7
Derê kwôlê wo Etiyên
1 *Dami wo damné kaɲ bay bê kwôbe eŋgereri iyôŋ ba: «Kwôlo bay kôl kêm hen na, na tiri ba?»
2 Menba, Etiyên uwôli sara iyôŋ ba: «Balên naɲ yênên, toyéŋge, Emen ôbi hini emê si sa môyrena *Abraham a kiriɲa ôbi na môriɲ Mésopotami a pa dema ré ô môriɲ Haran a tô.
3 Aɲ Emen na kôli iyôŋ ba: ‹Ɗéɲ sa iyére tom men, balêm men, aɲ ju ô sa iyére to na gelem hen.›
4 Menba, Abraham ɗéɲ sa iyé Kaldé, aɲ ôriɲ môriɲ Haran a. Kiriɲ bay ka hen cêgi temare to ibari a menba, Emen biri era sa mô sa iyére to ken môriɲ ya haw hen.
5 Niɲba, sa iyére hende to hen na, kiriɲ kani dê iyôŋ kôba, ôbi jô biri ré, kaɲ ɗiɲ têri ya kôba, naɲ niɲba, Emen ay tôri ɗiré biri ôbi men, kwôŋgêri men, kiriɲ bay ka hen, bi wo Abraham kemari na naɲ hen kôba.
6 Aɲ Emen kôli iyôŋ ba: ‹Kwôŋgêm a merê sa iyére to ɗaŋgi a men, bay a liji lemnare men, bay a geliɲ tirji gusiɲ kwôy elê arew pôrbu.
7 Niɲba, ɓiɲé ka sa iyére hende to gelji gusiɲ hen na, nôbi Emen na jerê kwôlê sarji a, aɲ cêgeri wori menba, na biɲ ɓiɲé kaɲê a séɲ sa iyére hende to hen a, aɲ bay a teben sa iyé Kanan hende to nà.›
8 Menba, Emen kôliɲ Abraham iyôŋ ba: ‹Aŋga gel biɲare hende to hen na, ôbi a na walê keŋ.› Na ôbi á, kiriɲa Abraham ré yê Isak li sa marge menba, wali keŋ. Isak liɲ Jakwôb hen iyôŋ men, Jakwôb kôba, liɲ kamni ka môj kibi wôô kaɲ môɲêrna hen iyôŋ men.»
9 «Kam Jakwôb li terbére naɲ yêniji Josêp aɲ bay ɓiri keléɲ bi bay ré ôriɲ naɲ ɗi lê lemnare Ejipt a. Niɲba, Emen ba, naɲ ɗi.
10 Men, Emen dôri kibi gusiɲ to kêm a aɲ biri tu melênê men, biri dé tu Parawôn kelma wo Ejipt a. Kelma wo Ejipt bi wo hen biri ôm Ejipt men, biri bô sa bô iyére tori a men.
11 Kiriɲ bay ka hen na, kurôŋ wo dami kuriɲ sa iyé Ejipt a kêm men, sa iyé Kanan a men, gusiɲ to dami li ɓiɲé aɲ môɲêrna uwôɲ ani kaɲ emê ré kwôy.
12 Kiriɲa bay toy wo kaw ré yi Ejipt a ya na, Jakwôb jé kamni ka na môɲêrna hen ôrji têê pôn.
13 Têê wôô wori wo bay hera menba, Josêp li aɲ yênêri gili hôn aɲ na wulê bi wo hen dema Parawôn ré hôn balê Josêp tô.
14 Josêp jé wogé ibari Jakwôb naɲ balêri kêm aɲ bay kêm na ɓiɲé tôre jurgem kibi bay.
15 Jakwôb era sa mô Ejipt a, ôbi ma kiriɲ bay ka hen, môɲêrna kôba, môrji na ya men, maji na ya a men.
16 Bay pôrji ôriɲ Sisêm a ô emé bô kamɲê ka Abraham na kel kôbi kam Hemôr Sisêm a hen.»
17 «Kiriɲa wulê wo aŋga Emen na ayiɲ tôri biɲ Abraham hen baa ɗa wo a liɲ menba, ɓiɲé yêɲ yirji Ejipt aɲ bay kwône tumô tumô.
18 Kwôy wulê wo kelma wo ɗaŋgi wo hôn Josêp ré hen ayiɲ kenare sa Ejipt a.
19 Kelma bi wo hen lam balêrna men, liji habrê, aɲ ôbi biji bay ɗéɲ kamniji ka bay yê haw hen bi ré ma aɲ.
20 Na wulê bi wo hen aɲa *Moyis ré yêɲ ya. Ôbi na kema wo li manare men, dê tu Emen a men. Bay aberi geserê subu bô iyé ibari a.
21 Menba, kiriɲa bay ɗiri aɲ menba, môni Parawôn ayri ô gemé mega kemare woɲ bôre iyôŋ.
22 Bay geliɲ Moyis tu melênê wo Ejipt kêm aɲ ôbi na kwôni wo dami sa kwôli kelêri a men, sa jé lêri a a men.»
23 «Kiriɲa ôbi li elê tôre pôrbu menba, ôbi erem erê uɲé yênêri Israyêlɲê.
24 Ôbi gel yêni wo Ejiptiɲê wo pôni geli gusiɲ menba, ôbi ô jerê sari aɲ ôbi di Ejiptiɲê bi wo hen duu.
25 Ôbi kôl yaŋ ba, yênêri ré henê mega wo ré na Emen a ré ɗa gôliɲ naɲ ci naɲ geré wori hen, niɲba, bay hôn né.
26 Wulê wo ɗaŋgi ôbi hô gel yênêri wôô sêɲji menba, ôbi waji aɲ gey bi bay ré hô biɲ hôriɲ aɲ ôbi kôlji iyôŋ ba: ‹Milɲén, kena yênê a menba, wô mi a kené liɲ yerŋge habiɲ hen iyôŋ ba?›
27 Menba, kwo geliɲ tu yêni gusiɲ hen nôgeri wolé aɲ kôli iyôŋ ba: ‹I a ɗém jeré na kelma woni men, ôbi jerê kwôlê sarni a a men ba?
28 Ju gey deren mega wo henaŋ ju diriɲ Ejiptiɲê wo pôni hen iyôŋ men ba?›
29 Kiriɲa Moyis toy hen iyôŋ menba, ge ô uwôbê sa iyé Madiɲa a, ôbi yê kam imɲê wôô kiriɲ bay ka hen.»
30 «Kiriɲa elê tôre pôrbu nêm menba, *mana wo derômaraŋ a si sari a derô gwôlê ɗa naɲ keram wo Sinay a perê germé kaɲ tare a.
31 Kiriɲa Moyis gel hen iyôŋ menba, tini ge kay aɲ ôbi uso ɗa ɗiré gelé, menba, ôbi toy tô Kelma ôm kôl iyôŋ ba:
32 ‹Ena Emen wo môɲêm Abraham, Isak naɲ Jakwôb.› Moyis wuré aɲ gey ayê tiri geliɲ ré niɲ.
33 Menba, Kelma kôli iyôŋ ba: ‹Tô garbê têm a aɲ wôsa kiriɲ ka ju ɗibiɲ ya hen na, na terare to yi naɲ jeŋgêre.
34 Na tiri, en gel gusiɲ to bay geliɲ ɓiɲé kaɲê Ejipt a hen men, en toy ɲôrê woji a men, aɲ en herbo wô dôrji bô lemnare a. Era, haw hen, na jém Ejipt a.› »
35 «Moyis bi wo bay na kaɲni kôl iyôŋ ba: ‹I a ɗém kelma ôbi jerê kwôlê sarni a ba hen› na ôbi a, Emen né ɗiri mega kelma men, ôbi derêji bô lemnare a naɲ néé wo mana wo derômaraŋ a wo na siɲ sari a bô germé kaɲ tare a hen.
36 Na ôbi a siɲ naɲ ci Ejipt a liɲ aŋgaɲ giɲê naɲ kaɲ gelé sa iyé Ejipt a men, bô cér wo sêyi a men, derô gwôlê a men kwôy elê tôre pôrbu.
37 Na Moyis bi a na kôliɲ Israyêlɲê iyôŋ ba: ‹Emen a derê ôbi kibri pôn perê yênêrŋge a hen, liɲ ôbi kibri mega nôbi iyôŋ.›
38 Kiriɲa kam *Israyêl na daɲ derô gwôlê hen na, na na ôbi a na derê tô kwôlê perê môɲêrna naɲ mana wo derômaraŋ a wo iyêli sa keram wo Sinay a. Na ôbi a eŋgé kwôlê woɲ gelê bi wo hen heraɲ béna hen.»
39 «Niɲba, môɲêrna na gey biri kwôlê ré men, bay kaɲni aɲ ermé woji hô yi na si Ejipt a ɗi.
40 Bay kôliɲ Arôn iyôŋ ba: ‹Lêni kamrê ka ô tumôrni a niɲa gelé ɗiba Moyis bi wo derani soɲ Ejipt a hen na, ôbi beliɲ na mi kôba nini hôn né.›
41 Wulê bi wo hen na, bay iyege kema kelba mega kamrê kaji iyôŋ aɲ bay li sarga biji men, bay ay kibi ari lê kaji bay ka hen naɲ yi derê a men.
42 Emen ay tiri aɲ sarji men, ɗiji bay ay kibi têbêŋne to derômaraŋ a. Bay kibi Emen kôl kwôliji kôl iyôŋ ba:
‹Kam Israyêl, kiriɲa na ken duu lari liɲ sarga bô elê wo tôre pôrbu wo na ken li derô gwôlê a hen ba,
nà ná nôbi a na kené li ben hen ba?
43 Na nôbi a na kené li ben hen né, niɲba, ken ay iyéy gergé to emen woɲ Môlôk
naɲ aŋga ken gengiɲ emen woŋge woɲ têbêŋne wo ken uwôgeri Répan hen,
kamrê bay ka ken li aɲ ken ay kibriji.
Na ôbi á, ené perêŋge ôriɲ kelaŋ naɲ Babilôn a sôŋ.› »
44 «Derô gwôlê a na, môɲêrna na ôriɲ naɲ iyéy gergé to magtubu toɲ biɲare yi bô. Iyéy gergé hende to hen, na ɗiɲ na mega to Emen na geliɲ Moyis ré ɗiɲ hen iyôŋ. Wôsa ôbi kôliɲ Moyis ré li giliɲ naɲ to kwo ré gel hen iyôŋ têj têj.
45 Iyéy gergé hende to hen na, bay biɲ môɲêrna kaɲ bay jibérji aɲ bay ay ôriɲ kôbriji a kiriɲa Josuwé na dôriɲ tumôrji aɲ bay na bôyiɲ kumbul sa iyére to ɓiɲé ka ɗaŋgi a ka Emen na dageji tumôrji a hen. Bay gem iyéy gergé hende to hen kwôy saɲ sa emê kenare to kelma Dabid a.
46 Na kelma Dabid bi a dé tu Emen aɲ ôbi eŋgereri tôô bi ɗiré ɗé iyére biɲ Emen wo Jakwôb.
47 Niɲba, na kemari Salomôn a lê *iyéy Emen hende to hen biri.»
48 «Niɲba, Emen wo derômaraŋ a mô na bô iyére to kôbi gawra a lê ré. Mega *ôbi kibi Emen kôl iyôŋ ba:
49 ‹Kelma kôl iyôŋ ba: Derômaraŋ na gagay kenare tiɲê men, sa terare na kini bê tên ya men.
Na iyére to iyeŋgi a kené lê ben ba?
Men kiriɲ ka yôŋ a ené erê merê ya wô dôriɲ bul ba?
50 Men, are bay ka kêm hen na nôbi a lê ré ba?› »
51 «Ay! Kenbay gawrê kaɲ bay sa iyêrê hen, bôrŋge deŋgel môɲ bô ɓiɲé ka bi bôrji sa Emen a ré iyôŋ men, ken lugu marŋge ta sa kwôlo Emen kôl hen men, ken ɗebiɲ Tunu toɲ hendi bô bôrê iyêre kwôy kwôy men, ken geliɲ naɲ môɲêrŋge a men.
52 Ôbi kibi Emen wo yôŋ a môɲêrŋge na ré gili gusiɲ ré ba? Tumô bay na duu ka na uwôl béré sa wo ôbi lê aŋgaɲ derôre wo pôn nêŋ hen, na ôbi a kené ay sari aɲ diri.
53 Kenbay ka Emen na béŋge tôô naɲ geré wo *manê ka derômaraŋ a niɲba, na ken bi kwôlê sa tôô hende to hen a ré.»
Bay gôbe Etiyên duu
54 Kiriɲa surɲê ka mô kini daɲare hen toy kwôlê bi wo Etiyên kôl hen menba, tirji sêrê sari a men, bay gederé kaɲniji kaɲ bô tarê sari a a men.
55 Niɲba, Tunu toɲ hendi bô bôrê wôn bôri aɲ ôbi bô kiriɲ si derômaraŋ menba, gel damɲare to Emen men, ôbi gel Jésu ɗebu sa kôbi Emen woɲ gusurô a men.
56 Ôbi kôl iyôŋ ba: «Toyéŋge, en gel derômaraŋ bôliɲ aɲ en gel *Kema Gawra ɗebe sa kôbi Emen woɲ gusurô a.»
57 Menba, bay karê gura wo dami ligiɲ marji ta aɲ bay bi kibriji pôn cariɲ sari a,
58 ɓiri ôriɲ wolé kelaŋ naɲ iyére aɲ bay gôbri duu. Ɓiɲé ka ɗebu ya gel hen na, ôriɲ naɲ bargay kaji ô bê a tumô kema mana wo bay uwôgeri Sôl hen bi ré gem.
59 Kiriɲa bay gôbri ca deré hen iyôŋ menba, Etiyên uwôl Emen kôl iyôŋ ba: «Kelma Jésu, eŋge tunun.»
60 Menba, ôbi jubu gubari tôŋ aɲ jô gura wo dami kôl iyôŋ ba: «Kelma, ɗi bôm jal sa têriɲ toji a.»
Kiriɲa ôbi kôl hen iyôŋ menba, kibri wôm men.