27
A Bulij ꞌdïꞌrï ngwele Ruma
1 Anni ma aar ari nyii ꞌdïꞌrï nyii ele giyaanu nyii ele Italiya, Bulij na ngwüjï ngwoko ngwanni ngwugennaar ngwe giyirna aar je ätädä kumndaning gidi gwuꞌtulunga küüꞌrï tudini (100) gani Jülïyüj gidi gwuꞌtulunga kiꞌdu gwudi deleny didi Rumang.
2 Nyii ꞌdïꞌrï bälükä gwe gwudi gündär gani Adramitiyum gidi Ajiyang, gwadi ele giyumu gïyïmämü yidi Ajiyang, nyii ꞌtü nyii ele giyaanu. Gur gani Arictakuj, gidi Majiduniya kündär gani Täjlänükï nyii le ji.
3 Bïgänü nggwoo nyii üllälü kündär gani Jäyïdä, a Bulij ïnä Jülïyüjïng ngwügäbïcï ngwele ngwumaad ngwüngün nunnu manari gwuma mïnï ngwony ngwere aar je ätä.
4 Nyii ꞌdïꞌrï ngenone mana nyii ele giyaanu, ndi ari nyii lïgwümädï dirunanu, nyii gwurli nyii raji bälükä giri ge gidi Gabrujing ganni gaꞌti gu dirun ärädï.
5 Anni minyii ruyi bälükä nyii ele ꞌdi nyii üꞌrü yaanu yidi ngwaalu ngwani Kïlïkïyä na Bämbïlïyä, nyii üllälü kündär gani Mira ngwaalu ngwani Lïjïyä.
6 Ngenone a kumndan gidi gwuꞌtulunga küüꞌrï tudini mbuji bälükä gwudi Ïjïkändärïyäng gwïndï gwadi ele Italiya, aar nje gu änïjänü.
7 Nyii ꞌdïꞌrï nyii ele minyol yomon yonyadu ꞌdi a yiꞌral ojeme ndi nyii obani kündär gani Jïnïdüj. Anni ma aar nje ꞌti dirun gäbïcü ꞌdi nyii üllï gay ge gidi Jïnïdüjïng nyii ruyi bälükä giri ge gidi Kïrïdïng ganni gaꞌti gu dirun ärädï gwujacidaar ngwaalu ngwe ngwuꞌdumbala giyaanu ngwucaar je Jalmuni.
8 Anni minyii gu ïräjä yiimalu ꞌdar ꞌdi nje gatana nyii ele ngwaalu ngwati aar je ci Yumu Yanni Yijaw, ngwuju gito gito kündär gani Lajiya.
9 Nyii ji ndi ele giyaanu ꞌdi a gaji ele ngwolanu, a yiꞌral ke ngwäyänü ndi ari nyii üꞌrü yaanu. Ndi ari Gomon gidi Jaꞌrima yigor gima madinalu. No a Bulij arnga ngwüjü ngwuje ci,
10 “Ngwüjï, äny nggwo gwänggädï ndi ari yiꞌral yadi ele ndi ke ngwäyänü gïdïlä dege ndee ya geraji bälükälü na ngwong ngwüpïnïng je na gwani gilang gwege nggwo ngwaalu ngwuki ꞌto.”
11 A be kumndan gidi gwuꞌtulunga küüꞌrï tudini obe ngwujaꞌri gora ge ngwudi Bulij ngwuje be ämnï ngwudi gur ganni giruya bälükä na ngwudi gur gidi bälükä.
12 Anni aaꞌti gumu jaw diruna didi digo ngenone ndi gu bälükä üllädälü, a ngwüjï onyadani ngwanni ngwuma ari nyii elada gweere nyii geꞌtaji ndi nyii obani kumu gani Bunikij ngwaalu giyaanu ngwani Kïrïd, nyii gu üllädälü ngenone digo de. Gumu nggee gombataar ngwaalu ngwe kaama giꞌra ge aar ombati ngwaalu ngwe kängïr giꞌra ge.
Dudu
13 Anni ma dirun dïndï kaama araalu doko, a ngwooꞌra ngwudi bälükä geꞌtaji ndi ari yanni yibupaar je yima aar je mbuji. Aar gwallada yuduꞌralu mbüny aar je alliji gïbälükälä aar ruyi aar millidi gïmämäng nono gito gito gidi Kïrïdïng.
14 Aaꞌti gaji olanu gwooko no, a dirun diru giwerr araalu ndüm ngwila ngwaalu giyaanu dicaar, “Gängïr gïtäny gwe.”
15 Ngwape bälükä ngwuꞌti ätï yiima ndi obe dudanu. No nyii gwalli ngwuy nyii gäbïcïjï dudu aar nje apada.
16 Anni minyii millida giri ge gidi ngwaalu giyaanu ngweꞌte ngwoko ngwani Käwüdä, nyii ji ꞌdïꞌdäny ꞌdi nyii allija bälükä gwudi gätäjï gïbälükälä.
17 Anni ma aar allija bälükä gwudi gätäjï gïbälükälä, aar änïjï ngwaralu gilaranu lidi bälükä aar gekajidi nunnu aaꞌti gwa badalu. Yedenyo ndi ari la je le bälükä obe dïjïcïrä diꞌdumbala didi gïmämü gidi Lïbïyäng, aar ülläjï ngwuredalu ngwati ji dirun gägïrï ngwudi bälükä aar gäbïcï a gwe dirun landalu.
18 A nje gu dudu ändänü danni dikana ꞌdi anni ma bïgänü ru aar ꞌdïꞌrï aar otada ngwony ngwoko giyaw ngwapanaar je bälükä gwe.
19 Anni ma gomon ru täꞌrïl (3), aar määtä ngwony ngwudi bälükä aar je gagitu ngwuy ngwe giyaw.
20 A yomon onyadi nyii ꞌti änggädï lingeno na yuurrum a dudu ari gwurꞌtal danni dikana ꞌdi nyii gwalli ngwäy ndi gilang.
21 Anni ma ngwüjï ngwanni ngwïndï bälükä gwe onje yomon aar ꞌti ïtï, a Bulij ꞌdïꞌrï ngwüdünï gidiliganu ngwuje ci nu, “Lani ngwüjï, adinari ngaa liminy ämnäcï ngwujaꞌri ngwüny gwele, ar ꞌti gatana Kïrïdïng, a laadi jayi nono na geradalu nggwee gwaꞌti gwaadi ji.
22 A be gwenene nggwubupa je nga gatu yigoralu gwaꞌti gwere ꞌdanggalanu gwa dudi ꞌdogo bälükä gwuru gwanni gwa ke.
23 Gwele dilu de, gïꞌrr gidi Ngwaalu ngwüny ngwanni ngwati nje äpïjï yobo, gïdünäcïny aar nyi ondaci
24 ngwari, ‘Aaꞌti yedeny ya ang eny gwani Bulij, nga gwa dünï ngwäyänü ngwudi deleny didi Rumang dani Gayijar, gilang gwudi ngwüjï ngwee ꞌdar ngwïndä ngwe, yïmïꞌrü ye yidi Ngwaalu ngwätädäärä je.’
25 Ngwüjï, ojemar nono ndi ari nggwämnä Ngwaalu ndi ari yanni yarung ye yadi ele ndi ätï ngwäyänü.
26 A be alanga la obalu ngwaalu ngweꞌte ngwuru dïyäng giyaanu.”
27 Gidilunga danni dima ru ꞌdï na kwoꞌrongo (14), aar nje gu dudu jina ndi ape no giyaanu yidi Ädïrïyäng, diligeny danu a ngwooꞌra ngwudi bälükä cïnänü ndi ari lima ji dïyängü gito.
28 Aar ülläjï gar aar dïdïmä yaw aar je mbuja yolanu yiru yoranu küüꞌrï nyärläl (120). Aar jalu gwooko oꞌre aar je dïdïmï aar je mbuja yima ru yoranu ꞌdï tudini kwoꞌrongo (90).
29 A nje yedeny eny ndi ari bälükä gwunje gwe obalu giyoꞌrr, aar gatu yuduꞌru kwoꞌrongo gwodan gïbälükä nyii dünïcï ngwaalinga aar uꞌri.
30 A be ngwooꞌra ngwudi bälükä mïnï ndi abri aar gatani bälükä, aar ꞌdïꞌrï aar ape bälükä gwudi gätäjï aar ülläjï giyaw aar arri nono ladi ülläjï yuduꞌru kiꞌra gidi bälükä.
31 A be Bulij ondaci kumndaning gidi gwuꞌtulunga küüꞌrï tudini na gwuꞌtulunga ngwuje ci, “Manari ngwüjï ngwee ngwuma ꞌti jalu gïbälükänü, dïjï dere daꞌti da gilang.”
32 No a gwuꞌtulunga üꞌrïꞌtï ngwaranu ngwanni ngwati määtädä bälükälü gwudi gätäjï aar gäbïcï a yaw ape.
33 Gwerre gwerre ndi ngwaalu uꞌri, a je Bulij abingaci ku ndi ari aar eny. Ngwuje ci, “Gwene yomon yima ru ꞌdï na kwoꞌrongo (14) ngaa lïdünïcä yiꞌral yomon giyee ꞌdar ngaa ꞌti ïtï gonyalu gere.
34 Nggwa je päcälü ndi ari, ïtär ngwony ngwoko ara je gwodaji ngaa gilang gwere gwaꞌti ꞌdanggalanu gwa dudi läꞌrü lüngün kiꞌra.”
35 Anni mung ari ngwujaꞌri ngwee, ngwape gona ngwuci Ngwaalinga yäy ꞌtu ngwäyänü ꞌdenggen ꞌdar. Ngwube üꞌränü ngweny.
36 A ngwüjï ꞌdar aar gatu yiguralu aar eny ꞌto.
37 Ngwüjï ꞌdar ngwanni ngwuju gïbälükänü ngwuru küüꞌrï tudini rom na ꞌdï kwoꞌra täꞌrïl na nyärläl (276).
38 Anni ma aar eny aar pe aar gagitu yona ngwäy giyaw nunnu a bälükä ängränü.
39 Anni ma ngwaalu uꞌranu, aar ꞌti lïngïdï dïyäng de yorta ye ngwaalinga. Aar be engga ngwaalinga ngwurmitu gu giꞌra gidi yaw ngwätï yïmämäng yiru dïjïcïr aar ari la gu raji bälükä ma aar ätï yiima.
40 Aar üꞌrïꞌtä ngwaralu mbüny ngwudi yuduꞌru aar je gäbïcï aar üllï giyaw. A ꞌto aar gwalla ngwaralu mbüny ngwanni ngwati gekaji ngwalamalu ngwati aar ngwe ruyi bälükä, aar allijaji diredala didi dirun kiꞌra gweere a je dirun dinga aar elada kïmämü.
41 A be bälükä abri ngwobalu gïdïjïcïr diꞌdumbala ngwänïjï giꞌra gïdïyäng ngwümätïnälü. A gwe dudu pälü gwodan ngwukiyi ngwubadalu.
42 A be gwuꞌtulunga ru ladi ꞌrinye ngwüjü ngwugenna giyirna nunnu aaꞌti ngwa pï yaw ngwa ꞌtü kïmämü ngwabri.
43 A be kumndan gidi gwuꞌtulunga küüꞌrï tudini bupi nda Bulij midi ngwuje etaci ndi ärrï yiꞌral giyoo. Ngwuje ci lanni lïngïdï pïng yaw, aar aw yaw gwerre gwerre aar ꞌtü kïmämü.
44 Aar je be gwujani loko yüꞌrï ye yidi bälükä. Gay ge nggee, nyii ꞌtü ꞌdar gïdïyängälü lijaw nono.