3
Yésus mə́ lwag búúd jwɔ̂w lʉ́ Sábaad
(Mat 12.9-14; Luk 6.6-11)
+Yésus mú nyiŋgə kə nyíi *mpáánzə́ mínjɨ́ɨ́gʉ́lá. Ŋgwɔ́l múúd nyə á bə cínɔŋg nə mbwə̂ í mə́ shîn shwáámb. Bɔ́ɔ́lʉ́gá búúd bwə́ á bə nə́mə́ cínɔŋg, bwə́ ŋgə́ fáf nə́ ka Yésus nyə é lwag múúd wɔɔŋgʉ̂ jwɔ̂w lʉ́ Sábaad. Nyə ká sá ntɔ́, bwə́ kə shwə́man nyə. Ntɔ́ Yésus mú zə cɨ nə muud á mbwə̂ shwáámbʉ́lə nə́: «Tɔ́wʉ́g tʉ́təlí na tâm buud!» Yésus mú jí búúd bwə́ á bə mpáánzə́ wá nə́: «Məcɛ̧ɛ̧ mə́shé mə́ magʉlə nə́ jɨ́ í sɨ́yʉ́g jwɔ̂w lʉ́ Sábaad? Ye nə́ sə́ sáág mənywa, ye nə́ sə́ sáág məbɔ̂w, ye nə́ sə́ cʉ́gʉg buud, ye sə́ gwúg?» Bɛ̂sh bwə́ mú ji nə́ kufʉg! A mú ciŋg mpwóómbʉ́ ŋgə dʉ́g bɛ̂sh nyə́dɨ́ mə́koogʉ́, nə mpimbə nəcé nyə a dʉ́g nə́ bʉ́sə ŋkí lal milúu. A mú cɨ nə muud á shwáámbʉ́lə mbwə̂ nə́: «Kwéégʉ́g mbwə̂.» A mú kwéég mbwə̂, í mú bə mpwogɛ́. +Ofarizyɛ̂ŋ bə́nɔ̂ŋ buud wâ gwooŋg í á dʉ ságʉsə ijwûga í Herod yí, bwə́ mú ntâg wɔ́ɔ́s tɔ́ɔ́n, kə sá shwushwaga, sɔ̧́lə zhɨ́ɨ́ nə́ bwə́ cɛ̧ɛ̧lə Yésus shwɨy.
Buud bwə́ zə́ wə́ Yésus áncuncuma
(Mat 4.23-25; 12.15-16; Luk 6.17-19)
Yésus bə́nɔ̂ŋ *ómpwíín bɛ́ bwə́ mú wú cínɔŋg, kə mâŋ, buud bwə́ ŋgə́ bɛ̧ nyə áncuncuma. Bʉ́ga wú shí á Galilê, bɔ́ɔ́lʉ́gá wú shí á Yudéa, bʉ́ga wú ŋgɛɛ́ ŋgwə́la Yurʉ́səlɛm, bɔ́ɔ́lʉ́gá wú lɔɔm Idume, bɔ́ɔ́lʉ́gá wú cíndú Zhurdɛ̧̂, bɔ́ɔ́lʉ́gá wú kúnə́-kúnə nə miŋgwə́la myâ Tir nə Sidon. Buud bɔɔŋgʉ́ bwə́ á ŋgə bɛ̧ nyə áncuncuma ntɔ́ nəcé bwə́ á ŋgə gwág isâ byɛ̂sh nyə á ŋgə sâ yí. Nyə a ka cɨ nə ompwíín nə́ bwə́ bwɨ́ɨ́gʉ́g nyə ŋkúmba bíbyɔ́ɔ́l, nyə é dʉ ji cínɔŋg cwû ncúlyá buud ɔ́nɨ bwə́ nda shúsə nyə. 10 Nəcé í á dʉ bə nə́, nda nyə á dʉ lwag zhwog buud nə́, buud bɛ̂sh bwə́ á bə nə məbwas wá bwə́ á ŋgə shwɔ̧ nə bwə́ kúnyá nə nyə. 11  +Bɔ́w-bɔ̂w míshíshim* mí á ka dʉ́g Yésus, mí mú kə wusə mə́nyúúl nyə́dɨ́ shí mə́kuú, mí ŋgə́ kɨ̂m nə́: «Wo wə́ Mwân mə́ Zɛmbî.» 12  +Njɨ Yésus mú mpu báásʉlə myə nə́ mí kú bwɛlɛ sá nə́ buud bwə́ mpúg mbii váál múúd á jísə́ yí.
Yésus mə fɛ́ɛ́sh búúd ɔ lwámá bɛ́
(Mat 10.1-4; Luk 6.12-16)
13 Yésus mú wú na, kə bád mbʉ́mbʉ́ŋʉ́d. A mú jɔ̂w búúd nyə á cɛɛl wá. Bwə́ mú kə nyə́dɨ́. 14 A mú fɛ́ɛ́sh búúd wûm nə óbá, gwiid bwo nə́ *buud ɔ lwámá bɛ́, nə́ bwə́ dʉ nə́mə́ bə nyə́dɨ́ koogʉ́, a dʉ kənd bwo kə dʉ cúndə Jɔ̧jɔ̧ Kɛ́ɛ́l. 15 A mú nə́mə́ yə bwo ŋkul nə́ bwə́ kə́g ŋgə yîl buud məjamb. 16  +Nyə a fɛ́ɛ́sh bwo ntʉ́ga: a fɛ́ɛ́sh Shímun, a mú gwiid nyə nə́ Pyɛ̂r, 17 a fɛ́ɛ́sh Zhâk, bá mínyɔŋʉ̂ yé, Yuánɛs, bwân ɔ́ Zhébedé, a mú gwiid bwo nə́ «Bowanɛrgɛs», ntɔ́ mə́ kə́ nə́ «Bwân ɔ́ Ŋkɛ̂l Mpú», 18 a fɛ́ɛ́sh nə́mə́ Andrê bə́nɔ̂ŋ Fílíp nə Batəlʉmî, nə Matiyô bə́nɔ̂ŋ Tómas nə Zhâk, mwân mə́ Alfê, nə́ Tadê nə Shímun muud nyə á bə «Kambʉlɛ lɔɔm» yɛ́, 19 ka zə kɛɛl Yúdas Iskariyôt, muud nyə á kusha nə Yésus yɛ́.
Yésus bá Bɛlʉzebul
(Mat 12.24-32; Luk 11.15-23; 12.10)
20 Mpʉ́sə na, Yésus mú nyiŋgə kə njɔ́w. Buud bwə́ á bə áncuncuma wá bwə́ mú zə sɛɛŋgya cínɔŋg mbií á nə́ bə́nɔ̂ŋ *ompwíín bɛ́ bwə́ á shígɛ́ bə nə baan nə́ bwə́ də́g. 21  +Njɔ́w búúd yé í mú gwág sâ jɔɔŋgʉ̂. Bwə́ mú zə nə́ bwə́ zə́ ŋwa nyə nə ŋkul, nəcé bwə́ á ŋgə cɨ nə́: «Lúu í cugɛ́ ná nyə mpwogɛ́.»
22  +*Oyɨ́ɨ́gʉli ɔ́ mə́cɛ̧ɛ̧ bwə́ á ka shulə wú Yurʉ́səlɛm wá bwə́ mú ŋgə nyímbʉla bwə́mɛ́ nə bwə́mɛ́ nə́: «Bɛlʉzebul mə́ tɔ̂w nyə lúúd. A ŋgə yîl buud məjamb nə ŋkul mə́ Bɛlʉzebul wɔɔŋgʉ̂, njwû məjamb.» 23 Yésus mú ka jɔ̂w bwo nə́ bwə́ shíshʉ́g nyə́dɨ́. Nyə mú lás nə bwo kaanə́d. Nyə nə́: «Mbií wáyɛ́ *Sátan jɨ́ nə ŋkul wɨ́ɨ́ŋg Sátan yí? 24 Ŋkí buud ɔ dúl faan bwə́ bɔ́ɔ́g ŋgə lúmbʉli bwə́mɛ́ nə bwə́mɛ́, faan dɔɔŋg í ámpúyɛ́ ná tɔ̂w. 25 Búúd ɔ wúl njɔ́w bwə́ ká bɔ́ɔ́g ŋgə lúmbʉli bwə́mɛ́ nə bwə́mɛ́, njɔ́w búúd wɔɔŋg í ábʉ́lɛ́ bwey nə jímbʉ́lə. 26 Ŋkí Sátan mə́ yida nyiŋgə cuwo, ŋgə yîl nyəmɛ́fwó, a mə́ bɔ́ɔ́g wə́ nɨ, a cugɛ́ ná nə ŋkul tɔ̂w, a jɛ̧ɛ̧. 27  +Muud cúgɛ́ nə ŋkul nyíi njɔ́w mə́ ŋkuŋkúl, júwo nyə isâ byé, a kú fwo figə ŋkuŋkúl wɔɔŋg shí, wɔ́ɔlə nyə məŋkəda. Njɨ, á ká shîn wɔ́ɔlə nyə məŋkəda, a mú ka tɛɛm sha nyə njɔ́w. 28 Bʉ́bə́lɛ́, mə́ jaaw bɨ́ nə́, *misə́m myɛ̂sh búúd bwə́ sá myá, nə bímbí lʉ́ *bwaasʉ́lə mpu dɛ̂sh bwə́ bá sá yí, í bá bə nə ijuugá. 29 Njɨɨ, múúd yɛ̂sh mə bá kə nə bwaasʉ́lə mpu wə́ Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim yɛ́, nyə abʉ́lɛ bwɛlɛ bə nə ijuugá. Nyɨ́nɨ múúd mə́ sá sə́m á kandʉgə kandʉgə.» 30  +Yésus nyə á lás ntɔ́ nəcé bwə́ á ŋgə cɨ nə́: «A jɨ nə bɔ́w-bɔ̂w shíshim.»
Nyɔɔŋgʉ́ nə omínyɔŋʉ̂ ɔ́ Yésus
(Mat 12.46-50; Luk 8.19-21)
31  +Nyɔɔŋgʉ́ mə Yésus bə́nɔ̂ŋ omínyɔŋʉ̂ bɛ́ bwə́ á ka jê, bwə́ mú tɔ̂w tɔ́ɔ́n, ka lwâm muud nə́ a kə́g jɔ̂w bwo Yésus. 32 Yésus nyə á ka bə mə́ŋkúmbə mə búúd dɨ́, bwə́ mú jaaw nyə nə́: «Nyɔɔŋgʉ́ woó bə́nɔ̂ŋ omínyɔŋʉ̂ bwô bɨ́ na tɔ́ɔ́n, bwə́ ŋgə sɔ̧́ wo.» 33 Yésus mú bɛ̧sa nə bwo, nyə nə́: «Nyɔɔŋgʉ́ waamə̂ wə́ zə? Omínyɔŋʉ̂ báamə́ wə́ ozə́?» 34 A mú kənd mísh dʉ́g búúd bwə́ á ŋgə lyɛ̧ nyə wá, nyə nə́: «Dʉgá, nyɔɔŋgʉ́ waamə́ nə omínyɔŋʉ̂ báamə́, bwə́ wə́ ɔ́ga! 35  +Muud yɛ̂sh mə́ dʉ sá sâ Zɛmbî mə jɨ́ɨ yɛ́, nyə wə́ jɨ́ mínyɔŋʉ̂ waamə́, ŋkí kɔ́ɔ́l waamə́ ŋkí ntâg nyɔɔŋgʉ́ waamə̂.»
+ 3:1 2.27-28 + 3:6 Yuá 5.16, 18 + 3:11 1.24; 5.7; Mat 8.29; Luk 4.34, 41; 8.28 * 3:11 Bɔ́w-bɔ̂w míshíshim mínɨ mí á dʉ ji buud mə́nyúúlʉ́d, buud bɔɔŋg wə́ bwə́ á dʉ wusə mənyúúl shí. + 3:12 1.34; Luk 4.41 + 3:16 Mis 1.13; Yuá 1.40-44 + 3:21 3.31; Yuá 7.5 + 3:22 Mat 9.34; 10.25 + 3:27 Iza 49.24 + 3:30 Yuá 7.20 + 3:31 3.21 3:32 Míl mícilyá mí ayág mí ŋgə cɨ na nə́: «Nyɔɔŋgʉ́ woó bə́nɔ̂ŋ omínyɔŋʉ̂ bwô, nə okɔ́ɔ́l bwô...» nə́mə́ nda mpánzə́ 35 í kə́ fɛ́ɛl nə́. + 3:35 Mat 6.10