12
Kagi axabajanekue sha ajanashá
(Mt 21.33-46; Lk 20.9-19)
Guñgueni Duwe Jesúja ajanashakldegéñ zhinik ekí shi kaxaldiyaldá: “Atiuwiñ zalguéñ ezua tetshi ajáugukuija ají tek kalwé* zhenka nixá. Nigueniki muldetua kuldaldu ibé, mani kalwéldia axasiziñgualdiéñ siyagáu, ezuaja mataxa zhinik numañ tualdiamak jiaga gauwá. Ekí atshiñgueniki anuñka sigíkuek axabajá guñgueniki, aldéñki awaxani, maldé zaldi ne.
”Amak neñgueni, eñka izhoshi na, kalwé akuiyaldiéñ zeguake, ezua ají nashiga te axabajanekue nugeñka ajíki muan agaxexaldiamak agakuxal gaxá. Guane nalgué, nashi amak eñka neyatshake iyapangueni agaldabikshijiñgaba akuñgueniki egabañga mokue axaxá. Ekí tetshi ajáugukuija ajanashane nukañguake, jiak mokue ezua ají nashi gaxá. Guane nalgué, amak eñka neñguake aiki aguáñ izhabashi mual axaldeshi, sáñkaldak akzaldi agaldabikshá. Ekí ajanashane nukañguake, jiak mokue ezua ají nashi gaxane nalgué ai míñgaki akuaxá. Guñguake jiak, akldé ají nashikue gaxane nalgué ezuakueki akzaldi agaldabikshá, ezuakue zʉnake akuaxá.
”Ekí gashiñga aldiweki ezuamé agabá, aiki asukuá giemi matshuwi izhgajañguxa. Aldiweki ‘nasukuá giemi natsaldí kagakaxa guanugake, aiki axabetá akualdixa shakldá’ jañgui asukuá gaxá. Guane nalgué, amak asukuá exa neyaté atuatshakna, te axabajanekueja ekí izhgabeyá: ‘Uñkuejiéki te shjáugukuitshi asukuá nakna, jejié te bieni ipanaldixa. Akna, nasʉñ niñkauwañki ají bieni ipanakualdiamak guaxá kuizguí.’ Ekí izhgabeji, iyapangueniki akuaxá. Guñguenik ají abuáki kalwé xaldeldi zhinik agazaxaitshá na akuá.
”Akna tetshi ajáugukuija ekí atshanekueki ¿sai kakualdixa shi mijañgú? Akze, exa neyaldiniki te axabajanekue nuk kakuaxá gualdinik, ají kalwé xaldaki axautshikuek niñkauwañki kaxabajaldixa nakldá.”
10 Ekí kakbeñguenik ekí jiaga kakbeyá: “Maiñ Jatetshi múldigabak ¿ekí guaka zukuakshabíne shi na?
‘Juwí gauxakueja ezua jagi zauwazháka ajañgui awateyá akuane.
Ne aiga na jagi abuwa akldé akzé juwí muldetua agatsaldakuamak agatsé sekuá guane nakldá.
11 Aiki Saldiñga netshi Jatejañga ekí zekuane.
Ekí atshaté katuatshakna “¡sakí ekí janshizhe atshixá!” zʉñnekshá guane nakldá.’
12 Ekí ajanashakldegéñ zhinik shizhiyaté aldukatshakna, nauwisanátshi sáñkaldakueja kauwizhéñ kagatsaldi ne katuñshi ekí guaklde kagajienakna, Duwe akugexañ aldiyaldá. Ekí ajañguatshak jiaga, zheñga kágubakueja kakzukuakna, egaba abajeniki saldi aldé na akuá.
Sáñkaldak akilzabiyakue shalda iyazalduká
(Mt 22.15-22; Lk 20.20-26)
13 Guñgueni nauwisanátshi sáñkaldakueja ezuakueki paldiseyukue, ezuakueki sáñkalda Eldode na agatsekue§ Duwe Jesú atuál axaxá. Jinake axagazhá. Duwe ji akuakshéñ zhinik nuxa agatsé ne izhakuaxaldiamak. 14 Amak Duwek axaldaxeni ekí agabeyá:
—Shi maldazʉñkaldixa, ekí maldazʉñkué, mañki namak za mazukuaka. Ekí namaklde shizhiji na, Jatetshi jiúñguldaki jian nahauxabé shi mizhixa. Mañki me naldaldí, aikueja nuxa sakí jañguakue, atshakue mikbeyatshak jiaga, aibé kaxalduka guabálde. Akna ¿Aldumatshi sáñkalda akldé akzé akilzabiyakue zʉñsanegamak shi akilzabiyakue naldaka na? 15 Akna ¿akilzabiyakue azhi akilzabiyañkaldáaldixa shi na? Zʉñmeyá guwá.
*Guatshak kauwizhéñki jian izhoxa kakualdana kakzeka ga abeldashi nuxa agaldukatuka Duweja akualdi na ekí kakiyó:
—Ekí minakldukatshake, ¿ji miñkiyokugéñ zhinik nuxa minezhguaxaldixa tuakí shi nakú? Akna, ezua muneda Alduma zalda tuwexañ nakuldák guwíñ.
16 Guake amak akualdeyake Duweja ekí kaklduká:
—¿Jeñkáñ metshi waxa shi axaldí mitú? ¿Metshi axezhuka jai aksezheklde shi mitú?
Guake akiyayó:
—Ejiéki sáñkalda akldé akzé Aldumaxa zaldatshi nakldá.
17 Guake Duweja ekí kakbeyá:
—Ake, sáñkalda Aldumaxa zaldatshi nake agexal minokldék. Ekibeñga na, Saldiñga netshi Jateke ji agegakue miñgatsahamak miyagexaldí.
Ekí kakiyokuatshakna, “¡sakí ekí jañguanega yokuxá!” na ajañguá.
Jate zʉnezhgaldakshaldinik sakí izhogakualdixa
(Mt 22.23-33; Lk 20.27-40)
18 Guñgueni anuñka saduseyukue Duwe axaldák. Ekuejañki kágubakue ashuanaldinik Jateja mokue kezhgaldakshazháldixa ajañguxakue naldakna ekí agalduká:
19 —Shi maldazʉñkaldixa, nauwibama Mueséja nasʉñ juldiúkuañ ekí atshakue zʉñmeji, kalta zʉñkabashanane: Ezua sigí sukua axaldegagáñga shuixaldiake, akaja giemijañga ai tsewa nane gugakue agatsaldaldixa. Ekíki akaja shuane tsaldiñga sukua axaldekldaldixaki ai shtukua nitshixalga noxaldiamak.
20 ”Ekí nalgué atiuwiñ zalguéñ, zhuakajagaba kugua sigíkue aldalgué, kasak zaldaja munzhi guxane nalgué, sukua axaldegagáñga shuizhá. 21 Guñguake mozhuaneja ai tsewa nane guxá. Guane nalgué, ai jiaga sukua axaldegagáñga shuizhá. Ekíga na, maiguaneja exa zhinik jiak, 22 galdeni nekueja ekíga ai munzhi akugatshak jiaga, kugua aldalguauxa sukua abajagáñga ashuizhá. Ekí nuk ashuigueni, aldiweki munzhi jiaga shuizhá. 23 Ekí zeklde ne, Jateja káguba ashuanaldixakue mokue kezhgaldakshaldixa ldiuwañ zegatshak, munzhi sigí zhuakajagaba kugua axaldane nak, ¿atshake mielde tsewa naldaldixa shi na?
24 Guake Duweja ekí kakiyó:
—Eñki naldagálde na mijañgú. Jinak naldakí. Jateja ají múldigabake ashuanaldixakue mokue kezhgaldakshaldixa guaká ne miñgajienagába, amak kezhgaldakshaka jiaga kama axaldé jañguakí minák. 25 Akze, Jateja káguba ashuanaldixakue mokue kezhgaldakshatshak, jékaldaxaki numa aldegazhítakue. Aikueki Jateja guaklde uldeñkakue numa negazhámakga izhoxaldixakue nakldá.
26 ”Ne Jateja káguba ashuanaldixakue mokue kezhgaldakshaldixa shalda, ¿nauwibama Mueséja ezua kaldi puldatoguéñ sakí zeklde shalda gaune zukuakshabíne shi na? Ai kaldik zhinik Jateja “Nasga na mibama Abaldahámtshi, Isáktshi, Jakóptshi Ajatega nzhakú” nauwibamak akbene. 27 Akze, Saldiñga netshi Jateki shuanekuetshi Jate naldazhé, ne be nukakuetshi Jatega nakldá. Ai zhinik na Jateja shuanekue izhgaldakshazháldixa mijañguxáki naldagálde giemi na mijañgú.
Mielde guiyaba akldé akzé
(Mt 22.34-40)
28 Exaga na, ezua guiyaba shizhixajañki ekí agatsaldi izhgabeyaté nuká. Ekí ishkué ga agatsaldi Duwe Jesú yokuaté tuwakna aldéñ jiaga ekí aklduká:
—Saldiñga netshi Jateja nauwibama Muesék guiyaba zʉñkabajane ¿mielde shi ai guiyaba atsha nexaldixa akldé giemiki akzé naldaka na?
29 Guake Duweja ekí akiyó:
—Guiyaba zʉñkabajanauxa atsha nexaldixa akldé akzeki ekí guaka: “Maiñ Isayélkuañ, muldetua nuká guwíñ. Saldiñga netshi Jate Nauwijatega aldéñ za na Saldiñga netshi Sáñkalda, ek zhinikga mokue e janamé ne naldakí giemi nakldá. 30 Nakna, Saldiñga netshi Sáñkalda, Mimijatega e za miñgatsauxa izhgajañgui na, miñnegauxa, mijañguauxa, kama miñkuauxa e za mizhgajañgualdí.” 31 Ekíga na, guiyaba mozhua ne akzega ekí guashi sezheklde: “Maiñ axaldáñ mitsá miyajañguxa nake, kágubakue amaga mizhgajañgualdí.” Axautshi guiyaba atsha nexaldixaki alde mozhua nekue zhakldé akzé naldakí giemi nakldá.
32 Guake guiyaba shizhixaja ekí akiyó:
—Shi maldazʉñkaldixa, mañki mishkuahamak, guagakuamak na ekí maldakiyokú: Saldiñga netshi Jateki ezuamé ne, ek zhinikga mokue Jate naldakí giemi nakldá. 33 Ekíga na, aldéñga béyakze agakuagakue, azhi muldi za duwá akiyogakue zʉñmeñká amak axatshakue akzé tuñka guashiñki mozhua guiyaba nekue na amak axatshiji akldé akzé giemi tuñka. Aiki, e za zʉñgatsauxa izhgajañgui na, kajañguauxa, kama zʉñkuauxa e za izhgajañguakue. Ekíga na, nasʉñ axaldáñ mitsá kajañguxa nake, amaga kágubakue izhgajañguakue zʉnajañguxa nakldá.
34 Ekí ishkué ga agatsaldi yokuane Duweja nukatshakna ekí akbeyá:
—Mañki “Jateja janshibeñga ni naksanexaldí” naki mikldeshi ni guaté tuñkú.
Ekí agatsaldi Duweja yokuatoguakna ni meja akldé akzʉzukaldixaga izhajanazhá na akuá.
Zʉnekualka naxaldixaki ¿metshi atukua shi na?
(Mt 22.41-46; Lk 20.41-44)
35 Guñgueni Duwe Jesú exa juwí Jate axazakuageñka shizhiyatogueñga ekí kaklduká:
—Saldiñga netshi Jateja káguba ikualdal ezua gaxaldixa guakldane, guiyaba shizhixakueja ¿sakí shi eñki nauwibama sáñkalda Dabítshi atukua za ne akuagaka na? 36 Ekí akuaka ne, nauwibama Dabí Jatetshi Aldunajañga aksanegatshak ekí guaklde:
“Saldiñga netshi Jateja nají Sáñkalda Zʉnekualkak ekí akbeyá:
‘Nas saldiñga aksanegatokugeñga, jibatshugaldi mual akldé akzéñ naldesañ yate guwá.
Naski maguldiñkakuek auxaga magubishaldikueñka yo amak mizhoxaldixa nakldá.’ ”
37 Ake, nauwibama Dabí aldéñ naldiñga káguba ikualkak “nají Sáñkalda” axaldeklde nake, jiak ¿sakí shi atukua za naldaka na?§
Duweja ekí shizhiyatoguéñ matshuwi káguba nekuejañki kaklduni axaldukaté na aldoxá.
Juldiútshi sáñkaldakue guiyaba atualdixa
(Mt 23.1-36; Lk 11.37-54; 20.45-47)
38 Duweja ekí shizhijiñga ekí jiaga kakbeyá: “Guiyaba shizhixakue atshamakga atshabináldiamak muldetua numañ miyatualdí. Akze, kauwizhéñki kakzé kawatualdiamak na zhakuá wézhilduka izhatshualdixa. Kágubakue zheneñka aldeyatshak, kaxabeti mual za kaxazakuagakue izhajankakue. 39 Juwí izhajuizhaldegeñka aldeyatshak azhi mieldegaba abuzál aldeyatshak, akldé akzekue iyaldageñka iyaldagazhá guasʉ́ñ akzekakue. 40 Naldatshak munzhi sigí ishuanekueki iyasaji juizhi saldiñga ikukakue. Ne janshizhekue kawatualdiamake, kawatuatogeñki Jate maldée axazguakakue. Ekí ajanashixa nakna, Jateja axautshikue zhakaldak atemajañ guiyaba katuñshaldixa nakldá.”
Jatek agegakue, munzhi nashija gene
(Lk 21.1-4)
41 Guatshak Duwe Jesú Jatek agaxexaldiamak akuashixa buan izhogueñki, kágubakueja paldata aik akuashaté katú. Atshaga na matshuwi kabiakueja aldagueni paldata matshuwi akuashaté katú. 42 Ekí tuatogueñga na, ezua munzhi nashi, sigí ishuaneja naxeni mozhua muneda nauwamé akzekue kuashaté tu. 43 Guakna Duweja aldéñ shaxaldixakue kajuizhakui ekí kakbeyá: “Namak miñmeyaldikue. Jalde munzhi nashi, sigí ishuanejañki saldiñgaja Jatek agaxeká guashiñki akldé agegashá. 44 Jinake naldakí. Aldéñki nashi naldatshak jiaga axaldaldauxa, izhoxaldixa juizhi Jatek agegashá. Ekí ne, kabiakueja zʉnake kagipenane nuxa axegashá” na kakbeyá.
* 12:1 12.1 “uva” Is 5.1-7 12:9 12.1-9 Sakí guashi guaklde tuexañki Mt 21.33-41 aldukseni tuakue. 12:11 12.11 Sal 118.22-23. Ezua jagi kaxazauwazháka ajañguamakga ezuakuejañki Duwe kaxazauwazháka ajañguatshak e zañga akldé akzé zauñkaga nakldá. § 12:13 12.13 Paldiseyukuejañki sáñkalda Alduma zalda akilzabiyasé ajañguxakue. Eldode na agatsekuejañki sáñkalda akilzabiyakue ajañguxakue. * 12:15 12.15 Ezuakuejañki jai zhinik 15 guagapanka. 12:15 12.15 1 “denario” 12:17 12.17 Lk 20.25 12:18 12.18 Ajsh 4.1-2; 23.8 12:19 12.19 Dt 25.5-10 12:26 12.26 Ex 3.2-6. Jateja “kauwijatega nzhakú” guagatshak aikue shuane nalgué jiaga, aldunaki beñga nuka guashi. 12:27 12.28-34 Lk 10.25-28 12:30 12.29-30 Dt 6.4-5 12:31 12.31 Lv 19.18 12:32 12.32 Dt 4.35; Is 45.21 12:33 12.33 Os 6.6 12:36 12.36 Sal 110.1; Ajsh 2.34-35 § 12:37 12.36-37 Sakí guashi guaklde tuexañki Mt 22.43-45 aldukseni tuakue. 12:40 12.40 Is 10.1-2 12:44 12.43-44 2Kt 8.12