Mokanda ŋwa Polo oka
Ɓaloma
Maphɔɔ ma etatele
Waaɓa Polo kakomele ɓaanosi ɓa Loma, mɛna aɓaka o suka ya imbanga sɛ saa iyato. Aɓaka na phowa ya ikyɛndɛ nɔnɔ o Loma, phɔ naino tataka koma omɔ, emba ambe kula kyɛndɛ ikyɛ imola Simo Elaa o Esipanye (15.22-24). Ntina ya mokanda nwɛ yaɓaka phɔ ya iɓɔngya iyaa sɛ, na phɔ ya iteya mateya mɛ oka ɓaanosi ɓa Loma.
Mokanda mumu moli na maphɔɔ mama:
- Ɓaloma 1.1-17: Mokomi ŋwa mokanda mumu na ntina ya etoma yɛ ya ɓotoma
- Ɓaloma 1.18–3.20: Ɓato ɓabungyi nzela emba ɓasengyesi na ibika
- Ɓaloma 3.21–4.25: Ɓookobikya Ŋwaphongo ɓato
- Ɓaloma 5.1–8.39: Ɓomɔɔ ɓponyakune o nte ya Klisto
- Ɓaloma 9.1–11.36: Maumunya ma Ŋwaphongo phɔ ya Isalayɛlɛ
- Ɓaloma 12.1–15.13: Moɓesi ŋwa ɓaanosi
- Ɓaloma 15.14–16.27: Maloɓa ma isɔkya na ndɔngɔlɔ
1
Iɓeya
Mokanda mumu moute na nga Polo, moto wa etoma wa Yesu Klisto. Ŋwaphongo ambanga phɔ ya iɓaa toma yɛ, anzɔlɔ phɔ nakyɛndɛ imola Simo Elaa yɛ oka ɓato, Simo Elaa mɛ, Ŋwaphongo alolakyelaka yango o buku phɛ na munɔkɔ ŋwa ɓaimosi ɓɛ́ɛ ɓaaphanza. Simo Elaa mɛ kye wɔ phɔ ya Ŋwana wɛ Yesu Klisto Nkolo wa ɓanga. Na ɓomoto aɓotama o iɓota sa mokonzi Davidi. Wa kundwa yo, Bolɔɓɔ amowɛninyaka Ŋwana wa Ŋwaphongo owa mwiya. Na nzela ya Yesu, Ŋwaphongo na ngɔlu yɛ amba ya ntoma phɔ ya ngambo ya Yesu, phɔ na kyɛ miimola ɓato ɓa nkyisi isɔ iloɓa sɛ phɔ ɓa moanole ɓambe na motosa. Ɓɛ̀ɛ ɓato ɓa Loma oli na ɓɛ̀ɛ nde ɓo ɓato mɛ, ɓɛ̀ɛ ɓato ɓaaɓanga Ŋwaphongo phɔ o ɓe ɓato ɓa Yesu Klisto. Emba naekomele ɓɛ́ɛ ɓasɔ, Ŋwaphongo kaezingye ɓɛ́ɛ ɓali phɔ yɛ. Ŋwaphongo Ango wa ɓanga na Yesu Klisto Nkolo wa ɓanga aephɛ ngɔlu na ɓose.
Polo kazingye ikyɛkyeka ɓaklisto ɓa Loma
O eɓandele, na nzela ya Yesu Klisto, na phɛ Ŋwaphongo wa nga mɛlɛsi phɔ ya ɓɛ́ɛ ɓasɔ, phɔ o munse munsɔ, ɓato ɓawɔɔ phɔ ya ianola sa ɓɛ. Ŋwaphongo kaeɓe oɓokye iikyi wɔ nga ili phɛlɛ, iyo okokyelele nga etoma na ndondo yɔnɔyɔ ná iimola Simo Elaa ekyekyi Ŋwana wɛ. Kaeɓe oɓokye nkɔlɔ isɔ wa ɓɔndɛlɛ nga na ɓɔndɛlɛ phɔ ya ɓɛ. 10 Mbala isɔ o maɓɔndɛsi ma nga na ongye na Ŋwaphongo oɓokye ɓoeɓe mokano nwɛ, aingole nzela oɓokye nata na yaa ekyeka. 11 Phɔ nasepele na ɓoikye iyaa ephɛ ikaɓo siuti na Ɓolɔɓɔ Ɓosantu phɔ ya iyaekuya. 12 Nazingye oɓokye ɓanga ɓasɔ tokuyinyakye onte ya ianola sa ɓanga oka Klisto. 13 Ɓaande, eɓa oɓokye mbala nzikye naumunya iya ekyeka, kasi tewa longoɓane. Phɔ phowa ya nga eli oɓokye etoma ya nga eɓote mbuma oka ɓɛ̀ɛ ɓo wa ɓota yango o nkyisi iyɔkɔ, 14 Ŋwaphongo ampɛ etoma mɛ. Yango mɛna nasengyesi iimola Simo Elaa oka ɓato ɓasɔ, eɓe ɓato ɓali o nkyisi inɛnɛ, eɓe ɓato ɓali o nkyisi ya mongonda. Na moeyimola oka ɓato ɓaekola na oka ɓato ɓate ɓaika ekola. 15 Yango mɛna nali na phowa ya iyaa eimola Simo Elaa na ɓɛ̀ɛ ɓato ɓali o Loma mɛ.
Simo Elaa eli na mwiya
16 Sili na sɔɔ ya iimola Simo Elaa. Yango Eli mwiya ŋwa Ŋwaphongo moobikya ɓato ɓasɔ ɓaanola Yesu Klisto: Ɓayuda phanza, emba ɓaate ɓali Ɓayuda sima. 17 Simo Elaa mɛ kyewɛninya ndengye ekye buya Ŋwaphongo ɓato, ɓato ɓa ɓosembo o miyo mɛ. Esengyesi nde oɓokye ɓato ɓaanole nde Yesu Klisto, nzela esuu teeli. Nde ɓo wakomama wɛ o buku pha Ŋwaphongo oɓokye: «Moto wa ɓosembo, amobika na ianola sɛ.»
Moto kakyele masumu
18 Uta o ikolo, Ŋwaphongo kawɛninya yɔɔ yɛɛ phɔ ya masumu masɔ na ɓoɓe ɓosɔ ɓokyele ɓato, maphɔɔ maɓe makyele ɓɛ́ɛ makatele ɓato saeɓa nzela ya ɓosembo. 19 Ŋwaphongo aaɓaphɛ etumbu phɔ nzela ekokakyi na ɓɛ́ɛ imoeɓa eli polele, Ŋwaphongo yo mampenza aɓateya yango kasi ɓɛ́ɛ te ɓaikyi eɓanga. 20 Uta waakyela Ŋwaphongo mokyisi, bikpele biakyela yo biwɛninya ɓato polele ɓooli yo, naɓo tebiiwɛnɛnɛ na miyo. Emba te ɓakokyi iwɔ oɓokye teli ɓoɓe pha ɓɛ́ɛ ɓo teɓaamotosa. 21 Naɓo okoeɓe ɓɛ́ɛ oɓokye Ŋwaphongo alii, teɓaamokumole, teɓamophɛ na mɛlɛsi ɓo sengyesi ɓɛ́ɛ ikyelela Ŋwaphongo. Maumunya ma ɓɛ́ɛ mali nde o maphɔɔ mpamba, ɓataaɓa o enzɔmbi, te ɓaeɓe na lowɔ loolaa. 22 Ɓamitate oɓokye ɓali ɓato ɓa malondo, nzuka ɓali nde ɓato ɓa nyaa. 23 Oɓokye ɓakumbele Ŋwaphongo owa nkyɛmɔ, otoowe, ɓakumbele nde bikyeko baulana na moto ookowe, bikyeko biiyɔkɔ bauluna na manyɔsi, biiyɔkɔ na manyama, bina bikuli ɓa ndokolo manyama maalande na ibuu. 24 Yango mɛna Ŋwaphongo amba ɓalɛ phɔ ɓakyele maphɔɔ maaɓe ɓozingye ɓɛ́ɛ ikyela, emba ɓambe kyela maphɔɔ ma sɔɔ onte ya ɓɛ. 25 Ɓalɛ ɓosembo pha Ŋwaphongo, ɓaɓengyi nde ɓɔɔlɛ. Ɓakumbele bikpele ɓakyela Ŋwaphongo, ɓabikyelele, kasi ona Ŋwaphongo owa bikyela teɓoamokumole, osengyesi ɓɛ́ɛ ikumbela nkɔlɔ isɔ. Amɛ. 26 Yango mɛna Ŋwaphongo aɓalɛ phɔ ɓakyele maphɔɔ masɔ maakane ɓɛ́ɛ ikyela. Ɓaɓasi ɓalɛ ɓampele ɓabuto ikyela maphɔɔ ma sɔɔ ɓɛ́ɛ na ɓɛ. 27 Ɓampele nde ɓomɔ mɛ, ɓalɛ ɓaɓasi, ɓali na phowa ekusi ya ikpa ɓampele ɓasu ndokolo ɓaɓasi. Ɓampele na ɓampele ɓakyele maphɔɔ ma sɔɔ. Ɓamiɓangyesi etumbu ekokyi phɔ ya masumu makyele ɓɛ. 28 Phɔ ɓato ɓalɛ ieɓa Ŋwaphongo, Ŋwaphongo aɓalɛ na maumunya ma ɓɛ́ɛ maɓe phɔ ɓakyele maphɔɔ maɓe matemakokyi ɓɛ́ɛ ikyela. 29 Mandondo ma ɓɛ́ɛ matonda na maphɔɔ maaɓe, ɓamengyele mbolo ya ɓato, ɓakyelane ɓoɓe, ɓaokyenele zuwa, ɓaɓome ɓato, ɓaokye maoka, ɓakatele ɓato, ɓaine ɓato, ɓayɔɔ ɓato. 30 Ɓakyɛmiwɔlɛ ɓɛbi na ɓɛ́ɛ na ɓoɓe, ɓali ɓanguna ɓa Ŋwaphongo ɓatole ɓɛbi, ɓali ɓato ɓa lolɛndɔ, ɓamitate. Ɓaumunya nkɔlɔ isɔ nde ikulaka kyela masumu, teɓatosa ɓaɓoti ɓaɓɛ. 31 Teɓakule eɓa lowɔ lolaa, teɓakokya mambunu ma ɓɛ, teɓaeɓe izinga ɓato, teɓali na ngɔngɔ na moto. 32 Ɓaeɓe na ɓolaa oɓokye moɓeko ŋwa Ŋwaphongo mowɔ oɓokye: Ɓato ɓakyele maphɔɔ maɓe ndengye mɛna, ɓakokyi na iwaa. Na ɓokoeɓe ɓɛ́ɛ ɓaɓona, ɓakule kyela nde maphɔɔ maaɓe. Te eni ɓa nde yango miina, ɓasambe wa wɛnɛ ɓɛ́ɛ ɓɛbi na ɓɛ́ɛ ɓakyele maphɔɔ maɓe.