5
Tej tyolin Jesús twiꞌ wutz
(Lc. 6:20-23)
Tej tok tkaꞌyin Jesús txqan xjal otaq chmet tiꞌj, bꞌeꞌx jax twiꞌ wutz, ex kubꞌ qe antza. Me awotziꞌn, a t-xnaqꞌtzbꞌin, bꞌeꞌx o xi laqꞌeꞌy tkꞌatz, ex ok qtxolin qibꞌa tiꞌj. Ex ok ten Jesús xnaqꞌtzil, ex tqꞌma:
Kyꞌiwlinqexixjo ayeꞌ nkynaꞌn toj kyanmin qa atx taj toj kychwinqil, quꞌn at kyoklin tiꞌj Tkawbꞌil Dios toj kyaꞌj.
Kyꞌiwlinqexixjo ayeꞌ nkynaꞌn bꞌis toj kyanmin, quꞌn axte Dios ktzajil qꞌuqbꞌin te kykꞌuꞌj.
Kyꞌiwlinqexixjo ayeꞌ o tzꞌajtz tiꞌj kyanmin, quꞌn kchi najal tojjo txꞌotxꞌ, a o tzaj ttziyin Dios kye.
Kyꞌiwlinqexixjo ayeꞌ kyajxix tuꞌn kybꞌinchin a taj qMan Dios, quꞌn axte Dios ktzajil oninkye tuꞌn tbꞌant kyuꞌn.
Kyꞌiwlinqexixjo ayeꞌ nqꞌaqꞌin kykꞌuꞌj kyiꞌjjo txqantl, quꞌn axte Dios ktzajil qꞌaqꞌin tkꞌuꞌj kyiꞌj.
Kyꞌiwlinqexixjo ayeꞌ o txjet il toj kyanmin, quꞌn ok kylaꞌbꞌil Dios toj kyaꞌj.
Kyꞌiwlinqexixjo ayeꞌ tok tilil kyuꞌn, tuꞌn kymujbꞌin texjal kyibꞌ kyxolile, quꞌn axte Dios k-okil qꞌonte kybꞌi te kꞌwalbꞌaj.
10 Kyꞌiwlinqexixjo ayeꞌ n-ikyꞌx yajbꞌil kyuꞌn, noq tuꞌn nkubꞌ kybꞌinchin a tzꞌaqle, a tzeꞌnku taj Dios, quꞌn at kyoklin tiꞌj Tkawbꞌil Dios toj kyaꞌj.
11 Kyꞌiwlinqexix kyeꞌ, qa ma chi xoꞌnxjal yol kyiꞌja, ex qa ma tzikyꞌx yajbꞌil kyuꞌn, ex tkyaqil nya bꞌaꞌn, a kjawil bꞌant kyuꞌnxjal kyiꞌja, noq tuꞌn npaja. 12 Qa ma tzikyꞌx kyuꞌn, chi tzeꞌjixa, ex chi tzalajxa, quꞌn ktzajil tqꞌoꞌn Dios nim t-xel kyeꞌy toj kyaꞌj, tzeꞌnku xi tqꞌoꞌn kye yolil Tyol Dios ojtxe, tuꞌn nim ikyꞌx kyuꞌn tzeꞌnkuꞌ kyeꞌ jaꞌlin.
Ma qo ok te atzꞌin ex te spikyꞌin te twutz txꞌotxꞌ
(Mr. 9:50; Lc. 14:34-35)
13 Ayetzin kyeꞌ ma chi oka tzeꞌnku atzꞌin te twutz txꞌotxꞌ, tuꞌn mi naje toj il. Quꞌn qa ma tzꞌel naj tpitzꞌmejil atzꞌin, nlay bꞌant tuꞌn tel pitzꞌmejix juntl majl, quꞌn ntiꞌxla tajbꞌin, qalaꞌ noq tuꞌn tex xoꞌyit, ex tuꞌn kyjax weꞌxjal tibꞌaj. Tuꞌntzintzjo, kykaꞌyinkxix kyibꞌa, tuꞌn mi naje a at toj kyanmiꞌn.
14 Ex ma chi oka tzeꞌnku spikyꞌin te twutz txꞌotxꞌ, tzeꞌnku jun tnam tokx twiꞌ wutz nlay bꞌant tewit. 15 Ex nlay bꞌant tuꞌn tok txqet jun tzaj, exsin tuꞌn tokx ewitl tjaqꞌ jun kax; qalaꞌ il tiꞌj tuꞌn tjax tibꞌaj xtankoꞌl, tuꞌntzin tspikyꞌemix tkyaqil tuja tuꞌn. 16 Ikytzin kyejiꞌy, kyyekꞌima kynimbꞌila kywutzxjal, tzeꞌnku spikyꞌin, tuꞌntzin aj tok kykaꞌyin xjaljo kybꞌinchbꞌiꞌn tbꞌanilx, ex kjawil kynimsin tbꞌi qMan Dios toj kyaꞌj.
T-xnaqꞌtzbꞌil Jesús tiꞌj ojtxe kawbꞌil
17 Mi kubꞌ kyximiꞌn qa ma chin ula yupil teꞌ tkawbꞌil Moisés exqetziꞌn kyxnaqꞌtzbꞌin yolil Tyol Dios ojtxe. Quꞌn nya ma chin ula yupilte tkyaqiljo luꞌn, qalaꞌ tuꞌn tjapin wuꞌn tkyaqil t-xilin. 18 Twutzxix kxel nqꞌmaꞌn kyeꞌy, nlay najjo kawbꞌil lo, nipela jun tal netzꞌ yol tiꞌj, ajxi tjapin bꞌaj tkyaqil t-xim Dios, ex ajxi tikyꞌ kyaꞌj ex txꞌotxꞌ. 19 Tuꞌnpetziꞌn, altzin kye jun ma tzikyꞌ tibꞌajjo kawbꞌil, exla qa noq jun tal muꞌẍ yol toj twutz, mo qa ma txi tqꞌmaꞌnj kye txqantl, tuꞌn mi kubꞌ nimite chꞌin, ex tal muꞌẍ k-esbꞌajila toj kyaꞌj. Me anteꞌ, a japin bꞌaj tuꞌn tkyaqilx, ex qa ma txi tqꞌmaꞌn kye txqantl qa il tiꞌj tuꞌn tjapin bꞌaj tkyaqil, ex aj tkanin toj Tkawbꞌil Dios toj kyaꞌj, k-okil qꞌoꞌn te nim toklin. 20 Tuꞌnpetziꞌn, kxel nqꞌmaꞌn kyeꞌy, mi chi oka tzeꞌnku kye Parisey exqetziꞌn xnaqꞌtzil tiꞌj ojtxe kawbꞌil, a oꞌkx kyajjo tuꞌn tjapin kyuꞌn kywutzxjal, me noq tukꞌa tkaꞌmin kykꞌuꞌj nkubꞌ kybꞌinchine. Quꞌn qa mix japin kyuꞌn tukꞌa tkyaqil kyanmiꞌn, mi chi okxa toj Tkawbꞌil Dios toj kyaꞌj.
T-xnaqꞌtzbꞌil Jesús tiꞌjjo tyabꞌ wibꞌaj
(Lc. 12:57-59)
21 Quꞌn bꞌiꞌn kyuꞌn tiꞌ qꞌumj kye ojtxe qxeꞌchil: Mi chi bꞌiyiꞌn, quꞌn qa ma bꞌiyin, at til twutz kawbꞌil te twutz txꞌotxꞌ. 22 Me metzin weꞌ kxel nqꞌmaꞌn kyeꞌy, ankyeꞌ noqx qꞌoj kxel taqꞌnin tukꞌa tukꞌa, at til twutz kawbꞌil. Ex ankyeꞌ k-okil lipin yisol tukꞌa, at til twutz tnejil kawbꞌil. Ex ankyeꞌ kxel tqꞌmaꞌn te tukꞌa: Ntiꞌ tnabꞌl, kxeꞌl toj qꞌaqꞌ te jun majx.
23 Tuꞌnpetziꞌn, qa taja tuꞌn t-xiꞌy qꞌol jun toyaja toj ja te naꞌbꞌl Dios, ex aj tpon, me qa akux s-ul toj tkꞌuꞌja, qa at jun tqꞌoja tukꞌa jun tukꞌiy, 24 mi txiꞌy qꞌol toyaja nej; qalaꞌ nej, ku txiꞌy kubꞌsil twutza te tukꞌiy, tuꞌn tkubꞌ tnajsin tila. Ex ajtzin kykyija toj wen tukꞌa, kuxpin txiꞌtza qꞌol toyaja.
25 Ikytziꞌn, qa at jun taj tuꞌn t-xiꞌ patil tey twutz kawil, qꞌonka tilil, tuꞌn tkyija toj wen tukꞌa axsa toj bꞌe, tuꞌntzin mi txi qꞌiꞌn tuꞌn twutz kawil. Quꞌn qa mina, kxel qꞌoꞌn toj kyqꞌobꞌ xqꞌuqil, tuꞌn tkux jpuꞌn toj tze. 26 Twutzxix kxel nqꞌmaꞌn tey, nlay tzꞌetza antza tzmaxiꞌ aj tchjet tkyaqil tkꞌasa.
T-xnaqꞌtzbꞌil Jesús tiꞌjjo kyꞌaꞌjin
27 O kybꞌiꞌy ajo qꞌumle kye ojtxe qxeꞌchil: Mi chi kyꞌaꞌjiꞌnch. 28 Me metzin weꞌ kxel nqꞌmaꞌn kyeꞌy, ankyeꞌ qa ma txi tkaꞌyin jun qya, ex qa ma pon tkꞌuꞌj tiꞌj, ma bꞌinchin aj pajil tukꞌa toj tanmin twutz Dios.
29 Tuꞌnpetziꞌn, wenitla tuꞌn tjatz kyiꞌn toj kyanmiꞌn tkyaqiljo, a nxi qꞌiꞌn kyeꞌy toj il. Ikytziꞌn, noqit qa tuꞌn tpaj kywutza aku chi kubꞌ tzꞌaqiy toj il, kyimitza, ex kyxomixa najchaq. Quꞌn wenitla tuꞌn tnaj jun tnej kyxmilila, tzeꞌnku tuꞌn kyxiꞌ kyxmilila tkyaqil toj qꞌaqꞌ te jun majx, aj kykyima. 30 Ex qa noq tuꞌn kyman qꞌobꞌa, aku chi kubꞌ tzꞌaqiy toj il, kytxꞌemimila, ex kyxomixa najchaq. Quꞌn wenitla tuꞌn tnaj jun tnej kyxmilila, tzeꞌnku tuꞌn kyxiꞌ kyxmilila tkyaqil toj qꞌaqꞌ te jun majx.
T-xnaqꞌtzbꞌil Jesús tiꞌjjo kypaꞌbꞌl kyibꞌxjal
(Mt. 19:9; Mr. 10:11-12; Lc. 16:18)
31 Ex ikyx o qꞌumle ojtxe: Qa at jun xkubꞌ tpaꞌn tibꞌ tukꞌa t-xuꞌjil, il tiꞌj nej tuꞌn tbꞌant jun uꞌj kyxol, qa o chi paꞌyit. 32 Me metzin weꞌ kxel nqꞌmaꞌn, qa at jun ichin xkubꞌ tpaꞌn tibꞌ tukꞌa t-xuꞌjil noq kukxjo, ex nya tuꞌn ma kubꞌ tzꞌaq t-xuꞌjil toj kyꞌaꞌjin, tuꞌn tpaj k-okileꞌ t-xuꞌjil te aj kyꞌaꞌjil, aj tok meje tukꞌa juntl ichin. Ex ankyeꞌ ichin, k-okil meje tukꞌa qya, a otaq tzꞌel lajoꞌn, ex ikyxjo, k-okil aj kyꞌaꞌjil, quꞌn twutz Dios, nya ma paꞌyitjo qya tukꞌa tnejil tchmil.
T-xnaqꞌtzbꞌil Jesús tiꞌjjo qyol
33 Ex ikyxjo, o kybꞌiꞌy a qꞌumle kye ojtxe qxeꞌchil, qa il tiꞌj tuꞌn tbꞌajx kyyola, aj qa ma tzaj kytxkoꞌn tbꞌi Dios toj. 34 Me metzin weꞌ kxel nqꞌmaꞌn: Mi tzaj kytxkoꞌn tbꞌi jun aꞌla mo tbꞌi jun tiꞌ toj kyyola; tzeꞌnku tbꞌi kyaꞌj, quꞌn atzin tqꞌuqbꞌil Diosjo; 35 mo tbꞌi txꞌotxꞌ, quꞌn ax Dios nkawin tibꞌaj; exjo tbꞌi tnam Jerusalén, quꞌn atzin Ttanim Diosjo, a Nmaq Kawil. 36 Ex mi kubꞌ kyqꞌmaꞌn jun kyyola, tiꞌj tsaqil kywiꞌy, quꞌn nlay saqix mo qꞌaqix jun tsmal kywiꞌy kyuꞌnxa. 37 Qalaꞌ chi yolinxa twutzx qa twutzx, ex qa mina, minax. Quꞌn atziꞌn nkubꞌ kyqꞌmaꞌn tbꞌi aꞌlchaqku kye toj kyyola, tuꞌn tajaw iljo ikyjo.
T-xnaqꞌtzbꞌil Jesús tuꞌn mi xelsitjo nya wen
(Lc. 6:29-30)
38 Bꞌiꞌn kyuꞌn qa qꞌumle ojtxe, qa ma tzꞌetz jun kywutza tuꞌn jun xjal, il tiꞌj tuꞌn tetzjo texjal; ex qa ma tzꞌetz kysteꞌy tuꞌn jun xjal, ex il tiꞌj tuꞌn tetzjo texjal kyuꞌn. 39 Me metzin weꞌ kxel nqꞌmaꞌn kyeꞌy, qa at jun xjal s-ok lipin kyiꞌja, mi tzꞌok kyqꞌoꞌn t-xel, expe qa ma tzꞌok laqtzꞌin jun plaj kytziꞌy, kymeltzꞌinxjiꞌy jun plajtl. 40 Ex qa at jun s-ok tstzꞌiꞌminte tkamiẍ kyiꞌja, ex chex qꞌiꞌn twutz kawil tuꞌn tpajjo ikyjo, kyqꞌonxa te, expe qa majxjo kychaketa kykotpinxa. 41 Ex qa ma tzꞌok qꞌoꞌn il kyiꞌja, tuꞌn t-xi kyiqin jun iqtz toj nikyꞌjin ajlabꞌ, majx kyiqinxa toj juntl ajlabꞌ. 42 Chi oka soꞌj tukꞌa tkyaqil, ex mi chi oka nya soꞌj tukꞌa xjal, a ntiꞌ at te.
T-xnaqꞌtzbꞌil Jesús tuꞌn kyok qkꞌuꞌjliꞌn a nchi jaw tuꞌn kyqꞌoj qiꞌj
(Lc. 6:27-28, 32-36)
43 Ex ikyxjo, bꞌiꞌn kyuꞌn tzeꞌn qꞌumle kyuꞌnxjal ojtxe: Kykꞌuꞌjlinqekjiꞌy kyukꞌiy, ex kyiꞌjlinqemiljiꞌy ayeꞌ nchi jaw, tuꞌn kyqꞌoj kyiꞌja. 44 Me metzin weꞌ kxel nqꞌmaꞌn: Tenx tqꞌaqꞌbꞌil kykꞌuꞌja kyiꞌjjo nchi qꞌojin kyiꞌja; ex chi naꞌn Dios kyiꞌjjo nchi yasin kyiꞌja. 45 Quꞌn kꞌwalbꞌajqexixa te kytatiꞌy, a at toj kyaꞌj. Quꞌn ate ntzaj qꞌonte qꞌij kyibꞌajjo wen ex kyibꞌajjo mina; ex n-etz qꞌonte jbꞌal kyibꞌajjo o chi nimin tiꞌj exqetziꞌn bꞌinchil il. 46 Quꞌn qa oꞌkqex nchi ok kykꞌuꞌjlinjiꞌy aye kꞌuꞌjlinqiꞌy kyuꞌn, ¿Ma atpela jun oyaj kyeꞌy toj kyaꞌj? Quꞌn ikypen kye peyil pwaq ex jniꞌ aj il nbꞌant kyuꞌn. 47 Ex qa oꞌkqex ẍi ok kyqꞌolbꞌinjiꞌy aye nimil, ¿Tiꞌtzin chꞌin wen nbꞌant kyuꞌn ikyjo? Quꞌn ikypen kye xjaljo nbꞌant kyuꞌn, ayeꞌ nya ojtzqiꞌn Dios kyuꞌn. 48 Tuꞌnpetziꞌn, chi okxa tzꞌaqle, tzeꞌnkuꞌ te kyTatiꞌy toj kyaꞌj tzꞌaqlexix teꞌ.
5:4 Is. 61:2. 5:5 Sal. 37:11. 5:8 Sal. 24:4. 5:10 1Pe. 3:14. 5:11 1Pe. 4:14. 5:12 2Cr. 36:16; Kybꞌi. 7:52. 5:14 Jn. 8:12; 9:5. 5:15 Mr. 4:21; Lc. 8:16; 11:33. 5:16 1Pe. 2:12. 5:18 Lc. 16:17. 5:21 Ex. 20:13; Deu. 5:17. 5:27 Ex. 20:14; Deu. 5:18. 5:29 Mt. 18:9; Mr. 9:47. 5:30 Mt. 18:8; Mr. 9:43. 5:31 Deu. 24:1-4; Mt. 19:7; Mr. 10:4. 5:32 Mt. 19:9; Mr. 10:11-12; Lc. 16:18; 1Co. 7:10-11. 5:33 Lv. 19:12; Num. 30:2; Deu. 23:21. 5:34 Sant. 5:12. 5:34 Is. 66:1; Mt. 23:18-22. 5:35 Is. 66:1. 5:35 Sal. 48:1-2. 5:38 Ex. 21:22-25; Lv. 24:19-20; Deu. 19:21. 5:43 Lv. 19:18. 5:48 Deu. 18:13.