10
Ndéb felè véh sɔɔ̀m
(Matíô 19:1-12; Lûk 16:18)
Yeésò yuo doó sâ, à nde te tàbè Judê, à nde sela yuo kela Jurdên kèb yágà ndɔ. Cìlì nùàr bilí wa cuù ŋgún, à yila cu bɔ́ njèh faá bèh jomò nɔ feèh.
Sâ bɔ̀ *Farisiên déì né doó teèn, bɔ́ ŋgoró ndeè Yeésò sòn felá, bɔ́ ye bú a: «*Sóú beèh né yeé jolo mé nùàr sɔm véh wa?» Yeésò ye bɔ́ a: «Músì lɔ ye bí a naàn wa?» +Bɔ́ ye bú a: «À lɔ ye: mɔ nùàr nde aá véh sɔm, bú a: nyàgà há bú mvù beè, à sɔm ye bú ma.»
Yeésò deén baá-re ndɔ, ye bɔ́ a: «Músì lɔ ménâ jue kuú naâ felè dúágá-tie biì; +wanɔɔ́ŋ ké bèh duɔɔ̂m, Càŋ yeé si gi aá wɔ́ŋ, à lé naâ nùàr meé, dé siîb cén, dé vêh cén. +Né dé cî mé nùàr nde né tele mé meí si lɔɔ́, à nde kwa veèh, bɔ́ bú den te bɔ́ fà dɔɔ́ŋ ŋa lom cén. Sâ tueé né ye: kènê bɔ́ fà sam cuú, bɔ́ baá seér njèh cén. Mɔ né mân, njií mé Càŋ nyɔgɔ́ bilí gi aá, ndɔ́g nùàr a, té gè sɔ̀m.»
10 Bɔ́ yeé baá ké gwò, bɔ̀ mbɔ̀ŋ bie cu bú njèh teèn. 11  +À ye bɔ́ a: «Nuaá mé sɔm véh, jɔgɔ cu déì ká jomo, cum aá gwɔ̀m beè veèh kèn, à sâ kuú né yàgà. 12 Ma mé yuo gwà siîb, nde cu déì jɔgɔ́ dɔɔ́ŋ, kuú taré né yàgà ndɔ.»
Bɔ̀ huaán tetɔɔ̂r kulû
(Matíô 19:13-15; Lûk 18:15-17)
13 Bɔ̀ nùàr né mé bɔ̀ huaán tetɔɔ̂r ká yoòr Yeésò weh ndeê, te à kema njií bɔ́ be yoòr. Bɔ̀ mbɔ̀ŋ nde seér cu dé bɔɔ̀n dé ndeè. 14 Yeésò yeé nde ŋene njií ménâ, à deên ndɔ, ye bɔ́ a: «Bí kwá bɔ̀ huaán ndeè ká yoòr mò, bí té bɔ́ yín. Bí kɔ́ɔ ye, *Lò Càŋ né dé bɔ̀ɔ́ mé den né faá bɔ́ nɔ. 15  +Mè né tueé ye bí a, nuaá mé Lò Càŋ mé temé seèn mene faá huaán maàn nɔ wèh ŋgwéh dɔɔ́ŋ, teèn yílá ndé ŋgwéh.» 16 Jomo sâ à kumó bilí bɔ́ beè seèn, à ba bɔ́ be felè, à kulú bɔ́ ndɔ.
Dèbbè nùà lieê déì
(Matíô 19:16-30; Lûk 18:18-30)
17 Yeésò yeé baá mé gò, nuaré déì dula waà, cemmé nde toò seèn, ye bú a: «Nùà fèh-njèh dé bagaà né wò. Hên, mè bɔɔ́ nde né naàn, te mè kwa ye yɔ̀ŋ dé tètàgà wa?» 18 Yeésò ye bú a: «Wò mè nùà bagaà yilá né mé ŋgei wa? Nùà bagaà gi cegé né Càŋ. 19  +Wò né gi *sóú kɔɔ́, ye: Té feh wúlá; té yàgà ndé; té yíb ŋúɔ́b; té nuaré déì nyeén yoòr cɔ̀ kwá, té nùàr njèh beè nágá wèh; ŋgwé sòn tele yeè mé meí yeè ndɔ.» 20 Nùà doô ye bú a: «Nùà fèh-njèh, mè lé jolo duɔɔ́m naâ ménâ, sâ mè née ndà ye, mè né yeé bɔ̀ dé sâ jolo gií.»
21 Sâ nùà hèllè né Yeésò yoòr yilá ndɔ. Yeésò ke njií bú, ye bú a: «Le cu née wò njèh cén ye; ndé gò sɔ̀m bɔ̀ njèh yeè, wò geé haá njií bɔ̀ saám bɔ̀ kàgàlɔ̀ŋ sâ, te wò kwa seér ŋgúlú dé ké ter te vulúu. Jomo sâ wò ndeè, wò bele mè ndɔ.» 22 Te nùà hèllè yeé nde ŋgweé njií dé sâ mân, à munó njií gi ŋgúlú seèn dɔɔ́ŋ, à curú kuún, à durú yuo seér aá doó sâ lòù.
23 Yeésò bele seér ndɔ, à ke njií bɔ̀ mbɔ̀ŋ seèn, ye bɔ́ a: «Nde né taré mé bɔ̀ lilieê bɔ̀ yila *Lò Càŋ.» 24 Bɔ̀ mbɔ̀ŋ yeé nde ŋgweé njií mân, hiím su njií bɔ́ doó. Yeésò den cuù, ye bɔ́ a: «Bɔ̀ huaán mò, te Lò Càŋ yilâ né taré. 25 Ŋgweéh né taré mé ŋgelobà yila kela te lɔ́ŋ kɔ̀gɔ̀târ wa? Né ménâ mé nùà lieê ndɔ; te Lò Càŋ yilâ taré kela nde né dé seèn mé dé ŋgelobà.» 26 Te ŋgòr hên hiím nyegé cu ye baá-re bɔ̀ mbɔ̀ŋ, bɔ́ né lètenè bɔɔ̀n bieé kuú ye: «Sâ, mɔ né mân, nuaá mé nde né yili yuo né neì?» 27 Yeésò ke njií bɔ́ ndɔ, ye bɔ́ a: «Taré yɔgɔ́ né bɔ̀ nùàr, beè Càŋ táré ŋgwéh, njeré déì bú táré yɔ́gɔ́ bèh.»
28 Yeé baá môn, Piêr ye bú a: «Ŋgweéh béh hên vu lɔ gi aá bɔ̀ njèh beèh sâ, béh bele wò ma.» 29 Yeésò ye bú a: «Mè né tueé ye bí a, mɔ nuaré déì vu lɔ gwà seèn wa, né bɔ̀ bei mé bɔ̀ dìm seèn wa, né bɔ̀ tie seèn wa, né mene tele bɔ̂ meí, né mene ŋuna mé bɔ̀ ŋueèh seèn, mɔ à bɔ́ vu lɔ né felè mò, à bɔ́ vu lɔ né felè Njàgà Bagaà, 30 sâ à nde cu né méménâ te mbeí yuiî kwa yɔgɔ́ keéh, à kwa cu nde né bɔ̀ gwà o, bɔ̀ dìm bɔ́ bɔ̀ bei o, bɔ̀ tie o, bɔ̀ meí o, bɔ̀ huaán o, bɔ̀ ŋueèh o, dɔɔ́ŋ à nde gi né bɔ́ cafanê kwa gií, à teèn kwa bilí cu mé bùnò mene. Te à ndeè loù sâ kwa bilí cu mé yɔ̀ŋ tètàgà mene. 31  +Mè tueé bí: nùàr kókoó lètenè bɔ̀ ké toò bɔ̀ nde gi né ké jomo kelá seér; nùàr kókoó lètenè bɔ̀ ké jomo bɔ̀ kela seér cu ké toò.»
Ŋgòr felè cio Yeésò dé mbelèm tagâr
(Matíô 20:17-19; Lûk 18:31-34)
32 Kènê bɔ́ baá ceér dueè, bɔ́ baá ké Jerusalem ŋaá ndeé. Yeésò né ké toò bɔ̀ mbɔ̀ŋ seèn kɔɔ́. Bɔ̀ mbɔ̀ŋ né lom mé veéh dé gècên. Bɔ̀ɔ́ mé né jomo bɔɔ̀n veéh gi né ménâ ndɔ.
Yeé baá mân, Yeésò weh bɔ̀ mbɔ̀ŋ yulà cùɔ̀b fà doô, à tueé kwaá bɔ́ njií mé nde aá bú kwa ndɔ, 33 ye bɔ́ a: «Hên béh bí ŋaá nde baá ké Jerusalem sâ. Wa ké teèn, bɔ́ nde né *Huaán Nùàr beè bɔ̀ *ŋgàŋ sèmè dé kokoô, mé bɔ̀ *njí-sóù jɔgɔ́ yií. Bɔ̀ sâ bɔ̀ nde né ju felè seèn tená, te bɔ́ wula bú wulà. Bɔ́ nde né bú beè bɔ̀ lòù bɔ̀ jɔgɔ́ yií. 34 Bɔ̀ lòù bɔ̀ nde né bú selé, bɔ́ kulu su bú dèh yoòr, bɔ́ nde né bú lobo, bɔ́ wula sɔm bú ndɔ. Kɔ baá cieé tagár, à komo yuo cu ye lè cio.»
Njií mé Jâk bɔ̂ Jâŋ lé naâ mé Yeésò dua
(Matíô 20:20-28)
35 Jomo sâ bɔ̀ ŋunà Jebedê Jâk bɔ̂ Jâŋ ndeè ye Yeésò a: «Nùà fèh-njèh, njií mé béh nde né wò dua hên, béh ye te wò gwaán ménâ.» 36 Yeésò ye bɔ́ a: «Bí jue né kei wa?» 37 Bɔ́ ye bú a: «Mɔ wò ndeè baá ké te kɔgɔ, wèh kwá béh kwarè yeè bèh *sùsùm ndɔ, déì den te be gaâ, déì den te be ŋgoù yeè.» 38  +Yeésò ye bɔ́ a: «Njií mé bí né bieé hên, bí kɔ́ ŋgwéh, wanɔɔ́ŋ bí nde né ŋgàb jelâ faá mè nɔ jɔgɔ́ ŋueé komo wa? Bí nde né nòmò Càŋ faá mè nɔ kou komo ndɔ wa?» 39 Bɔ́ ye bú a: «Béh nde né bɔɔ́ komo.» Ye bɔ́ a: «Né bɔ̀n, bí nde né ŋgàb mò ŋueé, bɔ́ nde né bí nòmò Càŋ faá mè nɔ kou ndɔ. Dé sâ nde gi né ménâ dág. 40 Njèh cén, dé te be gaâ mé be ŋgoù mò deèn, beè mò sam. Bɔ̀ɔ́ mé Càŋ lé nyegé kwaá naâ bèh denè sâ mé bɔ́, kwa nde né kɔɔ́.»
41 Bɔ̀ mbɔ̀ŋ dé yulà doô yeé nde ŋgweé njií ménâ, temé yulá gi bɔ́ lè mé Jâk bɔ̂ Jâŋ. 42  +Yeésò yeé ŋene aá môn, à yilá njiî bɔ́ ká toò, ye bɔ́ a: «Bí né kɔɔ́ ye, bɔ̀ nùàr né bɔ̀ mgbèémgbè mé tàbè hihiné faá nùàr nɔ weh; bɔ̀ mgbèémgbè hèllè né bɔ́ lòù tuú; bɔ̀ kokoô bɔ̀ né bɔ́ ménâ tuú taré ndɔ. 43  +Dé biì, bú a, té lètenè biì ménâ dèn. Nuaá mé gwaán né nùà koô lètenè biì ŋaâ dɔɔ́ŋ, bú a, ŋá sér nùà seê bɔ̀ mbeî kɔɔ́. 44 Nuaá mé gwaán né feh lètenè biì deèn, bú a, ŋá sér kwer bɔ̀ mbeí seèn dɔɔ́ŋ kɔɔ́ ndɔ. 45 Mè tueé bí, *Huaán Nùàr ndé ná ŋgwêh ye te bɔ́ bɔɔ́ kwaá nyí seé beè. À tétég nde seér naâ ye te nyí den nùà seê bɔ̀ nùàr, te nyí ŋa weh cio nùàr ŋgún mé húɔ́m nyî.»
Nùà tácugó déì taré sɔɔ̀m
(Matíô 20:29-34; Lûk 18:35-43)
46 Bɔ́ wa ké Jerikò ndɔ. Yeésò bɔ́ bɔ̀ mbɔ̀ŋ seèn mé bɔ̀ nùàr ŋgún yeé baá lɔ sâ yuo cuú, sâ tácugó déì né te sòn ceêr njèh dua den. Yilí seèn lé naâ Bartimê, ŋunà Timê. 47 À yeé baá ŋgweé ye Yeésò nùà Najarêt kela né kɔɔ́ mân, à sɔm hueh, ye: «Yeésò Ŋunà *Davîd, kɔ́ yeè mè jere teèn.»
48 Bɔ̀ nùàr kókoó yeé ŋgweé aá ménâ, bɔ́ nde seér bú lòù, bɔ́ ye bú a: «Máb sòn yeè doó sâ.» Mé njéh mene, à kɔ lom né méménâ ké ter lɔgɔ́ njiî, ye: «Ŋunà Davîd, kɔ́ yeè mè jere teèn.»
49 Yeésò njebá le ndɔ, ye bɔ́ yílá njî bú. Bɔ́ yilá baá-re bú, ye bú a: «Táré yo, wùò ter, à né wò yilá.» 50 Nùàrè yeé nde ŋgweé njií mân, à wa si njií cɔ̀gɔ̀ wagâ seèn doó, à lɔ wuo ter, à nde yoòr Yeésò. 51 Yeésò ye bú a: «Wò ye mè a: gàm nyí naàn wa?» Ye Yeésò a: «Nùà fèh-njèh, bɔ́ yeè te mè ŋene njolo teèn.» 52 Yeésò ye bú a: «Wò né temé yoòr mò kwaá njií, wò yili yuo aá kèn. Ndé-re!» Njolo seèn kwɔgɔ yuo doó sâ ndɔ, à yuo bele Yeésò.
+ 10:4 10:4 Deut. 24:1-4; Mat. 5:31 + 10:6 10:6 Gen. 1:27; 5:2 + 10:7 10:7-8 Gen. 2:24 + 10:11 10:11-12 Mat. 5:32; 1 Kɔr. 7:10-11 + 10:15 10:15 Mat. 18:3 + 10:19 10:19 Ex. 20:12-16; Deut. 5:16-20 + 10:31 10:31 Mat. 20:16; Lûk 13:30 + 10:38 10:38 Lûk 12:50 + 10:42 10:42-43 Lûk 22:25-26 + 10:43 10:43-44 Mat. 23:11; Mk. 9:35; Lûk 22:26