12
UMaliya akumwitiilizya uYeesu amafuta
(Mataayi 26:6-13; Maalika 14:3-9; Luuka 7:36-50)
We insiku ʉmʉtanda zɨshɨɨlɨ kʉkwɨla ɨnga kʉbhe ni shikulukulu ɨshɨ Pasaaka, uYeesu akhabhala mu Besaniya, ɨnhaaya ye akhɨkhalaga ʉLaazalo. Wʉnʉʉyo we uYeesu ámuzyusiizye kufuma kʉ bhafwe. Pe bhakhamʉlɨnganɨzanya ishaakulya ɨsha lyabheela, uMalita akhabhavwaga. ɄLaazalo áamɨle peeka mʉ bhe bhakhalyanga ishaakulya pa shintalati peeka nu Yeesu. Pe uMaliya akheega akhasupa akha mafuta agɨ nhela ɨmpɨtɨ ge gakununshiilila, akhamʉpakha uYeesu mʉ vɨnama na kʉgasyʉmʉla ku nsisi zyakwe. Inyumba yonti yikhiizula umununsi ʉwa mafuta.
Pe ʉYʉʉda Sikalioti, weeka mu bhalandati bhaakwe ishumi na bhabhɨlɨ, we akhayɨmʉlonjeelela uYeesu, akhalonga akhatɨ, “Khooni khe amafuta ganaago gatakazwaga ku dinaali* imia zɨtatʉ (300) na kʉʉbhapa abhapɨɨna?” ɄYʉʉda álonjile shɨnɨɨsho te kʉnongwa ɨya kʉbhasaajɨla abhapɨɨna, lyoli kʉnongwa ye áamɨle mwibha. Ʉweene we akhabhɨɨkhaga imbuguuli ɨyɨ nhela, akhabhalɨlo akhinji akhiibhaga ɨnhela zye zyámɨle mʉmwo. Pe uYeesu akhatɨ, “Mʉtamʉyɨmvwaje ʉmwantanda ʉnʉ, mʉmʉleshe, agabhɨɨshe amafuta ganaago kʉnongwa iyi siku ɨlya kʉsyɨlwa kwanɨ. Abhapɨɨna mʉlɨ nabho kukwinyu insiku zyonti, ɨleelo ɨne te ɨmbe peeka nɨɨmwe insiku zyonti.”
Abhalongozi abha Bhayahuudi bhakʉpanzanya kʉmʉgoga ʉLaazalo
ABhayahuudi abhinji bhakhɨmvwa kʉtɨ uYeesu alɨ mu Besaniya. Pe bhakhafikha kʉnʉʉkwo te kʉmʉlola uYeesu mwene, lyoli kʉtɨ bhamʉlole nʉ Laazalo we uYeesu amuzyusiizye kufuma kʉ bhafwe. 10 Pe abhapɨtɨ abha bhapuutili bhakhanza ɨdala ɨlya kʉmʉgoga ʉLaazalo woope. 11 Kʉnongwa iyi ntumi ɨzya kʉzyʉkha kwa Laazalo, aBhayahuudi abhinji bhakhalekha kʉbhalandata abhalongozi bhaabho, bhakhamwɨtɨkha uYeesu.
UYeesu akʉposheelwa mu Yelusaleemu ku khaluluuto
(Mataayi 21:1-11; Maalika 11:1-11; Luuka 19:28-40)
12 Ɨndaabhɨ yaakwe, ɨmpʉga ɨmpɨtɨ ɨya bhantʉ ye yɨkhɨnzaga ku shikulukulu ɨshɨ Pasaaka yɨkhɨmvwa kʉtɨ uYeesu alɨ mwɨ dala kwɨnza mu Yelusaleemu. 13 Pe bhakheega ɨmpaaswa ɨzya makwi aga matende, bhakhafuma kʉbhala kʉmʉposheela uYeesu. Bhakhalongaga kwi zi ɨlya kʉdandɨzya kʉtɨ,
“Apalwaje ʉMʉlʉngʉ!
Asayiilwe we akwɨnza kwɨ taawa lya Mwene ʉMʉlʉngʉ!
Asayiilwe ʉMwene ʉwa Bhaisilaeli.”§
14 Pe uYeesu akhayaaga ɨnyaana yi ndogomi, akhayɨpanda anza she yisimbiilwe mu Wusimbe uWufinjile kʉtɨ,
15 “Ʉtogopaje wʉmʉlɨndʉ ʉwa mʉ nhaaya ɨya mu Sayuuni!*
Yeenya, ʉMwene waakho akwɨnza,
ayɨkhaaye pa nyaana yi ndogomi!
16 Kʉ khabhalɨlo khanaakho, abhalandati bha Yeesu bhatakhazyaganya zɨnɨɨzyo. Ɨleelo pɨlongolela, ʉMʉlʉngʉ ámuzyusiizye uYeesu kwɨ dala lye lyámʉleteeye uwumwamu. Pe abhalandati bhaakwe bhakhakʉmbʉkha kʉtɨ zɨnɨɨzyo zisimbiilwe kʉnongwa yaakwe, na kʉtɨ abhantʉ bhámʉbhombeeye shɨnɨɨsho.
17 Ɨmpʉga ɨya bhantʉ ye yáamɨle peeka nu Yeesu we akhamʉbhɨlɨshɨlaga ʉLaazalo kufuma mʉ mbɨɨpa, na kʉmʉzyʉsya kufuma kʉ bhafwe, yikhafumwaga uwukeeti kʉ bhantʉ zye yázilolile na kwɨmvwa. 18 Pe abhantʉ abhinji bhakhabhala kʉmʉposheela uYeesu kʉnongwa ye bhonti bhímvwizye kʉ zya shɨlolesyo she ábhombile. 19 Pe aBhafalisaayi we bhaalola zɨnɨɨzyo, bhakhabhʉʉzanya bhakhatɨ, “Mwalola? Tʉtangabhomba lyolyonti! Yeenya, abhantʉ bhonti bhakʉmʉlandata ʉweene.”
UYeesu akʉpanga kʉ zya kufwa kwakwe
20 Mʉ bhantʉ bhe bhábhalile kupuuta mʉ khabhalɨlo akhi shikulukulu ɨshɨ Pasaaka, bhálɨɨpo bhamu na bhe te Bhayahuudi. 21 Abhantʉ bhanaabho bhakhabhala kwa Filipo we áamɨle mʉkhaaya wa mʉ nhaaya ɨya mu Betisayida mʉ nsɨ ɨya kʉ Galɨlaaya, bhakhamʉlaabha bhakhatɨ, “We mwene, tʉkʉlaabha tʉmʉlole uYeesu.” 22 UFilipo akhabhala kʉmʉbhʉʉzya ʉAndeleeya, bhonti bhabhɨlɨ bhakhabhala kʉmʉbhʉʉzya uYeesu. 23 UYeesu akhabhaamʉla akhatɨ, “Akhabhalɨlo khaafikha akha Mwana wa Muntu kʉposheela uwumwamu. 24 Nalyoli ɨnkʉbhabhʉʉzya kʉtɨ, imbeyu ɨyɨ ngano yɨkʉsyala she mbeyu, lyoli ɨnga yalenda pa lusuuto na kufwa. Ɨnga yaafwa, pe yɨkʉmela na kʉpaapa amatunda aminji. 25 She shɨnɨɨsho, umuntu wowonti we awuganile uwuumi waakwe, atɨwʉteezye, ɨleelo we akuwuviitilwa uwuumi waakwe mʉ nsɨ umu, akhayɨwʉpokha na kʉwaaga uwuumi ʉwa wiila na wiila. 26 Umuntu wowonti we akʉmbombela ɨne, andandataje. Poponti pe ɨne ɨndɨ nu mubhombi waanɨ akhayɨbha. Umuntu wowonti we akʉmbombela, ʉTaata waanɨ atimushindishe.
27 “Ishi ʉmwoyo waanɨ wʉswɨmɨlɨɨye. Ɨndonje ɨntɨ bhʉlɨ? Bhʉlɨ, ɨntɨ, ‘We Taata, ɨnkʉkʉlaabha ʉntʉʉle mʉ khabhalɨlo ɨkha akha mayɨmba’? Ɨleelo intangapuuta shɨnɨɨsho, kʉnongwa ye ininzile ɨnga ɨnshɨlɨle mʉ khabhalɨlo ɨkha. 28 We Taata, ʉlɨmwamɨshe ɨtaawa lyakho.”
Pe izi kufuma kʉmwanya kwa Mʉlʉngʉ lɨkhatɨ, “Nalɨmwamɨkha, khabhɨlɨ ɨntɨlɨmwamɨshe winza.” 29 Pe ɨmpʉga ɨya bhantʉ bhe bhálɨɨpo paala bhakhɨmvwa izi, bhamu bhakhatɨ, “Ɨlyo lizi lyi nguluguuto ɨya kʉtalalʉkha.” Bhamu bhakhatɨ, “Wʉ khabhɨzya alongaga nawo.” 30 Ɨleelo uYeesu akhabhabhʉʉzya akhatɨ, “Izi lye mwalyɨmvwaga lɨtaamɨle lya kʉnongwa yaanɨ, lyoli kʉnongwa yiinyu. 31 Ishi akhabhalɨlo akha kʉlongwa ɨnsɨ khaafikha. Ishi uSeetani, ʉmʉpɨtɨ ʉwa mʉ nsɨ umu, atɨsʉmbwe kunzi. 32 Ɨleelo ɨne we bhanzʉvwa, ɨnhayɨbhakwesa abhantʉ bhonti bhɨnze kʉkwanɨ.” 33 UYeesu álonjile shɨnɨɨsho kʉlolesya uwufwe we akhayifwa.
34 Pe ɨmpʉga ɨya bhantʉ yɨkhamwamʉla yɨkhatɨ, “Tubhaziizye mu Wusimbe uWufinjile kʉtɨ uKilisiti atɨjendeelele kʉbha mwumi wiila na wiila.§ Ishi ʉkʉlonga bhʉlɨɨbhʉlɨ kʉtɨ bhatɨmʉzʉvwe ʉMwana wa Muntu? ɄMwana wa Muntu wu naanu?” 35 UYeesu akhabhabhʉʉzya akhatɨ, “Ʉlʉkhozyo lʉlɨ peeka nɨɨmwe kʉ khabhalɨlo khashe bhʉʉlo. Jendaji mʉ lʉkhozyo lʉnʉʉlwo she lʉlɨɨpo, ɨnga akhiisi khatakhashe khabhatole, kʉnongwa ye umuntu we akʉjenda mu khiisi, atamanyile kwe akʉbhala. 36 Bhiishi ʉlʉsʉʉbhɨlo lwinyu mʉ lʉkhozyo lʉnʉʉlwo she lʉlɨɨpo, ɨnga mʉbhe mwe bhaana bha lʉkhozyo.” We uYeesu alonga amazwi ganaago, akhasogola, akhʉʉbha ɨnga bhatakhamʉlole.
ABhayahuudi abhinji bhakusiita kʉmwɨtɨkha uYeesu
37 Ɨleelo poope she uYeesu ábhombile ɨvɨlolesyo ivwinji pamiiso gaabho, abheene bhatámwitishile. 38 Bhatámwitishile ɨnga gakwɨle amazwi ge umukuwi ʉYeesaya álonjile átɨlɨ,
“We Mwene, wu naanu we ayitishile intumi zyɨtʉ?
Khabhɨlɨ ʉMwene amulanjile unaanu amakha gaakwe?”*
39 Shɨnɨɨsho bhatakhakhola kwɨtɨkha, kʉnongwa ye ʉYeesaya iwinza álonjile átɨlɨ,
40 “Abhagojile amiiso gaabho,
agabhiishile amooyo gaabho kʉbha magomu.
Ɨnga zɨtabhanje shɨnɨɨsho, amiiso gaabho nhanɨ gakʉlola,
goope amooyo gaabho nhanɨ gakʉzyaganya,
bhaamɨle bhagangalʉshɨla, ɨnga ɨmbatʉʉle.”
41 ɄYeesaya álonjile ganaaga kʉnongwa ye áwulolile uwumwamu wa Yeesu na kʉlonga intumi zyakwe.
42 Poope shɨnɨɨsho, abhapɨtɨ abhinji abha Bhayahuudi bhámwitishile uYeesu. Ɨleelo bhatakhalongaga apazelu kʉtɨ bhamwitishile kʉnongwa ye bhakhogopaga kʉbhɨngwa na Bhafalisaayi mwi sinagoogi. 43 Abhalongozi bhanaabho bháyiganile nhaani kʉpaalwa na bhantʉ kʉshɨla kʉpaalwa nʉ Mʉlʉngʉ.
Abhantʉ bhakhayɨlongwa kʉ zye uYeesu akʉlonga
44 Pe uYeesu akhalonga kwi zi ɨlya kʉdandɨzya akhatɨ, “Umuntu we akʉnɨɨtɨkha ɨne, atakʉnɨɨtɨkha neene nʉmwene, lyoli akʉmwɨtɨkha nʉʉla we ansonteleziizye. 45 Wowonti we akʉndola ɨne, akʉmʉlola we ansonteleziizye. 46 Ɨne ne lʉkhozyo, nɨɨne ininzile mʉ nsɨ ɨnga bhonti bhe bhakʉnɨɨtɨkha, bhatasyalaje mu khiisi. 47 Umuntu we akwɨmvwa amazwi gaanɨ, ɨleelo atakʉgabhombela, ɨne te ɨmʉlonje, kʉnongwa ye intínzile mʉ nsɨ umu kʉbhalonga abhantʉ, lyoli nínzile kʉbhatʉʉla. 48 Wowonti we akʉnhaana ɨne peeka na mazwi gaanɨ alɨ nʉ wa kʉmʉlonga. Amazwi ge nalonga gakhayɨmʉlonga pi siku ɨlya kʉmpeleela. 49 Kwe kʉtɨ ɨntakhalongaga kʉ waamʉlo waanɨ nʉneene, lyoli ʉTaata waanɨ we ansonteleziizye, andajiziizye ɨzya kʉlonga na kʉtɨ ɨndonje ɨntɨ bhʉlɨ. 50 Khabhɨlɨ imanyile kʉtɨ ɨndajɨzyo zyakwe zɨkʉʉbhapa abhantʉ uwuumi ʉwa wiila na wiila. Pe nɨɨne ɨnkʉlonga ziila zye ʉTaata waanɨ ándajiziizye kʉzɨlonga.”
* 12:5 12:5 Idinaali yáamɨle nhela ɨya kʉposheela kwi siku lyeka umuntu ʉwɨ mbombo ku shiizi. Kwɨ dala lɨnɨɨlyo, idinaali imia zɨtatʉ (300) zyálingaanile nɨ vwa kʉposheela ʉmwanha weeka. 12:7 12:7 Agabhɨɨshe amafuta ganaago kʉnongwa iyi siku ɨlya kʉsyɨlwa kwanɨ Yáamɨle mwata aBhayahuudi bhakhapakhaga amafuta ivimba. Bhaazya Maalika 16:1. 12:13 12:13 Apalwaje ʉMʉlʉngʉ Mʉ ndongo ɨya Bhayahuudi bhakʉtɨ Hosaana kwe kʉtɨ tʉtʉʉle. § 12:13 12:13 Bhaazya Zabuuli 118:25, 26. * 12:15 12:15 ISayuuni lɨtaawa lyɨ gamba lye iYelusaleemu yázenjiilwe pamwanya yaakwe. Ʉmʉlɨndʉ ʉwa mʉ nhaaya ɨya Sayuuni kwe kʉtɨ abhakhaaya bhonti abhɨ nhaaya ɨya Yelusaleemu. 12:15 12:15 Ayɨkhaaye pa nyaana yi ndogomi Abhamwene bhakhapandaga pa ndogomi mʉ khabhalɨlo akha wutengaanu, bhakhapandaga ifalaasi mʉ khabhalɨlo akha wʉlʉgʉ. UYeesu kʉpanda mu ndogomi we akwinjila mu Yelusaleemu, akhalolesyaga kʉtɨ ʉweene akwɨnza ku wutengaanu ngatɨ wʉ mwene umutonsu. 12:15 12:15 Bhaazya Yeesaya 40:9; Zakaliya 9:9. § 12:34 12:34 Bhaazya Zabuuli 110:4. * 12:38 12:38 Bhaazya Yeesaya 53:1. 12:40 12:40 Bhaazya Yeesaya 6:10.