɩba dɩ yinene wudieke tɩ mɩraha dɩ kana ka yɩ sieŋ dɩ tɩ yime davʋʋsɩkɩrɩ daraaŋ.”
3 Die Yisa dɩ yiŋŋi a balɩ ba, “Nɩ ye ka karɩŋ Ŋmɩŋ gbaŋkʋ sʋŋ Davidi dɩ yine wudieke saŋŋa dieke kɔŋ dɩ yalla wa aŋaŋ ʋ kʋaŋanvuosisi?
4 Die ʋ ga a juu wo Ŋmɩŋ jɩamɩŋ juokpeŋkpɩɩkʋ ma wʋnɩŋ aŋaŋ ʋ kʋaŋanvuosisi dɩ nagɩ paanʋ dieke die ba nagɩna a yɩ Ŋmɩŋ a ŋɔbɩ wudieke die Ŋmɩŋ mɩraha dɩ kana ka yɩ sieŋ dɩ vuogaaŋ ŋɔbɩ, die paanʋ sie Ŋmɩŋ jɩamɩŋ nɩŋŋandɩɩsɩrɩba nyɩŋkʋra nyɩɩna.
5 Yaa nɩ ka karɩŋ Ŋmɩŋ mɩraha gbaŋkʋ ma, dɩ davʋʋsɩkɩrɩ daaŋ mana Ŋmɩŋ kɩkaabɩtɩba nyɩŋkʋraha dɩ benne Ŋmɩŋ jɩamɩŋ juokpeŋkpɩɩkʋ ma ŋaaŋ tʋma tʋʋma mi davʋʋsɩkɩrɩ daaŋ mana a chʋsa mɩraha ama ta wo chʋʋsɩŋ.
6 Ama n bala nɩ vuodieke dɩ tɩanna Ŋmɩŋ jɩamɩŋ juokpeŋkpɩɩkʋ benne giena.
7 Dɩ maagɩya Ŋmɩŋ gbaŋkʋ ma dɩ, ‘Ŋmɩŋ yaala zɔɔlɩnchɩgɩrɩŋ a tɩaŋ nɩ kaaba.’ Nɩ tɩŋ sɩba wɩɩrɩ gie chɩaŋ, nɩ tɩŋ kaaŋ dɩ galɩma vuodiekemba dɩ kana ka chʋʋsɩya;
8 dama manɩŋ vuota Bʋa wa yine davʋʋsɩkɩrɩ daarɩ tieŋ.”
Yisa die dɩ gbaanna nuukpiike tieŋ wɩa
9 Yisa die nyɩŋ mi a ga juu ba Ŋmɩŋ jɩamɩŋ juoŋ kaanɩ ma.
10 Ta daa wʋnyɩ die benne mi a yaa nuukpiikiŋ. Vuosi bataŋ die benne mi a yaala sieti dɩ ba ye Yisa chʋʋsɩŋ ta galɩŋ wa, die wɩa die ba pɩasɩ wa, “Tɩ mɩraha yɩ sieŋ mɩŋ dɩ vuoŋ gbaaŋ yʋagɩtieŋ davʋʋsɩkɩrɩ daraaŋ?”
11 Die ʋ yiŋŋi a balɩ ba dɩ, “Nɩ wʋnyɩ dɩ keŋ yallɩ yiisiŋ ka nan goliŋ me davʋʋsɩkɩrɩ daraaŋ, ʋ tɩŋ kaaŋ yigi ke a vʋarɩ ka a nyɩŋ goliku me?
12 Nɩ ka sɩba a baarɩ vuota yaa nyʋarɩ a tɩaŋ yiisiŋ mɩŋ, die wɩa tɩ mɩraha yɩ tɩ sieŋ dɩ tɩ suŋŋi vuoŋ davʋʋsɩkɩrɩ daraaŋ.”
13 Die ʋ balɩ a yɩ nuukpiikiri tieŋ dɩ, “Tɩɩrɩ fʋ nuuke.” Die ʋ tɩɩrɩ ka die ka mana dɩ tɩɩntɩ, a sɩɩ sɩba kaanɩ wa.
14 Ama die Farasisi die dɩ nyɩŋ saŋ ba baaŋ kʋʋ Yisa dene.
Ŋmɩŋ bʋavʋarɩkɩŋ wɩa
(Maki 3.1-6; Luki 6.6-11)
15 Die Yisa die dɩ sɩbɩna ba saŋkʋ wɩaha die ʋ nyɩŋ mi, ta vuosi pam die dɩ dɩ ʋ kʋaŋ. Die ʋ gbaaŋ yʋagɩtieliŋ mana,
16 ta kpaaŋ ba dɩ ba da keŋ a balɩ a yɩ ba chanchaalɩŋ ʋ wɩa.
17 Die ʋ yiwo naa amʋ Ŋmɩŋ naazʋa Azaya die dɩ bala die wo keŋ yi wusie.
18 “Nɩ ye, n bʋavʋarɩkɩŋ wʋnna,
wʋnɩŋ maŋ faasɩ cho, ʋ ma n sʋŋ dɩ fɩalɩ.
N nan nagɩ n Halɩkasɩka a yi ʋ ma,
aŋ ʋ balɩ vuodiekemba dɩ kana ka yi Juu vuosi dɩ ba nan ye gbatɩtaanɩŋ n jigiŋ.
19 Ʋ kaaŋ dɩ nɩga nɩnhagɩrɩŋ yaa a nata
yaa a zie sieti me faasɩ bala wɩa pam pam.
20 Ʋ kaaŋ wɩɩ yɩbɩkʋʋkɩŋ dieke dɩ goorine a tɩɩntɩ
yaa a kpisi popoli dieke dɩ kana a ka mɩŋŋɩ a die.
Ntaala ʋ yi wusie sarɩya diile keŋ ye nyaŋŋɩŋ.
21 Ʋ saaŋ wɩa, vuodiekemba dɩ kana a ka yi Juu vuosi nan dɩ yallɩ tama.”
Yisa aŋaŋ jɩmbɩatɩ naaŋ wa Beelizebuli Sitaani wɩa
(Maki 3.20-30; Luki 11.14-23)
22 Womi vuosi bataŋ die dɩ chii daa wʋnyɩ dɩ yine yɩɩ aŋaŋ gaamʋ dama jɩmbɩaŋ die yalla wa; ta Yisa die dɩ gbaaŋ wa, die ʋ bɩagɩ a bala wɩa ta yese.
23 Die dɩ yi daadamba mana mamachi aŋaŋ Yisa die dɩ yine die wo wɩa, die ba pɩasa taŋ dɩ, “Daa wa gie yiwo Naaŋ Davidi haagɩŋ yaa?”
24 Ama Farasisi die dɩ wʋnna naa, die ba baarɩ dɩ, “Jɩmbɩatɩ naaŋ wa Beelizebuli die yine daa wa gie yiko dɩ ʋ vʋarɩma jɩmbɩatɩ vuosi ma.”
25 Yisa die dɩ mɩŋŋɩ ba yilinene wudieke ta yiŋŋi a balɩ ba dɩ, “Tɩŋgbaŋ dieke mana dɩ puonene ka gbaŋ a waga taŋ kaaŋ faasɩ a yʋasɩ. Tigidieke dɩaŋ yaa buuri dieke dɩ puonene ka gbaŋ a waga taŋ nan nan.
26 Dɩɩ yi sɩba Sitaani vʋarɩna Sitaani vuosi sʋŋ, dɩ dagɩ sɩba ʋ yiŋŋi a waga ta puo wo ʋ gbaŋ; lalɩa ʋ naarɩ dɩ baa ka zie?
27 Dɩ yiwo Beelizebuli yɩnana mɩŋ yiko maŋ vʋara jɩmbɩatɩ vuosi ma, ta nɩnɩŋ nɩŋ mɩnɩa yɩnana nɩ vuosisi yiko dɩ ba vʋarɩmaha? Nɩ vuosi gbaŋ gbaŋ tʋʋma daga sɩba nɩ wo wusie.
28 Ama manɩŋ nɩŋ, Ŋmɩŋ Halɩkasɩka yinene maŋ vʋara jɩmbɩatɩ vuosi ma; die dagɩna sɩba Ŋmɩŋ naarɩ keŋ nɩ jigiŋ mɩŋ.
Yisa dɩ bɩagɩna a bɔbɩ Sitaani die
29 “Vuoŋ kaaŋ bɩagɩ a wɩɩ a juu hagɩrɩtieŋ tigiŋ a vaarɩ ʋ nyinti, ntaala ʋ woliŋ a bɔbɩ wa ta wa bɩagɩ a vaarɩ ʋ nyintiti.
30 “Vuodieke mana dɩ kana ka zie n kʋaŋ waga mɩŋ mɩŋ; ta vuodieke mana dɩ kana ka suŋŋi mɩŋ a lagɩsa vuosi n jigiŋ yiwo vuodieke dɩ jatɩnana ba.
31 Naa chɩaŋ ma, maŋ bala nɩ, Ŋmɩŋ nan nagɩ a chaa vuotaŋ wʋbɩatɩ aŋaŋ wʋbɩa diekemba ʋ balala mana; ama vuodieke mana dɩ balɩ wʋbɩaŋ a yɩ Ŋmɩŋ Halɩkasɩka, Ŋmɩŋ kaaŋ nagɩ ʋ taalɩ a chaa wa.
32 Vuodieke dɩaŋ mana mana dɩ keŋ balɩ wʋbɩaŋ a yɩ manɩŋ vuota Bʋa wa Ŋmɩŋ nan nagɩ ʋ taalɩ a chaa wa; ama vuodieke nɩŋ mana dɩ keŋ balɩ wʋbɩaŋ a yɩ Ŋmɩŋ Halɩkasɩka, Ŋmɩŋ kaaŋ wɔŋ nagɩ ʋ taalɩ a chaa wa dʋnɩa ka gie me yaa dʋnɩa dieke dɩ bala ka keŋ wo.”
Tɩɩŋ aŋaŋ ka nyɩŋnyɩŋka wɩa
(Luki 6.43-45)
33 Ta Yisa die dɩ bɩ balɩ dɩ, “Dɩɩ yi ta tɩɩŋ dɩ vɩɩna, ka nyɩna nyɩŋnyɩŋka vɩɩna; ama dɩɩ yi ta tɩɩŋ dɩ ka vɩɩna, ka ŋaaŋ nyɩŋ wa nyɩŋnyɩŋka bɩatɩ dama tɩɩŋ nyɩŋnyɩŋka ma ba sɩba ka.
34 Nɩnɩŋ nyinvuuke buuribu gie, nɩ yine vuobɩatɩ die, lalɩa wʋbalɩkɩ vɩɩna dɩ nan bɩagɩ a nyɩŋ nɩ nʋa ma? Dama jadieke vuota dɩ yiline ʋ sʋŋ ma die nyɩnnana ʋ nʋaŋ ma.
35 Vuovɩɩnɩŋ yie wʋvɩɩna, dama ʋ sʋŋ vɩɩna mɩŋ; ta vuobɩaŋ dɩaŋ dɩ yie wʋbɩatɩ dama ʋ sʋkʋ ka vɩɩna.
36 “N bala nɩ, sarɩya diile daraaŋ Ŋmɩŋ nan dii vuosi sarɩya sɩba die ba balala wʋtɔgɩtɩ mana wɩa,
37 dama vuoŋ mana wʋbalɩka bala ka vʋarɩ wa dɩnda daarɩ mi yaa ʋ wʋbalɩka dɩaŋ bala ka chʋʋsɩ wa.”
Die ba yaalala ba ye mamachi wɩa
(Maki 8.11-12; Luki 11.29-32)
38 Womi mɩraha dɩdagɩrɩba bataŋ aŋaŋ Farasisi bataŋ die dɩ balɩ Yisa dɩ, “Dɩdagɩrʋ tɩ yaala fʋ yiwo mamachi wɩɩŋ aŋ tɩ ye.”
39 Ama die ʋ yiŋŋi a balɩ, “Lele vuosi dɩ yine vuobɩatɩ ta ka bɩ jɩama Ŋmɩŋ yaalala ba ye mamachi wɩɩŋ; ama n kaaŋ wɔŋ yi mamachi wɩɩŋ a yɩ ba; Ŋmɩŋ naazʋa Jona dagɩŋ chanchaaŋ nyɩɩna maŋ nan dagɩ ba.
40 Die Jona dɩ benne zaasɩkpɩɩkʋ sʋkʋ ma ŋmɩntʋasɩ aŋaŋ yuŋ a ga tʋgɩ daraa ataa wa, die gbaŋ gbaŋ manɩŋ vuota Bʋa dɩaŋ dɩ nan dɩ beri tɩŋgbaŋka gie chɩaŋ ŋmɩntʋasɩ aŋaŋ yuŋ a ga tʋgɩ daraa ataa.
41 Sarɩya diile daraaŋ Nineva vuosi nan hagɩ zie a galɩŋ nɩ, dama Jona dɩ mʋʋlɩna Ŋmɩŋ wɩa a yɩ ba wa die ba va ba tʋmbɩatɩ mɩŋ; n bala nɩ, vuodieke dɩ tɩanna Jona benne gie.
42 Sarɩya diile daraaŋ Siaba hɔgʋ naaŋ wa nan hagɩ a zie a galɩŋ nɩ dama die ʋ paalɩ nyɩŋ wa tɩgɩ saasaa a ga dɩ ʋ wʋŋ naaŋ Solomoni yɩaŋ wʋbalɩkaha, ama n bala nɩ vuodieke dɩ tɩanna naaŋ Solomoni benne giena.
Jɩmbɩaŋ dɩ yiŋŋine keŋ juo vuoŋ ma dene
(Luki 11.24-26)
43 “Dɩɩ yi ta jɩmbɩaŋ dɩ keŋ nyɩŋ vuota ma, ka ŋaaŋ dɩa wa jigikʋʋkɩŋ a yaala jigiŋ dɩ ka voosi, ka ka yeye;
44 ʋ ŋaaŋ balɩ a yɩ wa ʋ gbaŋ gbaŋ dɩ, ‘N nan yiŋŋi a ga n tigidieke n vana wa.’ Die wɩa ka ŋaaŋ yiŋŋi ga mi a ye dɩ vuoŋ wo mi, ta ka sʋŋ mana saarɩya a wʋnsɩ vɩɩnɩŋ.
45 Ka ŋaaŋ wa nyɩŋ mɩŋ a ga a chii jɩmbɩatɩ diekemba dɩ tɩanna ka gbaŋ gbaŋ ayʋpɔyɩ aŋ a ga bemme mi. Naa chɩaŋ ma daa wa beriŋ nan faasɩ chʋʋsɩ pam a tɩaŋ die ʋ sɩna die wo. Naa bala ka yi a yɩ lele gie vuobɩatɩtɩ.”
Yisa nuŋ aŋaŋ ʋ nɩmballɩ wɩa
(Maki 3.31-35; Luki 8.19-21)
46 Yisa die ye ko bala wɩa a yɩa vuotamba ta ʋ nuŋ aŋaŋ ʋ nɩmballɩ dɩ keŋ tʋgɩ. Die ba zie wo yeŋ me ta tʋŋ vuoŋ dɩ ʋ wa wa aŋ ba balɩ wɩa.
47 Die wɩa vuoŋ wʋnyɩ die dɩ balɩ wa dɩ, “Daansɩ ye, fʋ naa aŋaŋ fʋ nɩmballɩ zie yeŋ me ta yaala ba aŋaŋ fʋ balɩ wɩa.”
48 Yisa die dɩ yiŋŋi a baarɩ, “Mɩnɩa yine n naa? Mɩnɩa yine n nɩmballɩ?”
49 Womi ʋ nagɩ ʋ nuuŋ a dɩɩŋ ʋ kʋaŋandɩɩsɩrɩba ta baarɩ, “Ye, n naa aŋaŋ n nɩmballɩ wʋnna.
50 Dama vuodieke mana dɩ yinene wudieke n Chʋa Ŋmɩŋ dɩ benne arɩzanna ma choti wʋnɩŋ ʋ yine n nɩmbʋa aŋaŋ n taa aŋaŋ n naa.”