11
Kaal maakŋ do *Raa ki
Debm jaay aal maakin̰ do Raa ki se, nakŋ naan̰ ɔnd don̰ do ki se, jeelin̰ maakin̰ ki naan̰ ɔŋin̰ga ɔɔ ute ɗoobm kaal maakin̰ do Raa ki se nakŋ naan̰ ɔŋ aakin̰ ey se, jeelin̰ maakin̰ ki, nakŋ se utu. Jeegen do dɔkin̰ se, taa kaal maakɗen do Raa ki sum ɓo, Raa aakɗen se, tɔɔlin̰.
Ute kaal maakjegen do Raa ki se ɓo, naajege kꞋjeelki nakgen ɓaa se paac se, Raa aalɗeno ute taarin̰a; nakgen kꞋjꞋaakɗeki ute kaamjege paac se, naan̰ aalɗeno ute taarin̰ kɛn kꞋjꞋɔŋ kꞋjꞋaakin̰ ey se. Ute kaal maakŋ do Raa ki se, Abɛl ɛɗ *sɛrkɛ Raa ki ɔɔ sɛrkŋ naan̰ se bɛɛ cir gɛn gɛnaan̰ Kayn. Ute kaal maakin̰ se ɓo, Raa aakin̰ aan gɔɔ debm tɛɗn nakge ute ɗoobin̰ naanin̰ ki ɔɔ sɛrkŋ naan̰ ɛɗ se tɔɔl Raa ki. Ey num, Abɛl se naan̰ ooyga naɓo ute kaal maakin̰ se, ɓɔrse kic ɓo aan gɔɔ naan̰ utu taaɗjeki taaɗ rɔk.
Ute kaal maakŋ do Raa ki se, Ɛnɔk se Raa uun ɓaansin̰ zɛɛrɛ maakŋ raa ki taa naan̰ Ꞌkooy naam eyo ɔɔ nam lɛ aakin̰ te ey sum taa Raa se uun ɓaansin̰ga. Kaaɗ kɛn Raa uun ɓaansin̰ te ey ɓɔrt se, Kitap taaɗo ɔɔ: Ɛnɔk se naan̰ debm tɔɔl Raa ki.* Ɔɔ debm jaay aal te maakin̰ do Raa ki ey se, paac paac Ꞌkɔŋ tɔɔl Raa ki eyo, taa debm kɛn je aɗe ɓaa naan Raa ki se Ꞌjeel maakin̰ ki tak, Raa se utu ɔɔ naan̰ ɓo debm lee ɛɗ naka ute maraadin̰a jeege tun lee jen̰a.
Ute kaal maakŋ do Raa ki se, Raa taaɗ Noe ki nakgen kɛn utu kaan naan ki kɛn naan̰ ɔŋ aakin̰ ute kaamin̰ ey ɓɔrt se. Ɔɔ taar kɛn Raa taaɗin̰ se, naan̰ took ute maakin̰ paac do ki ɔɔ naan̰ cɔɔc markabm magala gɛn kaajn̰ naan̰ malin̰a ute jee maakŋ ɓeen̰ ki. Ute kaal maakin̰ do Raa ki se, Noe tɛɗ nakge ute ɗoobin̰a ɔɔ nakgen naan̰ tɛɗ se, taaɗ ɔɔ jeegen kuuy se naaɗe jee *kusin̰ge ɔɔ jee se bɔɔrɔ ute koocn̰ doɗe ki. Bin ɓo Raa se aak Noe se aan gɔɔ debm tɛɗn nakge ute ɗoobin̰ naanin̰ ki taa naan̰ aal maakin̰ don̰ ki.
Ute kaal maakŋ do Raa ki se, *Abraam se kɛn Raa daŋin̰ se, naan̰ tooko ɔɔ iin̰ ɓaa taa naaŋ kɛn Raa taaɗin̰ga taaɗ ɔɔ utu an̰ kɛɗa. Naɓo taa naaŋ gɔtn naan̰ an ɓaa ro ki se, naan̰ jeel eyo. Ute kaal maakin̰ se, Abraam aan maakŋ naaŋ kɛn Raa taaɗin̰o ɔɔ an̰ kɛɗ se ɔɔ naan̰ tiŋg gɔtn ese se maakŋ kɔrɔr ki aan gɔɔ cɛkɛ. Bin ɓo Isak ute *Yakub kic ɓo tiŋgo aan gɔɔ naan̰a, ey num naaɗe kic Raa taaɗɗenga taaɗ ɔɔ utu aɗe kɛɗn taa naaŋ ese se kici. 10 Taa Abraam se iŋg aak kaam gɛgɛr kɛn Ꞌtiŋg gɛn daayum ɔɔ gɛgɛr ese se Raa ɓo saapo gɛn kiin̰in̰a ɔɔ naan̰ mala ɓo mɛl kɔɓin̰a.
11 Ute kaal maakŋ do Raa ki se, Sara mɛndkarta se, gɔɔl naŋga tak tak se kic ɓo, naan̰ ɓaaɗo tɛɗ mɛndkaama taa naan̰ jeel maakin̰ ki Raa se tuj ɔrmin̰ eyo ɔɔ nakŋ kɛn naan̰ taaɗin̰ga taaɗ ɔɔ utu an̰ kɛɗ se, naan̰ utu an̰sin̰ kɛɗa. 12 Taa naan̰ se ɓo ute Abraam kalin̰ ki sum, naan̰ kɛn gɔɔl naŋ tak tak se kic ɓo, ooj mɛtjili se dirl tɛɗ dɛna aan gɔɔ k‑dijgen maakŋ raa ki ɔɔ aan gɔɔ kɛɛsn taa baar ki.
13 Jeegen se paac aal maakɗe do Raa ki bini ooy maak ki. Anum nakgen kɛn Raa taaɗɗenoga utu aɗe kɛɗ se, naaɗe ɔŋin̰ te eyo, num nakgen se naaɗe aakin̰ daanɗe dɔkɔ ɔɔ naaɗe maakɗe raap do ki. Ɔɔ naaɗe se lɛ jeelin̰ roɗe ki, naaɗe se cɛkge ɔɔ mɛrtge do naaŋ ki ara. 14 Kɛn naaɗe jaay taaɗ bin se, jee se je taaɗn tal ɔɔ naaɗe se je je taa naaŋɗe mala. 15 Kɛn naaɗe jaay saapoga taa naaŋ kɛn naaɗe iin̰ ɔn̰in̰o se sum num, kaaɗn naane, naaɗe ɔŋga ɗoobm gɛn kɔkŋ tɛrl gɔtɗe ki. 16 Kɛn ɗeer se, jee se je taa naaŋ kɛn jiga cir taa naaŋ kɛn naaɗe ɔn̰o ɔɔ taa naaŋ kɛn naaɗe je se, utu maakŋ raa ki. Taa naan̰ se ɓo Raa se sɔkɔn̰ tɔɔlin̰ eyo kɛn naaɗe daŋin̰ Raaɗe se. Taa naan̰ iin̰ ɗaapɗega gɛgɛr.
17 Ute kaal maakŋ do Raa ki se, Abraam kɛn Raa naamin̰a ɔɔ n̰Ꞌan̰ kɛɗn goonin̰ Isaka sɛrkɛ se, naan̰ tooko gɛn kɛɗn goonin̰ kalaŋ lak. Ey num kɛse ɓo goon kɛn Raa taaɗin̰ga taaɗ ɔɔ utu an̰sin̰ kɛɗ se. 18 Taa goon ese se ɓo Raa taaɗin̰ ɔɔ: Ute goonin̰ Isaka se ɓo jꞋai toojn̰ mɛtjili.§ 19 Gɔtn se Abraam taaɗ te maakin̰ ɔɔ Raa se ɔk tɔɔgɔ gɛn dur debkilimi maakŋ yoge tu. Taa naan̰ se ɓo goonin̰ Isaka se, naan̰ ɔŋin̰ se tec aan gɔɔ debm ooyga kooy ɗeer ɗeere, jaay ɓo duro daan yoge tu.
20 Ute kaal maakŋ do Raa ki se, Isaka ɔɔɗ ɓooro Yakub ki ute Ɛzo ki ɔɔ taaɗɗen taa bɛɛ kɛn naaɗe utu kɔŋ naan ki.
21 Ute kaal maakŋ do Raa ki se, Yakub se kɛn naan̰ ɔɔpga gɔɔrɔ Ꞌkooy se, gaan Yusupge se naŋa naŋa kic ɓo naan̰ ɔɔɗin̰ ɓooro ɓooro; naan̰ iin̰ ɔnd jin̰ do kaag derin̰ ki ɔɔ eem Raa.*
22 Ute kaal maakŋ do Raa ki se, Yusup se ɔɔpga gɔɔrɔ Ꞌkooy se, naan̰ taaɗ ɔɔ naan ki se gaan *Israɛlge, Raa utu aɗen kɔɔɗn maakŋ taa naaŋ Masar ki ɔɔ naan̰ taaɗɗeno ɔɔ kɛn naaɗe kꞋɓaa ɓaa se, kꞋtɔs kꞋɓaan ute cɛŋgin̰gen ese kici.
23 Ute kaal maakŋ do Raa ki se, ko *Musa ute bubm Musa se kaaɗ kɛn jaay naaɗe ooj goonɗe se, naaɗe ɔyin̰ gɛn laapa mɔtɔ taa naaɗe aak goonɗe se aak bɛɛ. Taa naan̰ se ɓo taar gaargen taaɗ se, naaɗe ɓeer te do ki eyo.
24 Ute kaal maakŋ do Raa ki se, Musa se, kɛn naan̰ jaay aas gaaba sum se, kɛn kꞋdaŋin̰ Goon gaar Paraon mɛnda se, naan̰ baate. 25 Kɛn kꞋdabarin̰ ute jee Raage se, Musa aakin̰ bɛɛ cir kɛn naan̰ Ꞌkiŋg maakŋ maak‑raap kɛn gɔtin̰ utu Ꞌdeele ɔɔ kɛn tɛɗga sum ɓo an̰ kɔlin̰ naan̰ Ꞌtɛɗn debm kusin̰a naan Raa ki se. 26 Ɗeere, taa naaŋ Masar se ɔk maala dɛna, naɓo Musa se je jꞋan̰ dabara aan gɔɔ kɛn jꞋutu kꞋdabar *al‑Masi se aakin̰ se bɛɛ cir maal kɛn taa naaŋ Masar ki se, taa naan̰ se ɓo naan̰ iŋg aak kaam bɛɛ kɛn Raa utu an̰ tɛɗn naan ki se. 27 Ute kaal maakŋ do Raa ki se, Musa se naan̰ iin̰ ɔn̰ taa naaŋ Masar. Gaar taa naaŋ Masar ki se maakin̰‑taarin̰ don̰ ki, naɓo Musa se ɔŋ ɓeer te eyo taa naan̰ ɔk maakin̰ tɔɔgɔ aan gɔɔ naan̰ aak Raa ute kaamin̰a, Raa kɛn jeege ɔŋ aakin̰ ey se. 28 Ute kaal maakŋ do Raa ki se Musa se tɛɗ laa kɛn Raa ɔɔɗɗeno doɗe maakŋ taa naaŋ Masar ki ɔɔ naan̰ ɔl kꞋjꞋɔt mooso do kaam‑taar ɓeeɗege tu ɔɔ do bɛrtn taarɗege tu, taa *kɔɗn Raa kɛn debm tɔɔl jeege se Ꞌkɔŋ tɔɔl gaan paraggen gɛn gaan Israɛlge se eyo.
29 Ute kaal maakŋ do Raa ki se, gaan Israɛlge se kɛn naaɗe aan taa Baar kɛn Aac se, baar se ɔɔp kaam dio ɔn̰ɗen ɗoobo naaɗe deel maak ki aan gɔɔ do naaŋ kɛn tuutu; num kɛn jee Masar ki jaay je gaaŋ aan gɔɔ gɛn naaɗe se, maane ɔsɗe paac.
30 Ute kaal maakŋ do Raa ki se, gaan Israɛlge lee gurug gɛgɛr Jeriko se ɓii cili ɔɔ ɓii k‑cilige tu se ɓo durdurgen ɔl gurug gɛgɛr se ru aan naaŋ ki tak tak.
31 Ute kaal maakŋ do Raa ki se, Raabm mɛnd kɛɛsn gaaba se, jꞋɔŋ kꞋtɔɔlin̰ te ute jee kusin̰gen baate tookŋ taar Raa se eyo, taa jeegen ɓaaɗo kaakŋ baara se, Raab dɔɔɗ ɔkɗenga ɓeen̰ ki jiga§.
32 Ey num maam se mꞋje mꞋtaaɗn dɛna taa jee se, naɓo kaaɗa am baata gɛn taaɗ mɛtn taar Jedeon, gɛn Barak, gɛn Samson, gɛn Jɛpta, gɛn *Daud, gɛn Samuɛl ute gɛn jee taaɗ taar teeco taar Raa ki do dɔkin̰a. 33 Naaɗe kici ute kaal maakɗen do Raa ki se, naaɗe ɔso taa naaŋ gaarin̰ge, naaɗe ɔjo bɔɔrɔ do jeege tu ute ɗoobin̰a ɔɔ naaɗe ɔŋo nakŋ kɛn Raa taaɗɗeno ɔɔ utu aɗen kɛɗa. Naaɗe gaas taa tupiyge ɔŋ ɔsɗen te eyo, 34 naaɗe tɔɔlo pooɗn ɔk zir zir ɔɔ kɛn jeege ɓaaɗeno tɔɔl ute gɔrɗ‑jɛrl se, naaɗe aan̰ ɔtɔ. Naaɗe se tɔɔgɗe gɔtɔ naɓo ute kaal maakɗen do Raa ki se, naaɗe tɛɗ jee tɔɔgɔ; gɔtn kuɗn bɔɔr ki se naaɗe jee gaabm bɔɔrge ɔɔ jee wɔɔyɗege, naaɗe cirɗe ɔɔ tuurɗe naatn. 35 Ute kaal maakɗe do Raa ki se ɓo mɛndgen mɛtin̰ge kic, jeeɗegen ooyga kooy se, naaɗe aakɗen duro daan yoge tu.
Jee mɛtin̰gen kuuy se jeege dabarɗe bini ooy maak ki. Kɛn jꞋaɗen kɔɔɗn doɗe maakŋ dubar kɛn ese kic ɓo, naaɗe baate, taa naaɗe jeele Raa se utu aɗen duru daan yoge tu ɔɔ aɗe kɛɗn gɔtn kiŋg jiga cir daala. 36 Kɛngen mɛtin̰gen kuuy se kꞋdabarɗe ɔɔ jꞋaakɗen mɛtɗe, kꞋtɔndɗe ute mɛɛjɛ, kꞋdɔɔkɗen ute zin̰ziri ɔɔ jꞋɔmbɗen maakŋ daŋgay ki. 37 Jee mɛtin̰ge lɛ kꞋtund kꞋtɔɔlɗe ute koa, kɛngen mɛtin̰ge kꞋtɔj kꞋgaaŋɗe daan ki, kɛngen kuuy se kꞋtɔɔlɗe ute gɔrɗ‑jɛrlɛ, jee mɛtin̰ kuuy daal se, kɛn kꞋdabarɗe se ɔlɗe naaɗe lee wari; jee se lee dɔɔk daar baatge ute gɛn bɛn̰ge sum ɓo mɛtɗe ki. Jee se ɔk ɗim eyo, jeege lee dabarɗe ɔɔ tɛɗɗen nakŋ kusin̰ doɗe ki. 38 Naaɗe lee wari do kɔɗ‑ɓaarge tu ɔɔ do koge tu; naaɗe tooɗ maakŋ iiɓge tu ɔɔ maakŋ gɔɔge tu. Jee ese se bɛɛ aak eyo ɔɔ jee kɛn do *duni kɛn ara se aas te gɛn kɔkŋ naaɗe se eyo.
39 Jee se paac aalo maakɗe do Raa ki, taa naan̰ se ɓo Raa aakɗeno se, tɔɔlin̰. Naɓo nakŋ kɛn Raa taaɗɗeno ɔɔ utu aɗen kɛɗ se, naaɗe ɔŋin̰ te eyo. 40 Taa Raa uunoga kuun doa jee se Ꞌkɔŋ Ꞌtɛɗn aak bɛɛ naanin̰ ki se kalɗe ki sum eyo, num ute naajege paacki jaayo.
* 11:5 Aak Jɛn 5.24. 11:12 Aak Jɛn 15.15. 11:13 Aak Jɛn 23.4. § 11:18 Aak Jɛn 21.12. * 11:21 Aak Jɛn 47.31. 11:24 Aak Ekz 2.10. 11:28 Laa se jee mɛtin̰ge kꞋdaŋin̰ *laa Paak. § 11:31 Aak Jɔs 6.12‑21.