19
Pa' Pilato qa inaqyaji'ij qu' ne'nenji'pha'm pe' cruz pa' Jesús.
(Mateo 27:15-31; Marcos 15:6-20; Lucas 23:13-25)
Ma' qa hik ta'ƚijupi' ha' Pilato qa inaqyaji'ij qu' neteqsilanhetiikii ha' Jesús. Qa he' oq'opheƚinetsilets qa yiftii ke' tii qa yiwataninij ha' Jesús, qa yi'ntaafinij iye ka' witpalinek'ij penyilo. Hekhewe'en qa ikets, qa yit'ijets: —¡Pakhaaye'ƚi'ij qu' ƚunye'je' ha'ne ƚatata ne' judiol!— Qa yeqsilanje'mkii ƚeju's.* Ha' Pilato qa wapiletsfik'i iye he' jukhew, qa yit'ijji'ju' iye: —Jeƚ qeku'ni'ƚek, hane'ej qu' henka'xi'ƚ ewetsfik'i qa' i'weni'ƚ hats'inha qa enikfe'li'ƚetsha in ham hi'wene' pa'qu' uƚ'axe' qu' ƚunye'je' hakha'an.—* Ma' qa ha' Jesús qa nekfik'i wenuihinji'ju' ƚejiƚa' ke' tii weniftii qa weni'ntaafinij ka' witpalinek'ij penyilo. Qa ha' Pilato qa yit'ijji'ju': —¡Hane'en hakha' jukhew!—* Ma' qa in yi'wentax hekhewe' tenek'enhe'yij he' pa'il qa hekhewe' iye witeqjeƚinenheyij ke' qi ƚe'lijtsitjii, qa taya'yijipji', qa yit'ijju': —¡Eni'ƚji'pha'm cruze'! ¡Eni'ƚji'pha'm cruze'!— Qa ha' Pilato yit'ij: —Eka'xi'ƚ qa' eni'ƚji'pha'm pe'qu' cruze'. Qe yakha' ham hi'wene' pa'qu' uƚ'axe' qu' ƚunye'je' nakha'an.— He' judiol qa yeku'ƚ: —Yekheweli'ƚ na'li'ƚ ye'm ka' yeqe leyi'ƚ, qa kakha' ƚ'anye'j nakha'an qa hikka' ta'ƚets in les ƚe'wis qu' nawa'm, qe yit'ij ƚetets in Ƚa's pa' Dios.—* Ma' qa ha' Pilato in yepi'ye' ek'i aka'an, ma' qa les qi'ija in nijiwei. Qa wapilijifi iye ke' wititsi' pretorio qa yit'ijets ha' Jesús: —¿Pa'n ƚataƚji'ha?— Qa hakha'ƚe Jesús qa nite' yeku'ƚ.* 10 Ma' qa ha' Pilato qa yit'ijets: —¿Me nite' ƚesku'ƚ? ¿Me nite' ƚenikfe'l yiwets in na'l ye'm pa' yit'unha'x in heinek'enhei qa ƚeke' qu' k'ewejin, qa na'l ye'm iye pa' yit'unha'xijup qu' nek'inaqyaji'ij qu' enhetiiji'pha'm pe'qu' cruze'?— 11 Ha' Jesús qa yeku'ƚ: —Ham pa'qu' et'unha'xe' in ƚ'enek'enhei qu' nite' neƚisi'ij na' Dios. Qa hik ta'ƚijupi' pakha' ta'ƚets in heyestii ej, pakha'an les qi wiikfik'i pa' ƚewuƚ'ax.—* 12 Ma' qa hik aka'aj ha' Pilato qa wo'taxiikii pa'qu' ƚeqfenye'ji'ij qu' niwejin ha' Jesús. Qa hekhewe'ƚe judiol qa taya'yijipji'kii iye, qa yit'ijju': —Qu' iwejin hakha'an ma' qa hats nite' ejuwaika' pa' qiji' Roma ƚatata (César). Week pa'qu' naqsi'jƚetaxijkii qu' qiye' qu' wittatayi'ij, ma' qa hats t'ejuyiju'ƚ pa' qi Roma ƚatata.— 13 Ma' qa ha' Pilato in yepi'ye' ek'i aka'an, qa inaqyaji'ij qu' netetkaxetsfik'i ha' Jesús. Ha' Pilato qa i'nipji' ha' ƚots'oji'la'x t'ejuyets in hik ƚunye'j qu' jueze', i'ni' hakha' ts'eewe'epji' ha' joofji'ju' ƚanfaakanhe'wet'ij ƚenqii Utel Yaqamax, ke' hebreo qa yit'ijek Gabata. 14 Hik kakha' ka' neƚuji' watji'letji' ne'ej wekwek qu' net'ejuyets kakha' ƚe'wis neƚu Pascua, qa hats natsathenju' junu'. Ha' Pilato qa yit'ijji'ju' hekhewe' judiol: —Hane'en hakha' atata'aƚ.— 15 Ma' qa taya'yijipji' iye hekhewe'en, qa yit'ijju': —¡Ilaani'ƚha! ¡Ilaani'ƚha! ¡Eni'ƚji'pha'm cruze'!— Ha' Pilato qa yit'ijji'ju': —¿Me ƚisu'uni'ƚ qu' henji'pha'm pe'qu' cruze' ha'ne qi atata'aƚ?— Qa he' tenek'enhe'yij he' pa'il qa yeku'ƚ: —Yekheweli'ƚ ham pakhape' iye qu' wittatayi'iƚ yipji', ewi'ƚƚe pa' qi Roma ƚatata.— 16 Ma' qa hik ta'ƚijupi' ha' Pilato in tisij hekhewe'en, hats'inha qu' ne'nenji'pha'm pe'qu' cruze'.
Jesús qa we'nenji'pha'm pe' cruz.
(Mateo 27:32-44; Marcos 15:21-32; Lucas 23:26-43)
17 Ma' qa wetka'x ha' Jesús. Ha' Jesús qa ikijfik'i in yeka'x ke' ƚeqe cruz, qa' namijii hakha' sehe' ƚenqii witjiƚa'ak'i ƚetset, ke' hebreo qa yit'ijek Gólgota.* 18 Ma' qa hik hakha'a' qa yenji'pha'm ke' cruz, qa wetsjuk iye ke' ƚenenhefetsji'pha'm ke' cruzits hakha'an, ewi'ƚ ka' te'weyij yiya'yik'i qa kakhap qa ƚefeyi'j te'weyij, ha' Jesús qa ƚeqewuk'u te'weiji'. 19 Ha' Pilato yika' iye ka' ewi'ƚ k'eewe qa yenipji' ke' cruz. Ka' we'nika' yit'ij: —Jesús Nazaret ƚeiƚe', qi ƚatata ene' judiol.— 20 Ma' qa olots he' judiol yiyinenik'i ka' we'nika'ajji', qe hakha' we'neni' in we'nenji'pha'm ke' cruz meti'm ha' witset. Qa ka' ƚe'nikahat qa we'nika'ajji' kekhewe' wi'tlijei hebreo, ke' latín qa ke' griego iye.* 21 Qa hik ta'ƚijupi' he' tenek'enhe'yij he' ƚaqa pa'il enewe' judiol, qa yittaxijets ha' Pilato: —Hasu'uj ika'ajji' qu' nit'ij: “Qi ƚatata ene' judiol.” Ika'ajji' yijat'ij: “Hane'en yit'ij: Yakha' qi ƚatata ene' judiol.”—* 22 Qa ha' Pilato qa yit'ij: —Pakha' qu' hats hika'ajji', qa hats hika'.— 23 Ma' qa hekhewe' oq'opheƚinetsilets in hats yenji'pha'm ke' ƚeqe cruz ha' Jesús, qa t'eku'mi' ke' ƚeqhinatai ma' qa yak'esa'xju'kii yit'ij cuatsuju' in yak'esa'xju'kii, qa weju'ƚji' he' ikwetju'ƚ (4) oq'opheƚinetsilets, qa t'eku'mi' iye ka' te'weiju' yamik'iju' ƚ'uihitjii, qa kakha' te'weiju' yamik'iju' ƚ'uihitjii qa ham ƚentiƚititse', itupi'le'ƚe in wetƚii. 24 Qa hik ta'ƚijupi' hekhewe' oq'opheƚinetsilets in yit'ijju': —Hasu'uj jitawjaf'itju' hane'en qu' jinawatk'esa'xijju' iye, ju'ukij wetju'ƚ yijat'ij qa' jutsiqaxe' pa'qu' nitupilen.— Aka'an in ƚunye'jkii qe qa' nasinik'iha ka' hats we'nika'ajji' qu' ƚunyejeye'kii in yit'ij: —Wetjeyumtshenij qa watk'esaxijju' ke' yeqhinatai qa ikij wetju'ƚ iye kakha' yeqhinawat.—(Sal 22:18) Aka'an hik aka' yaqsiijkii hekhewe' oq'opheƚinetsilets.* 25 Hakha' i'ni' ke' ƚeqe cruz ha' Jesús, qa metifi ke' ƚenene qa ke' ƚejefeki'ƚe ke' ƚenene, qa ke' María ƚewhe'ye' pa' Cleofas, qa kikhe' iye María Magdalena (Magdala ƚeiƚeki').* 26 Ma' qa ha' Jesús in yi'wen ke' ƚenene qa hakha' iye ƚ'ijatshenek hikha' qi in yisu'un ts'ap'a'afi iye ke' ƚeqe cruz, qa yit'ijets ke' ƚenene: —Efu, nakha'an ha' oqwomehe'.—* 27 Qa yit'ijetsek iye ha' ƚ'ijatshenek: —Nekhe'en ke' enene.— Ma' qa hik aka'aj ta'ƚi' hakha' ƚ'ijatshenek qa yejeƚetsha qa yeka'xii ke' ƚetsi'.
Jesús qa wa'm pa'aj.
(Mateo 27:45-56; Marcos 15:33-41; Lucas 23:44-49)
28 Ma' qa i'nk'aƚe pa'aj, ha' Jesús in hats nikfe'lets in hats week qu' nafits pa' ƚunye'jkii, ma' qa qu' hats nafits'ija kekhewe' we'nika'ajji' pa'aj, qa yit'ij: —Ts'iyayu'.—* 29 Na'li' hakha'a' ke' ewi'ƚ kamusi ƚasi' topo'oj ka' wino na'aj etsik'iiji' (vinagre), ma' qa yenji' ka' ewi'ƚ tutsi'latax ta'ƚets ne'ej ƚii isopo ke' ewi'ƚ hik ƚunye'j jupayek (esponja) wenilke' ijetsju' ka' wino etsik'iiji' ma' qa yilke'ejiipha'm ha' ƚeji'.* 30 Qa ha' Jesús in hats tu'fij ka' we'nilke'ejetspha'm wino, qa yit'ij: —¡Hats uja'xƚe!— Ma' qa nososjo', qa wa'm.*
Jesús qa t'ilitfik'i pe' ƚ'athits qa pa' iweli' iye.
31 Ma' qa hekhewe' judiol, kakha' neƚuji' in mexe qu' nawatjiletji' pe'qu' wekweke' t'ejuyets kakha' neƚuji' sábado, qa nite' yisu'un qu' amaneye' ji'pha'm pe'qu' witlanheye' pe'qu' ƚeqe cruzitse' in yamets kakha' witwapiihijii, qe kakha' witwapiihijii kakha'an les in qi in yiwqinhetji'ha. Qa hik ta'ƚijupi' in iyinijets ha' Pilato qu' ninaqyaji'ij qu' natlanhetiiju' ƚekumkenetits week hekhewe' we'nenji'pha'm ke' cruzits, ma' qa' netenit'ijju'.* 32 Ma' qa he' oq'opheƚinetsilets qa ikii qa nilanju' ke' ƚekumkenetitsik'i ka' yojo qa kakhap iye kekhewe' ƚenenhefetsji'pha'm ke' cruzits ha' Jesús. 33 Qa in yamtaxets ha' Jesús, qa yi'wen in hats wa'm, ma' qa nite' nilanju' he' ƚekumkenetits.* 34 Ƚa'mek hakha' ewi'ƚ he' oq'opheƚinetsilets qa ti'jijetspha'm ƚe'weƚi' ka' ƚeqilkenet leeseji', qa aje'eƚ t'ilitfik'i ke' ƚ'athits qa ka' iweli' iye.* 35 Nakha' yi'wenij ekewe'en qa nifelkii, qa kekhewe' nifelkii qa yijaalija. Qa nakha'an nikfe'lets iye kekhewe' yit'ij in yijaalija, hats'inha qu' ekhewele'jiiƚek qu' nite' eqeku'yi'iƚik'i.* 36 Qe aka'an in ƚunye'jkii qe qa nafits kekhewe' hayiits we'nika'ajji' pa'aj in yit'ij: —Nite' ewii'ƚe' pa'qu' netenepƚet pe' ƚenuts.—(Sal 34:20)* 37 Qa kakhap iye we'nika'ajji' qa yit'ijek: —Yejeƚijju' hatse' pekhewe'en pakha' ƚanajkanewe'j.—(Zac 12:10)*
Jesús qa we'nenifi pe' ƚesehek.
(Mateo 27:57-61; Marcos 15:42-47; Lucas 23:50-56)
38 In hats naxijik'i ekewe' wekwek, ma' qa ha' José, Arimatea ƚeiƚe', hakha'an tek'entaxets iye ha' Jesús qa nite'ƚe jumumij qe nijiweyiju'ƚ hekhewe' judiol. Ha' José qa iyinijets ha' Pilato qu' netisij qa' neka'x ka' Jesus'ik'i. Ha' Pilato qa ƚexke'ej qu' neka'x. Ma' qa ha' José qa ikii ka' Jesus'ik'i qa yeka'x.* 39 Qa hakha' iye Nicodemo, hikha' nekii ka' ewi'ƚ naja'x ha' Jesús qu' natfaakate'yi'ƚ. Neka'x ke' treinta (30) kilos yamets ke' mirra yetsjiƚiƚ ke' áloe.* 40 Ma' qa t'eku'mifi wete'm ka' Jesus'ik'i yijuphe'ƚji' ka' ƚe'wis penyilo qa hatsƚe yefulutipji' kekhewe' wanaqfi'j ƚesejets ewjisii mirra qa ke' áloe, qa in ƚeqfenyejeyijek ka' hats ƚeqfenyejeyij ne' judiol qe yenifi ne'ej ƚesehek na'aj wa'm.* 41 Ha' i'ni' in we'nenji'pha'm ke' cruz, meti'm ha' najkaket qa hikha' i'ni' ke' ewi'ƚ witnimeƚuk ink'aiki', mexe ham we'neni'ifi. 42 Ma' qa hikke' qa we'nenifi ka' Jesus'ik'i qe les in met, qe hats k'esets qu' nanaxijik'i kakha' neƚu ma' qa' hats namets kakha' ƚawapiihijii ne' judiol.
* 19:3 Mr 1:45 * 19:4 Jn 18:38 * 19:5 Lc 19:36; Zac 6:12 * 19:7 Lv 24:16; Jn 5:18; 19:12; 10:33,36; He 1:2 * 19:9 Mr 14:61; 15:16 * 19:11 Jn 15:22; 18:13-14,19-24,28 * 19:17 Lc 9:23; 23:26 * 19:20 He 13:12 * 19:21 Mt 2:2; 27:11,29,37; Mr 15:2,9,12,18,26; Lc 23:3,37-38; Jn 18:33,39; 19:3,19 * 19:24 Mt 1:22; 26:54 * 19:25 Mt 1:16; 27:55-56; Mr 15:40-41; Lc 23:26,49 * 19:26 Jn 13:23; 21:7 * 19:28 Lc 12:50; 18:31; 22:37; Jn 19:30; Hch 13:29; He 10:14; 11:40; Sal 22:15; 69:21 * 19:29 Ex 12:22 * 19:30 Lc 12:50; Jn 4:34; 17:4; 19:28; 1Jn 5:8 * 19:31 Jn 19:14; Lc 12:4; 23:26; Mr 2:23; Dt 21:22-23; Jos 8:29; 10:26-27 * 19:33 Ex 12:46; Nm 9:12; Sal 34:20 * 19:34 Zac 12:10; Ap 1:7; Jn 20:20; 1Jn 5:6-9 * 19:35 Jn 1:14-15,34; 21:24 * 19:36 Jn 13:18; 17:12; 19:24; Ex 12:46; Nm 9:12 * 19:37 Sal 34:20 * 19:38 Lc 12:4; Jn 2:21 * 19:39 Jn 3:1-9; 7:50 * 19:40 Jn 2:21; 19:40; 20:5; Mr 14:8