9
Mibpenumbaley is Rayna ziyà te Sheba ki Hadì Solomon
(1 Menge Hadì 10:1-13)
Hein nezineg duen te rayna ziyà te Sheba is kegkevantug ni Solomon, ne midhendiyà sikandin te Jerusalem su egezaman din is ketau ni Solomon pinaaǥi te menge insà he menge mereǥen. Nekeuma sikandin diyà te Jerusalem duma te mahabet he menge sakup din, ne zuen din uwiten he menge kemilyu he kergadu te menge gasa he penaket, mahabet he vulawan, wey mahalen he menge vatu. Ne hein neked-ehè dan en ki Solomon, ne mid-insaan din si Solomon te minsan hengkey he egkesuatan din he id-insà. Midtavak ni Solomon is langun he menge insè din, ne wazà minsan hengkey he insà wey menge vutang he wazè din ikepesavut kandin. Hein neperikesà dutun te rayna ziyà te Sheba is ketau ni Solomon, wey hein neehè din is utew mekempet he turuǥan he midtukud din, henduen be te kenà sikandin ebpeketuu. Iring ded hein neehè din is menge keenen diyà te lemisahan te hadì, is kedumala te menge upisyal zin, is kebpenilbi te menge suluǥuen din wey is menge tigsilbi te vinu zin he mekempet is menge yunipurmi zan, wey is menge pemuhat he edtutungen he impemuhat din diyà te valey te Nengazen.
Migkeǥiyan din haazà is hadì te, “Tutuu ves iyan is nezineg ku ziyà te nasyun ku mehitenged te menge mibeelan nu wey ketau nu. Wazà a medtuu kayi umbe midhengkayi a ne neehè ku human. Is tutuu, ne wazà ganì mekedliliwezaan is netudtul kedì mehitenged kenikew te neehè ku. Is ketau nu ne lavew pa zutun te nezineg ku. Utew zeyzey is menge sakup nu! Utew zeyzey is menge upisyal nu he ebpenilbi kenikew su lelayun dan egkezineg is ketau nu. Ereg he edeliǥen is Nengazen he Megbevayè nu, he nelipey kenikew wey midhimu kenikew he hadì para edhadì ka para kandin. Tenged te gaǥew te Megbevayè nu te Israel wey te suat din he mebpedayun heini he nasyun te wazà pidtemanan, midhimu ke zin he hadì kayi, para meveeli nu is hustu wey metazeng diyà te menge etew.”
Ne mibeǥayan duen te rayna si Hadì Solomon te vulawan he lelima he libu he kilu, mezakel he menge penaket wey mahalen he menge vatu. Wazè en ebpekerepeng te kezekelà te penaket he imbeǥey zuen te rayna te Sheba ki Hadì Solomon.
10 Duen daan menge uwiten te menge sakup ni Hadì Solomon wey menge sakup ni Hiram he menge vulawan, menge kayu he almug, wey menge mahalen he menge vatu he ebpuun te Ofir. 11 Impenheǥezan ni Hadì Solomon haazà is menge kayu he almug te turuǥan wey te valey te Nengazen, ne is duma, ne mibeelan he menge alpa wey menge lira para te menge musikiru. Wazà iring kayi he almug diyà dengan te Juda.
12 Imbeǥey ni Hadì Solomon duen te rayna ziyà te Sheba is minsan hengkey he mibuyù din. Dekelè pa is ingkeveǥey ni Solomon kenà haazà is mibpen-uwit dutun te rayna ziyà te kandin. Ne mid-ulì haazà is rayna ziyà te inged din duma is menge sakup din.
Is Ketiǥeyunan ni Solomon
(1 Menge Hadì 10:14-29)
13 Kada tuig ebpekezawat si Solomon te vulawan he 25,000 he libu he kilu, 14 kenà ragkes is menge vuhis he ebpuun te menge nigusyanti. Mibeǥey zaan kandin is langun he menge hadì diyà te Arabia wey menge gubirnedur ziyà te Israel te menge vulawan wey pelata.
15 Mibpevaal si Hadì Solomon te 200 he zezekelà he menge kelasag, ne is kada sevaha he kelasag ne mid-epizan te pitu he kilu he vulawan. 16 Mibpevaal zaan sikandin te 300 he zezeisey he menge kelasag he is kada sevaha ne mid-epizan te tetelu wey tengà he kilu he vulawan. Ne ziyè din heini isavuk is langun te vahin duen te turuǥan din he egngezanan te Ketelunan te Lebanon.
17 Mibpevaal zaan haazà is hadì te zekelà he pinuuwà te kedhadì. Mid-epizan haazà te lunsey he vulawan he ungal te ilipanti is indayandayan duen. 18 Heenem he huntù haazà is pinuuwà, ne zuen bulawan he untuzà te paa. Ne kada kilid te untuzà te velad ne zuen dutun ledawan te edhitindeg he erimaung. 19 Ne zuen daan dutun ledawan te erimaung diyà te pesikilizà te kada huntù. 12 langun he menge ledawan te erimaung is dutun te heenem he huntù. Wazà ebpekeiring kayi he pinuuwà te kedhadì diyà te minsan hendei he ginhedian. 20 Is langun he inumà ni Hadì Solomon ne lunsey he vulawan, ne is langun he menge gelemiten duen te vahin te turuǥan he egngezanan te Ketelunan te Lebanon ne lunsey zaan he vulawan. Kenà pelata is mibeelan su zeisek dà is bali te pelata te timpu ni Solomon. 21 Duen daan menge varku ni Solomon he para te petiǥayun, he iyan ed-uwit duen is menge sakup ni Hiram. Heini he menge varku kesevaha ed-ulì kada tetelu he tuig, he ed-uwit te menge vulawan, menge pelata, menge ungal te ilipanti, wey zezekelà wey zezeisey he kelasi te menge uval.
22 Wazà minsan hentei he hadì kayi te kelibutan he ebpekerepeng te ketau wey ketiǥeyunan ni Hadì Solomon. 23 Is langun he menge hadì kayi te kelibutan, ne egkesuat he meehè dan si Solomon wey zan mekezineg te ketau he imbeǥey kandin te Megbevayà. 24 Kada tuig, is kada sevaha he ebpenumbaley ziyà te kandin he ed-uwit te menge gasa: menge azen he vineelan puun te pelata wey vulawan, menge visti, menge ǥumaan, menge penaket, menge kudà, wey menge mula.
25 Duen menge 4,000 he menge teleǥuey ni Solomon te menge kudè din wey menge kerwahi. Duen din 12,000 he menge kudà he ziyè din ipelastar te menge inged he teleǥuey zin te menge kerwahi zin, ne is duma ne ziyè dà te kandin diyà te Jerusalem. 26 Midsakup din is langun he hadì he ebpuun te Wahig te Eufrates taman te tanà te menge Filistihanen wey te dulunà te Ehipto. 27 Dutun te timpu te iyan sikandin hadì, henduen dà te vatu is ked-isipa te pelata tenged te kezekelè din, ne is kahabet te mahalen he kayu he sidru ne henduen be te ebpekeiring dà te urdinaryu he kayu he sikemur ziyà te menge mibuntud-buntud diyà te edsenlepan. 28 Is menge kudà ni Solomon diyà ebpuun te Ehipto wey duma he menge nasyun.
Is Ketepusan te Kedhadì ni Solomon
(1 Menge Hadì 11:41-43)
29 Is duma pa he ǥuǥud mehitenged te kedhadì ni Solomon, puun pa te puunà taman te ketepusan, ne ingkesurat diyà te insurat ni Natan he ebpeneuven, wey ziyà te menge lalag ni Ahia he tig-Shilo, wey te Menge Nelewasan ni Iddo he ebpeneuven he ebpesavut daan te kedhadì ni Jeroboam he anak ni Nebat. 30 Diyà te Jerusalem med-ubpà si Solomon te kedhadì din te tivuuk he Israel seled te 40 he tuig. 31 Hein minatey en sikandin, ne ziyà ileveng te inged te amey zin he si David. Ne iyan maan nekeilis kandin te kedhadì is anak din he si Rehoboam.