11
Isa dooy jee mɛtin̰ ki gɛn keem *Raa
(Mt 6.9‑13, 7.7‑11)
1 Ɓii kalaŋ Isa iŋg gɔtɔ kaam kalaŋ bini, gɛn keem Raa. Kɛn naan̰ jaay eem Raa aas se, maakŋ jeege tun mɛtin̰ ki se, deb kalaŋ ɓaaɗo tɔnd mɛtin̰a ɔɔ: «Mɛlje, Ꞌdooyje gɛn keem Raa aan gɔɔ kɛn Jan dooy jee mɛtin̰ ki se.»
2 Isa taaɗɗen ɔɔ: «Kɛn naase jaay aki keem Raa num, Ꞌɗeekki ɔɔki:
Bua, ɔn̰ jeege paac ai jeeli naai kali ki sum ɓo Raa.
Ɔn̰ naai ɓo kɔsn gaara do jeege tu paac.
3 Ɛɗjeno kɔsn kɛn ajen kaasn ɓii‑raa.
4 ꞋTɔɔlje *kusin̰je taa naaje kic ɓo kꞋtɛɗn kalɗɛ jeege tun paacn̰ kɛn tujjenga naaje ki kici.
Ɔn̰te Ꞌkɔn̰je kꞋkɛnd maakŋ nakŋ naam ki.»
5 Gɔtn se Isa ɗeekɗen daala ɔɔ: «Kɛn maakse ki se jaay, deb kalaŋ ɔk mɛɗɛ ɔɔ mɛɗin̰ se ɓaaɗo ɔŋin̰ daan nɔɔr ki ɔɔ tɔnd mɛtin̰ ɔɔ: ‹Mɛɗuma, ɛɗumo tu mappa mɔtɔ,
6 taa maakŋ mɛɗumge tu se, deb kalaŋ ɓaaɗoga mɛrtɛ gɔtum ki, naɓo maam mꞋɔk ɗim mꞋan̰ kɛɗ eyo.›
7 Num kɛn debm maak ki se jaay, tɛrlin̰ ɔɔ: ‹Ɔn̰um, mꞋtooɗn kaam kalaŋ. Ɓɔrse kaam taarum lɛ mꞋgaasin̰ga, ɔɔ maam mꞋute gɛnumge paac kic lɛ, kꞋtooɗga. Bin num, maam se mꞋkɔŋ kiin̰ jaay mꞋai kɛɗn mapp eyo.›
8 Gaŋ Ꞌbooyki mꞋasen taaɗa: naan̰ Ꞌkiin̰ an̰ kɛɗ se taa gaaba se mɛɗin̰ sum eyo, num taa naan̰ dɔɔk taar tɔnd mɛta ɔn̰ ey se ɓo, naan̰ Ꞌkiin̰i an̰ kɛɗa.
9 «Maam mꞋɗeeksen mꞋɔɔ: Ꞌlee Ꞌtɔndki mɛta ɔɔ jꞋasen kɛɗa, Ꞌlee Ꞌjeki ɔɔ naase aki kɔŋɔ, Ꞌlee Ꞌtɔndki kaam‑taara ɔɔ jꞋasen kɔɔɗɔ.
10 Ɗeere, debm tɔnd mɛta se jꞋan̰ kɛɗɛ, debm je se Ꞌkɔŋɔ ɔɔ debm tɔnd kaam‑taara se lɛ, jꞋutu jꞋan̰ kɔɔɗɔ.
11 ꞋSaapki tu, maakse ki se bubm gay jaay, goonin̰ tɔnd mɛtn kɛn̰jɛ gɔtin̰ ki num, naan̰ an̰ kɔŋ kɛɗn wɔɔjɔ ne?
12 Ey lɛ, kɛn tɔnd mɛtn kaaɓm kɔrɔn̰jɔ se, an̰ kɔŋ kɛɗn iin̰i ne?
13 Naasen jeegen kɛn jig ey se kic ɓo Ꞌjeelki kɛɗn nakŋ bɛɛ gɛnsege tu. Num mɛt kando Bubm kɛn maakŋ raa ki Ꞌkɛɗn *Nirl Salal jeege tun tɔnd mɛtin̰ ey ne!»
Isa ɔɔ *Bubm sitange
(Mt 12.22‑45; Mk 3.22‑30)
14 Gaaba kalaŋ bini ɔk kɔɔn̰ sitan ɔɔ naan̰ ɔŋ taaɗ taar eyo. Ɓii kalaŋ, Isa tuurin̰ sitan se naatn ron̰ ki. Kɛn sitan jaay teec ɔn̰in̰ se, gaabm ɔŋ taaɗ taar ey se baag taaɗn taara cɛy. Ɔɔ kɛn jee dɛnge aak se nakŋ se deel doɗe ɔɔ ɔkɗen taaɗ eyo.
15 Num gaŋ maakɗe ki se jee kandum ɗeek ɔɔ: «Ute Belzebul, naan̰ kɛn Bubm sitange se ɓo, naan̰ tuur sitange ro jeege tu.»
16 Mɛtin̰gen kuuy se je an̰ naam se, tɔnd mɛtin̰ ɔɔ n̰Ꞌaɗen tɛɗn nakŋ‑kɔɔɓm kɛn naaɗe an kaakŋ jeel ro ki, kɛn bɔɔyo maakŋ raa ki.
17 Gaŋ Isa jeel maak‑saapɗe ɗey se, ɗeekɗen ɔɔ: «Maakŋ taa naaŋ gaar kɛn jeen̰ge taarɗe ɔk mɛtn naap eyo ɔɔ baagga tɛɗn bɔɔrɔ ute naapa se, naaŋ se utu tɛrɛcɛ ɔɔ gɔtin̰ utu Ꞌtooɗn kuuɗu.
18 Naase ɔɔki: ute tɔɔgŋ Bubm sitangen Belzebul se ɓo, maam mꞋtuur sitange ro jeege tu. Kɛn Bubm sitange tɛɗ bɔɔrɔ ute ro naan̰ malin̰ se, bin se naan̰ tɔpga ron̰a. Kɛn bin num, gaarin̰ se naan̰ an̰ kɔkŋ ɔɔ ɗio?
19 Naase ɔɔki: maam mꞋtuur sitange ute ro Belzebul se; num jee mɛtse ki se, kɛn ɛɗɗen tɔɔgɔ jaay tuur sitange se, naŋa? Bin num naaɗe mala se ɓo asen kɔjn̰ bɔɔrɔ dose ki.
20 Num gaŋ kɛn maam jaay mꞋtuur sitange ute tɔɔgŋ Raa ɗeer num, kɛse *maakŋ Gaar Raa se bɔɔy aanga gɔtse ki.
21 Kɛn debm gaabm bɔɔrɔ jaay iŋg ute bɔɔrin̰ ɓeen̰ ki ɔɔ kɛn naan̰ jaay bɔɔb ɓeen̰ jiga se, maalin̰ge se Ꞌkɔŋ kut eyo.
22 Num gaŋ debm kuuy kɛn tɔɔg cirin̰ jaay ɓaaɗo oocin̰ga ɔɔ cirin̰a jaay tɔsn ute bɔɔrin̰gen naan̰ ɔndo do ki se num, maalin̰ge se, naan̰ an̰ tɔsn nigin̰ jeege tu.
23 «Debm jaay ute maam ey se, naan̰ se debm taamooyuma ɔɔ debm jaay noogum gɛn tusn jeege ey se, debm bin se wɔɔkɗen wɔɔkɔ.»
Sitan ɔk tɛrl gɔtin̰ ki
24 Tɛr Isa taaɗɗen ɔɔ: «Kɛn sitan jaay teec ɔn̰ga nam se, naan̰ ɓaa leeɗo do kɔɗ‑ɓaarge tu je gɔtn an tɔɔl maakin̰a naɓo naan̰ jaay ɔŋo te ey se. Kɛn naan̰ jaay ɔŋ te ey num, baag taaɗn ute maakin̰ ɔɔ: ‹Maam se mꞋkɔkŋ mꞋtɛrl gɔtn kɛn mꞋiin̰no ro ki.›
25 Kɛn naan̰ jaay ɔk tɛrl aan se, ɔŋ ɓee se jꞋɔtin̰ga aac walak ɔɔ nakin̰ge se kꞋrɛɛs kꞋɗaapin̰ga ute ɗoobin̰a.
26 Gɔtn se naan̰ ɔk tɛrlɛ ɔɔ ɓaa ɔŋo sitangen kuuy cili kɛn kusin̰ cirin̰ naan̰ se daala. Naaɗe ɓaaɗo tɛlɛ ɛnd iŋg maakŋ gaab kɛn se ɔɔ kiŋg gaabm se tɛrl ɓaa tɛɗ kusin̰ cir kɛn deet se daala.»
Maak‑raapo jeege tun uun taar Isa
27 Kɛn Isa jaay utu taaɗ taaɗ taarin̰ se, mɛnda kalaŋ uun mindin̰ raan daan jee dɛnge tu ɔɔ ɗeekin̰ ɔɔ: «Mɛnd kɛn ooji naai ɔɔ kɛn naai aayo sin̰ se, ɔn̰ maakin̰ Ꞌraapm aak eyo.»
28 Gaŋ Isa tɛrlin̰ ɔɔ: «Jeegen booy taar Raa ɔɔ ɔkin̰ maakɗe ki se ɓo ɔn̰ maakɗege Ꞌraapm cir daala.»
Isa uun maan nakŋ‑kɔɔɓm kɛn Raa tɛɗo ute Yunus
(Mt 12.38‑42)
29 Aan gɔɔ jeege baag tus tɛɗn dɛn se, Isa baagɗen taaɗ ɔɔ: «Jeegen duni kɛn ɓɔrse se, jee jig eyo. Ɔɔ naaɗe je kaakŋ nakŋ‑kɔɔɓɔ, naɓo nakŋ‑kɔɔɓm naaɗe an kaakŋ jeel ro ki se, tecn̰ aan gɔɔ kɛn gɛn Yunus se sum.
30 Aan gɔɔ nakŋ aan do Yunus ki jaay taaɗ jeege tun Ninib ki taa an kaakŋ jeel ro ki Raa ɓo ɔlin̰o gɔtɗe ki se, *Goon Deba se utu Ꞌtɛɗn bin kici, taa Ꞌtaaɗn jeege tun duni kɛn ɓɔrse se, an Ꞌkaakŋ jeel ro ki naan̰ kic Raa ɓo ɔlin̰o.
31 Ɓii kɛn Raa an kɔjn̰ bɔɔrɔ do jeege tu se, nɛɛlgen iin̰o kaam kaam bɔɔyɔ gɔtn duni ɗaar ro ki se utu kɔkŋ mind jeegen duni kɛn ɓɔrse se. Taa naan̰ iin̰o gɔtn dɔkɔ gɛn booy taar Gaar Salomon debm jeel‑taara se, ɔɔ Ꞌbooyki, debm jeel‑taar ara se, cir Salomon se daala.
32 Ɓii kɛn jaay Raa an kɔjn̰ bɔɔrɔ do jeege tu se, jeegen Ninib ki se kic utu Ꞌkɔkŋ mind jeegen duni kɛn ɓɔrse. Taa naaɗe se booy uunga taar Yunus ɔɔ tɛrlga maakɗe do Raa ki, anum Ꞌbooyki, debm ara se cir Yunus se daala.»
Kaama se aan gɔɔ lɔɔmpɔn roa
(Mt 5.15, 6.22‑23)
33 Tɛr Isa taaɗɗen ɔɔ: «Nam jaay ɔɔcga lɔɔmpɔ num ɔyin̰ mɛtn ɗim ki eyo ey lɛ deebin̰ ute ɗim eyo, num jꞋuun jꞋɔlin̰ raan ro kaag ki taa jee ɛnd gɔtn ese Ꞌkaakŋ gɔtn wɔɔrɔ.
34 Kaami se, naan̰ ɓo lɔɔmpɔn gɛn roi. Bin num kɛn kaami jaay lapi se, roi te dɛnin̰ paac kic iŋg maakŋ gɔt kɛn wɔɔrɔ. Num kɛn kaami jaay kɔɔn̰ɔ num, roi ute dɛnin̰ paac kic maakŋ gɔt kɛn ɔɔɗɔ.
35 Bin se, ɔnd kɔndɔ ute gɔtn wɔɔr kɛn naai ɔkse, ɔn̰te kɔn̰in̰ Ꞌtɛɗn gɔtn ɔɔɗɔ.
36 Kɛn kiŋgi jaay paac iŋg gɔt kɛn wɔɔr se ɔɔ kɛn ɗim ɔɔɗ cɔkɔ kic gɔtɔ roi ki num, bin se, kiŋgi ute dɛnin̰ paac se, Ꞌtɛɗn gɔtn wɔɔrɔ aan gɔɔ lɔɔmpɔn kɛn lee wɔɔri gɔtɔ kɛlɛŋ se.»
Isa mooy *Parizige
(Mt 23.1‑36)
37 Kɛn Isa utu taaɗ taaɗ ɓɔrt sum ɓo, kɔɗ Parizi kalaŋ bini daŋin̰ ɔɔ kꞋɓaa kɔsn ɓeen̰ ki. Kɛn naaɗe jaay aan se, naaɗe tooɗ ute cɛɛsɗe jaay ɓo baag kɔsɔ do tabil ki.
38 Kɛn kɔɗ Parizi jaay aak Isa tug te jin̰ aan gɔɔ kɛn naaɗe lee tug se ey sum ɓo, baag kɔsɔ se, naan̰ aak se ɔkin̰ taaɗ eyo.
39 Gɔtn se Mɛljege ɗeek kɔɗ Parizi ki ɔɔ: «Naase Parizige se, naase Ꞌtugki naagŋ nakgen naase Ꞌlee aayki ɔɔ ɔsnki se aac walak, num gaŋ maakin̰ tap ɓo ɔn̰in̰ki ɗooc ute saapm gɛn ɓoogo ute nakgen *kusin̰a.
40 Kalɛ jee dɛrlge! Raa kɛn ɔɓo daa roi se, kɛn maak ki kic naan̰ ɓo debm kɔɓin̰ ey la?
41 Nakŋ naase ɔkki maakŋ baay kɔssege tu se, ɛɗin̰ki *sɛrkɛ jee daayge tu, bin jaay ɓo maakse Ꞌtɛɗn aak bɛɛ naan Raa ki.
42 «Num naasen Parizige utu asen tɛɗn ɔɔn̰ aak eyo, taa nakgen naase ɔkki sɛɛm sɛɛm kɛn Ꞌlee tɔmbki maakŋ taaɗsege tu kɛn tɛɗin̰ nijimi ute naksegen maakŋ jinɛn ki se kic ɓo, naase Ꞌlee Ꞌnigin̰ki gɔtɔ kaam sik ɔɔ kɛn kaam kalaŋ se, naase Ꞌlee ɛɗin̰ki Raa ki. Naɓo naase Ꞌtɛɗki nakge ute ɗoobin̰ eyo ɔɔ Ꞌjeki Raa eyo. Bɛɛki num, naase aki tɛɗn nakgen ute ɗoobin̰a ɔɔ aki je Raa jaay ɓo, naksegen kɛn naase Ꞌlee ɛɗki sɛrkɛ Raa ki sɛɛm sɛɛm se kic ɓo, ɔn̰ten Ꞌdirigin̰ki kici.
43 «Naasen Parizige utu asen tɛɗn ɔɔn̰ aak eyo, naasen kɛn Ꞌɓaakiga maakŋ *ɓee kɛn Yaudge lee tusn maak ki se, Ꞌjeki ɔɔki naase ɓo aki kiŋg naan ki. Ɔɔ kɛn aankiga bɔɔr ki kic lɛ, Ꞌjeki ɔɔki jeege ɓo asen tɛɗn tɔɔsɛ naase ki ɓo deete.
44 «Utu asen tɛɗn ɔɔn̰ aak eyo, naasen kɛn Ꞌtecki aan gɔɔ yogen kꞋduubɗe maakŋ ɓaaɗ ki kɛn jeege ɔŋ aakɗe eyo, jaay lee do ki se.»
45 Gɔtn se debm jeel taaɗn tɔɔkŋ mɛtn Ko Taar Raa kalaŋ bini ɗeek Isa ki ɔɔ: «Debm dooy jeege, taar kɛn naai iŋg Ꞌtaaɗ se, kɛse naai Ꞌnaajjen naaje kici.»
46 Gaŋ Isa tɛrlin̰ ɔɔ: «Naasen jee jeel taaɗn tɔɔkŋ mɛtn Ko Taar Raage se utu asen tɛɗn ɔɔn̰ aak ey kici, taa naase Ꞌtuun Ꞌtɔndki daam deer se do jeege tu, num naase, ute goon jisen baat se kic ɓo utin̰ki eyo.
47 «Utu asen tɛɗn ɔɔn̰ aak eyo naasen Ꞌlee iin̰ Ꞌɗaapki do ɓaaɗn jee taaɗ taar teeco taar Raa ki do dɔkin̰a ɔɔ naaɗe se ɓugsege ɓo kɛn tɔɔlɗeno.
48 Kɛn bin num, naase ute bubsege se taarse kalaŋ; jee taaɗ taar teeco taar Raa ki se, naaɗe ɓo jee tɔɔlɗeno ɔɔ naase ɓo jee kiin̰ do ɓaaɗɗege.
49 Taa naan̰ se ɓo, Raa kɛn jeel‑taar mala mala se taaɗo ɔɔ: MꞋutu mꞋaseno kɔl jee taaɗ taar teeco taarum ki ute jee kaan̰ naabumge ɔɔ mɛtin̰ge naaɗe utu aɗen tɔɔlɔ ɔɔ mɛtin̰gen kuuy se, naaɗe utu aɗen dabara.
50 Taa naan̰ se ɓo, jee duni kɛn ɓɔrse se, taa moosn jeegen taaɗ taar teeco taar Raa ki se, naan̰ utu aɗen kɔkŋ mindɗe do yoɗege tun baago kaaɗ kɛn Raa utu aalo kaal do dunia,
51 kɛn iin̰o do yo Abɛl ki bini aan do yo Zakari, kɛn kꞋtɔɔlin̰o daan *gɔtn kɛn kꞋlee kꞋtɛɗn sɛrkɛ Raa ki ute *Ɓee Raa. Ɗeere, Ꞌbooyki mꞋasen taaɗa: jee duni kɛn ɓɔrse se Raa utu aɗen kɔkŋ mindɗe.
52 «Naasen jee jeel taaɗn tɔɔkŋ mɛtn Ko Taar Raage se utu asen tɛɗn ɔɔn̰ aak eyo! Taa naase Ꞌgaaskiga ɗoobm kɛn Ꞌkɔl jeege gɔtn Raa ki ɔɔ naase malin̰ge lɛ Ꞌbaate kɛndki, ɔɔ jeegen je kɛndɛ se lɛ, naase Ꞌgaasɗeki ɗoobo.»
53 Kɛn Isa jaay taaɗ naŋ taarin̰a ɔɔ teeco teec gɔtn ese se, jee jeel taaɗn tɔɔkŋ mɛtn Ko Taar Raage ute Parizige se iin̰ ron̰ ki cɛy ɔɔ naaɗe baag tɔnd mɛtin̰ do taarge tu dɛna.
54 Do taarge tun Isa taaɗ se, naaɗe goomin̰ kɛn naan̰ jaay taaɗ tujin̰ga num, naaɗe an̰ kɔkŋ mindin̰a.