26
Nyɔ̀gɔ̀ sòn felè Yeésò
(Mârk 14:1-2; Lûk 22:1-2; Jâŋ 11:45-53)
Yeésò yeé tueé gi aá mân, à tueé njií mé bɔ̀ mbɔ̀ŋ seèn ndɔ, ye bɔ a: +«Bí né kɔɔ́ ye, le aá cieé fà, sâ baá cieé koô *Páskà mé *Huaán Nùàr yila nde né beè teèn, bɔ́ faga njií bú ter te toû.»
Jomo sâ bɔ̀ *ŋgàŋ sèmè dé kokoô bɔ́ bɔ̀ kokoô bɔ̀ lɔɔ̂ bilí nde gi ké lɔ Kayîf nùà koô bɔ̀ ŋgàŋ sèmè. Bɔ́ nyɔgɔ sòn ye bɔ́ nde né Yeésò filí sie, te bɔ́ wula bú. Bɔ́ ye: «Sâ kɔ béh bú te cieé koô hên sìè ŋgwéh, wanɔɔ́ŋ bɔ̀ nùàr nde né ŋaáŋ.»
Kómó múmû felè Yeésò yurú njiî
(Mârk 14:3-9; Jâŋ 12:1-8)
Sâ Yeésò baá ké Betanî gwò Simɔ̂ŋ. Simɔ̂ŋ lé naâ nùà beén veên. +Yeésò yeé baá ké gwò, ma déì ŋgoró nde kwarè seèn mé mbémbɔ́ŋ* beè, kómó múmû mé keh tarê mân né lè deí. À komo yurú njií gi Yeésò felè, sâ Yeésò né te yábe.
Bɔ̀ mbɔ̀ŋ yeé nde ŋene njií ménâ, temé yulá bɔ́ lè, bɔ́ ye: «À kómó sâ ménâ bɔɔ́ beéh né dé keì wa? Mɔ bɔ́ sé go sɔm nyegé naâ kómó mé keh tarê hên lòù nɔ, bɔ́ sé bɔ̀ saám bɔ̀ kàgàlɔ̀ŋ sâ há njí ná ŋgwêh wa?»
10 Yeésò yeé ŋene bɔ́ baá mân tueé kuú, à ye bɔ́ a: «Bí ma hên temé lè bɔɔ́ yulá né dé keì wa? Njií mé à né mè bɔɔ́ hên né lom njèh bagaà beè mò dé gècên. 11  +Dé bɔ̀ saám bɔ̀, bí bɔ́ nde née cu dɔɔ́ŋ kɔɔ́ ye; á dé mò nɔ, béh bí nde cu née he wa? 12 Ma hên mè kómó yoòr yurú njií né te nyegé bilí mé gò mò ké te sà mene. 13 Mè né tueé ye bí a, bèh mé Njàgà Bagaà nde né teèn ká lè wɔ́ŋe dɔɔ́ŋ ŋgulí ndeé, nde né mé njàgà ma hên mene ŋgulí bilí, te bɔ́ munó den bú teèn.»
Yeésò go sɔɔ̀m
(Mârk 14:10-11; Lûk 22:3-6)
14 Yeé baá ménâ, mbɔ̀ŋ cén déì yuo lètenè bɔ̀ yulà cùɔ̀b fà bɔ̀ doô, yilí seèn né Júdàs Iskariô, à nde kwa bɔ̀ *ŋgàŋ sèmè dé kokoô, 15  +ye bɔ́ a: «Bí haá nde né mè kei, te mè go haá bí Yeésò wa?» Bɔ́ kula weh kám yulà tagár ndɔ, bɔ́ haá njií bú. 16 Jomo sâ à yila lom baá-re ceér fɔɔ̂n, te à jɔgɔ yií Yeésò beè bɔɔ̀n.
Yáb *Páskà
(Mârk 14:12-21; Lûk 22:7-14, 21-23; Jâŋ 13:21-30)
17 Yeé baá loù cieé koô mé bɔ́ yieé yeé breêd mé kulu teèn sam sâ, bɔ̀ mbɔ̀ŋ nde ye Yeésò a: «Wò ye béh nyégé kwá nyí bèh Páskà yieê he wa?» 18 Yeésò ye bɔ́ a: «Bí ndé ké lɔ, bí kela nde ké lɔ nùà mân, bí ye bú a: Nùà fèh-njèh ye júée wò a: cu nyî wulu baá kèn, bɔ́ bɔ̀ mbɔ̀ŋ nyî yieé nde né Páskà ké lɔ yeè ma.» 19 Bɔ̀ mbɔ̀ŋ nde bɔɔ́ gi ka dɔɔ́ŋ faá Yeésò naâ bɔ́ tueé nɔ, bɔ́ nyegé kwaá gi yáb Páskà.
20 Yeé baá liyilì Yeésò bɔ́ bɔ̀ mbɔ̀ŋ seèn yulà cùɔ̀b fà doô nde kaŋ yáb ndɔ. 21 Bɔ́ yeé baá yáb yieé, Yeésò ye bɔ́ a: «Mè né tueé ye bí a, nùà cén déì lètenè biì nde né mè go sɔm.» 22 Bɔ́ yeé ŋgweé aá môn, kuún curú gi bɔ́ toò dɔɔ́ŋ, nùà kàn duɔɔ́m mé Yeésò bieé njiî, ye bú a: «Ŋgweéh mè sam wa, Fehtoò mò?» Mɔ déì bie sɔm aá, déì bie keéh cu ménâ ndɔ. 23  +Yeésò ye bɔ́ a: «Né ka lè ŋgàb cên mé béh bí né teèn yieé bilí hên, nùà cén déì teèn mè go sɔm nde né kɔɔ́. 24 Dé kuû, *Huaán Nùàr nde né kuú, nde né faá bɔ́ lé naá giì felè seèn nyagá kwaá nɔ. Njèh cén, nuaá mé yií keéh be teèn, jɔgɔ kwaá bú cie, nde né mé gèr mbiín kuú. Sâ, beè nùà sâ, huɔm kela né mé bɔ́ sé bú ŋàr ná ŋgwêh.»
25 Júdàs nuaá mé lé go sɔɔ́m naâ bú sâ yeé nde ŋgweé njií ménâ, à bie njií mé Yeésò ndɔ, ye bú a: «Ŋgweéh mè sam wa, Njí fèh-njèh?» Yeésò ye bú a: «Wò dé sâ tueé né kɔɔ́.»
Yáb Càŋ
(Mârk 14:22-26; Lûk 22:15-20; 2 Kɔrênt 11:23-25)
26 Bɔ́ yeé baá yáb yieé, Yeésò weh breêd, à dua Càŋ teèn, à kɔlé haá mé bɔ̀ mbɔ̀ŋ seèn, ye bɔ́ a: «Bí wèh, bí yíyieè, hên né ŋgàŋ yoòr mò.» 27 À jɔgɔ weh ŋgàb mbè ndɔ. À yeé vra gi aá Càŋ teèn, à haá njií bɔ́, ye bɔ́ a: «Bí wèh, bí ŋúé làrè dɔɔ́ŋ. 28  +Hên né húɔ́m mò, húɔ́m ŋgɔ̀ŋ mé Càŋ kɔ kuú né, ye te nyí kulu sɔm bɔ̀ nùàr ŋgún veên mé njéh yoòr. 29 Mè tueé bí: mè ndeè mbè déì mân ŋúé ŋgwé ndé cú, kɔ ndeè baá dé feê ké Mbàm Tele mò, béh bí ŋueé kwaré cu ye.»
30 Jomo sâ bɔ́ de bené ndɔ, bɔ́ fɔɔ́n gò, bɔ́ ŋaá nde ké te tòr Oliviê.
Ŋgòr Yeésò felè Piêr
(Mârk 14:27-31; Lûk 22:31-34; Jâŋ 13:36-38)
31  +Wa ké teèn, Yeésò tueé njií mé bɔ̀ mbɔ̀ŋ seèn, ye bɔ́ a: «Lan cieé ŋágá ndé ŋgwéh, sâ bí durá si lɔ gi aá mè kèn. Te mvù Càŋe né ménâ nyagá den. Càŋ ye, nyí nde né nùà mbieè wulá sɔm. Bɔ̀ŋ bɔ̀ mbieè seèn nde né lòù durá ŋellé le. 32  +Mɔ mè komo yuo cu aá lè cio, mè nde né ké Galilê ndeé; bí nde mè kwa nde né ké sâ.»
33 À yeé tueé gi aá mân, Piêr deên ndɔ, ye bú a: «Sâ mɔ bɔ̀ déì né mene wò durá si lɔɔ́, ndɔ́g mè dé mò wò dùlà sì lɔ́ ndé ŋgwéh.» 34 Yeésò ye bú a: «Mè né tueé ye wò a, lan mé kwaá sé nde tuagá, sâ wò yaáŋ aá njó baá mbei tagár ye nyí mè kɔ́ ŋgwéh.» 35 Piêr den cuù ndɔ, ye bú a: «Sâ mè sam; bélɔ̀ nde mene fà dɔɔ́ŋ kuú gií, mè túé nyì ndé ŋgwéh ye mè wò kɔ́ ŋgwéh.» Bɔ̀ mbɔ̀ŋ déì tueé gi ménâ ndɔ.
Yeésò ké Gecemanè
(Mârk 14:32-42; Lûk 22:39-46)
36 Yeésò bɔ́ bɔ̀ mbɔ̀ŋ seèn wa beré déì ndɔ, bɔ́ yilá né bèh sâ Gecemanè. Wa ké teèn, ye bɔ́ a: «Bí dèn ŋgɔ́gɔ̀ hên, mè nde aá kíê Càŋ dua weh.» 37 À weh lom Piêr mé bɔ̀ ŋunà Jebedê fà doô, bɔ́ bɔ́ nde, sâ feh baá bú ter ŋellé, à baá lom mé kú dé gècên. 38 Yeé baá môn, ye bɔ́ a: «Kú nde aá mè wulá. Bí dèn lè hên, bí té lɔ́m cèr, béh bí den ŋaga nde né làŋ kɔɔ́.» 39 À kwaá lɔ bɔ́ doó sâ ndɔ, à kela nde ser ké toò bèh ndɔ́ŋ-ndɔ̀ŋ mân. Wa ké teèn, à die mbab nde doó, à né Càŋ dua, ye bú a: «Tele mò, mɔ nde né yieé, ŋgòrò sɔ̀m yeè mè ŋgàb gèr hên kwarè teèn. Mè né mene ménâ gwaán, bɔ́ sér faá wò né gwaán nɔ.»
40 À yeé dua sɔm aá, à cu cuù ká yoòr bɔ̀ mbɔ̀ŋ, à waà, sâ bɔ́ baá gi lɔ́m, ye Piêr a: «Hên né mene be lɔ̂m cén, béh bí kɔɔ́ gó sɔ̀m cú wa? 41 Bí nyìmè dèn làŋ, bí né Càŋ dua, te *Sátàn bí mé veên táb sìè cú. Lòù sam, temé nùàr gwaán gi né njèh bagaà bɔɔ̂ dág; njèh cén, yo né yuaásé.»
42 Jomo sâ à kwaá lɔ bɔ́, à nde cu Càŋ dua, ye bú a: «Tele mò, mɔ ŋgàb gèr hên kwarè mò yùò ndé ŋgwéh, te mè bú ŋúé cú, sâ kwá den faá wò né gwaán nɔ.» 43 À cu cuù ká yoòr bɔ̀ mbɔ̀ŋ, à waà, sâ bɔ́ baá gi cu lɔ́m, dé goó keè sam cuú. 44 Yeésò kwaá lɔ bɔ́, à nde cu ké bèh ndɔ́ŋ-ndɔ̀ŋ cén sâ, à dua Càŋ dé mbei tagâr, à dua ferré cu ka njèh cén sâ. 45 À yeé cu cuù aá, ye bɔ̀ mbɔ̀ŋ a: «Wa hên bí née lɔ́m ye wa? Bí cèr ká ceèr. Hên baá cu. Kènê *Huaán Nùàr nde aá beè bɔ̀ vevenê bɔ̀ yilá. 46 Bí wùò ter, béh nde kwa bɔ́! Kè hên baá giì nuaá mé go sɔm né mè sâ!»
Bèh Yeésò sieè
(Mârk 14:43-50; Lûk 22:47-53; Jâŋ 18:3-12)
47 Yeésò née sònò mân tueé den, à yeé ke, Júdàs mbɔ̀ŋ cén déì lètenè bɔ̀ yulà cùɔ̀b fà bɔ̀ doô, kar waà ndɔ. À né mé nùàr kókoó mbaá jomo, bɔ́ né bele mé bòù beè-beè, bɔ́ né cu mé cùgò beè ndɔ. Bɔ̀ *ŋgàŋ sèmè dé kokoô mé bɔ̀ kokoô bɔ̀ dé lɔɔ̂ tema njií né bɔ́ kɔɔ́. 48 Sâ Júdàs mé nde né Yeésò go sɔm doô naá giì bɔ́ njií mé à sé nde né bɔɔ́ tueé kwaá, te bɔ́ ŋene kɔ Yeésò mé njéh. Sâ à la ye bɔ́ a: «Mɔ bí ŋene mè baá nuaré déì kumó vra den, sâ né bú ma. Bí kèm ndê, te bí sie bú.» 49 Yeé baá môn, Júdàs ŋgoró nde yí kwarè Yeésò, ye bú a: «Mè né bieé, Njí fèh-njèh!» À vra kumó sie bú ndɔ. 50 Yeésò ye bú a: «Mbeí mò, bɔ́ ká nág faá wò ndeè naâ bɔɔ́ sâ nɔ!» Jomo sâ, bɔ̀ nùàr kem sue Yeésò yoòr, bɔ́ sie bú.
51 Nùà cén déì lètenè bɔ̀ mbɔ̀ŋ Yeésò sua sɔɔ̂m bòù seèn ndɔ, mvur tena si njií nuaré déì tie doó; lé naâ tie nùà seê ŋgàŋ sèmè dé koô. 52 Yeésò yeé ŋene aá ménâ, ye bú a: «Yí njí cú bòù yeè te kóre. Lòù sam, bòù wula cu nde né bɔ̀ sùà-bòù bɔ̀ kɔɔ́. 53 Wò kɔ́ ŋgwéh ye mè sé la naâ Tele mò gàm bieé njií wa? À sé la mè bɔ̀ŋ bɔ̀ cìlì seèn yulà cùɔ̀b fà há yɔ́gɔ́ kéh ná ŋgwêh wa? 54 Á, mɔ sé la baá cu ménâ, sâ nde né faá bɔ́ lé nyagá kwaá naâ lè mvù Càŋe nɔ, yuo wa? Né gi cie nyagá den, ye kɔ bɔɔ́ mân.»
55  +Yeésò yeé tueé gi aá ménâ, à ye bɔ̀ nùàr a: «Den né faá bí mé bɔ̀ bòù mé cùgò beè-beè hên kem nde giì te bí sie nùà yîb nɔ. Ŋgweéh cieé dɔɔ́ŋ mè lé njèh feh den beéh ké *gwà Càŋ koô wa? Bí lé mè ké teèn sìè ná ŋgwêh dé keì wa? 56 Mé njéh mene, hên bɔɔ́ gi né te yuo faá bɔ̀ *sòn-Càŋ bɔ̀ lé naá giì nyagá kwaá nɔ.» Jomo sâ bɔ̀ mbɔ̀ŋ durá si lɔ gi bú ndɔ.
Yeésò ké te *mbàgà juù
(Mârk 14:53-65; Lûk 22:54-55, 63-71; Jâŋ 18:13-14, 19-24)
57 Bɔ̀ɔ́ mé la sieé naâ Yeésò doô weh njií bú ké toò Kayîf ŋgàŋ sèmè dé koô, sâ bɔ̀ *njí-sóù mé bɔ̀ kokoô bɔ̀ dé lɔɔ̂ baá gi ké teèn bilí den. 58 Piêr né Yeésò jomo ké bèh ndɔ́ŋ-ndɔ̀ŋ naáb bele. Wa ké lɔ Kayîf, à yila nde yí cie lètenè caâ, à den nde kwarè bɔ̀ gô, à né njií mé nde né kelá ke den.
59 Sâ bɔ̀ ŋgàŋ sèmè dé kokoô mé bɔ̀ kokoô bɔ̀ dɔɔ́ŋ né lom ŋgòr fɔɔ́n, ye né mene nyeén, bɔ́ nde né Yeésò yoòr cɔré kwaá, te bɔ́ wula bú teèn. 60 Nyeén hèllè duɔɔ́m baá-re bú yoòr bomó sueè ndɔ; mé njéh mene, ka yíé ŋgwéh. Nde nde, nuaré déì bɔ̂ mbeí komó wuo ter toò bɔ̀ nùàr, 61  +ye bɔ́ a: «Nùà hên lé naâ tueé ye: nyí né mé terreb gwà Càŋ koô tulú sɔɔ̀m, te nyí me kwaá cu bú ter te cieé tagáre.» 62 Ŋgàŋ sèmè dé koô komo wuo ter ndɔ, ye Yeésò a: «Bɔ̀ nùà hên né wò yoòr tueé njií mân, wò sòn kòmò bèh wa? Bɔ́ ye naàn á?»
63 Mé njéh mene, Yeésò bú sòn kòmò ŋgwéh. Yeé baá ménâ, ŋgàŋ sèmè dé koô doô ye bú a: «Mé yilí Càŋ làŋ, wò nde né toò beèh jege ye, *Nùà Cɔ̀ŋ Ŋunà Càŋ né wò wa?» 64  +Yeésò ye bú a: «Wò bú tueé aá kèn. Mè tueé bí: kènê bí nde aá *Huaán Nùàr ŋené njií, à nde né ké te be gaâ Càŋ terrèb den den, à cu cuù nde né loù sâ njolò biì te mvulu bègè ndɔ.»
65  +Te ŋgàŋ sèmè dé koô yeé nde ŋgweé njií mân, à sie ŋa cɔ̀gɔ̀ seèn nùà njèh yoòr, à né sònò tueé ye: «Nùà hên né mé Càŋ ŋgeré. Sâ béh sònò bɔ̀ nùàr bie sɔɔ́ cu nde né kei wa? Ŋgweéh béh né gi mé tie mân ŋgweé wa? 66 Wa bí ye naàn?» Bɔ́ ye bú a: «À beè yila baá, kɔ bɔ́ wula bú wulà.» 67  +Bɔ́ yila bú dèh njolò kulú su njiî, bɔ́ né bú teèn tulú yií. Bɔ̀ déì né bú dé bɔlê bɔlé, 68 bɔ́ ye bú a: «Ŋéné kɔ́ cú-re ŋenè, Nùà Cɔ̀ŋ, jɔ̀gɔ̀ túé ke béh nuaá mé né wò lobo hên ye.»
Piêr yila njó yaâŋ
(Mârk 14:66-72; Lûk 22:56-62; Jâŋ 18:15-18, 25-27)
69 Sâ Piêr née ka cu sâ ké lètenè caâ *ŋgàŋ sèmè dé koô den den ye. Ma seê déì njeba nde yí kwarè seèn, ye bú a: «Ŋgweéh bî Yeésò nùà Galilê hên né yeé kɔɔ́ wa?» 70 Piêr cam toò bɔ̀ nùàr doó sâ, ye ma doô a: «Wò jue né-re kei wa, mè dé sâ ŋgwé kɔ́ ŋgwéh.» 71 Jomo sâ, à yuo doó sâ, à nde njebá den yí tùtúlù. Nùà seê dé vêh déì ŋene njií cu bú, tueé njií mé bɔ̀ nùàr, ye bɔ́ a: «Nùà hên bɔ̂ Yeésò nùà Najarêt né yeé kɔɔ́.» 72 Piêr cam cu, à jege ye bɔ́ a: «Kà, mè nùà hên kɔ́ ŋgwéh.»
73 Den ser cu jomo sâ, bɔ̀ɔ́ mé naâ teèn njebá, ŋgoró nde kwarè seèn, ye bú a: «Mé gècên mene, wò né nùà cén déì lètenè bɔɔ̀n; leba yeè tueé ŋagá né ménâ kɔɔ́.» 74 Piêr cam cu déì, ye bɔ́ a: «Mè sam, mɔ mè tueé né nyeén, Càŋ a dúágá mè a kà, mè nùà hên kɔ́ ŋgwéh lág!» À yeé tueé sɔm aá, kwaá tuaga ndɔ. 75 À munó ko cu baá-re dé mé Yeésò la ye bú a: «Mé kwaá cên sé nde tuagá wa, sâ wò yaáŋ aá njó baá mbei tagár, ye nyí mè kɔ́ ŋgwéh ma.» À yeé munó ko aá ménâ, à jeré yuo doó sâ, à nde yúé njegér.
+ 26:2 26:2 Ex. 12:1-27 + 26:7 26:7 Lûk 7:37-38 * 26:7 26:7 Jue né mbémbɔ́ŋ dé maàn. + 26:11 26:11 Deut. 15:11 + 26:15 26:15 Zach. 11:12 26:15 26:15 Kám yulà tagár sâ lé naâ sòn keèh mé bɔ́ ŋge yeé kwer mé njéh (Ex. 21:32; Zach. 11:12). + 26:23 26:23 Ps. 41:9 + 26:28 26:28 Ex. 24:8; Jér. 31:31-34 + 26:31 26:31 Zach. 13:7 + 26:32 26:32 Mat. 28:16 + 26:55 26:55 Lûk 19:47; 21:37 + 26:61 26:61 Jâŋ 2:19 + 26:64 26:64 Dan. 7:13 + 26:65 26:65-66 Lév. 24:16 + 26:67 26:67 Es. 50:6