12
Kómó múmû mé Marî lé naâ Yeésò gulè waá
(Matíô 26:6-13; Mârk 14:3-9)
*Páskà yeé le aá cieé ténjén, Yeésò nde cu ké Betanî lɔ Lasâr mé à lé komo sɔɔ́m naâ lè cio doô. Wa ké teèn, bɔ́ ne haá bú kùrmò. Mártà lé yáb sâ geé naâ kɔɔ́. Yeésò bɔ́ bɔ̀ mbeí mé Lasâr mene né yieé den. +Bɔ́ yeé baá yieé, Marî weh mbémbɔ́ŋ* kómó múmû mé keh tarê mân, à waá Yeésò gulè mé njéh, à fɔ sɔm mé yúlí feèh seèn. Gwà dɔɔ́ŋ samé le gi léláŋ múmû sâ.
Sâ Júdàs Iskariô, mbɔ̀ŋ Yeésò mé nde né Yeésò go sɔm doô, lé naâ doó sâ. À yeé ŋene aá ménâ, ye: «Ŋgweéh kàgàlɔ̀ŋ kómó múmû hên né dé gùm cieé seê yuií tagár mà. Bɔɔ́ né naàn mé bɔ́ lòù gò sɔ̀m ŋgwéh, te bɔ́ weh kàgàlɔ̀ŋ sâ, bɔ́ geé haá mé bɔ̀ saám bɔ̀ wa?» Sâ lemá jere bɔ̀ saâm bɔ̀ hèllè ndɔ, Júdàs né seér yíb. À lé sie beéh mvugó kàgàlɔ̀ŋ bɔɔ̀n kɔɔ́, à né yeé be teèn yií, à ménâ tueé kuú né dé cî.
Yeésò deên ndɔ, ye bú a: «Kwá lɔ́ ma hên den nɔɔ́ŋ! Kwá lɔ́ bú, à yurú njií né te cieé déì komó mò ndeè cer mé njéh dòù. +Dé bɔ̀ saám bɔ̀, bí bɔ́ nde né cu dɔɔ́ŋ kɔɔ́; dé mò, béh bí kɔɔ́ dèn ndé cú.»
Nyɔ̀gɔ̀ sòn veên felè Lasâr
Bɔ̀ *Jûf kókoó mbaá ŋgweé njií ndɔ, ye Yeésò né ké Betanî, bɔ́ kem nde teèn, bɔ́ ké yoòr Yeésò ndé lòm cú, bɔ́ nde bilí baá mé Lasâr ke wellê mene. Lòù sam, Yeésò lé naâ bú te cio komo sɔm. 10 Bɔ̀ *ŋgàŋ sèmè dé kokoô yeé ŋene aá môn, bɔ́ kaga ndòn, ye bɔ́ nde né Lasâr wulá sɔm cuú, 11 wanɔɔ́ŋ bɔ̀ Jûf ŋgún baá bú ŋené, bɔ́ né ceér bɔɔ̀n kwaá lɔɔ́, bɔ́ temé kwaá njií seér yoòr Yeésò.
Yeésò nde aá Jerusalem yilá
(Matíô 21:1-11; Mârk 11:1-11; Lûk 19:28-40)
12 Cieé ŋaga, cìlì nùàr mé wa giì naâ bèh *Páskà doô, ŋgweé njií ye Yeésò baá ká Jerusalem ndeê ndɔ. 13  +Bɔ́ nde ŋgéh-teêr tená, bɔ́ né mé njéh kem ndeé, bɔ́ nde bú mé njéh cɔɔ́ wellê, bɔ́ né ceceér leéh ndeé, ye: «Lieê né mé Càŋ! Bú a, kúlú nyégé nuaá mé ndeè né mé yilí seèn hên kulù! Nùà Dueè bɔ̀ *Iserálà bɔ̀ né bú!» 14 Yeésò kwa mbò vuɔmndeè ndɔ, à né ŋgètenè ŋaá den. Den né faá bɔ́ lé nyagá kwaá naâ te mvù Càŋe nɔ, ye:
15  +«Té vèh, lɔɔ́ Siyɔ̂ŋ!
Kè sâ ndeè né Nùà Dueè yeè.
À né ŋgètenè mbò vuɔmndeè.»
16 Njií mé Yeésò bɔ́ bɔ̀ nùàr né bɔɔ́ sâ, bɔ̀ mbɔ̀ŋ seèn lom cu sâ ŋgwé kòmò ŋgwéh gùm dɔɔ́ŋ. Be terrèb seèn yeé ŋené yuo kelà baá bèsɔ́nè, bɔ́ nde ye munó ko ye bɔ́ lé naâ felè seèn te mvù Càŋe ménâ nyagá kwaá, bɔ̀ nùàr bú hên bɔɔ́ né cí ma.
17 Bɔ̀ɔ́ mé lé naá giì doó cu mé Yeésò lé komo sɔɔ̀m naâ Lasâr te cio doô, lé naá giì fém sâ mé bɔ̀ nùàr tueé bele. 18 Cìlì nùàr lé bú ceér dueè ndeè naâ cɔɔ́ wellê dé cî. 19 Te bɔ̀ *Farisiên yeé baá-re faá bèh mân ŋené njií, bɔ́ yila lètenè bɔɔ̀n tueê ye: «Hèê dé hên baá dé mbaâ, béh bú njeré déì bɔ́ ndé cú, nùàr dɔɔ́ŋ bú kem bele gi aá kèn!»
Yeésò bɔ́ bɔ̀ Greêk
20 Cieé koô yeé feí baá, bɔ̀ nùàr bilí gi ké Jerusalem bèh Càŋ duaà ndɔ. Lètenè bɔɔ̀n sâ, bɔ̀ Greêk déì lé naâ teèn, 21 bɔ́ ŋgoró nde yoòr Filîp dé ké Becaida te tàbè Galilê, bɔ́ ye bú a: «Dé koô, béh gwaán né Yeésò ŋenê.»
22 Filîp nde tueé keéh Andrê; bɔ́ bú fà dɔɔ́ŋ nde Yeésò ménâ tueé ndɔ. 23 Yeésò ye bɔ́ a: «Cu wulu baá kèn; kènê, be terrèb *Huaán Nùàr nde ye aá bèsɔ́nè ŋené ŋagá. 24 Mè né tueé ye bí a, mɔ bɔ́ mvum ŋgwàgàm dòù fùrù njí ŋgwéh te à vuaán, à nde né mé huún ménâ le den. Kɔ à kuú baá, te mvum yuo ye teèn ŋgún. 25  +Nuaá mé né feh seèn gagá, nde né lòù leér seér; nuaá mé né dé seèn cio ká lè wɔ́ŋe ŋgɔɔ́n, nde né feh seèn yili sɔm, à kwa yɔ̀ŋ tètàgà. 26 Nuaá mé gwaán né seé mò bɔɔ̂, bú a, yùò bèlè mè; sâ te nùà seê mò wa ye ké te bèh denè mò. Mè tueé bí, Tele mò nde né nùà seê mò ter jɔgɔ́ njií.»
Ŋgòr felè cio Yeésò
27 Yeésò den cuù ndɔ, ye: «Kènê feh mò ŋellé baá ter kèn, hên mè sònò tueé cu nde né-re kei? Cu mò wulù baá kɔɔ́; te mè tueé cu-re kènê ye Tele mò a: lùàgà sɔ̀m cú mè teèn lòù wa, wa naàn? Ŋgweéh mè ká lè wɔ́ŋe nde kuú né bèh gèr mân ŋenê mà. 28 Mè tueé nyegé nde né ye Tele mò a: Tele mò, kènê sɔ̀m kéh bá be terrèb yeè bèsɔ́nè.» Yeé baá môn, hueh déì ŋgulí ké te vulúu ndɔ, ye: «Mè lé naá giì be terrèb mò sɔm keéh, mè nde cu né bú sɔm keéh ndɔ.»
29 Bɔ̀ɔ́ mé lé naá giì doó sâ dɔɔ́ŋ ŋgweé gi hueh doô, bɔ̀ déì ye: né nu gwaán né kɔɔ́. Bɔ̀ déì ye: né cìlì Càŋ tueé né bú njií. 30 Yeésò deên ndɔ, ye bɔ́ a: «Hueh hên felè mò túé njí ŋgwéh, tueé njií né felè biì. 31 Kènê bɔ́ nde aá ju felè wɔ̂ŋ tená; bɔ́ nde né mgbè wɔ̂ŋ kènê kwɔgɔ́ sɔm. 32 Dé mò, mɔ bɔ́ jɔgɔ njií aá mè ter, mè nde né nùàr ŋgún ká yoòr mò tulu njiî.» 33 Sâ, à bɔ́ ménâ tueé keéh den né gèh cio mé à nde né kuú sâ.
34  +À yeé baá mân tueé, cìlì nùàr ye bú a: «Bɔ́ nyagá kwaá né te mvù sóù beèh ye: Nùà Cɔ̀ŋ nde né cu dɔɔ́ŋ làŋ. Wò dé yeè môn tueé né dé keì, ye bɔ́ nde né *Huaán Nùàr ter jɔgɔ́ njií wa? Huaán Nùàr sâ né neì wa?» 35 Yeésò ye bɔ́ a: «Kènê, bí née mé ŋagâ lètenè biì teèn; njèh cén, le me aá lòù. Bí gɔ̀ cu mé née ŋagá hên, te cibí bí sìè cú. Mɔ sam, nuaá mé gɔ né te cibi ndugó nde den né mbaá, à lèmè kɔ́ bèh. 36 Sâ keí mé bí née ŋagâ ŋené hên, bí kwá njí temé teèn, te bí den bɔ̀ ŋeŋagâ bɔ̀.»
Bɔ̀ *Jûf mé temé yoòr Yeésò kwá njí ŋgwéh
Yeésò yeé tueé gi aá ménâ, à sɔm gò seèn ndɔ, à nde ké bèh ndɔ́ŋ-ndɔ̀ŋ leér den. 37 À né mene fém hihiné toò bɔ̀ Jûf bɔɔ́, mé njéh mene bɔ́ temé yoòr seèn kwá njí ŋgwéh. 38  +Sâ dɔɔ́ŋ bɔɔ́ gi né te yuo faá Esáyà *sòn-Càŋ lé naá giì léí jɔ̀gɔ̀ tueé kwaá nɔ, ye:
«Nùà Dueè, neì seèn temé te ŋgòr beèh hên
kwaá njií né-re kɔɔ́?
Nùà Dueè terreb seèn mbaá feh kuú né mé neì?»
39 Sé bɔɔ́ mene naàn, bɔ́ sé bɔɔ̀n temé teèn kwá njí ná ŋgwêh; Esáyà sòn-Càŋ lé naá giì ménâ tueé ndɔ, ye:
40  +«Càŋ bele cugó seér aá bɔ́ njolo,
te bɔ́ mé njolo ŋéné cú.
À calé sɔm bɔ́ temé lè,
te temé bɔɔ̀n njèh mùnò kòmò cú ndɔ;
ye te bɔ́ ká jomo yoòr nyî cú kɔ́ cû,
te nyí bɔ́ yìlì sɔ̀m cú ndɔ.»
41 Mé Esáyà nde ménâ tueé, sâ à terreb Yeésò ŋene gi aá kèn, 42 ye bɔ̀ nùàr nde né berɔ́ŋ. Mé njéh mene, né mene bɔ̀ kokoô bɔ̀ lètenè bɔ̀ Jûf, ŋgún lé naá giì temé yoòr Yeésò kwaá njií. Njèh cén, bɔ́ lé veéh seér yeé bɔ̀ *Farisiên: ye mɔ bɔ́ gwaán sɔm bú cie, bɔ̀ Farisiên nde né bɔ́ gwà Càŋ kwɔgɔ́ sɔm. Yeé baá mân, bɔ́ bú cie gwàn sɔ̀m cú. 43 Bɔ́ lé gwaán kela seér naâ dé bɔ̀ nùàr seén bɔ́ kɔɔ́, mé Càŋ.
Bɔ̀ɔ́ mé nde né ju die
44 Yeésò tueé lɔgɔ njií ké ter ndɔ, ye bɔ́ a: «Nuaá mé né temé yoòr mò kwaá njií, à léláŋ yoòr mò kwá njí lòm ŋgwéh, à kwaá njií né yoòr nuaá mé temà naâ mè. 45 Nuaá mé né mè ŋené, ŋene né nuaá mé temà naâ mè. 46 Mè dé mò ká lè wɔ́ŋe ndeè né faá ŋagâ nɔ, te bɔ̀ɔ́ mé kwaá njií né temé yoòr mò te cibi dèn cú. 47 Nuaá mé né ŋgòr mò ŋgweé, à jòlò ŋgwéh, mè bú ju kɔɔ́ sì ndé ŋgwéh. Lòù sam, mè nde seér naâ dé mò *wɔ́ŋ yili sɔm, mè bú bèh ju siì ndé ná ŋgwêh. 48 Nuaá mé ka si njií mè doó, à ŋgòr mò gwàn ŋgwéh, sâ baá ye bèh ju seèn dieè: bɔ̀ ŋgòr mò mé à tie teèn félá njí ŋgwéh doô, tena nde né ju seèn te cieé cèrè jomò kɔɔ́. 49 Mè mé feh mò túé bèh. Tele mò mé temà naâ mè tueé naâ mè kɔɔ́, à ye mè a, ndé ménâ tueé. 50 Mè né kɔɔ́ ye, ndéb Tele mò né yeé yɔ̀ŋ tètàgà ŋar. Sâ, njií mé mè né yeé tueé dɔɔ́ŋ, mè tueé yeé faá Tele mò tueé né mè kɔɔ́.»
+ 12:3 12:3 Lûk 7:37-38 * 12:3 12:3 Mbémbɔ́ŋ dé maàn + 12:8 12:8 Deut. 15:11 + 12:13 12:13 Ps. 118:25, 26 + 12:15 12:15 Zach. 9:9 12:15 12:15 Siyɔ̂ŋ né yilí Jerusalem déì (1 Chr. 11:4-5). + 12:25 12:25 Mat. 10:39; 16:25; Mk. 8:35; Lûk 9:24; 17:33 + 12:34 12:34 Ps. 110:4; Es. 9:7; Ese. 37:25; Dan. 7:14 + 12:38 12:38 Es. 53:1 + 12:40 12:40 Es. 6:10