8
Mɛndgen lee mɛtn Isa ki
1 Naan̰ kɛn se jaay Isa ɓaa lee maakŋ gɛgɛrge tu ɔɔ maakŋ naaŋge tu. Naan̰ taaɗ wɔɔk Labar Jigan gɛn Gaar Raa se jeege tu. Gɔtn se jee kaan̰ naabin̰gen sik‑kaar‑dio,
2 ute mɛndge kandum se lee ute naan̰a. Mɛndgen se ɓo kɛn naan̰ ɛɗɗeno lapia gɛn kɔɔn̰ roɗege tu ɔɔ tuurɗeno sitange roɗege tu se. Maakɗe ki se, Mari iin̰o Magdala ɔɔ ro naan̰ ki se ɓo, Isa tuurin̰o sitange cili se.
3 Ɔɔ Yoanna kɛn mɛnd Kuza, gaabin̰ se Gaar *Ɛrɔd ɔn̰in̰ maalin̰ paac kaam jin̰a ɔɔ Suzaan ute mɛndgen kuuy dɛn kici. Naaɗe se ɓo kɛn lee noog Isa ute jee mɛtin̰ ki ute nakgen naaɗe ɔkɔ.
Isa aal naagŋ taara te debm kɔnd buru
(Mt 13.1‑23; Mk 4.1‑25)
4 Jeege dɛna iin̰o maakŋ gɛgɛrge tu paac ɔɔ ɓaaɗo tus gɔtn Isa ki ɔɔ naan̰ taaɗɗen ute kaal naagŋ taara ɔɔ:
5 «Ɓii kalaŋ deba kalaŋ teec ɓaa kɔnd buru. Kɛn naan̰ jaay ɔnd kɔnd burin̰ se, kupm mɛtin̰ si jɛŋ ɗoob ki; gɔtn se jeege tuumin̰a ɔɔ yeelge ɓaaɗo tuun ɔsin̰ naatn paac.
6 Kupm mɛtin̰ge se si gɔt kɛn naaŋin̰ maakin̰ ɔk koa. Kɛn naan̰ jaay utu teec teec sum ɓo naar tuutu taa gɔtn se naaŋin̰ cɛɛpɛ.
7 Kupm mɛtin̰ se, si maakŋ ji kaag kɛn ɔk kɔrɔndɔ se, naan̰ teece naɓo aan gɔɔ teep maakŋ ji kaag ki se, ji kaaga aayin̰ taara.
8 Num kupm kɛn si do naaŋ kɛn jiga se, gɔtn se naan̰ teece, teepe, tɔk doa ɔɔ ɔk kaama dɛn aak eyo.» Do taar kɛn se, Isa uun mindin̰ raan ɗeekɗen ɔɔ: «Debm jaay ɔk bi booyo num, booy ɔk taar se.»
9 Jee mɛtn Isa ki se tɔnd mɛtin̰ ɔɔ: «Kaal naagŋ taar kɛn naai Ꞌtaaɗ se tap ɓo je ɗeekŋ ɔɔ ɗio?»
10 Isa tɛrlɗen ɔɔ: «Nakŋ jꞋɔyin̰ga kɔy *maakŋ Gaar Raa ki se, naase se *Raa taaɗsenga naase Ꞌjeelin̰kiga. Num gaŋ jee kuuy se kꞋtaaɗɗen ute kaal naagŋ taara se, taa:
Naaɗe Ꞌkaakŋ ute kaamɗe naɓo Ꞌkaakŋ kɔk eyo,
Ꞌbooy ute biɗe naɓo Ꞌbooy kɔk eyo.»
Kaal naagŋ taar se, Isa taaɗ tɔɔk mɛtin̰a
11 «ꞋBooyki kaal naagŋ taar ese se je ɗeekŋ ɔɔ: kupm maam mꞋtaaɗn se, kɛse taar Raa.
12 Kupm kɛn si jɛŋ ɗoob ki se, kɛse taaɗ ute jeegen booy taar Raa naɓo *Ɓubm sitange ɓaaɗo ɔɔɗ taar se maakɗe ki naatn, taa sɔm naaɗe booy uunga num Ꞌkɔŋ kaaja.
13 Kupm kɛn si gɔtn naaŋin̰ ɔk ko maak ki se, kɛse taaɗ te jeegen mɛtn‑jiki booy uun taar Raa ute maak‑raapo naɓo naaɗe ɔŋ ɔkin̰ tɔɔg eyo. Kaaɗ kɛn gɔtɔ utu bɛɛ se naaɗe ɔk taar Raa se ɔɔn̰ɔ, gaŋ nakŋ naama jaay aanga doɗe ki num, naaɗe rɛsn naatn ute taar Raa se.
14 Kupm si maakŋ ji kaag kɛn ɔk kɔrɔndɔ se, kɛse taaɗ te jeegen booy ɔk taar Raa naɓo, naaɗe uun nirlɗe, je maal *dunia ɔɔ je nakŋ kɛn daa roɗe ɓo jea. Kɛse ɓo tɛɗɗen kaal maakɗe ɓaa tɛɗn nakŋ cɛrɛ sum se.
15 Num kupm kɛn si do naaŋ kɛn jiga se, kɛse taaɗ te jeegen maakɗe bɛɛ, booy uun taar Raa ɔɔ ɔkin̰ maakɗe ki jiga ɔɔ jee se, naaɗe aay kaamɗe aal maakɗe do Raa ki ɔɔ tɛɗn nakgen jiga.»
Isa aal naagŋ taar ute lɔɔmpɔ
(Mk 4.21‑26)
16 «Nam Ꞌkɔɔcn̰ lɔɔmpɔ jaay an̰ deebm dukulu don̰ ki, ey lɛ an̰ kɔl kɔnd mɛtn daŋal ki se, gɔtɔ. Gaŋ lɔɔmpɔ se kꞋjꞋɔɔcin̰ga num, jꞋuun jꞋɔlin̰ raan ro kaag ki taa jee ɛnd gɔtn ese se, Ꞌkaakŋ gɔtn wɔɔrɔ.
17 Taa nakŋ jꞋɔyin̰ kɔy se jꞋutu jꞋan̰ kaakŋ Ꞌtooɗn tal ɔɔ nakŋ jeege jaay jeel mɛtin̰ ey se jeege utu Ꞌjeel mɛtin̰ paac ɔɔ jꞋutu jꞋan̰ kaakŋ kaam kaaɗ ki utu Ꞌtooɗn tal.
18 Bin se kɛn aki booy taar Raa num, ɔndki kɔndɔ! Taa debm ɔk se jꞋan̰ kɔmb do ki, num debm ɔk ey se lɛ, kɛn nakŋ naan̰ saap ɔɔ ɔk se kic ɓo, jꞋan tɔsn naatn.»
Gɛnaa Isage ute kon̰ɗe
(Mt 12.46‑50; Mk 3.31‑35)
19 Gɔtn se gɛnaa Isage ute kon̰ɗe ɓaan̰o kaaka, naɓo taa jeegen dɛn se, naaɗe ɔŋ aan te gɔtin̰ ki eyo.
20 Nam ɓaaɗo taaɗ Isa ki ɔɔ: «Koi ute gɛnaaige se utu naatn ɔɔ naaɗe je ai kaaka.»
21 Isa tɛrlɗen ɔɔ: «Koyuma ute gɛnaamge se, kɛse jee kɛn booy taar Raa ɔɔ took iŋg do ki.»
Isa ɔk ɗaar kuulu
(Mt 8.23‑27; Mk 4.35‑41)
22 Ɓii kalaŋ se, Isa ook maakŋ markab ki ute jee mɛtin̰ ki ɔɔ naan̰ ɗeekɗen ɔɔ: «KꞋgaaŋ kꞋɓaaki jɛŋ baar kɛn kaam naane.» Ɔɔ gɔtn se naaɗe iin̰ ɓaa.
23 Kɛn naaɗe ɓaa ɓaa do maane ki se, gɔtn se Isa kaamin̰ ɓaa ɔk bia. Kaaɗ kɛn se guduray dɔɔbɔ do baar ki ɔɔ ɔl maane ɛnd ɗooc ɗooc maakŋ markaba se ɔɔ naan̰ kɛn se gɔtɔ ɓaa tɛɗɗen ɔɔn̰ɔ.
24 Naaɗe iiko cɛɛ Isa ki, durin̰a ɔɔ ɗeekin̰ ɔɔ: «Debm dooyje, Debm dooyje, ɓɛrɛ, naajege jꞋaki kutu!» Kɛn naan̰ jaay iin̰ se, naan̰ aac kaama kuul ki ute maane ki ɔɔ gɔtn se, kuulu ute maan se ɔk ɗaara ɔɔ gɔtɔ do dil.
25 Gɔtn se naan̰ ɗeekɗen ɔɔ: «Kaal maaksen jaay naase aalki dom ki se, tap ɓo gay?»
Kɛn naaɗe jaay aak nakŋ ese se, ɔkɗen taaɗ eyo ɔɔ ɓeere ɓaa ɔkɗe ɔɔ gɔtn se, naaɗe baag taaɗn ute naapa ɔɔ: «Kɛse tap ɓo naŋa bini, kɛn taaɗ kuul ki ute maane ki kic ɓo tookin̰ taarin̰ se?»
Isa ɛɗ lapia debm kɔɔn̰ sitan ki
(Mt 8.28‑34; Mk 5.1‑20)
26 Gɔtn se naaɗe ɓaa aan taa naaŋ jeege tun kꞋdaŋɗen Gɛrazɛnige kɛn sak kaam taa naaŋ Galile ki.
27 Kɛn naaɗe aan taa jɛŋ ki jaay Isa bɔɔy bɔɔy naaŋ ki se, gɔtn se gaab kalaŋ bini ɔk kɔɔn̰ sitan iin̰o maakŋ gɛgɛr kɛn ese ɔɔ ɓaaɗo dɔɔɗ Isa. Ɔɔ gaabm se, naan̰ tiŋg ɓeen eyo ɔɔ lee ute kal ey se daanin̰ dɔkga, num naan̰ se tiŋg maakŋ iiɓge tun Yaudge tɛɗin̰o gɛn tɔl taal yoɗege se.
28 Kɛn naan̰ jaay aak Isa se, ɔɔɗ ɔɔy makɔn̰ɔ ɔɔ ɓaaɗo ooc mɛtn jɛn̰ ki ɔɔ ɗeekin̰ ɔɔ: «Isa Goon Raa Taaro, jꞋɔŋ ɗi ute naai? MꞋeemi nɔɔ mɛti ki, ɔn̰te gɛn dabaruma!»
29 Kɛn ɔlin̰ taaɗ bin se, taa Isa ɗeekin̰ga ɗeek ɔɔ n̰Ꞌteec naatn ro gaab kɛn se. Taa sitan se, iin̰ga num tɛɗ gaabm se kusin̰a ɔɔ ɔl kꞋdɔɔkin̰ ute sɛsɛrɛ ɔɔ jꞋaalin̰ dɔkɔɗɔm maala se kic ɓo, naan̰ gaaŋ naatn ɔɔ sitan se ɔlin̰ aan̰ teec ɓaa do kɔɗ‑ɓaar ki.
30 Ɔɔ Isa tɔnd mɛtin̰ ɔɔ: «Naai, Ꞌroi naŋa?» Naan̰ tɛrlin̰ ɔɔ: «Maam rom Dɔɔl asgarge,» taa gaabm se ɔk sitange ron̰ ki dɛna.
31 Gɔtn se sitange eem nɔɔ mɛtn Isa ki ɔɔ ɗeekin̰ ɔɔ: «Ɔn̰te Ꞌtɔkŋ kɔmbje maakŋ gɔɔ kɛn jɛrl zuzu se.»
32 Gaŋ gɔtn se ɔk dɔɔl kin̰zirge dɛna lee gaam gaam do kɔs ki. Gɔtn se sitange se sɛl mɛtn Isa ɔɔ: «Ɔn̰je naaje kꞋɓaa kɛnd maakŋ kin̰zirge tu se.» Gɔtn se Isa tookɗen.
33 Ɔɔ sitange se teeco ro gaab kɛn se ɓaa ɛnd maakŋ kin̰zirge tu se ɔɔ dɔɔl kin̰zirgen te dɛnɗe se dɔɔbɔ rus ɔɔ naar aan̰o girdi girdi bɔɔy ɓaa si maakŋ baar ki ɔɔ maane ɔsɗe paac.
34 Kɛn jee gaam kin̰zirge jaay aak nakŋ tɛɗ se, naaɗe dɔɔb aan̰ ɓaa taaɗ jeege tun maakŋ gɛgɛr ki ute jeege tun iŋg ɓee naatge tu.
35 Kɛn jeege jaay ɓaa booy se, naaɗe ɓaaɗo gɛn kaakŋ nakŋ tɛɗ se. Kɛn naaɗe jaay aan ɔŋ Isa se, ɔŋ gaabm debm sitan se, sitanin̰ge se teecga naatn ron̰ ki ɔɔ naan̰ iŋg kiŋg mɛtn jɛ Isa ki ɔɔ tusga kala ron̰ ki jiga jiga. Kɛn naaɗe jaay aakin̰ se, ɓeere ɓaa ɔkɗe.
36 Jeegen aako nakŋ se ute kaamɗe se, ɓaaɗo taaɗ jeege tu nakŋ kɛn Isa tɛɗo do gaabm kɛn debm sitan jaay ɓo ɔŋ lapi se.
37 Gɔtn se jee iŋg taa naaŋ Gɛrazɛ ki paac se, kɛn naaɗe jaay ɓeere ɓaa ɔkɗe se, naaɗe taaɗ Isa ki ɔɔ: «Iin̰ ɔn̰je, Ꞌɓaa dɔkɔ.» Gɔtn se Isa ook maakŋ markab ki gɛn tɛrl ɓaa.
38 Gaabm kɛn sitange teec ɔn̰in̰ se, tɔnd mɛtn Isa ɔɔ: «Ɔn̰um mꞋɓaa ute naai.» Gaŋ Isa taaɗin̰ ɔɔ:
39 «ꞋTɛrl ɓaa ɓei ki ɔɔ taaɗ nakŋ paacn̰ kɛn Raa tɛɗi naai ki se.» Kɛn gaabm se jaay ɔk tɛrl ɓaa ɓeen̰ ki se, ɓaa taaɗin̰ jeege tun maakŋ gɛgɛr ki se paac nakŋ kɛn Isa tɛɗin̰o naan̰ ki se.
Isa ɛɗ lapia mɛnd ki ɔɔ dur goon Jayrus mɛnda daan yoge tu
(Mt 9.1,18‑26; Mk 5.21‑43)
40 Kɛn Isa jaay aan se, jee dɛnge dɔɔɗin̰a, taa naaɗe se iŋg aak kaak kaamin̰a.
41 Gaaba kalaŋ kꞋdaŋin̰ Jayrus; naan̰ se magal *ɓee kɛn Yaudge lee tusn maak ki. Naan̰ ɓaaɗo ooc mɛtn jɛ Isa ki eemin̰ nɔɔ ɔɔ n̰Ꞌɓaaɗo ɓeen̰ ki.
42 Taa naan̰ ɔk goon mɛnda kalaŋ lak, ɓaarin̰ ɓaa ɓaa sik‑kaar‑dio ɔɔ goonin̰ se tooɗ kɔɔn̰ɔ kaam yoa.
Kaaɗ kɛn Isa ɓaa ɓaa gɔtn goon mɛnd ki se, jeege dɛna tus ron̰ ki ɔɔ gɔtn lee kic naan̰ ɔŋ eyo.
43 Maakŋ jee dɛnge tu se, mɛnda kalaŋ bin se, gɔtn moosin̰ aan sum se ɔŋ ɗaar eyo ɔkga ɓaara sik‑kaar‑dio ron̰ ki. Naan̰ utga jin̰ paac gɔtn jee dawage tu, naɓo nam ɔŋ ɛɗin̰ te lapi eyo.
44 Mɛnd se ɓaaɗo naagŋ Isa ki ɔɔ ut taa kalin̰a ɔɔ gɔtn ese sum ɓo, moosin̰ naar ɗaara.
45 Isa tɔnd mɛta ɔɔ: «Kɛn ɔl jin̰ utum se naŋa?» Aan gɔɔ jeege paac baaga naaja se, gɔtn se Piɛr ɗeek Isa ki ɔɔ: «Mɛluma, aaka jeege ɓo lee uri mak mak se ɗey!»
46 Gaŋ Isa ɗeek ɔɔ: «Num nam ɔlga jin̰ utumga, taa maam mꞋnaamga tɔɔgŋ kɛn teec rom ki se.»
47 Kɛn mɛnd se jaay jeel jeege an̰ jeel se, ɓeere ɓaa ɔkin̰ se ron̰ ook marga ɔɔ ɓaaɗo ooc mɛtn jɛ Isa ki. Gɔtn se naan̰ taaɗ naan jeege tu paac nakŋ kɛn ɔlin̰ jaay ɓo, naan̰ ɔl jin̰ ut taa kal Isa se. Mɛnd se taaɗɗen ɔɔ: «Maam mꞋnaar mꞋut kali sum ɓo, mꞋɔŋ lapia.»
48 Gɔtn se Isa ɗeekin̰ ɔɔ: «Goonuma, taa naai aalga maaki dom ki se, kaal maaki se aajiga. ꞋƁaa ute lapia.»
49 Kɛn Isa utu ɗaar taaɗ taaɗ ɓɔrt se sum ɓo, deb kalaŋ iin̰o gɔtn Jayrus ki ɔɔ ɓaaɗo taaɗin̰ ɔɔ: «Ɓɛrɛ, gooni mɛnda se lɛ ooyga. Ɔn̰te dabar Debm dooy jeege se cɛrɛ.»
50 Num kɛn Isa jaay booy taar se, naan̰ taaɗ Jayrus ki ɔɔ: «Ɔn̰te ɓeere; ɔnd maaki kaam kalaŋ. Gooni mɛnda se utu Ꞌkaaja.»
51 Kɛn Isa jaay aan ɓee Jayrus ki se, jee dɛn se naan̰ gaasɗe naatn. Gɔtn se ɔɔp Piɛr, Jan, Jak ɔɔ ko goono ute bubm goono sum ɓo ɛnd ute naan̰a.
52 Jeege paac eeme ɔɔ tɔɔy makɔn̰ɔ do yo ki se. Num gaŋ Isa ɗeekɗen ɔɔ: «Ɔn̰te Ꞌkeemki. Goono se ooy te eyo; naan̰ lɛ tooɗ tooɗ bi sum.»
53 Kɛn naaɗe jaay booy taarin̰ se, naaɗe baag tooy koogo mɛtin̰ ki taa naaɗe jeele goon mɛnda se lɛ, ooyga ɗeere.
54 Gɔtn se Isa ɔk jin̰a, uun mindin̰ raan ɔɔ: «Goonuma, iin̰i!»
55 Gɔtn se sum ɓo goono se duru ɔɔ naar iin̰ ɗaara. Tɛr Isa taaɗɗen ɔɔ: «Goono se, jꞋɛɗin̰ kɔsɔ.»
56 Kɛn bubin̰ ute kon̰ jaay aak nakŋ se, nakŋ se ɓaa deel doɗe ɔɔ ɔkɗen taaɗ eyo. Gɔtn se Isa dɛjɗen ɔɔ nakŋ deel se, jꞋɔn̰te ɓaa taaɗin̰ nam ki.