7
Mapəhay aŋa Etiyen
1 “Uwanay tapə̀h à ka vok ma haɗay ay?”, məŋ madzahaga aŋa azlaməna mav tatak à Zəzagəla agòɗ à Etiyen.
2 Etiyen awùlla à uda: “Azladeda la azlababa gulo, tsə̀ɓàw à gi sləm. Zəzagəla uwana mazləɓayga apə̀hla vok à baba gami madzidziga Abəraham, à mok uwana agà la kutso Mesopotami, à mok uwana aləg maday kà madz à ahəŋ la Karan.
3 Ŋgaha agòɗal:
ˈSà à uda la gudəŋ aŋak, la huɗ gày aŋak, hàd, kadàdza à ahəŋ la gudəŋ uwana gədàpəhakla!ˈ
4 Kiya uwaga Abəraham asà à uda la kutso Kaldiya, ahàd kà madz à ahəŋ la Karan. La lig aŋa mamətsay aŋa Baba aŋha la ahəŋ, Zəzagəla adàlla à kutso uwanay à abà, kadzaw à ahəŋ la abà lakana lagwa.
5 La abatà kà, bà slaka madiŋ asik à ahəŋ bay, kà aɓə̀zal aw. Ama Zəzagəla apə̀h à Abəraham à vok à abà kà mavàl kutso uwaga, agòɗal:
ˈGədàv à ka, ŋgaha mayyi à tsəh ala aŋak la uwana adàkorayˈ
agòɗal, tekeɗika, Abəraham kà bəzi aŋha la ahəŋ à mok uwatà aw.
6 Aganay uwana Zəzagəla apə̀h:
ˈMayyi à tsəh ala aŋak adàdza à ahəŋ la gudəŋ dza la abatà, tadàgay azlamayà, ŋgaha tadàtərərəɓah atà tsəràh à mavay dadərmokw ufaɗ.
7 Ama gədàɗah seriya à azladza uwana à gəl tadàtərəɓ atà. La lig la ahəŋ tadàdiy aŋatà la abatà, tadàkedəɗ à gi à ahəŋ la slaka uwanay lagwa,ˈ
Zəzagəla agòɗ.
8 Kiya uwaga Zəzagəla akə̀s vok slawda la Abəraham, agòɗal kà:
ˈMakədəv vok à uda la uwana masəlay aŋa makəs vok slawda uwaga.ˈ
Gay gà la uwaga, Abəraham akədə̀v bəzi aŋha Isak à uda la lig mahənay mtəgis la ahəŋ, kiya uwaga babay, Isak akədə̀v Yakuba à uda uwana akədə̀v azlabəza aŋha kulo gəl aŋha səla à uda bay. Atà la uwana takə̀slla azlatsəhay gami ala.”
9 “Azlaməna makəsl anu uwaga taɗahàŋ maŋor à deda aŋatà Yusufu à vok, tadùw à azla Misəra ala kà aŋa mayà. Ama Zəzagəla agà la masla.
10 Zəzagəla anə̀ŋla la ŋgərpa uwaga la abà gesina. Avà haŋkəli à Yusufu kà masla aŋa maɓəz mawoyəŋ, la vok matsiɗay la huma aŋa Faruna, sufəl aŋa Misəra. Masla la uwana afà à Yusufu à ahəŋ kà gumna aŋa makoray Misəra, ŋgaha lakəl aŋa huɗ gày aŋha gesina.
11 Mok uwatà kà, may məŋga adzəkà à vok la kutso Misəra la Kanana gesina. Ŋgərpa agà məŋga, ŋgaha azlababa gami madzidziga taɓəzà tatak may kà mazuway aw.
12 Mok uwana Yakuba atsənàŋ kà tatak may la ahəŋ la makoray Misəra kà, aslə̀l azlababa gami asik tekula dadàŋ.
13 Maday kà masəla uwana tahàd kà, Yusufu apə̀hla vok à azladeda aŋha, ŋgaha Faruna asə̀l kà azlauwaga kà huɗ gày aŋa Yusufu.
14 La abatà Yusufu aslə̀l atà kà mazala baba aŋha Yakuba, la azladza gesina uwana la huɗ gày aŋha, gesina aŋatà taslà dza dzik məɗəf gəl aŋha zlo.
15 Kiya uwaga Yakuba ahàd à kutso Misəra à slaka uwana amə̀ts à abatà, la azlababa gami madzidziga bay.
16 Talàh atà kà à Səsem à zəvay uwana à agu Abəraham asùkw la gursu, la slaka aŋa tsəhay Hemor.”
17 “Mok uwana kaslà adaslay, kà Zəzagəla aŋa mahən mapəhay aŋha uwana ala, aɗahàŋ la Abəraham, tsəhay gami ayyà à tsəh aŋuvaw la kutso Misəra.
18 Ŋgaha sufəl mawga uwana asə̀l Yusufu aw adzəkà makor gudəŋ uwaga.
19 Sufəl uwatà avavàràhà tsəhay gami, afàhà à atà leri à gəl kà mamal azlabəza ala, kà azlabəza aŋa mamats à gay.
20 La zamana uwatà la uwana tayyà Musa, uwana bəzi mahəɗayga. Zəzagəla awoyàŋ. Tanə̀ŋla tsəràh à təla makər la huɗ gày aŋa baba aŋha.
21 Mok uwana tamə̀l à uda, dugu aŋa Faruna azə̀ɓ, adzadzàr bokuba mayyay aŋha.
22 Kiya uwaga Musa adzèŋ atsatsehà ala la azlatatak gesina uwana azla Misəra tasə̀l, ŋgaha agà maslay gà la gay la abà, ŋgaha la sləray aŋha la abà gesina.”
23 “Mok uwana mavay aŋha adaslay dzik ufaɗ kà: ‘Gəday, gədànəŋ azlaməna gulo azla Isərayel à gay’, Musa agòɗ.
24 Anəŋà zil Misəra atərə̀ɓ tsəhay aŋha, aɓə̀ɗ à huma kà mazlakəŋ dza uwana tatərəɓəŋ, apə̀l goder, akə̀ɗ zil uwaga.
25 Musa adzùgw kà azladeda aŋha tadàsəlay kà: ‘Zəzagəla akəs mapəl atà ala tadàgoɗay’, agòɗ, la mazlak atà aŋha, ama tatsənà godega aŋha aw.
26 La bəŋ gà Musa abəzà azla Isərayel səla à gəl tazlàɓ vok, asàl kà masəl à atà à vok. Agòɗ à atà: ‘Azladeda, tsa akul la deda ma, kà mana katərəɓaw vok kà akul à akul ma?’
27 Ama dza uwana atərə̀ɓ anik uwanay, aɗəkà Musa la vok ala, agòɗal: ‘Uwa afà à ka à ahəŋ məŋga baŋaw kà masla seriya lakəl gami uwa?
28 Awma asa à ka makəɗ gi, bokuba uwana kakə̀ɗ zil Misəra lakuhu kəlay?’
29 Uwana Musa adatsən gay uwaga kà, ahòy aŋha, ahàd, adzà à ahəŋ la kutso Madiyan. La abatà aɓəzà azlabəza zilga səla.”
30 “La lig aŋa mavay dzik ufaɗ la ahəŋ, la mok uwana Musa la fəta aŋa gudəŋ Sənayyi kà, malika aŋa Zəzagəla asà à waŋ, apə̀hla vok à Musa la alàh aŋa akàl uwana abaɓəhay la tsewwagay la abà.
31 Uwana adanəŋ tatak uwaga kà, ləv avàlal à gay. Ama bokuba uwana azà à vok à awtày nekwa kà manərəziŋ ala kà, kuda aŋa Sufəl Zəzagəla atsə̀n la abà, agòɗ:
32 ˈGi Zəzagəla aŋa Abəraham, aŋa Isak ŋgaha aŋa Yakuba, aŋa azlababa aŋak madzidziga uwaga.ˈ
Musa adzəkà masukulay dawdadaw kà guba, ŋgaha aslàla vok kà manərəziŋ ala aya aw.
33 Kiya uwaga Sufəl Zəzagəla agòɗal:
ˈSərə̀tàh kwimik aŋak la asik ala, kà uwana slaka uwanay kak la abà kà, kutso tsikaslaga, kokuɗa àlàh.
34 Gədanəŋ ŋgərpa aŋa azlatsəhay gulo la Misəra. Gədatsən mabas vok aŋatà ŋgaha gəsà à ahəŋ kà mapəlla atà ala. Lagwa kà, sà à waŋ, gəsləl ka à Misəra.ˈ”
35 “Sə̀làw azladeda, azla Isərayel takweskà Musa la magoɗal: ‘Uwa à uwana afà ka à ahəŋ, kà məŋga, ŋgaha kà masla seriya uwa’, tagòɗal. Ama bà la uwaga kà, la lig la ahəŋ Zəzagəla aslə̀l à slaka aŋatà kà magay məŋga aŋatà, ŋgaha kà mapəlla atà ala, la ndzəɗa aŋa malika uwana apə̀halla vok la tsewwagay la abà.
36 Masla la uwana asə̀lla azladza à uda la Misəra la maɗahàh azlamasəlay la azlanadzipo anik anik la abatà, ŋgaha la gay dərəv mativga, ŋgaha la fəta la abà, tsəràh à mavay dzik ufaɗ.
37 Bà Musa uwaga aya gotənaŋ, la uwana agòɗ à azla Isərayel: ‘Zəzagəla adàsləl à akul masla mapəhal gay à ahàl anik à waŋ bokuba gi, uwana adàsa à uda la tsəhay aŋkul la abà.’
38 Musa gà la uwaga à uwana adzà à ahəŋ la mahəm à ahəŋ aŋa Isərayel la fəta la abà; agà la azlababa gami madzidziga, ŋgaha la malika uwana aɓaɗalmà la gudəŋ Sənayyi la afik. La abatà la uwana aɓəzà à azlagay uwana tavà sifa, la slaka Zəzagəla kà mav à anu.”
39 “Ama azlababa gami madzidziga takə̀s uwaga aw, takweskà, tayàh mawul aŋatà à Misəra.
40 Tagòɗ à Haruna: ‘Ɗahà à anu azlazəzagəla uwana taguwa à anu à huma, kà uwana məsəl tatak uwana aɓəzà à Musa, uwana asə̀lla anu à uda la Misəra aw.’
41 La mavakay uwatà taɗahà vəlik luwàluwà, ŋgaha tavàl tatak. Taràb məŋga lakəl aŋa sləray aŋa ahàl aŋatà.
42 Ama la lig aŋa uwaga la ahəŋ, Zəzagəla aguwà à atà ala lig à gay, asàk à atà kà masləkaw azlatsetsiliŋ uwana la zagəla, bokuba uwana tatsetsèr à wakità aŋa azlaməna mapəh à atà gay à ahàl à abà:
ˈAkul, tsəhay Isərayel kà aŋulo, à uwana kakàɗàw azlatatak anik anik la mav tatak anik takay? A mavay dzik ufaɗ uwaga la fəta la abà ay?
43 Awaŋ, kazə̀ɓàw gày lukut aŋa Molokw mazlazlay aŋkul, ŋgaha kazə̀ɓàw maftsa à vok aŋa tsetsiliŋ kà aŋa Refan, mazlazlay aŋkul. Azlamazlazlay uwana kà kaɗahàw atà kà masləkaw atà. Gay gà la uwaga gədàza akul kərkər la Babila.ˈ”
44 Gotənaŋ Etiyen adà à huma à gay, agòɗ: “Mok uwana azlababa gami madzidziga tadzà à ahəŋ la fəta la abà, tagà la gày lukut, uwana tadùw à sahar aŋa makəs vok slawda à gəl, kà atà aŋa masəlay kà Zəzagəla agà la tataka aŋatà la abà. Gày uwatà kà taɗahàŋ kà, bokuba uwana Zəzagəla apə̀hla à Musa, kà maɗehəŋ kalkal la uwana anəŋàŋ.
45 La lig la ahəŋ, azlababa gami tavà gày lukut uwaga à mayyi à tsəh ala aŋatà. Mayyi à tsəh ala uwaga kà Josu'e la uwana aguwà à atà à huma kà, mazaɓ kutso aŋa azlatsəhay anik, uwana Zəzagəla akuɗə̀k à atà la huma aŋatà. Gay gà la uwaga, gày lukut adzà à ahəŋ la gudəŋ la abà tsəràh à zamana aŋa sufəl David.
46 David aɓəzà vok mahamay aŋa Zəzagəla, adə̀val kuɗa, kà masla aŋa maɓəzal tetəvi kà maŋalal məŋ gày Zəzagəla à Zəzagəla aŋa Yakuba.
47 Ama Salomon la uwana aŋàlal uwaga pəra.”
48 “Tekeɗika Zəzagəla uwana la zagəla la afik, adza à ahəŋ la gày uwana la aku azladza taŋàlal aw. Bokuba uwana masla mapəhal gay à ahàl apə̀h. Sufəl Zəzagəla agòɗ kà:
49 ˈZagəla kà kursi gulo, kutso kà slaka maf à asik gulo à ahəŋ. Tsəhay gày ma uwala à uwana kaŋalaw à gi la? Slaka ma uwala asla kà gi aŋa maduw ləv la abà la?
50 Gi la uwana gəɗahàŋ azlatatak uwaga gesina aw takay?ˈ”
51 “Haɗay, akul azlaməna madzadzaŋàh gəl ala, ləv aŋkul la sləm aŋkul kà, asa à atà matsən gay aŋa Zəzagəla ɗikiɗiki aw! Kakwesaw kà Masasəɗok aŋa Zəzagəla koksikoksi, bokuba aŋa azlababa aŋkul.
52 Azlaməna mapəh à atà gay à ahàl, azla ma uwala, azlababa aŋkul madzidziga tatərə̀ɓàh atà aw la? Atà tatakàɗàh azlauwana, tasà à waŋ kà maz mas à waŋ aŋa dza dziriga lagonay bay, kà masla la uwanay katàwwal kaf à gəl, ŋgaha kakə̀ɗàw.
53 Tekeɗik kà akul kà, Zəzagəla avà à akul mapəhay la ahàl aŋa azlamalika, ama kakə̀sàw aw.”
Makəɗ Etiyen la akur
54 Uwana maham à ahəŋ aŋa azlaməna sawaray tatsə̀n gay uwaga kà, tapàɗ sliɗ la tsəh ala, tapakàh ləv məŋga lakəl aŋa Etiyen.
55 Ama Etiyen uwana mahənla ala gà la Masasəɗok Zəzagəla, adzilà yewdi à zagəla, anəŋà mazləɓay aŋa Zəzagəla, la Yesu matsizl à ahəŋ gà la ahàl kaf aŋa Zəzagəla lakəl.
56 Etiyen agòɗ: “Tsə̀ɓàwwal sləm: Gənəŋà zagəla kà zagəla mapəzlla ama ala gà, ŋgaha Kona aŋa dza dzawwa la ahàl kaf aŋa Zəzagəla lakəl.”
57 Tawiyà la ndzəɗa kà makaɗal gəl à ahəŋ la manakàh à sləm à ama. Gesina aŋatà tahamàl à gəl.
58 Tabayàŋ à uda la gudəŋ la abà, ŋgaha tadzəkà matsahay la akur kà makəɗay. Azlaməna makəɗay tahamà lukut aŋatà à slaka bəzi kohana, uwana sləm aŋha Sawul.
59 Uwana tatsahay la akur kà Etiyen, adə̀v kuɗa kiya uwanay: “Sufəl Yesu, gəmətsay kà à ahàl aŋak à afik!”
60 Ŋgaha akədèɗ à ahəŋ, azà kuda à zagəla awiyà: “Sufəl, katugw uwaga bokuba tsakana lakəl aŋatà aw!”, agòɗ. La mapəh gay uwaga la gay ala, amə̀ts.