14
Ɓanganga ɓalukaka malondo ma iakya Yesu
1 Uŋwaŋwa eye yaikalaka nde nkɔlɔ iɓale oɓokye Ɓayuda ɓaze eyenga ya ɓɛ́ɛ ya iumunya ɓo wabikyaka Ŋwaphongo ɓankɔkɔ ɓa ɓɛ́ɛ o Ezipito, na eyenga ekyeze ɓɛ́ɛ mapa maa te maaulwe. Ɓanganga ɓanɛnɛ na ɓateye ɓa Miɓeko ɓalukaka malondo ma iyakya Yesu na ma imoɓoma oɓokye ɓato saeɓa.
2 Ɓɛ́ɛ na ɓɛ́ɛ ɓɛkye: «Ɓo tomoakye o miyo ma ɓato ɓaaze eyenga, ɓamotɔmbɔ na ɓanga.»
Ŋwaŋwasi mɔnɔmɔ asweyaka Yesu malasi o moto
3 Uŋwaŋwa eye Yesu aesi yakyɛ o Ɓetani. Aesi ya kyɛ zala o ingambi sa Simo owaɓaka na ɓolɔsi pha maɓa. Waaɓa ɓɛ́ɛ ɓaze o mesa, ŋwaŋwasi mɔnɔmɔ aesi ya nyɔlɔ o ingambi mɛ. Aɓaka na molangyi ŋwa malasi. Ɓakyelaka malasi mɛ na ŋwete mɔnɔmɔ na nkombo naladi. Amaombaka na motiya moikye. Ɓakyelaka molangyi mɛ na iɓanga siɓangye ɓɛ́ɛ alaɓata. Aesi ya ɓola munɔkɔ ŋwa molangyi mɛ. Amba ya sweya mana malasi o moto ŋwa Yesu.
4 Ɓato ɓaayɔkɔ ɓaɓaka wamɔ ɓamookyelaka yɔɔ. Ɓawɔnɔkɔ ɓɛkye: «Phɔ ya'ye aɔti malasi mama ɓoɓo?»
5 Ɓo ɓamaungye, nde ɓazwe ɓaphalanga ɓa biɓende nkama iyato. Emba ɓaphɛ ɓaɓola ɓana ɓaphalanga mɛ. Ɓabilelaka ŋwaŋwasi mɛ mankyɛɛ.
6 Kasi Yesu yokye: «Ɓɛɛ omolɛ ɓose. Phɔ ya'ye komunyɔkɔlɔ? Ŋwaŋwasi oyo ankyesi ɓolaa.
7 Ɓaɓola ɓamoikalaka na ɓɛ̀ɛ ɓoɓɛlɛ. Waaɓakyela ɓolaa nkɔlɔ isɔ ɓoozingye ɓɛ̀ɛ. Ka nga, esikale na ɓɛ̀ɛ ɓoɓɛlɛ.
8 Ŋwaŋwasi mɛ akyesi ikokyi nɛ. Ambo nzɔlɔlɔ malasi o nzoto phɔ ya oɓokye iɓɔngɔ mokɔlɔ ŋwa munkunda ɓɛ.
9 Nde phɛlɛ nawɔ na ɓɛ̀ɛ ngakye: Ɓo ɓakyɛ imola Simo Elaa, eɓe mbale ewaa o nkyisi isɔ, ɓamoimolaka na maphɔɔ maakyesi ŋwaŋwasi oyo oɓokye ɓato ɓamaumunya.»
Yudasi kalukye iyambya Yesu oka ɓanganga ɓaanɛnɛ
10 Mɔnɔmɔ onte ya ɓaekosi iko mbuka ɓaɓale, nkombo yɛ Yudasi Mokeliyota, aɓaka wamɔ. Amba yakyɛ oka ɓanganga ɓaanɛnɛ oɓokye ambya Yesu.
11 Waaoka ɓɛ́ɛ ɓoɓo, ɓaɓaka na nkyisa. Ɓamolakyelaka imophɛ ɓaphalanga. Alukaka ndengye ewaa eyamoambya yo Yesu.
Yesu kaze eyenga yo na ɓaekosi ɓɛ̀ɛ
12 Mokɔlɔ ŋwa etatele ŋwa eyenga ekyeze ɓɛ́ɛ mapa maate maulwe, mokɔlɔ moɓome ɓɛ́ɛ mampate phɔ ya iza eyenga ya Ilekana, ɓaekosi ɓa Yesu ɓamba ya motuna ɓɛkye: «Ozingyi oɓokye tokyɛ ɓɔngya elele eyamoza wɛ eyenga ya Ilekana bi?»
13 Yesu amba ya toma ɓaekosi ɓaɓale yokye: «Kyɛndɛ o mokyisi muunɛnɛ. Lele mɔnɔmɔ amovana na ɓɛ̀ɛ. Aphisi mbongo ya maa. Ɓɛɛ, omoɓengaka.
14 Elele eya moatola yo, na ɓɛ̀ɛ, waatola nde wamɔ. Wamoimola nkolo ya ingambi ɓoɓo: “Moteye awɔ, yokye: Oloteya elele eyamoza yo na ɓaekosi ɓɛ̀ɛ eyenga ya Ilekana.”
15 Emba amokyɛ eteya elele eyaɛmbɔ o ingambi, eyatonga ɓɛ́ɛ o ikolo sa eyɔkɔ. Mbolo isɔ isengyesi na ɓanga ili wamɔ. Elele mɛ nde yango mɛna, eya mobɔngya ɓɛ̀ɛ oɓokye toze eyenga.»
16 Ɓaekosi mɛ ɓaɓale ɓaesi ya kyɛndɛ. Ɓaesi ya koma o mokyisi muunɛnɛ mɛ. Ɓamba yazwa maphɔɔ masɔ nde ɓomɔ, ɓo waɓawɔlɛkyɛ Yesu. Ɓamba ya ɓɔngya mbolo isɔ ya eyenga.
17 Waainda bunya, Yesu aesi ya koma na ɓaekosi ɓɛ̀ɛ iko mbuka ɓaɓale.
18 Ɓaesi yakyɛ zaa o elele mɛ. Waaɓa ɓɛ́ɛ ɓaze, Yesu amba ya wɔ na ɓɛ́ɛ yokye: «Nde phɛlɛ na wɔ na ɓɛ̀ɛ, ngakye: Onte ya ɓɛ̀ɛ ɓaaze na nga, mɔnɔmɔ amunzambya.»
19 Waaoka ɓaekosi ɓaaɓona, ɓɛ́ɛ ɓasɔ ɓaokaka ngɔngɔ. Ɓaesi ya motuna, mɔnɔmɔ na mɔnɔmɔ ɓɛkye: «Eli nga nde'ye?»
20 Yesu yokye: «Eli nde mɔnɔmɔ na ɓɛ̀ɛ ɓaekosi, ɓaaze na nga ɓaɓa.
21 Ŋwana wa Moto amowaa nde ɓo wakoma ɓɛ́ɛ phɔ yɛ, kasi ngɔngɔ ya moto owamunzambya. Ɓolaa ɓo moto mɛ taikaka ɓotama.»
Nzoto na malongo ma Yesu
22 Waaɓa ɓɛ́ɛ ɓaze, Yesu aesi yakpa mapa, aphɛ Ŋwaphongo mɛlɛsi, amakyɛsi, amaphɛ ɓaekosi ɓɛ̀ɛ yokye: «Kpa oze, eye eli nzoto ya nga.»
23 Akuli ya kpa kɔphɔ, aphɛ Ŋwaphongo mɛlɛsi, aephɛ ɓaekosi. Ɓɛ́ɛ ɓasɔ ɓaesi ya enywa.
24 Yesu yokye: «Eye eli malongo ma nga, malongo ma sangola, maasweye phɔ ya ɓato ɓaikye.
25 Nde phɛlɛ nawɔ na ɓɛ̀ɛ ngakye: Esiikule nywa malɛku mama tee nɔnɔ mokɔlɔ ŋwa mokula nga manywa o ɓokonzi pha Ŋwaphongo.»
26 Ɓoɓɛlɛ Yesu na ɓaekosi ɓɛ̀ɛ ɓamba ya tuɓa meembo ma Ŋwaphongo. Waunva ɓɛ́ɛ ituɓa meembo, ɓamba ya kyɛndɛ o Ngomba ya ɓa Olive.
Yesu aimosi oɓokye Petelo amoangana
27 Yesu amba ya wɔ na ɓaekosi ɓɛ́ɛ yokye: «Ɓɛ̀ɛ ɓasɔ wamundota. Phɔ, ɓakoma o buku pha Ŋwaphongo ɓoɓo: “Namoɓoma mɔɔkɔsi wa mampate, emba mampate mamunyangwa.”
28 Kasi waamokundwa nga, namokyɛ o Galileya o ɓoo pha ɓɛ̀ɛ.»
29 Petelo amba ya wɔ nɛ yokye: «Na ɓo ɓɛ́ɛ ɓasɔ ɓaeloti, nga esielote.»
30 Yesu amba ya mobuyisa yokye: «Nde phɛlɛ na wɔ na wɛ, nde o mokɔlɔ ŋwa lɔlɔ, mɛna soo saɓotɔngɔkye mbala iɓale, iwɛ wamunzangana mbala iyato oɓokye toonzeɓe.»
31 Kasi Petelo amba kpɛtɛ kapha yokye: «Naɓoeɓe oɓokye na wee na wɛ elele yɔnɔyɔ, nga esieyangane.» Ɓaekosi ɓasɔ ɓamba ya wɔ nde ɓomɔ.
Yesu kaɓɔndɛlɛ o Getesemani
32 Yesu na ɓaekosi ɓɛ̀ɛ ɓamba ya koma o elele yɔnɔyɔ ekyeɓangye ɓɛ́ɛ Getesemani. Yesu aesi ya wɔ na ɓaekosi ɓɛ́ɛ yokye: «Ɓɛ̀ɛ zala wawa nga nakyɛ ɓɔndɛlɛ Ŋwaphongo.»
33 Amba yakyɛ na Petelo, Zake na Yoane. Ɓoɓɛlɛ atati iyoka ndondo ɓolɔsi na inganga.
34 Amba ya wɔ na ɓɛ́ɛ yokye: «Ndondo ya nga etondi na ngɔngɔ ndokolo namowa; ikala wawa, ɓɛ̀ɛ okyɛngyɛkye.»
35 Amba yakyɛ ŋwana itakye, akyɛ kusama, atati iɓɔndɛlɛ phɔ ɓowakokyi ikyelama, imbele sa ɓolɔsi siimoziya simane itakye nɛ.
36 Amba ya wɔ yokye: «Aba, Tata, iwɛ okokyi ikyela maphɔɔ masɔ. Manya kɔphɔ ya ɓolɔsi eye itakye na nga. Kasi sakyela iizingyi nga, kyela nde izingyi wɛ.»
37 Yesu amba ya butwa oli ɓaekosi ɓɛ̀ɛ ɓaato. Aesi yakyɛ ɓatakana ɓalasi ebuu. Amba ya wɔ na Petelo yokye: «Simo, kolale? Toikyi koka iɓa salala nɔnɔ ngonga yɔnɔyɔ?
38 Kyɛngyɛ ombe na ɓɔndɛlɛ Ŋwaphongo phɔ ɓɛ̀ɛ sakaa o bimekyi ɓa Molemba. Phɔ na ɓo molimo ŋwa moto moli na phowa iikye ya ikyela ɓolaa, kasi nzoto yɛ ili na ɓokɔɔ.»
39 Ɓoɓɛlɛ Yesu akuli ya ɓaika, akyɛ ɓɔndɛlɛ nde ɓowaɓɔndɛlɛkyɛ yo phanza.
40 Akuli ya butwa wali ɓaekosi ɓɛɛ, akuli ya ɓatakana ɓalasi ebuu. Phɔ ya miyo ɓozito, teɓakulaka eɓa na lowɔ la imobuyisa.
41 Waabutwa Yesu mbala eya iyato, amba ya wɔ na ɓɛ́ɛ yokye: «Ɓɛ̀ɛ ominangye, olasi, waumbo! Imbɛlɛ mɛ sikokyi. Uŋwaŋwa eye, nga Ŋwana wa Moto ɓamunzungya o maɓɔkɔ ma ɓato ɓa masumu.
42 Tɛmɛ tokyɛndɛ! Kyeka moto ookonzungya aesi!»
Ɓaakye Yesu
43 Waaɓa Yesu kataa wɔ, sakɔkɔ Yudasi, mɔnɔmɔ na ɓaekosi iko mbuka ɓaɓale aesi yakoma. Aesi na ɓato ɓaikye ɓaphisi mphata na nkpɔngu o maɓɔkɔ. Yaɓatomaka ɓakonzi ɓa ɓanganga ɓa Ŋwaphongo na ɓateye ɓa Miɓeko na ɓankumu.
44 Yudasi moto okoɓaungyisa Yesu aɓateyaka iyaa saamokyela yo. Awɔkɔ na ɓɛ́ɛ yokye: «Moto owamoyamba nga, mɛna yo! Omoakya, kyɛndɛ nɛ, omoɓanza na ɓolaa.»
45 Waakoma ɓɛ, Yudasi amba ya susana phɛnɛphɛ na Yesu, amoɓangyi yokye: «Moteye!» Amba ya moyamba.
46 Ɓato ɓaaɓaka na Yudasi, ɓamba yaakya Yesu, ɓamokangyi.
47 Mɔnɔmɔ na ɓaaɓaka na Yesu, amba ya gɓɔlɔ mumphata nwɛ, ateni itoo sa moto wa etoma wa nganga mokonzi wa Ŋwaphongo.
48 Yesu amba ya wɔ na ɓɛ́ɛ yokye: «Iimba ya nzakya kombe yaa na mphata na ná nkpɔngu ndokolo nga nali nde mwibi!
49 Nkɔlɔ isɔ naɓe na ɓɛ̀ɛ o Tempelo, nateya, toika nzakya. Ka isɔ iye ikyelame phɔ ya ikokya maphɔɔ makomama o buku pha Ŋwaphongo.»
50 Emba ɓaekosi ɓasɔ ɓamba molota.
51 Munzenga mɔnɔmɔ miɓaɓaka ɓaɓengye Yesu, alataka imputa. Waaluka ɓɛ́ɛ imoakya,
52 aikyi ika sina imputa amba lota ɓolumbu.
Ɓananga ɓaanɛnɛ ɓasambisa Yesu
53 Ɓamba yakyɛ na Yesu oka mokonzi ŋwa ɓanganga ɓa Ŋwaphongo. Omɔ, yaanganaka ɓakonzi ɓa ɓanganga ɓa Ŋwaphongo, ɓankumu na ɓateye ɓa Miɓeko.
54 Petelo aɓaka kaɓengye Yesu na itakye nɔnɔ waakyɛ nyɔlɔ yo o lophango la mokonzi ŋwa ɓanganga ɓa Ŋwaphongo. Omɔ, amba kyɛ zala elele yɔnɔyɔ na ɓasinzili, abuto iɔtɔ ŋwenya.
55 Ɓakonzi ɓa ɓanganga ɓa Ŋwaphongo na ɓananga ɓasɔ ɓa ikyita sinɛnɛ ɓalukaka eleko oka ɓato phɔ ya iingya Yesu, kasi teɓaika ezwa.
56 Phɔ ɓato ɓaɓaka ɓamokatele maphɔɔ ma ɓɔlɛ, kasi bina biwɔlɛ ba ɓɛ́ɛ tebaikaka kokana.
57 Emba ɓato ɓaayɔkɔ ɓaesi ya tɛmɛ, ɓamba mokatela ɓoɓo:
58 «Tomookaka kawɔ yokye: “Nga namouwola Tempelo eyatongama na ɓato eye. O sima ya nkɔlɔ iyato, namotonga esuu eyamoɓa satongama na maɓɔkɔ ma ɓato.”»
59 Kasi na ɓo na lowɔ lalona, biwɔlɛ ba ɓɛ́ɛ tebakulaka na kokana.
60 Mokonzi ŋwa ɓanganga ɓa Ŋwaphongo amba tɛmɛ o ɓoo pha ɓato ɓasɔ, amba tuna Yesu yokye: «Iwɛ toobuya na iikyi ewɔlɛ ɓato ɓaɓa?»
61 Kasi Yesu aikalaka nde ɓose, sabuya. Mokonzi ŋwa ɓanganga ɓa Ŋwaphongo amba kula motuna yokye: «Iwɛ Masiya, Ŋwana wa Okokumole ɓanga?»
62 Yesu amba ya mobuyisa yokye: «Eli nga. Ɓɛ̀ɛ ɓasɔ wamowɛnɛ Ŋwana wa Moto azasi o ɓoloo pha Ŋwaphongo owa mwiya, waamba na mowɛnɛ kaye onte ya mampata.»
63 Emba mokonzi ŋwa ɓanganga ɓa Ŋwaphongo amba ya kakola bitobu ɓɛ̀ɛ balataka yo, amba ya wɔ yokye: «Tolokuli sengyela na manzoka!
64 Ɓɛ̀ɛ ɓasɔ omookyi ɓookotole yo Ŋwaphongo. Ɓɛ̀ɛ koumunya ɓo?» Ɓato ɓasɔ ɓamba ya nyɛtɛ Yesu ɓɛkye akokyi na iwaa.
65 Ɓayɔkɔ onte ya ɓɛ́ɛ ɓabuto imotowa matee, ɓamozibi ɓoo, ɓamowande mankutu ɓamba wɔ nɛ ɓɛkye: «Imola, oewandi nza?» Ɓoɓɛlɛ, ɓasinzili ɓamba ya mokpa ɓabuto imowanda bingyete.
Petelo aanga Yesu
66 Waaɓa Petelo o iɓanda sa lophango la mokonzi ŋwa ɓanganga ɓa Ŋwaphongo, ŋwaŋwasi mɔnɔmɔ, mɔnɔmɔ na ɓaa etoma ɓɛ́ɛ amba yaa wamɔ.
67 Aesi ya wɛnɛ Petelo kaɔtɔ ŋwenya, amba ya molembetela, amba ya wɔ nɛ yokye: «Na wɛ waɓaka na Yesu moto wa Nazalɛtɛ!»
68 Kasi Petelo aesi yaangana yokye: «Sieɓe ikyilukye wɛ iwɔ! Siisɔsɔlɔ ikyi wɔ wɛ.» Ɓoɓɛlɛ aesi ya mana wamɔ, aesi ya kyɛ zala o nze o munɔkɔ ŋwa lophango. [Ɓoɓɛlɛ soo eesi ya tɔngɔ.]
69 Kasi ŋwaŋwasi mɛ akuli yakyɛ mowɛnɛ, amba ya imola ɓaɓaka wamɔ yokye: «Moto oyo ali mɔnɔmɔ na ɓato ɓaaɓana!»
70 Petelo akuli angana mbala esuu yokye: «Phe, teli ɓɔmɔ!» Ŋwana ɓonte, ɓaaɓaka wa mɔ ɓakuli ya wɔ na Petelo ɓɛkye: «Nde phɛlɛ, oli mɔnɔmɔ na ɓɛ, phɔ na wɛ oli moto wa Galileya.»
71 Emba Petelo amba butwa ikata seleka yokye: «O nkombo ya Ŋwaphongo, sieɓe moto okowɔ ɓɛ̀ɛ mɔna, ɓo nakate, Ŋwaphongo ampɛ etumbu!»
72 Nde o sina imbɛlɛ mɛ, soo ekuli ya tɔngɔ mbala eya iɓale. Emba Petelo amba ya umunya maphɔɔ maawɔkɔ Yesu nɛ oɓokye: «Soo sa ɓotɔngɔkye mbala iɓale, wamunzangana mbala iyato oɓokye iwɛ tonzeɓe.» Emba Petelo amba ya tɔkɔlɔ abuto ikyɛmilela.