14
Aar ïnïjï Yicung Bidaniya ndi aar ꞌrinye
(Mätä 26.1–5; Luka 22.1–2; Yuwana 11.45–53)
A yomon jalu rom yadi ye Yïꞌrïnyïnä ji yidi Dambdani na Yïꞌrïnyïnä yidi Ligiꞌra. A ngwurꞌdal ngwanni ngwuru ngweleny na ngwoorta ngwudi yobo ji ndi mïnï gay gadi aar ge määtä Yicung nyïm aar ꞌrinye. Aar be ari, “Yaꞌti ya gu ru giyomon yidi yïꞌrïnyïnä ya gäbïcï ngwüjü ngwa ꞌdïꞌrïyï yärä.”
Aar bruti Yicung Bidaniya
(Mätä 26.6–13; Yuwana 12.1–8)
A gaji ganni gima ge Yicu ji Bidaniya, ngwuji ndi ndralu girel ge gïdïmbürälü ndi eny ngwuꞌdun ngwudi gur gani Jamaan gwanni gwuru Daamu gwerre, a daw deꞌte ila dapu gïbüngä giru goꞌrr gidi yila yiru giꞌreꞌreny yonyadu ngwiliny yidi närdïn ꞌdidanu ngwila ngwukiyi gïbüngä ngwübäläjï Yicung giꞌreꞌrenya kiꞌranu.
A ngwüjï ngwoko kanu ngwanni ngwuju ngeno, aar ari, “Ange gwuru a be giꞌreꞌreny nggee reny geradalu? Gaadi ïllïnï gaadi apa ngwüꞌrïnyä ngwanni ngwati ngwe ngwüjï ape yiiru dïdläyü ngwanni ngwaadi aar je gegenaci ngwuwaya.” Aar ji ndi girinya dayu gwulleny.
A je Yicu ci nu, “Gäbïcär dadi aang äbïngïnänü didang. Diminy ärrïjï yiꞌral yanni yijaw. Ndi ari ngaa gilo ngwuwayinga le yomon ꞌdar, ma aang bupi nda je äpïjï yiꞌral yijaw, ya je burni nda je äpïjï. A be äny, a laꞌti la ji yomon reny. Dima egenanalu dima ärrï yiꞌral yanni yiming je burni ndi ärrï diminy bäläjï giꞌreꞌrenya nono gani jaꞌrimani gwudi gatidi gwüny. ꞌDidanu nggwa je ci ndi ari ngwaalu ꞌdar gïdïdlä ngwanni ngwa aar gu ondaji ngwujaꞌri ngwudi Ngwaalu ngwanni ngwujaw, yanni yima je daw ärrï ya aar ye ondaci ngwüjü gwani diwayini ngindeng.”
A Yäwüdä gwurlanu Yicu gwe
(Mätä 26.14–16; Luka 22.3–6)
10 A be Yäwüdä gwani Äjïgärïyütï gwanni gwuru dooꞌra ngwooꞌranu ngwudi Yicu ngwanni ngwuru ꞌdï na rom (12) ꞌdïꞌrï ngwele ngwurꞌdal ngwanni ngwuru ngweleny nunnu ngwuje enggaci gay ganni gadi aar ge määtä Yicung. 11 Anni ma aar gu ꞌdingini ngwujaꞌri ngwee no, aar jayanu aar ci gwa aar ätädä ngwüꞌrïnyä. No ating mïnï gay gading ge määtä Yicung ngwuje ätädä.
Eny gwudi Deleny gwudi Dambdani
12 Gomon ganni giru giꞌra Gïyïꞌrïnyïnä yidi Ligiꞌra, Ngwüyäwüd ngwati gu mïꞌrïnï nono yirany ye yanni yiru ngwamal yidi Yïꞌrïnyïnä yidi Dambdani. A ngwooꞌra ngwükäjäär je ngwudi Yicu otacalu aar ci, “A gwunana ndi nyii ele nyii jaꞌrimada ngwaalinga ne ngwada gu eny Gïyïꞌrïnyïnä yidi Dambdani?”
13 No ngwükäjï ngwoꞌra ngwüngün rom ngwuje ci, “Ïndär kündär ngaa la mbudi gurnga le gapu dïïtï didi yaw. Gwujanar. 14 Ngaa ondaci guru gidi ngwuꞌdun ngwading gu änï ngaa ci, ‘Doorta dutalu, ngwuꞌdun ngwanna ngwadi nyii gu eny Gïyïꞌrïnyïnä yidi Dambdani ngwooꞌra ngwe ngwüny?’ 15 Nginde gwa je be enggaci gimbang alu nggwe gongranu gïgïlïcïnälü gïgïꞌtïnä mama, ngenone ngaa gu be jaꞌrimada yiꞌral ar gu eny gïyïꞌrïnyïnä.”
16 A be ngwooꞌra rom ngwüngün ꞌtü aar ele kündär aar je mbuji yïndï gu anaku ca je gu Yicu. No aar geꞌte yiꞌral yidi eny Gïyïꞌrïnyïnä yidi Dambdani.
17 Anni ma ngwaalu ru digera, aar ila ngwooꞌra ngwe ngwükäjäär je ngwüngün ngwuru ꞌdï na rom (12). 18 Anni ma aar ji ndi ndralu yirel ye gïdïmbür didi eny, a Yicu ari, “ꞌDidanu nggwa je ci nu, gweꞌte nggwo ꞌdanggalanu gwadi nyi gwe gwurlanu, nginde gweꞌte gwanni nggwo gwïtïïny gwe.”
19 Aar ji ngwäyänü kürüng aar otacalu rung rung ati aꞌri nggwee ci, “Äny gwuro?”
20 Ngwuje be ci nu, “Nginde gwuru gweꞌte ꞌdanggalanu ꞌdï na rom (12) gwanni gwuduwajiiny gwe yona kinyanu. 21 Gïjï gidi Dïjï dümnä gadi ayi anaku üllïnäär gu gwani nginde. A be wäjï bi gwani dïjï ndoo danni dadi gwurlanu Gïjï ge gidi Dïjï dümnä! Yaadi jayani adinari ngwuꞌti lïngïnä.”
Eny gwudi Deleny
(Mätä 26.26–30; Luka 22.15–20; 1 Küründüj 11.23–25)
22 Anni ma aar ji ndi eny a Yicu ape gona ngwuci Ngwaalinga yäy ꞌtu ngwüꞌränü ngwätädä ngwooꞌra ngwüngün ngwuje ci, “Apar, ngwanginu ngwüny ngwuru ngwee.”
23 Ngwoꞌre ngwape ginya ngwuci Ngwaalinga yäy ꞌtu ngwuje ätädä aar gu ïyï ngindenga ꞌdar. 24 Ngwuje ci, “Yïn yüny yiru giyee yani gekajidi. Yïrädälü yani ngwüjï ngwonyadu. 25 ꞌDidanu nggwa je ondaci ndi ari yäꞌtüdï ba be yadi nje ïyï yidi yügïrï ꞌdi a gomon ila nggäꞌdï ganni ginje ge ïyï yanni yiru yiyang giyelenyanu yidi Ngwaalu.”
26 Anni ma aar geꞌte delnga, aar ꞌtüdä aar ele aar allu Gidotr gidi Ngwümïnïtï.
A Yicu pälü nyïꞌrïnï gwe gwudi Butruj
(Mätä 26.31–35; Luka 22.31–34; Yuwana 13.36–38)
27 A je Yicu ci nu, “Nga nga ꞌdar, a liny oꞌra giyora komon gidi gweneng,” ndi ari yüllïnä yaru nu,
“ ‘Nggwa mïꞌrï doꞌra
a ngwangal kiꞌdoonga ngwa badalu.’+
28 A be minyi ꞌdïꞌrï, nggwa je dalmacani nggwele Jälïl.”
29 A be Butruj ari nu, “Manari lima aang oꞌra giyora ꞌdar, äny gwaꞌti gwa ang oꞌra giyora.”
30 A be Yicu ci nu, “ꞌDidanu nggwa ang ci, nga gwene yäy dilunga didi gweneng ndi gokto urri yomonanu rom, nga ligoꞌro lunga a gwuny nyïꞌrïnï yomonanu täꞌrïl.”
31 A be Butruj määtä ngwäyälü rüny ngwari, “Ma aar ani yiꞌrany nda ayi ꞌdün nggwaꞌti gwa ang nyïꞌrïnï aꞌtur.” A gu ngwooꞌra ngwüngün ꞌdar ari ꞌto no.
A Yicu otaci Ngwaalingalu gidaartanu dani Jujimani
(Mätä 26.36–46; Luka 22.39–46)
32 Aar ele ngwaalu ngwani Jujimani a Yicu ci ngwoꞌra ngwüngün nu, “Jaralu ngene nyi otaca Ngwaalingalu.” 33 Ngwube apani Butrujing na Yagubinga Yuwana gwe aar le ele gwügätïnä dïlü nono a yïn aci giligor. 34 Ngwuje ci nu, “Nggwurunu gilingeno gwulleny gwani yiꞌrany. Jaralu ngene ngaa arngani.”
35 Ngwuꞌdonggalu gwooko ngwaalu yirku ye gïdïyängälü ngwotaci Ngwaalingalu nunnu aadi aar äbräjï gaji gidi yiꞌrendeny kayanu ma gay ji. 36 Ngwari, “Gwani Aba gwuru Papa, a gwätï yiima giyiꞌral ꞌdar. Äbräjïny yiꞌrendenya giyee kayanu. Aaꞌti be ya ru anaku bupi nje gu äny, aar be ru anaku bupa je gu nga.”
37 Ngwube oꞌra ngwooꞌra ngwüngün ngwuje mbuji ngwundru, ngwube ci Butrujing nu, “A gwundru gwani Jamaan? A gwaꞌti burna ndi jalu ngwäy ngwe gaji geꞌte po? 38 Jaralu ngwäy ngwe aang otaci Ngwaalingalu ndi ari nunnu aaꞌti la je ïdäjï. Lïgïꞌrïm lorꞌtemaja a be lingeno lamiꞌratu.”
39 Ngwoꞌre mana ngwele ngwotaca Ngwaalingalu yiꞌral yeꞌte yeꞌte yele yarung ye. 40 Anni mung oꞌra, ngwuje mbuji lindru mana ndi ari lapana je yar ngwäy. Aar ꞌti lïngïdï gwadi aar ca.
41 Ngwuje oꞌraca mana gomon ganni giru täꞌrïl ngwuje ci nu, “Ngaa gilona lindru ngaa gatu düwä? Yiru gu be. Gaji gima ila! Gïjï gidi Dïjï dümnä nggee gima aar ge gwurlanu ga aar ätädä ngwüjü ngwanni ngwuki. 42 ꞌDïꞌrälü ar ele! Nggwee gwuma ila gwanni gwadi nyi gwe gwurlanu!”
Aar määtä Yicung
(Mätä 26.47–56; Luka 22.47–53; Yuwana 18.3–12)
43 A gaji ganni giming ge ji ndi ondaji no, a dooꞌra dükäjäär ndoo dani Yäwüdä ngwooꞌranu ngwükäjäär je ngwuru ꞌdï na rom (12) obana gwïndäär ngwüjï ngwe ngwonyadu ligwodananu yalal ye na yuura ngwükäjä je ngwurꞌdal ngwanni ngwuru ngweleny na ngwoorta ngwudi yobo na mbumbunga.
44 A je nginde gwani Yäwüdä gwanni gwadi nggwe gwurlanu enggacana giꞌremna ngwuje ci, “Gwanni gwadi nyi aganni giyinenanu, gur giru be mätär aang okta ngaa ge ꞌtänü ngaa arngaci.” 45 A Yäwüdä ila brang brang ngwuꞌdonggada ndi Yicu ngwuci, “Gwani Doorta!” Ngwaganni giyinenanu. 46 A ngwüjï gatu ngwuy aar määtä Yicung. 47 A dïjï ngwüjänü ngwanni ngwüdünädälä ngenone gwalla galala ngge mïꞌrï dïnädä deꞌte didi dirꞌdal danni diru giꞌra ngwüꞌrïdä länälü.
48 A je be Yicu ci nu, “Nyi gwunyurtanu nyii be ꞌtücä yalal ye na yuura ndi nyi määta? 49 A lati pa ji yomon ꞌdar kobo, ati nyi enggaci ngwüjü nyii ꞌti mätï. A be yiru gu no, nunnu a ngwujaꞌri ngwanni ngwaru ngwe gitab ätï ngwäyänü.” 50 Aar be gatanalu ꞌdar aar abri.
51 A be damal deꞌte dïpänä direda nono diru lari ngwuji ndi gwujani Yicung gwodan. Anni ma aar määtä, 52 ngwuje gwanna ngwabri ngwuje gätïjänï direda ndoo diru lari ngwabralu ngwanginu ngwanu.
A Ngwüyäwüd ngwämrä otaci Yicungalu
(Mätä 26.57–68; Luka 22.54–55,63–71; Yuwana 18.13–14,19–24)
53 Aar ape Yicung aar gwe ele gidirꞌdal danni diru giꞌra, ngenone, a gu ngwurꞌdal ngwanni ngwuru ngweleny, mbumbunga na ngwoorta ngwudi yobo oꞌrajidalu. 54 A Butruj gwujani gwüꞌtüdänü ꞌdi aar obani kubanu gidi dirꞌdal danni diru giꞌra. Ngenone, aar jalu ngwangidanga le gïlïgä.
55 Ngwurꞌdal ngwanni ngwuru ngweleny na ngwämrä ꞌdar, aar ji ndi mïnï yiꞌral aar je üꞌrïdä Yicung nono nunnu aar ꞌrinye, aar je ꞌti be mbuja yere. 56 Lonyadu aar üꞌrïdä Yicung yiꞌduru nono aaꞌti be ngwujaꞌri ngwegen elatu.
57 A be gur geꞌte ꞌdïꞌrälü ngwüꞌrïdädä yiꞌduru nono ngwari, 58 “Gwuꞌdinginiiny gwaru nu, ‘Äny gwa pä gobalu nggee gegeꞌta dïjï dümnä giny ꞌdïꞌrïyälü giꞌter yomon täꞌrïl gaꞌti gïꞌtïnä guy ge gidi dïjï dümnä.’ ” 59 Aaꞌtina ngwujaꞌri ngwegen elatu.
60 A be dirꞌdal danni diru giꞌra ꞌdïꞌrälü ngwuje dünäcälü ngwotaci Yicungalu, “Nga gwäꞌtüdï gwadi ondaje? Ngwujaꞌri ngwuru ange ngwee ngwondijaji ngwüjï nono?” 61 A Yicu gwugwundi ngwaꞌti aru ngwujaꞌri ngwere. Oꞌre a dirꞌdal danni diru giꞌra otacalu ngwuci, “Nga gwuru gwanni Gwubrutaar yelenya Gïjï gidi nginde gwanni gwünäjïna?”
62 A Yicu ci, “Äny gwuru, na nga gwa engga Gïjü gidi Dïjï dümnä gijalu kaama gidi Ngwaalu ngwanni ngwuru yiima na ga üllä gïyïbäꞌrälä yidi gerala.”+
63 A dirꞌdal danni diru giꞌra diriti ngwuredanu ngwüngün ngwari, “Ange gwuru aar be mïnï mana ngwüjü aar ondaji? 64 Nga lima ꞌdingini aring ngwulem gwüngün. Nga laraa?”
Ngindenga ꞌdar aar gwe obalu ndi ari gwädï gu yiꞌrany. 65 A be ngwüjï ngwoko ꞌdïꞌrï aar gwonynya ngwäyänü ati aar giki direda ngwäy aar pï yiꞌruundu ye yegen ati aar ci, “Allija ꞌdi yïjïrä! Yärü gwanni gwüpïdängä?” A ngwangida ape aar ele ndi pï.
A Butruj nyïꞌrïnï ndi ari gwülïngïdï Yicung
(Mätä 26.69–75; Luka 22.56–62; Yuwana 18.15–18,25–27)
66 Anni ma Butruj ji galli ge kubanu, a dïnäd deꞌte diru gera didi dirꞌdal danni diru giꞌra ngwumillida. 67 Anni mung engga Butrujing gwujalu gïlïgä, ngwïrïyï ngwäy nono mama ngwuci, “Nga ꞌto, nga liju Yicunga le gwudi Najrang.”
68 A be Butruj nyïꞌrïnï ngwari, “Äny gwaꞌti lïngïdï ngwujaꞌri yorto ye ngwaalinga ngwara ngwe.” Ngwüꞌtüdä gïlängïr poor.
69 Anni ma dïnäd diru gera engga ngenone, ngwoꞌre ngwuci ngwüjü ngwanni ngwüdünü ngeno, “Aꞌri nggwee gwuru gweꞌte gwegen.” 70 A nginde oꞌre ngwünyïꞌrïnï.
Gwooko no, gilo lanni lïdünädälä gito gito aar ci Butrujing, “ꞌDidanu nga gwuru gweꞌte gwegen, ndi ari nga gwuru Dïjälïl.”
71 A Butruj mïꞌrï yiꞌrany gwari aar nyi gu ꞌtäjï ngwünyü ngwuje ci, “Nggwaꞌti lïngïdï guru nggee gara ge.”
72 Puprang no, a gokto urra gomon ganni giru rom. Aꞌti Butruj diwayina ngwujaꞌri ngwanni ngwuca ngwe Yicu ndi ari, “Gwerre gwerre ndi gokto urra yomon rom, nga gwuny nyïꞌrïnï yomonanu täꞌrïl.” A nginde ari.
+ 14:27 14.27 Jäkärïyä 13.7 + 14:62 14.62 Daniyal 7.13