22
Nga manatanga fana kwa'ilana la Jisas
(Mat 26:1-5; Mak 14:1-2; Jon 11:45-53)
1 Nga alata fana Fafangalaa na Tala Riunga 'e galangi no'o. Na nga fafangalaa lo'oo, gila fa'alata 'ania Fafangalaa fana 'anilana beret na nga iist 'e 'amoe ai.
2 Ni fataabu ba'ita no'ona, ma ni ta'a ni kwaifa'ananaunga na Tagi ala Moses gila fadaa nagwa nagwa fana kwa'ilana la Jisas, tofuna gila ma'unge'enia nga ta'a te'efou.
La Judas 'e 'olonge'enia la Jisas fana marimae aana
(Mat 26:14-16; Mak 14:10-11)
3 Ma la Saetan 'e ru'u 'i 'ubulana mangona la Judas Iskariot, te'e wane na akwale'e wane ma ruaai laka'u ala Jisas.
4 Ngaia na la Judas 'e leka kau te'ana fataabu ba'ita no'ona ma nga ta'a na'ona'o na ta'a lo'oo gila aga suria 'Ifi Abu na God, ma ka iiria, ngaia 'e su'asuria 'ani kwaiboonia fana gemasilana la Jisas.
5 Ma gila aile'a ba'ita, ma gila ka ala no'o fafia 'agila kwatea no'o bata laka'u fana.
6 La Judas 'e ala fafia, maka tala'ae no'o fana aganga fana nga alata fana 'ani 'olonge'enia la Jisas faga alata ta'a 'e aula gila 'ame nana'i fe'enia.
La Jisas 'e sasari fana 'anilana Fafangalaa na Tala Riunga
(Mat 26:17-25; Mak 14:12-21; Jon 13:21-30)
7 'Ino'ona, nga Fafangalaa na ta'a 'i Jiu no'o fana 'anilana beret na'a nga iist 'e 'amoe ai, 'e nigi no'o mai. Gani lo'oo, gila kwa'ia la'u mola dalena nga sifisifi, ma gila ka sasaria fangalaa fana nga Fafangalaa na Tala Riunga.
8 Ma la Jisas 'e alafuu fala Pita ma la Jon maka fata 'ilo'oo fagaa'a, “Molo leka ma mola sasaria nga fangalaa fadauru fana 'anilai na Fafangalaa na Tala Riunga.”
9 Gaa'a gala ka orisia la Jisas 'ilo'oo, “'I fai na'a 'i'oo siria amele sasaria nga lefu fana fangalaa ai?”
10 La Jisas 'e lamadu'aa agaa'a maka fata 'ilo'oo, “Alata molo nigi kau 'i fanua, tamolo daria te'e wane ngaia 'e ngaria nga fe'e ka'o. Molo leka suria fana 'ifi no'ona ngaia 'e leka fai.
11 Molo fata 'ilo'oo fana wane na'a 'ifi aana, ‘Nga wane ni kwaifa'ananaunga 'e orisia 'ilo'oo mai amu, “'I fai na'a tofi 'ifi fana 'inau 'akui 'ania nga Fafangalaa na Tala Riunga fe'enia fufu'iwane agu?’ ”
12 Ma nga wane lo'oo te'e faate'enia tofi 'ifi ba'ita na 'ifi lo'oo ngaia 'e to'oru 'i langi, lefu lo'oo ni 'ola te'efou gila sasaria no'o ai, ma 'i no'ona molo sasaria no'o nga fangalaa ai.”
13 Sui, gala ka leka no'o, ma gala ka daria ni 'ola te'efou ta'ua no'o la Jisas laka'u 'e iiria fagaa'a. Ma gala ka sasari no'o na fangalaa no'ona.
Nga fangalaa abu na Alafa
(Mat 26:26-30; Mak 14:22-26; 1 Korin 11:23-25)
14 Ngaia 'e nigi no'o na alata fana 'anilana nga Fafangalaa na Tala Riunga, ma la Jisas fe'enia ni Wane ni Kwairiinga aana, gila ka to'oru no'o na lefu fana fangalaa.
15 Ma ngaia ka fata 'ilo'oo faga, “Nau ku siria 'e iiki fana 'aku 'ania nga Fafangalaa na Tala Riunga fe'enia mooru 'ina'o sui ma taku ku bi'i nonifii.
16 Ma 'inau ku iiria no'o famooru, ngaia 'e 'ato fana 'aku 'ania la'u nga Fangalaa na Tala Riunga fe'enia mooru, leleka maka nigi na alata fana God 'ani fa'amooria ta'a aana te'efou na alata ngaia 'ani ba'ita fafiga.”
17 Sui ma la Jisas ka ngaria nga teteu na waen, ma ka baole'a fana God. Sui ma ngaia ka fata 'ilo'oo faga, “Moru ngaria, ma moru ka go'u ai te'efou.
18 Nau ku iiria famooru, 'ita tala'ina maka ori 'ala'a, nau ku sia go'ufia la'u nga waeni lo'oo, leleka maka nigi na alata na'a God te'e ba'ita fafia ni 'ola te'efou.”
19 Sui ma la Jisas ka ngaria no'o nga beret lo'oo, maka baole'a fana God, sui ma ngaia ka madanga, ma ka kwatea faga. Ma ka fata 'ilo'oo, “Nga nonigu laka'u nau ku kwatea 'usi 'amooru lo'oo. Mooru 'ania furifuri nga 'ola lo'oo fana madailagu.”
20 'I burina nga fafangalaa, ngaia 'e ngaria la'u nga teteu na waen, maka fata 'ilo'oo, “Ngaia no'o na'a 'abugu ne'e afe 'ani tabo 'amooru. 'Ania nga 'abugu, God te'e fa'ategelaa nga fataarunga'inga fooru.”
21 Sui ma la Jisas ka fata 'ilo'oo, “Nga wane na'a ngaia te'e kwate nau fana marimae agu ngaia 'e to'oru la'u mola fe'eni nau 'i lo'oo na lefu ni ketonga.
22 'Inau, nga Wela na Wane, nau taku mae no'o tofuna God ngaia 'e kwate nau no'o fai. Tafe'ua, ma ngaia te'e ria 'e iiki fana nga wane lo'oo 'e kwate nau fana marimae agu.”
23 Ma gila ka eta no'o fana orisilaga kwairiu 'i suria ni dai na te'e agea nga 'ola lo'oo.
Nga kwaitatariinga suria
nga ba'itangaa
(Mat 20:25-26; Mak 10:42-43)
24 Sui ma nga fufu'iwane aana gila orisu'usu'u 'i laloaga 'i talaga fana ni dai na te'e 'inato'o maka ba'ita.
25 Ma la Jisas ka fata 'ilo'oo faga, “Mooru su'aai nga wane ba'ita lo'oo gila ba'ita fana fanua matari gila to'o na tegelangaa, ma gila su'a le'a suria ulanga burina ta'a fana agelana 'olataa na gila siria te'efou. Ma gila ka siria nga ta'a 'agila fa'alataga 'ania nga “Ta'a ni Kwaibooninga.”
26 Tafe'ua, mooru moru sia agea la'u 'ola lo'oo 'i laloamooru. Ni dai amooru na'a ngaia 'e kwaitalai, ngaia 'ani 'ilaka'u no'o nga wane na'a ngaia 'e malofi'a. Nga wane ba'ita, ngaia 'ani 'ilaka'u nga wane ni taunga'inga.
27 Ma ni dai na'a gila iiria na'a ngaia wane ba'ita, nga wane no'ona 'e to'oru mola fana nga ketonga, 'amoe ma nga wane ne'e taunga'i fana? Nga wane na'a ngaia 'e to'oru fana ketonga lo'oo 'e ba'ita. Tafe'ua, ma 'inau ku nana'i 'i laloamooru 'ilaka'u nga wane ni taunga'inga.
28 “Moru to'oru no'o fe'eni nau 'i 'ubulana nga irito'onga agu te'efou.
29 Lauta nga Mama'a agu 'e kwatea no'o foufoula te'efou fagu, 'inau taku kwatea la'u mola nga foufoulaa famooru,
30 fana 'amooru keto fe'eni nau, ma moru ka go'u fe'eni nau 'i 'ubulana foufoula agu. Ma tamooru to'oru na lefu ni to'orunga na nga ba'itangaa lo'oo, ma tamooru ba'ita fafia nga akwale'e fufutalaa ma ruaai laka'u 'i Israel.”
La Jisas 'e eta 'ani alafuu suria la Pita na ngaia
te'e gwalaa
(Mat 26:31-35; Mak 14:27-31; Jon 13:36-38)
31 Sui ma la Jisas ka fata 'ilo'oo fala Pita, “Saemon Pita! 'Oi gwalongo madi. God 'e alamia no'o la Saetan, fana 'ani irito'omooru fana 'efo lamooru te'efou fa'asi nau, 'ilaka'u nga wane ne'e taunga'i 'i 'ubulana langa'a 'e 'efoa fufunguna 'ola 'e le'a lo'oo fa'asia nga lalasina.
32 Tafe'ua 'ani 'ilo'oo no'o la Saemon, nau ku fo'a famu, fana 'i'oo sia abulo mola fa'asia nga fito'onga amu. Ma alata 'i'oo manata fa'aburi la'u mai te'agu, 'i'oo to'o fa'ategelaa ni wane ngaa'i na moru futa.”
33 Ma la Pita ngaia 'e lamadu'aa maka 'ilo'oo, “Alafa, nau ku 'uri mola fana lekanga fe'eni'o 'i 'ubulana lokafu, ma gwa'a fana maenga ma taku mae fe'eni'o!”
34 Ma la Jisas 'e lamadu'aa maka fata 'ilo'oo, “Pita, nau ku iiria famu, 'ubulana fe'e logo lo'oo, 'i na'ona nga susuki 'ani aani, 'i'oo to'o gwala nau oru alata 'i'oo bobolosi nau.”
35 Sui ma la Jisas bi'i orisia nga fufu'iwane aana maka 'ilo'oo, “Alata laka'u 'i na'o nau ku ale 'amooru, nau ku rui 'amoru moru sia ngaria mola te'efuta wa'i ma bata ma me'e butu. 'Ilo'oo mai 'amooru moru ori ko'uko'uta na te'efuta 'ola?”
Ma gila lamadu'aa ma gila ka fata 'ilo'oo, “'Amoe no'o.”
36 Ma la Jisas ka fata 'ilo'oo, “Tafe'ua, ma nga alata lo'oo, lauta ni dai ne'e to'o na nga bata ma nga wa'i, ngaia 'ani ngaria no'o fe'enia. Ma ni dai no'ona 'ame to'o na nga naifi, ngaia 'ani fa'afori 'ania nga ruu aana, maka foria me'e naifi fana fununga.
37 Nau ku iiria ni 'ola lo'oo famooru tofuna nga Girigiringa Abu laka'u 'e fata 'i suri nau 'ilo'oo, ‘Gila iiria ngaia wane 'e mousia tagi lo'oo.’ 'Ola lo'oo te'e lau no'o agu, tofuna nga girigiringa te'efou suri nau te'e lau kwala'imori no'o.”
38 Ma nga fufu'iwane aana lo'oo gila ka fata 'ilo'oo, “Alafa, agasia madi, goru to'o no'o na rua naifi ni fununga lo'oo!”
Ma ngaia ka du'aga maka fata 'ilo'oo, “Ngaia 'e le'a no'o. Moru mamanoto no'o.”
La Jisas 'e fo'a na busu 'i Olif
(Mat 26:36-46; Mak 14:32-42)
39 La Jisas fe'enia nga fufu'iwane laka'u aana, gila 'akwasia no'o nga fanua ba'ita lo'oo, ma gila ka leka no'o fana me'e busu gila fa'alata 'i Olif, laka'u gila lelekai furifuri.
40 Ma alata gila nigi na lefu no'ona, ngaia 'e fata 'ilo'oo faga, “Moru nana'i 'ania fo'anga, fa'asia nga irito'onga ta talariufi 'amooru.”
41 Sui ma la Jisas ngaia te'e leka sisika la'u kau fa'asiga, ma ka bobouruuru 'i wado, ma ka fo'a.
42 Ngaia 'e fata 'ilo'oo, “Ma'ana, lauta 'i'oo 'uri, moko 'idua nga nonifiinga lo'oo fa'asi nau. Tafe'ua, nga kwaisiriinga agu 'amoe, nga kwaisiriinga amu lo'oo no'o.”
43 Ma te'e enselo fa'asia 'i Langi 'e nigi mai, maka fa'ategelaa.
44 Sui mala Jisas ka fo'a tegela'a la'u tofuna mangona 'e fii 'e iiki. Ma nga 'idala'anga fa'asia nonina 'e afe 'i wado maka 'ilaka'u no'o nga uguugu na 'abu.
45 Ma alata ngaia 'e tata'e fa'asia nga fo'anga, ngaia 'e ori mai te'ana nga fufu'iwane laka'u aana. Ma gila eeno mola, tofuna gila kweo 'e iiki ma gila kwaimanadai.
46 Ma la Jisas ka fata 'ilo'oo faga, “Fe'ua lo'oo moru eneeno mola? Moru tata'e, ma moru ka fo'a, fa'asia nga irito'onga lo'oo ta riufi 'amooru.”
Gila gemasia la Jisas
(Mat 26:47-56; Mak 14:43-50; Jon 18:3-11)
47 Alata la Jisas 'e alafuu 'ua mola fe'eniga, nga ogunga ba'ita gila nigi no'o mai. Ma te'e wane na nga fufu'iwane laka'u aana, lo'oo latana la Judas, ngaia 'e talaiga no'o mai. Ma ngaia ka nigi mai te'ala Jisas, maka nono'ia.
48 Tafe'ua, ma la Jisas ka fata 'ilo'oo fana, “Judas, 'ola 'e fe'ua 'i'oo 'olonge'eni nau, nga Wela na Wane, fana nga marimae agu 'ania nono'ilagu?”
49 Ma alata nga fufu'iwane laka'u aana gila nana'i fe'enia la Jisas, gila agasia ni 'ola lo'oo, ma gila ka fata 'ilo'oo, “Alafa! 'Ilo'oo mai 'ameru kwa'i dau fe'eniga 'ania naifi lo'oo ameeru?”
50 Ma te'e wane aga, 'e kwa'ia te'e wane ni taunga'inga na alafa ni suuabunga, ma ka ladua tafia no'o nga gule'e aringa le'a ana.
51 Ma la Jisas ka fata 'ilo'oo, “'Oi Mamanoto no'ona no'o!” Ma ngaia ka gema na aringana nga wane no'ona, maka gulaa no'o.
52 Sui ma la Jisas ka fata fana nga tale'e fataabu ba'ita lo'oo, ma nga ta'a na'a gila folo 'afuia nga 'Ifi Abu na God, ma nga ta'a na'ona'o lo'oo na'a gila leka mai lo'oo fana nga gemasilana, ma ngaia ka fata 'ilo'oo, “'lno'ona ma 'inau nga wane fana agelana mae, ngaia lo'oo moru nigi mai 'oofi nau fe'enia nga naifi ma nga 'aila'a?
53 Nau ku nana'i mola lo'oo fe'enia mooru 'i 'ubulana nga 'Ifi Abu na God suria ni alata 'e aula, tafe'ua ma moru 'ame irito'ona mola fana gemasilagu. Tafe'ua, alata amooru lo'oo no'o, fana 'amoru taunga'i no'o 'ania nga tegelangaa ala Saetan, nga wane ne'e ba'ita na maa'e logo.”
La Pita 'e gwalaa la Jisas
(Mat 26:57-58,69-75; Mak 14:53-54,66-72; Jon 18:12-18,25-27)
54 Sui ma gila ka gemasia no'o la Jisas, ma gila ka talaia no'o 'i 'ubulana nga 'ifi na nga alafa ni suuabunga. Ma la Pita 'e leka lalau no'o mai buriga.
55 Ma te'e eele gila fogua 'i dalototo'o 'ubulana fe'e labu na 'ifi lo'oo, ma la Pita ka nana'i la'u mola fe'enia nga ta'a lo'oo gila to'oru 'afuia nga eele lo'oori.
56 Ma alata te'e wela geni lari'i ni taunga'inga 'e agasia la Pita 'e to'oru galangia nga eele, ngaia 'e aga faringe'enia maka fata 'ilo'oo, “Nga wane lo'oo ngaia 'e to'oru la'u mola fe'enia la Jisas.”
57 Tafe'ua, ma la Pita ka gwalaa maka fata 'ilo'oo, “Welakau, nau ku 'ame su'a na nga wane no'ona!”
58 Ma 'ame aburu mola 'i burina, te'e wane ngaa'i 'e agasia la Pita maka fata 'ilo'oo, “'I'oo nga wane aaga la'u mola!”
Tafe'ua, ma la Pita 'e lamadu'aa maka fata 'ilo'oo, “Dai ne'e su'ana, nau 'amoe!”
59 Ma to'omia mola te'e alata sisika la'u 'i burina, te'e wane ngaa'i la'u 'e fata tegela'a maka 'ilo'oo, “Ngaia 'e kwala'imori no'o. Nga wane lo'oo ngaia 'e nana'i la'u mola fe'enia la Jisas, tofuna ngaia la'u mola nga wane fa'asia 'i Galili!”
60 Tafe'ua, ma la Pita ngaia 'e lamadu'aa maka 'ilo'oo, “Nau ku bobolosia nga 'olataa lo'oo 'i'oo fata suria wela kau!”
Ma alata ngaia 'e fata 'ino'ona bi'i sui mola, nga susuki 'e aani no'o.
61 Ma nga Alafa 'e abulo, maka aga odo no'o kau fala Pita. Ma la Pita ka manata to'ona alafuunga laka'u nga Alafa 'e iiria fana 'ilo'oo, “'I na'ona susuki 'e aani, 'i'oo to'o gwala nau oru alata na'a 'i'oo bobolosi nau.”
62 Sui ma la Pita ka ru'u kau 'i maa, maka aani ba'iba'ita no'o 'ania kwaimanadainga.
Gila kwa'ia la Jisas
(Mat 26:59-68; Mak 14:55-65; Jon 18:19-24)
63 Ma ni wane na'a gila folo 'afuia la Jisas, gila doo 'ania, ma gila ka kwa'ia.
64 Ma gila ka gau boko'a nga maana, ma gila ka orisia ma gila ka 'ilo'oo, “Profet, 'Oi iiria madi ni dai ne'e kwa'i'o?”
65 Ma gila ka iiria la'u mola alafuunga 'e ria aana.
66 Ma 'usu'usu gani alata 'e kwa'aria mola, nga ta'a na'ona'o 'i Jiu, ma ni fataabu ba'ita no'ona, ma nga ta'a ni kwaifa'ananaunga na Tagi ala Moses, gila alafuu oguogu, ma gila ka talaia mai la Jisas te'ana ta'a ni fadafadanga.
67 Ma gila ka fata 'ilo'oo fana, “'Oi iiria fameeru. 'Ilo'oo ma 'i'oo no'o nga Kraes, nga wane lo'oo God ngaia 'e eefasia fana fa'amoori lameeru?”
Ma ngaia 'e lamadu'aga maka 'ilo'oo, “Lauta nau ku iiria famooru, ngaia 'e 'ato 'amoru lo'o agu.
68 Ma lauta nau 'aku orisi 'amooru suria tani 'ola, ngaia 'e 'ato 'amoru lamadu'aa nau.
69 Tafe'ua ma 'ita na nga alata lo'oo maka ori 'ala'a, 'inau, nga Wela na Wane, nau taku to'oru 'i gula le'a na God lo'oo ngaia 'e tegela'a te'efou, mai nau taku ba'ita fe'enia.”
70 Ma gila te'efou gila orisia ma gila ka 'ilo'oo, “'I no'ona ma 'i'oo no'o lo'oo nga Wela na God?”
Ma ngaia 'e lamadu'aga maka 'ilo'oo, “Ngaia no'ona moru iiria no'o.”
71 Ma gila ka fata 'ilo'oo, “Goru 'ame siria no'o ta alafuunga ni fa'ato'olana 'ola la'u. Tofuna goru longo te'efou no'o na nga fatalana, lo'oo ngaia 'e fa'atooto'oa 'i talana fe'enia God!”