12
Malia akagboɗyo Yeso na malazi ka magʉ
(Matayɔ 26:6-13; Malɨkɔ 14:3-9)
1 Masyɛ maɗɨya kambwa wa yɨnga ya Pasɨka, Yeso aga ndɨ ka Betania, kʉ ka Lazalɔ nɨnɔ apupisa ndɨ ka mbʉkʉ.
2 Kʉ ɓɛyɔ, ɓambambambya ndɨ. Malata nɔ a ndɨ kaugugubyo. Lazalɔ a ndɨ ɓemoti ka nɨɓɔ ɓa ndɨ pa imoti na Yeso ka mɨza.
3 Kʉwa wa, Malia ava ndɨ supa ya malazi matʉmbɛ-tʉmbɛ na ma lɨgabʉ lapʉ. Agboɗyo kʉwa ndɨ na imu Yeso ka magʉ, akpaga no tukatʉ kakɨ. Sʉ ya malazi ohuma ndɨ ndaɓʉ yasɨ.
4 Luki limoti Yuda Isikalioti, ɓemoti ka ɓaɓɨɓya ka Yeso, nɨnɔ agaba ɓanʉ, aɓɨkya ndɨ ɓɛ:
5 «Ko bulya ɨkɨ yɔ ɓakogobigʉ mino malazi mi nɨma ka ɓambuma ɓamɨya ɓasaa, ɓʉpá ɓatʉ ɓa yangya ɓuyi ɓi?»
6 Kaɓɨkyagʉ ndɨ ɓɛyɔ kyɛ a ndɨ kaʉmɨnɨlya ɓatʉ ɓa yangya kumbu, luki limoti, kyɛ a ndɨ mʉtʉ wo kuɓakʉ. Ɨyɨ nɔ oɓuulyaga ndɨ mʉmbɨ ma apɛpɛ na iɓagatʉ ndɨ mino ɓuyi ɓi.
7 Luki limoti, Yeso aɓɨkya ndɨ ɓɛ: «Mʉsa! Ogyi ɓɛyɔ ko bulya lɨsyɛ nɨlɔ ɓelumbo ndɛkɛ mino.
8 A ɓɛyɔ, mika ndɛkɛ pa imoti na ɓatʉ ɓa yangya masyɛ masɨ. Luki limoti, ɨmɨ, takikigʉ ndɛkɛ pa imoti na iɓunu aka.»
Ɓangama ɓakagya dikiɗi kamwisisa Lazalɔ
9 Ambaza mudingi ka Ɓayuda iba ndɨ ɓɛ Yeso a ndɨ ka Betania. Ɓɨnda kʉwa ndɨ kʉ, kɛgʉ asɨ ko bulya ka Yeso aka, luki limoti, kyɛ ɓamɨnɨ gɔnɨ Lazalɔ nɨnɔ ɨyi Yeso apupisa ndɨ ka mbʉkʉ.
10 Kʉwa wa, ɓokumu-kumu ɓʉkanana ndɨ gɔnɨ ɓɛ ɓamwisisi Lazalɔ,
11 kyɛ Ɓayuda ɓakpʉ ɓa ndɨ kopupo ka mʉɗɔngɔ kaɓʉ ko bulya kakɨ, na kaɓɨnɨkyana Yeso.
Yeso ogulyini ka Yelusalɛma
(Matayɔ 21:1-11; Malɨkɔ 11:1-11; Luka 19:28-40)
12 Na ɓʉgalo ɓi, ambaza wakpʉ nɨnɔ odoku ndɨ ka yɨnga wa Pasɨka ʉkana ndɨ ɓɛ Yeso a gɔnɨ kodoku ka Yelusalɛma.
13 Ɓava ndɨ mangʉ, ɓaga katɨlya nɨ ɓanapamɨkanaga ɓɛ:
«Ɨbɨba ko Kunzi!
Kunzi aɗukulyi mʉtʉ yi nɨnɔ akodoku ko lino ka Mombukwono-dosu ɓʉɓʉnga!
Kunzi aɗukulyi ngama wa Izaleli ɓʉɓʉnga.»
14 Yeso inisana ndɨ no mikya punda, aɗaka kʉgʉ yi. Igyonosa ndɨ mʉɗɔngɔnɨ ɓɛyɔ ikpikaga ndɨ mino ɓɛ:
15 «Makoɓongonitɔgʉ, iɓunu ɓatʉ ɓa gʉɗʉ wa Siona!
Winoni, ngama kunu odunuku,
a wakiko kʉgʉ wa mikya punda.»
16 Ɓaɓɨɓya kakɨ ɓakotombisyagʉ mbɛyɨ ndɨ lɨkpʉmʉka li nɨlɔ ɓɨkwa. Luki limoti, ngbingo yi nɨnɔ Yeso ogulya ndɨ mino ka ɨbɨba, ɓatamana sɛ kʉwa ɓɛ lɨkpʉmʉka li nɨlɔ ikpikaga ndɨ ko bulya kakɨ, ɓambanzʉ ɓagyɨlya ndɨ ɓɛyɔ aka yɔ.
17 Ɓambanzʉ ɓasɨ nɨɓɔ ɓa ndɨ pa imoti na Yeso ngbingo yi nɨnɔ apupisoku ndɨ mino Lazalɔ ka mbʉkʉ, na azuzukiso luga ka ɓamanda, ɓatʉmbʉlaga ndɨ nɨlɔ ɓɨna ndɨ no miso.
18 Kinili, ambaza ka ɓambanzʉ odoku ndɨ katɨlya. A ndɨ nɨ ukonini ɓɛ Yeso nɔ agya ndɨ likingyosi nɨlɔ.
19 Ɓafalisayɔ ɓaɓɨkyana kʉwa luga kaɓʉ ɓɛ: «Minini! Makakwananɨgʉ ɓata kagya luki. Ɓambanzʉ ɓasɨ ɓa kʉwa kumbuso kakɨ aka!»
Ɓatʉ ɓemoti-ɓemoti luga ka Ɓagiliki ɓakakɨsa Yeso
20 Luga ka ɓatʉ nɨɓɔ ɓodoku ndɨ kabibiso Kunzi ngbinga wa yɨnga, Ɓagiliki ɓemoti-ɓemoti ɓatʉ ndɨ gɔnɨ wa.
21 Ɓakpuɗoku ndɨ Filipi, nɨnɔ a ndɨ mʉtʉ wa gʉɗʉ wa Bɛtɛsaida ka iwili ya Galilaya, ɓaɓɨkya ndɨ ɓɛ: «Alʉkʉ, to ɓi kapa kamɨna Yeso.»
22 Filipi ɨnda ndɨ kaɓɨkya Andɨlɨa. Ɨɓʉ ɓasɨ ɓaɓa ɓɨnda kaɓɨkya Yeso.
23 Yeso usikisya ndɨ ɓɛ: «Ngbingo itulyonini nɨnɔ Mika-mʉmbanzʉ ava mino ɨbɨba.
24 A lɨngʉnʉ, a lɨngʉnʉ, nakamʉɓɨkya ambɛ, lɨsɔlɔ kogwi ka lɨtɔmbʉ, okwo, ika ndɛkɛ asɨ ilu aka. Luki limoti, kokwo, aɓʉkʉta kʉwa bumo yakpʉ.
25 Mʉtʉ yi nɨnɔ apaga ɔɓɨlɨ kakɨ aɓungusatʉ. Luki limoti, nɨnɔ amʉyaga ɔɓɨlɨ kakɨ ka lɨtɔmbʉ li nɨlɨ, ika ndɛkɛ na ɔɓɨlɨ wa ɓɛnzɛ na ɓɛnzɛ.
26 Mʉmbanzʉ kapa kegugubyo, ɛɓɨɓyɨ. Mʉgya-ligubo kamɨ ika ndɛkɛ kʉ gɔ kʉ ɨmɨ niko mino. Mʉmbanzʉ kika mʉgya-ligubo kamɨ, Baba abibisatʉ.»
Yeso akanzɨna ko bulya kukwakʉ kakɨ
27 «Mbɨya wanʉ, lɨmbɛngɨ egwini ɓʉpɔ. Naɓɨkya ɓʉ? Naɓɨkyɨ sɛ kʉwa ɓɛ: Babooo, ihukusaganɔ ɓaka ko ngbingo wa yigyogyiso yi nɨmʉ? Luki limoti, ngbingo yi nɨnɔ nadulyoku ndɨ nɨmʉna aka mʉ.
28 Ba, bibisanɔ lino kakʉ!» Kʉwa wa, lɨyʉ otukyoku ndɨ kʉgʉ wa lɨsyɛ ɓɛ: «Nobibisoni lino kamɨ, nɨgɨlyatʉ ndɛkɛ ɓata kobibiso.»
29 Ambaza ka ɓambanzʉ nɨnɔ a ndɨ wakamaga wa, ʉkana ndɨ lɨyʉ li nɨlɔ, aɓɨkya ɓɛ: «Ngbangbata sɛ nɔ opomikoni!» Ɓagɔgɔ ɓɛ: «Malaika nɔ anzinilyi!»
30 Luki limoti, Yeso ʉɓɨkya ndɨ ɓɛ: «Lɨyʉ li nɨlɨ kopupigʉ ko bulya kamɨ, luki limoti, ko bulya kunu.
31 Ngbingo itulyonini, Kunzi akapʉnga kakɔ mʉngɨmbɔ ma ɔɓɨlɨ yi nɨmʉ. Mbɨya wanʉ, akakpumyo ngama wa ɔɓɨlɨ yi nɨmʉ.
32 Wa ɓeɗokisa ndɛkɛ mino kʉgʉ, nuluta ndɛkɛ ɓambanzʉ ɓasɨ kʉ kamɨ.»
33 Yeso aɓɨkya ndɨ ɓɛyɔ kowonisilo ɓɛ inguo ya kukwakʉ tina kwɔ okwa ndɛkɛ.
34 Ambaza ka ɓambanzʉ asikisya ndɨ ɓɛ: «Iɓusu, tʉkana ndɨ ka mʉtʉʉ ɓɛ Masiya ika ndɛkɛ ɨyɨ na ɔɓɨlɨ aka kadwɛ ka ɓɛnzɛ na ɓɛnzɛ. Wa kʉwa kaɓɨkya lɨkɨ ɓɛ: ‹Okwononi ɓɛ ɓaɗokisi Mika-mʉmbanzʉ kʉgʉ.› Mika-mʉmbanzʉ yi nɨnɔ nɨ wanɨ?»
35 Yeso aka ndɨ na ɨɓʉ ɓɛ: «Ɓʉngbanganya atʉ mbɛyɨ ɓata luga kunu ko ngbinga mʉkɛɗɛ. Kpokyononi na lɨsyɛ, kyɛ biti kamuhumonito. Mʉtʉ nɨnɔ akpakyanaga no biti, kibogigʉ ɓɛ akaaga yanɨ.
36 Ɓinikyononi nɛkɨ ɓʉngbanganya ngbingo yi nɨnɔ ma mbɛyɨ mino na ɨɓʉ aka, kyɛ mɨɨtɨ ɓatʉ ɓa ɓʉngbanganya.»
Kumbuso Yeso kaɓɨkya ɓɛyɔ, ɨmagalya ndɨ ɨyɨ, isumoku.
Ɓayuda ɓokyini kaɓɨnɨkyana Yeso
37 Gʉtʉgʉ ɓɛyɔ Yeso agya ndɨ mino mokingyosi mʉmbanga-mbanga ko misa ka ɓʉ ɓɛyɔ, ɓakaɓɨnɨkyanagʉ ndɨ,
38 kʉwa wa gʉ wa, mʉnzɨna nɨmɔ mugyalandʉ Isaya aɓɨkya ndɨ ɨtʉlyana:
«Mombukwono-dosu, wanɨ nɔ aɓɨnɨkyana ndɨ lɨkpʉmʉka nɨlɔ ta ndɨ kaɓɨkyaga?
Mombukwono-dosu awonisila ndɨ wanɨ kʉɓɔkʉkɔ kwo ngu kakɨ?»
39 Kinili, ɓakakwananɨgʉ ndɨ kaɓɨnɨkyana, kaɓyɛnɛnɛ na nɨlɔ Isaya aɓɨkya ndɨ ɓata ɓɛ:
40 «Kunzi udulogoni ndɨ miso,
ʉdʉlaga yimibo.
Agya ndɨ ɓɛyɔ,
kyɛ ɓakinogonitɔgʉ ɓata,
yimibo kaɓʉ kotombisyogonitɔgʉ ɓata luki.
Kinili, ɓakoyikosagʉ ndɨ ɔɓɨlɨ kaɓʉ,
Iba nuhukusatʉ ndɨ!»
41 Isaya aɓɨkya ndɨ ɓɛyɔ kyɛ ɨna ndɨ ɨbɨba ka Yeso kambwa, anzɨnagatʉ ndɨ ko bulya kakɨ.
42 Gʉtʉgʉ ɓɛyɔ, ɓudingi luga ka ɓangama ka Ɓayuda ɓaɓɨnɨkyanatʉ ndɨ. Ɓakɛgʉ ndɨ kapa kaipupiso kyɛ Ɓafalisayɔ ɓakukpumyoni ka ndaɓʉ ya malʉmba kaɓʉ.
43 A ɓɛyɔ, Ɓafalisayɔ ɓapaga ndɨ ɨɓʉ ɨbɨba ka ɓambanzʉ kakɨtaga nɨyɔ odogoku ko Kunzi.
Ɓakɔ mʉngɨmbɔ pisi ka lɨkpʉmʉka ka Yeso
44 Kʉwa wa, Yeso apamɨkana ɓɛ: «Nɨnɔ ɛɓɨnɨkyana, kɛɓɨnɨkyanagʉ ɨmɨ aka, luki limoti, aɓɨnɨkyana gɔnɨ nɨnɔ etikoku ndɨ.
45 Nɨnɔ akɛmɨna, akamɨna gɔnɨ nɨnɔ etikoku ndɨ.
46 Ɨmɨ, nodoku ndɨ ka ɔɓɨlɨ abɛ ɓʉngbanganya, kyɛ mʉtʉ wasɨ nɨnɔ ɛɓɨnɨkyana kikonitɔgʉ ko biti.
47 Mʉmbanzʉ kʉkana lɨkpʉmʉka kamɨ nɨ kogyigʉ, nakakʉlyɨgʉ mʉkɔmbʉ. A ɓɛyɔ, nakodokugʉ ndɨ kakɔ mʉngɨmbɔ ka ɔɓɨlɨ, luki limoti, nodoku ndɨ kahukuso.
48 Mʉmbanzʉ kɛmʉya, akya kaɓɨnɨkyana lɨkpʉmʉka kamɨ, a na zozi kakɨ. Mʉtɨwɨ nɨmɔ napága ndɨ mɔ abisa ndɛkɛ ka mʉngɨmbɔ ka lɨsyɛ la muliɓo.
49 A ɓɛyɔ, nakanzɨnagɨgʉ ko ngu kamɨ ɓɨkpɛ. Baba nɨnɔ etikoku ndɨ nɔ ɛkpamya ndɨ ɨyɨ mombukwana-dakɨ yi ɓɛ nakwanana kaɓɨkya ikanɨ katɨwa ɓʉnɨ.
50 Nakaiba ɓɨnza ambɛ, mʉtʉʉ ka Baba apága ɔɓɨlɨ wa ɓɛnzɛ na ɓɛnzɛ. Kinili, nɨlɔ naɓɨkyaga, ikaga mʉɗɔngɔnɨ ɓɛyɔ aka yɔ Baba ɛkpamya ndɨ mino.»