21
Yeso akogulya ka Yelusalɛma
(Malɨkɔ 11:1-11; Luka 19:28-40; Yuani 12:12-19)
Ngbingo yi nɨnɔ Yeso na ɓaɓɨɓya kakɨ ɓa kʉwa ndɨ mina ɓuwobi kadwɛ ka Yelusalɛma, ɓosila ndɨ ka Bɛtɛfagɨ, misa ya Ngʉpa ya Mizeituni. Kʉwa wa, Yeso ʉtɨka ndɨ ɓaɓɨɓya ɓaɓa kambwa, ʉɓɨkya ndɨ ɓɛ: «Windoni ka mugi nɨmɔ a kambwa kunu ma, matakanya omoyi wa punda ɓemoti no mikakɨ ɓʉkandɨla. Hukulogoni, modoku na ɨɓʉ kʉnʉ. Mʉmbanzʉ kamumuuso lɨkpʉmʉka ko bulya ɓapunda ɓi nɨɓɔ, masikisya ɓɛ: ‹Mombukwono-dosu a no nzoyi yi.› Wa aka wa, mʉtʉ yi nɨnɔ amʉsɨlyatʉ.»
Nɨlɔ igyonosa ndɨ ɓɛyɔ, kyɛ ɨtʉlyanɨ mʉnzɨna nɨmɔ ɨɓɨkya ndɨ pisi ka mugyalandʉ ɓɛ:
«Huɓikyoni ɓatʉ ɓa Siona ɓɛ:
‹Winoni, ngama kunu akamudulyoku,
mutumo na yisiso, kʉgʉ wa omoyi wa punda,
na kʉgʉ wa mʉwanza wa mikya punda, mika omoyi wa punda.›» +
Ɓaɓɨɓya ɓaɓa ɓi nɨɓɔ ɓaga ndɨ, ɓagya ɓɛyɔ aka yɔ Yeso ʉkpamya ndɨ mino. Ɓodoku ndɨ na omoyi wa punda nɨnɔ no mikakɨ. Ɓumolosaga ndɨ na ɓotu, Yeso ika ndɨ kʉgʉ yi. Ɓambanzʉ ɓudingi ka ambaza ɓa ndɨ koolosaga ɓotu kaɓʉ ko pisi. Ɓagɔgɔ ɓa ndɨ kakɔgɔ mangʉ ma masɨsɨ, ɓanolosaga ɓɛgɛyɔ. Ɓambanzʉ nɨɓɔ ɓa ndɨ kakpakyana kambwa na kumbuso ka Yeso ɓa ndɨ kapamɨkanaga, ɓanaɓɨkya ɓɛ:
«Ɨbɨba ko Mika ngama Daudi!
Kunzi aɗukilyi nɨnɔ akodoku ko lino ka Mombukwono-dosu ɓʉɓʉnga! +
Ɨbɨba ko Kunzi kʉgʉ kʉgbɛ!»
10 Nɨyɔ Yeso ingya kʉwa ndɨ mino ka Yelusalɛma, gʉɗʉ wasɨ ogulya ndɨ ka ɓukpwuku-kpwuku ɓudingi. Ɓambanzʉ ɓapʉnga ndɨ kaimuuso ɓɛ: «Wanɨ pɨyɛ mʉ?»
11 Ɓambanzʉ nɨɓɔ ɓa ndɨ ka ɓambaza ɓosikisya ndɨ ɓɛ: «Yeso nɔ. A mugyalandʉ ka gʉɗʉ wa Nazalɛtɨ, ka Galilaya.»
Yeso ukpumyini ɓambula ka Ndaɓʉ ko Kunzi
(Malɨkɔ 11:15-19; Luka 19:45-48; Yuani 2:13-22)
12 Yeso ogulya ndɨ ka Ndaɓʉ ko Kunzi. Kʉ ɓɛyɔ, ukpumya ndɨ ɓatʉ ɓasɨ nɨɓɔ ɓa ndɨ kaɨgagaɓya, na nɨɓɔ ɓa ndɨ koluwo. Ugbukumisaga ndɨ ɓamɨza ka ɓogomosyana ɓuyi. Umisya ɓokiti ka nɨɓɔ ɓa ndɨ kaʉgaba ɓonzuwo. 13 Ʉɓɨkya ndɨ ɓɛ: «Ikpikaga ɓɛ: ‹Ɓalɨkyaga ndɛkɛ ndaɓʉ kamɨ ɓɛ ndaɓʉ ya malʉmba.› +Luki limoti, iɓunu moitisini kʉwa pa ya kɨsʉma ka ɓatʉ ɓo kuɓakʉ!+»
14 Kʉ ka Ndaɓʉ ko Kunzi, ɓatʉ ɓo koloɓu ɓaya mamɔmɔ na ɓatʉ ɓa mʉdɨlɨ ɓasilyoku ndɨ Yeso. Ɨyɨ, uhukusa ndɨ. 15 Ngbingo yi nɨnɔ Yeso agya ndɨ mina ɓɛyɔ, ɓokumu-kumu, na ɓowonisilo ɓa mʉtʉʉ ɓɨna ndɨ lɨkpʉmʉka lɨmbanga li nɨlɔ. Ɓʉkana ndɨ gɔnɨ ɓɛyɔ ɓomiki ɓa ndɨ mino kapamɨkanaga ka Ndaɓʉ ko Kunzi kʉ ɓɛ: «Ɨbɨba ko Mika ngama Daudi!»
Lɨkpʉmʉka li nɨlɔ utulisa ndɨ ɓangama ɓi nɨɓɔ mambɛngɨ kʉgbɛ. 16 Kʉwa wa, ɓamuusa ndɨ Yeso ɓɛ: «Watʉ kaʉkana lɨkpʉmʉka li nɨlɔ ɓomiki nɨɓana ɓakaɓɨkya?»
Yeso usikisya ndɨ ɓɛ: «Iyo. Ambɛ makanotongulogigʉ mbɛyɨ ndɨ ɓɛyɔ ikpikaga mino ka Moɓiso Motu ɓɛ:
‹Pisi ka nɔkʉ ka ɓomiki ɓakɛkɛkɛ na ka nɨɓɔ ɓawɛsɛ,
ɓɨmbɨlaga ɨbɨba kakʉ.› +»
17 Kumbuso yi, Yeso ʉsa ndɨ. Opupa ka Yelusalɛma, ɨnda ndɨ kasyɛ ka Betania.
Yeso ogbongini sɨbʉkʉsɔ nɨsɔ kapágɨgʉ ndɨ bumo
(Malɨkɔ 11:12-14, 20-24)
18 Na ɓʉsɔɓɨ ɓa ɓʉgala ɓi, ko ngbingo nɨnɔ Yeso a ndɨ mino kaigoku ka Yelusalɛma, ɨmʉkana ndɨ nza. 19 Ka kpɔlɔ wo pisi, ɨna ndɨ sɨbʉkʉsɔ simoti, akpʉɗa. Luki limoti, atakanya ndɨ asɨ mapakʉ aka nɨ kɛgʉ no bumo kʉgʉ yi. Kʉwa wa, agbanga ndɨ sɨbʉkʉsɔ si nɨsɔ ɓɛ: «Katʉkya na lɨsyɛ li nɨlɨ, wakaɓʉkʉtɨgʉ ndɛkɛ ɓata bumo kadwɛ ka muliɓo!» Wa aka wa, sɨbʉkʉsɔ si nɨsɔ okwa ndɨ.
20 Nɨyɔ ɓaɓɨɓya ka Yeso ɓɨna ndɨ mina ɓɛyɔ, ɓombombaya ndɨ kʉgbɛ. Ɓamuusa kʉwa ndɨ ɓɛ: «Igyonosi pɨyɛ ɓʉnɨ sɨbʉkʉsɔ si nɨsɨ kokwo ko ngbinga ɓemoti aka ɓɛnɛ?»
21 Yeso usikisya ndɨ ɓɛ: «A lɨngʉnʉ, nakamʉɓɨkya ambɛ, kika nɨ ma na baya, nɨ makɛgʉ na ɓotumo, iɓunu makwanano ɓi kagya aka mʉɗɔngɔnɨ ɓɛyɔ nogyi mina ka sɨbʉkʉsɔ si nɨsɨ. Luki limoti, gʉtʉgʉ ngʉpa yi nɨyɨ, maɓɨkyatʉ ɓɨ ɓɛ: ‹Mukuko, wiɗikitoku ko liɓa lidingi.› Ko ngbingo ɓemoti aka igyonoso ɓi ɓɛyɔ. 22 Kika nɨ ma na baya, yasɨ nɨyɔ makʉnga, Kunzi amʉpátʉ.»
Wanɨ nɔ apá Yeso ngu?
(Malɨkɔ 11:27-33; Luka 20:1-8)
23 Yeso ingya ndɨ ɓata ka Ndaɓʉ ko Kunzi. Ngbingo yi nɨnɔ a ndɨ mino kaɓɨkyaga Mongoni Manza, ɓokumu-kumu na ɓambɔkʉ-mbɔkʉ ka Ɓayuda ɓodoku ndɨ kamuusa ɓɛ: «Masɨ nɨmana wakagya ma, wakagya no ngu tino? Wanɨ nɔ ʉpá ndɨ ngu yi nɨyɔ?»
24 Yeso usikisya ndɨ ɓɛ: «Na ɨmɨ, nakamumuusa lɨkpʉmʉka limoti aka. Makesikisyo, namʉtʉmbʉlyaga kʉwa ɓɛ nakagya no ngu ka wanɨ. 25 Yɛkɨ a ɓɛyɔ! Iɓatiso ka Yuani apʉnya yanɨ? Kʉgʉ wa lɨsyɛ ikanɨ ka ɓambanzʉ?»
Kʉwa wa, ɓapʉnga ndɨ kaɨnzɨnzɨnya luga kaɓʉ, ɓanaɓɨkya ɓɛ: «Takosikisya ɓɛ apʉnya kʉgʉ wa lɨsyɛ, atimuusatʉ ɓɛ: ‹Yɛkɨ a ɓɛyɔ! Ko bulya ɨkɨ yɔ makaɓɨnɨkyanagʉ ndɨ lɨkpʉmʉka kakɨ?› 26 Takosikisya amɓɛ ka ɓambanzʉ, taɓangatʉ ɓi ambaza ka ɓambanzʉ ɓi nɨɓa. A ɓɛyɔ, ɨɓʉ ɓasɨ ɓibagatʉ ndɨ ɓɛ Yuani a ndɨ mugyalandʉ.»
27 Kʉwa wa, ɓasikisya ndɨ Yeso ɓɛ: «Takibigʉ.» Ɨyɨ aka gɔnɨ na ɨɓʉ ɓɛ: «Gʉtʉgʉ ɨmɨ aka, nakamʉtʉmbʉlyɨgʉ gɔnɨ ikanɨ nagyaga makpʉmʉka mi nɨmɔ no ngu ka wanɨ.»
Lizuni ka ɓomiki ɓalʉkʉ ɓi ɓaɓa
28 Yeso aɓɨkya ndɨ ɓata ɓɛ: «Iɓunu makaɨna ɓʉnɨ ko bulya lizuni li nɨlɨ? A ndɨ na alʉkʉ ɓemoti nɨnɔ a ndɨ na ɓomiki ɓaɓa. Alʉkʉ yi nɨnɔ aɓɨkya ndɨ mikakɨ wa mambwa ɓɛ: ‹Mikamɨ! Na lɨsyɛ li nɨlɨ waga kagya ligubo ko tika ya muzabibu.› 29 Ɨyɨ aka ɓɛ: ‹Nakopagʉ!› Luki limoti, kumbuso yi oyikosa ndɨ tamanaga kakɨ, ɨnda ndɨ kagya ligubo.
30 Alʉkʉ nɔ aɓɨkya ndɨ mikakɨ wagɔgɔ mʉɗɔngɔnɨ ɓɛyɔ aɓɨkya ndɨ mino nɨnɔ wa mambwa. Ɨyɨ, asikisya ndɨ ɓɛ: ‹Iyo ba, nagatʉ!› Luki limoti, nɨ kogagʉ.
31 Yɛkɨ a ɓɛyɔ! Luga ka ɓomiki ɓaɓa ɓi nɨɓɔ, wanɨ nɔ agya ndɨ mʉɗɔngɔnɨ ɓɛyɔ abaɓʉ a ndɨ mino kapa?» Ɓasikisya ndɨ ɓɛ: «Nɨnɔ wa mambwa.»
Yeso ʉɓɨkya ndɨ ɓɛ: «A lɨngʉnʉ, nakamʉɓɨkya ambɛ, ɓandɔmbɛ ɓa manzanza na ɓaɗanda ɓɔ ɓogulyo ndɛkɛ kambwa kunu ka Ɓʉngama ko Kunzi. 32 A ɓɛyɔ, Yuani odoku ndɨ ku kunu kamʉwanya pisi ya ɓungbingbili, iɓunu makabaɨlyagʉ ndɨ. Luki limoti, ɓandɔmbɛ na ɓaɗanda, ɓabaɨlyatʉ ndɨ. Gʉtʉgʉ ko ngbingo yi nɨnɔ mɨna ndɨ mino makpʉmʉka mi nɨmɔ, makopupagʉ ndɨ ka ɓʉnyɛ kunu ɓɛ mabaɨlyɨ.»
Lizuni ka ɓagya-ligubo ɓʉɗɨya
(Malɨkɔ 12:1-12; Luka 20:9-19)
33 Yeso ʉɓɨkya ndɨ ɓata ɓɛ: «Hukononi lizuni lagɔgɔ. A ndɨ na mʉtʉ ɓemoti nɨnɔ akʉna ndɨ tiko ya muzabibu, okungula ndɨ, akpɔ ndɨ lɨɓyɛ lɨʉta bumo yi, opika ndɨ na mʉnala manda ko bulya ka ɓoɓuɓulyo. Kumbuso yi, ʉkanana ndɨ na ɓagya-ligubo koɓuulyaga tiko yi nɨyɔ, akpakyana ndɨ.
34 Nɨyɔ ngbinga mubuulya masɔlɔ ɨtʉlyana ndɨ, ʉtɨka ɓagya-ligubo kakɨ kʉ ka ɓagya-ligubo ɓi nɨɓɔ ɓɛ ɓapíku kʉwa masɔlɔ mi ma kakɨ.
35 Luki limoti, ɓadɨma-ɓotiko ɓi nɨɓɔ ɓugwi ndɨ ɓagya-ligubo kakɨ. Ɓalya ndɨ ɓemoti na bʉma ɓɨsʉsʉsʉ. Ɓamwɔ wagɔgɔ, ɓayipaga ndɨ wagɔgɔ ɓata na matamʉ kadwɛ kʉ kwa kʉ ɓadikisa ndɨ mino.
36 Kʉwa wa, ʉtɨka ɓata ndɨ ɓagya-ligubo ɓagɔgɔ. Ɓagya-ligubo ɓi nɨɓɔ ɓa ndɨ ɓudingi kaʉkɨtaga nɨɓɔ a ndɨ nɨ utikini kambwa. Luki limoti, ɓadɨma-ɓotiko ɓʉgyagya ndɨ ɓagya-ligubo ɓi nɨɓɔ mʉɗɔngɔnɨ ɓɛyɔ ɓʉgya ndɨ mino nɨɓɔ ɓa mambwa.
37 Ka muliɓo, atɨka ndɨ mikakɨ ɓɨkpɛ, anasɨma ɓɛ: ‹ɓaɓangatʉ.› 38 Luki limoti, nɨyɔ ɓagya-ligubo ɓo tiko yi nɨyɔ ɓamɨna kodoku, ɓaɓɨkyana luga kaɓʉ ɓɛ: ‹Alʉkʉ yi nɨnɔ alya ndɛkɛ lisima nɨmʉ! Donuku, tamwini, iɓusu kʉwa ɓɔ totigoli na lisimo kakɨ.› 39 Kʉwa wa, ɓagwi ndɨ, ɓambimba kunzi wo tiko, ɓamwɔ kʉ ɓɛyɔ.»
40 Kumbuso yi, Yeso umuusa ndɨ ɓɛ: «Ngbingo yi nɨnɔ mombukwono tiko igoku ndɛkɛ mino, ʉgya ɓagya-ligubo ɓi nɨɓɔ ɓʉ?» 41 Ɓasikisya ndɨ ɓɛ: «Mombukwono tiko ulumwisaga nɨ kɛgʉ no nzonzi, ʉpá kʉwa ɓagya-ligubo ɓagɔgɔ tiko yi nɨyɔ nɨɓɔ ɓiko ɓanapága masɔlɔ ko ngbingo nɨnɔ okwononi.»
42 Kʉwa wa, Yeso ʉɓɨkya ndɨ ɓata ɓɛ: «Makanotongulogigʉ mbɛyɨ ndɨ ka Moɓiso Motu kʉ ikpikaga mino ɓɛ:
‹Lɨtalʉ nɨlɔ ɓopipiko ɓakya ndɨ,
ilu lɔ ɨɨta kʉwa la angba.
Mombukwono-dosu nɔ agya ndɨ ɓɛyɔ.
Ku kusu, a lɨkpʉmʉka lɨmbanga.› +
43 Yɛkɨ a ɓɛyɔ, nakamʉɓɨkya ɓata ambɛ: ɓamʉkʉpyatʉ iɓunu ɓʉngama ko Kunzi, ɓʉpá ɓatʉ nɨɓɔ ɓika kaɓʉkʉta bumo yi. [ 44 Mʉtʉ wasɨ nɨnɔ ogwa kʉgʉ wa lɨtalʉ li nɨlɔ oɓunikaga ndɛkɛ ɓɨsɛkɛ-sɛkɛ, na mʉtʉ yi nɨnɔ lɨtalʉ li nɨlɔ agwilya ndɛkɛ, akpʉtɨkana ndɛkɛ ɓɨsɛkɛ-sɛkɛ.]»
45 Nɨyɔ ɓokumu-kumu na Ɓafalisayɔ ɓʉkana bɛyɔ, ɓiba ndɨ ɓɛ a ndɨ kaɓɨkya ko bulya kaɓʉ. 46 Ɓakɨsa kʉwa ndɨ pisi kagwi, luki limoti, ɓaɓanga ɓambaza ka ɓambanzʉ kyɛ ɓambaza ɓi nɨɓɔ ɓibagatʉ ndɨ ɓɛ Yeso a mugyalandʉ aka.
+ 21:5 21:5 Wanda ka Zakalia 9:9. + 21:9 21:9 Wanda ka Mambʉ 118:25-26. + 21:13 21:13 Wanda ka Isaya 56:7. + 21:13 21:13 Wanda ka Yelemia 7:11. + 21:16 21:16 Wanda ka Mambʉ 8:3. + 21:42 21:42 Wanda ka Mambʉ 118:22-23.