13
Gwosoy kwôlo gengiɲ sa ôbi wusé kaw
(Mk 4: 1-9, Lk 8: 4-8)
1 Wulê wo ôbi kôliɲ kwôlê bi wo hen na, ôbi ji si bô ira aɲ ô merê kibi cér a.
2 Kiriɲ bay ka hen na, kwônê ɓiɲé era sa daɲ ligiri a, aɲ li wo ôbi ɗay mô bô bato a aɲ ɗiji kibi cér a.
3 Menba, ôbi iyêlji kwôlê naɲ gwosore ɗé, ɗé gengiɲ sa are kwône kôl iyôŋ ba: «Gawra wo pôni si ô ɗiré wusé kaw.
4 Kiriɲa ôbi wuse kaw kari bay ka hen bô yagê a menba, ka pôni sa heriɲ bêŋgê geré menba, ciré sa gôl ôm
5 men, ka pôni heriɲ kiriɲ kaɲ jerew a menba, si dô hare niɲba, terare to wurôbi to hanêre ré ôriɲ tôŋ ba naɲ.
6 Kiriɲa tare jôriɲ menba, bay hay lew wôsa terare to bay ré biɲ hanêre tôŋ ba naɲ.
7 Men, ka pôni heriɲ perê gesem a menba, gesem bi wo hen yêrji duu.
8 Men, ka pôni heriɲ terare to dôri a aɲ yê dô, sarji ka pôni yê arew men, ka pôni yê tôre jii men, ka pôni yê tôre subu men.
9 Kwôni wo mari ya ba bi toy.»
Wô mi a Jésu ré iyêl kwôlê naɲ gwosore ba?
(Mk 4: 13-20, Lk 8: 11-15)
10 Menba, bay tôri usoji ligiri a aɲ eŋgeriri iyôŋ ba: «Wô mi a jeré iyêliɲ ɓiɲé bay ka hen kwôlê naɲ gwosore ba?»
11 Menba, Jésu uwôlji sara iyôŋ ba: «Kwoŋge kenbay ba Emen béŋge ken hôn aŋga yi naɲ kini uwôbêrji ka bô *emê iyére to derômaraŋ a hen niɲ, niɲba, bay ba ôriɲ naɲ kuni pelalê bi wo hen né.
12 Wôsa kwôni wo naɲ uɲé bay a hô biri a sara aɲ ôbi a uɲé damaŋ a. Niɲba, kwo ari uɲé kari lôg hen na, bay a derê bay ka lôg hen kôbri a aɲ sôŋ.
13 Na ôbi á, ené iyêlji naɲ gwosore hen, wôsa bay bô kiriɲ niɲba, gel ani ré men, bay li môɲ ciré toy kwôlê niɲba, bay toy ré men, hôn bôri ré a men.
14 Kwôlo ôbi Emen *Esay na kôl hen na, ariri liɲ gengiɲ sarji, ôbi na kôl iyôŋ ba:
‹Ka toyé kwôlê naɲ marŋge niɲba, ka henê bôri ré men,
Ka berê kiriɲ naɲ turŋge niɲba, ka gelé ani ré a men.
15 Wôsa ɓiɲé bay ka hen na, bôrji deŋgel men,
bay tôbe gurô marji a men,
bay luge tirji ta a men,
wô wo ma ciré gelé naɲ tirji men,
ma ciré toyé naɲ marji
aɲ ma ciré bê bôrji sara
aɲ ma ciré belé uɲen aɲ bi ené berarêji.›
16 Niɲba, kwoŋge kenbay ba yerŋge a derêŋge wôsa ken gel naɲ turŋge men, ken toy naɲ marŋge a men.
17 Na tu kwôlê a ené kelêŋge hen: bay kibi Emen naɲ ɓiɲé kaɲ bay lê aŋgaɲ derôre kwône na gey bi ciré gelé aŋga ken gel hen men, niɲba, bay gel ré men, bay gey ciré toyé kwôlo ken toy hen niɲba, bay toy ré a men.»
Bô kwôlo gengiɲ sa ôbi wusé kaw
(Mk 4: 10-12, Lk 8: 9-10)
18 «Iyôŋ ba haw hen ken toy bô gwosore to ôbi wusé gusiɲ kaw bay ka hen.
19 Kiriɲa kwôni toy kwôlo gengiɲ sa *emê iyére to derômaraŋ a aɲa ré hôn bôri ré na, ôbi bare era sa mêne kwôlo gawra bi wo hen ré toy hen aɲ aɲ ôbi yi môɲ gusiɲ kaw ka heriɲ bêŋgê geré hen iyôŋ.
20 Kwo yi môɲ gusiɲ kaw to heriɲ kiriɲ kaɲ jerew a hen na, na kwo toy kwôlê bi wo hen aɲ eŋge naɲ yi derê.
21 Niɲba, kwôni bi wo hen hanêri naɲ wôsa ôbi ɗebe sa têri a sem ré menba, kiriɲa aŋgaɲ bô emê kuriɲ sari a ley bay gili gusiɲ ley wô kibi kwôlê bi wo hen na, ôbi ɓeriɲ kôbri aɲ hôriɲ cêgê.
22 Kwo yi môɲ gusiɲ kaw ka heriɲ perê gesem a hen na, na kwo toy kwôlê bi wo hen hari niɲba, ermé kwôlo sa terare a na men, kwôli aŋgaɲ uɲé a men na, yêr kwôlê bi wo hen duu aɲ li ani ré.
23 Kwo yi môɲ gusiɲ kaw ka heriɲ kiriɲ ka dôri a hen na, na kwo toy kwôlê bi wo hen aɲ hôn bôri dô men, liɲ ariri a men aɲ ôbi yi môɲ kaw ka yê arew men, tôre jii men, tôre subu men hen iyôŋ.»
Gwosoy kwôlo gengiɲ sa siwil
24 Menba, Jésu hô kôlji gwosoy kwôlo ɗaŋgi kôl iyôŋ ba: «*Emê iyére to derômaraŋ a na, yi mega gawra wo ré ô wusé kaw ka dôri bô yagê wori a iyôŋ.
25 Niɲba, kiriɲa yoyre wo ɓiɲé yi kum kêm niɲ menba, ôbi bayriri era sa wusu siwil a bô yagê bi wo hen a aɲ ɗiɲ yiri ô.
26 Menba, kiriɲa kaw ɗebu aɲ tô sarji menba, siwil kôba gel yere men.
27 Manê ka gawra bi wo hen era sa kôli iyôŋ ba: ‹Kelma, na ju wusu na kaw ka dôri bô yagê wom a ré ba? Menba, li iyeŋ a siwil ré sa si perê ba?›
28 Menba, ôbi uwôlji sara iyôŋ ba: ‹Na ôbi bare a lê are bay ka hen.› Menba, manê kari bay ka hen kôli iyôŋ ba: ‹A iyôŋ ba niɲa erê terê aɲ.›
29 Menba, ôbi uwôlji sara iyôŋ ba: ‹Eŋ eŋ, terêŋge aɲ né wô wo ma ka terê kaw ka dôri naɲ tu men,
30 ɗéŋgeji bi bay ɗebu ɓem kwôy kini walêrji a. Aɲ na sa kôliɲ bay walê kaw bi ré ɲôr siwil tumô harê aɲ uwoy aɲ, aɲ kaw ka dôri hen ba ken wala sa bi bô béér a men.› »
Gwosoy kwôlo gengiɲ sa mutard
(Mk 4: 30-32, Lk 13: 18-19)
31 Menba, Jésu hô kôlji gwosoy kwôlo ɗaŋgi kôl iyôŋ ba: «Emê iyére to derômaraŋ a yi môɲ gusiɲ iluw wo gawra ay ô cé bô yagê wori a iyôŋ.
32 Gusiɲ iluw bi wo hen na, dê ɗê gusiɲ are kêm niɲba, kiriɲa ôbi si ta niɲ na, dami ɗê tô gurô wo ba hen kêm aɲ ciré ka derômaraŋ era sa li gwoné woji ya.»
Gwosoy kwôlo gengiɲ sa wubere
(Lk 13: 20-21)
33 Menba, Jésu hô kôlji gwosoy kwôlo ɗaŋgi kôl iyôŋ ba: «Emê iyére to derômaraŋ a yi môɲ wubere to dê to iyore ay poliɲ naɲ kurmaŋ kuré kwôrô subu menba, liji sôr iyôŋ.»
Wô mi a Jésu ré iyêl kwôlê naɲ gwosore ba?
(Mk 4: 33-34)
34 Jésu iyêliɲ ɓiɲé kwôlê bi wo kêm hen naɲ gwosore aɲ kwo ôbi ba kelê naɲ gwosore ré ba naɲ.
35 Aɲ bi kwôlo *ôbi kibi Emen na kôl hen na, ariri ré liɲ. Ôbi na kôl iyôŋ ba:
«Na kelê kwôlê kêm naɲ gwosore yêgiɲ sa aŋga yi naɲ kini uwôbêrji ca wo tô terare na ɗiɲ yeŋ hen.»
Bô gwosore to gengiɲ sa siwil
36 Menba, Jésu ɗi kwônê ɓiɲé bay ka hen ré ô haji niɲ menba, ôbi herbo hera ira menba, bay tôri eraji ligiri a aɲ kôli iyôŋ ba: «Derêni bô gwosore to gengiɲ sa siwil to bô yagê hen bi niɲa toyé.»
37 Menba, ôbi kôlji iyôŋ ba: «Ôbi cé kaw ka dôri bay ka hen na, na nôbi *Kema Gawra.
38 Men, bô yagê ba na sa terare men, kay cé ka dôri ba na ɓiɲé ka emê iyére to derômaraŋ a men, siwil ba na ɓiɲé ka Sidan men.
39 Men, ôbi cé siwil hende to hen bô yagê a hen na, na ôbi bare woɲ Sidan bi men, tay walê kaw ba, na sa to sa terare a kerê hen men, bay walê kaw bay ka hen ba, na *manê ka derômaraŋ a men.
40 Môɲ kwo bay ɲôriɲ siwil aɲ harê bê a bô tare a hen iyôŋ na, a yé na hen iyôŋ hende to hen sa to sa terare a kerê a men.
41 Nôbi Kema Gawra na jo manê kaɲê ré era sa pô ɓiɲé kaɲ bay bê megêrji bô têriɲ a naɲ bay lê têriɲ kêm aɲ bô emê iyére tori a.
42 Aɲ biji bô tare to dami a, kiriɲa ɓiɲé bay ka hen a sômniɲ men, ômniɲ kaɲniji mêêrê mêêrê a men ya.
43 Niɲba, bay lê aŋgaɲ derôre ba bay a peraŋgê môɲ tare iyôŋ bô emê iyére to Ibarji a. Kwôni wo mari ya aɲa ré gey toyé kwôlê bi wo hen ba bi toy.»
Gwosoy kwôlo gengiɲ sa aŋgaɲ uɲé ka uwôbe bô yagê naɲ mériɲ
44 Menba, Jésu hô kôlji gwosoy kwôlo ɗaŋgi sôŋ kôl iyôŋ ba: «Emê iyére to derômaraŋ a yi môɲ aŋgaɲ uɲé ka uwôbe bô yagê iyôŋ. Kwôni wo uwôɲ hen na, ô uwôbê tôŋ, yiri dôri damaŋ a aɲ ô sa ô perê ari uɲéri kêm keléɲ aɲ ɗi larirji sa ô kiliɲ yagê bi wo hen.»
45 Menba, Jésu hô kôlji gwosoy kwôlo ɗaŋgi kôl iyôŋ ba: «Emê iyére to derômaraŋ a yi môɲ ôbi lê jeŋga wo ôriɲ doy mériɲ iyôŋ.
46 Kiriɲa ôbi uwôɲ mériɲ wo lariri damaŋ hen menba, ô sa ô perê ari uɲéri kêm keléɲ aɲ ɗi larirji sa ô kiliɲ mériɲ bi wo hen.»
Gwosoy kwôlo gengiɲ sa bera
47 Jésu hô kôlji gwosoy kwôlo ɗaŋgi kôl iyôŋ ba: «Emê iyére to derômaraŋ a yi môɲ bera to bay uwôl bô cér a aɲ pera kuyê ka tirji gay gay hen iyôŋ.
48 Kiriɲa bera hende to hen wôn niɲ menba, bay uré bay wurore soɲ nô kwoŋgé cér a aɲ cobe kuyê bay ka hen. Ka dami ba bay uwôl bô ɗuŋne toji a men, ka dê ba bay bêɲ men.
49 Sa to sa terare a kerê hen na, a yé na hen iyôŋ hende to hen men. Manê ka derômaraŋ a a era sa derê tu ɓiɲé ka dôri naɲ ka habiɲ.
50 Aɲ ka habiɲ bay ka hen na, bay a biji bô tare to dami a, na kiriɲ ka ɓiɲé a sômê men emnê kaɲniji mêêrê mêêrê ya a men hen.»
Ari uɲé ka kôrbi naɲ ka ôli
51 Jésu hô eŋgeriɲ bay tôri iyôŋ ba: «Ken hôn bô kwôlê bi wo hen kêm niɲ ba?» Menba, bay uwôli sara iyôŋ ba ciré hôn bôri kêm niɲ.
52 Menba, ôbi hô kôlji iyôŋ ba: «Ôbi lê magtubu wo yôŋ yôŋ wo tiri jôriɲ sa aŋga ôbi gel a hen na, emê iyére to derômaraŋ a yi môɲ ôbi iyéy iyére wo pô ari uɲé kari ka kôrbi naɲ ka ôli bô béér wori iyôŋ.»
Ɓiɲé ka Najarêt kaɲ Jésu
(Mk 6: 1-6, Lk 4: 16-30)
53 Kiriɲa Jésu gelji kwôlê naɲ gwosore hende to hen kô niɲ menba, ôbi ɗi kiriɲ bay ka hen aɲ ô.
54 Aɲ ô sa iyére tori a ô geliɲ ɓiɲé are bô *iyéy daɲare a toji a aɲ ɓiɲé kêm ka toy kwôlê bi wo ôbi dô hen na, tiniji ge kay aɲ bay kôl iyôŋ ba: «Na i a biri tu melênê men, néé woɲ liɲ aŋga ɗê sa kiriɲ bay ka hen iyôŋ ba?»
55 Menba, bay kôl iyôŋ ba: «Ôbi na kema Josêp woɲ ôbi albê gurô hen men, Mari a na yori men, *Jak men Josêp men Simô men Jud a men a na yênêri.
56 Yênêri kaɲ yébé kôba môrji perêrna na ya a men. Menba, tu melênê naɲ néé bi wo kêm hen ba i a biri ba?»
57 Kiriɲ bay ka hen na, ermé woji liji kwôy aɲ bay kaɲni. Niɲba, Jésu kôlji iyôŋ ba: «Ôbi kibi Emen na, kiriɲ ka ɗaŋgi a ba bay a biri kwôlê haji niɲba, sa iyére tori men, perê balêri a men na, bay biri kwôlê ré.»
58 Aɲ kiriɲ bay ka hen na, ôbi li geɲê wôni gaɲ ré wô bê wo bay bi bôrji sari a ré hen.