4
UYeesu akʉlonga nʉ mwantanda uMusamaliya
Pe aBhafalisaayi bhakhɨmvwa kʉtɨ uYeesu akʉbhoozya na kʉbhaaga abhalandati abhinji kʉshɨla uYookhani uMwozyi. Uwanalyoli kʉ kʉtɨ te wu Yeesu we akhabhozyaga abhantʉ, lyoli bhalandati bhaakwe bhe bhakhozyaga. We uYeesu aamanya kʉtɨ intumi zɨnɨɨzyo zyasaata, akhasogola mʉ nsɨ ɨya mu Yudeeya, akhagalʉkha winza mʉ nsɨ ɨya mʉ Galɨlaaya. Mʉ khabhalɨlo khanaakho akhanzɨwaaga kʉshɨlɨla mʉ nsɨ ɨya mu Samaliya. Pe akhafikha mu Samaliya, mʉ nhaaya ye bhakhatɨnjɨ iSikaali. Ɨnhaaya yɨnɨɨyo yáamɨle papɨɨpɨ ni shiizi she ʉYaakobo ámupiiye ʉmwana waakwe, uYoosefu.* Panaapo páamɨle ni shindingwi ɨsha Yaakobo. We ɨzʉbha lyafikha pi twe, uYeesu akhɨɨkhala pambalɨ pa shindingwi shɨnɨɨsho, kʉnongwa ɨya wulisu ʉwa kʉshʉʉla akhabhalɨlo akhatali.
Pe ʉmwantanda ʉmo uMusamaliya akhɨnza kʉtapa aminzi. UYeesu akhamʉbhʉʉzya akhatɨ, “Ɨnkʉlaabha aminzi ɨmwele.” Kʉ khabhalɨlo khanaakho abhalandati bhaakwe bhábhalile mʉ nhaaya kʉkala ishaakulya. Pe ʉmwantanda ʉla akhamwamʉla uYeesu akhatɨ, “Ɨwe we Muyahuudi, ɨne ne Musamaliya! Ʉngalaabha aminzi bhʉlɨɨbhʉlɨ kʉkwanɨ?” ABhayahuudi bhatakhanzaga kwɨmvwana na Bhasamaliya. 10 UYeesu akhamwamʉla akhatɨ, “Bhanje ʉmanyaje khe ʉMʉlʉngʉ akwanza kuukupa na kʉtɨ wu naanu wʉnʉʉnʉ we akʉkʉlaabha aminzi aga kʉmwela, ɨwe nhanɨ wamʉlaabha, woope angaakupa aminzi aga wuumi.” 11 Ʉmwantanda ʉla akhamwamʉla uYeesu akhatɨ, “We mwene, ɨwe ʉtalɨ nɨ shɨlɨɨlo ɨsha kʉtapɨla aminzi, khabhɨlɨ ishindingwi ishi shibhiiye nhaani, ʉtɨgaaje kwoshi aminzi aga wuumi? 12 Ʉmaama wɨɨtʉ ʉYaakobo we átupiiye ishindingwi ishi, she ʉweene na bhaana bhaakwe peeka nɨ vwʉma vwakwe bhakhatapaga aminzi. Bhʉlɨ, ʉkʉyɨlola kʉtɨ ɨwe we mʉpɨtɨ kʉmʉshɨla ʉweene?” 13 Pe uYeesu akhamwamʉla akhatɨ, “Umuntu wowonti we akʉmwela aminzi ge gakufuma mu shindingwi ishi, akwɨmvwa ɨshʉʉmɨlwa winza. 14 Ɨleelo umuntu wowonti we akʉmwela aminzi ge ɨne inkuumupa, te akhɨmvwe ɨshʉʉmɨlwa naalumo. Aminzi ge ɨne inkuumupa, gakhayɨbha ngatɨ shindingwi ɨsha minzi mukaasi yaakwe she shɨtakwʉma naalumo na kuumupa uwuumi ʉwa wiila na wiila.” 15 Ʉmwantanda ʉla akhamʉlamba uYeesu akhatɨ, “We mwene, ɨnkʉkʉlaabha umpe aminzi ganaago ɨnga ɨntɨmvwaje ɨshʉʉmɨlwa winza, na kʉtɨ ɨndeshe kwɨnza kʉtapa aminzi winza ɨpa!”
16 UYeesu akhamwamʉla akhatɨ, “Bhalaga ʉmʉbhɨlɨshɨle ʉmʉlʉme waakho, ʉyɨnze nawo ɨpa.” 17 Ʉweene akhamwamʉla akhatɨ, “Ɨne ɨntalɨ nʉ mʉlʉme.” UYeesu akhamwamʉla akhatɨ, “Walonga ɨzya nalyoli kʉtɨ ʉtalɨ nʉ mʉlʉme! 18 Kʉnongwa ye weejeliilwe na bhasakhaala bhasaanʉ, woope we ʉkwɨkhala nawo ishi, te mʉlʉme waakho. Ɨpo walonga uwanalyoli.” 19 Ʉmwantanda ʉla akhamwamʉla uYeesu akhatɨ, “We mwene, ɨnkʉlola kʉtɨ ɨwe we mukuwi. 20 Abhamaama bhɨɨtʉ bhakhamupuutaga ʉMʉlʉngʉ mwɨ gamba ili ɨlya Geliizimu, ɨleelo ɨmwe muBhayahuudi mʉkʉtɨ tʉkwanzɨwa tʉbhalaje kumupuuta ʉMʉlʉngʉ mu Yelusaleemu.” 21 UYeesu akhamwamʉla akhatɨ, “We mwantanda, nɨɨtɨshe, akhabhalɨlo khakwɨnza khe te mukhamupuute ʉTaata mwɨ gamba ili awe mu Yelusaleemu. 22 Ɨmwe muBhasamaliya mukumupuuta we mutamumanyile, ɨtwe tuBhayahuudi tukumupuuta ʉMʉlʉngʉ we tumumanyile, kʉnongwa ye uwuposhi wukufuma ku Bhayahuudi. 23 Ɨleelo akhabhalɨlo khakwɨnza, khabhɨlɨ khafishile khe abhantʉ bhe bhakumupuuta ʉMʉlʉngʉ nalyoli bhakhayimupuuta kʉ mwoyo nu wanalyoli. Kwe kʉtɨ ʉMʉlʉngʉ akwanza abhantʉ bhe bhakumupuuta kwɨ dala lɨnɨɨlyo. 24 ɄMʉlʉngʉ Mupepu, atalɨ nʉ mʉbhɨlɨ ngatɨ wa bhantʉ. Abhantʉ bhe bhakumupuuta, bhakhondeeye kʉtɨ bhamupuutaje kʉ mwoyo nu wanalyoli.” 25 Ʉmwantanda ʉla akhamwamʉla uYeesu akhatɨ, “Imanyile kʉtɨ uMeesiya we bhakʉtɨ uKilisiti akwɨnza. Khabhɨlɨ imanyile kʉtɨ ɨnga ayɨnza, akhayɨtʉbhʉʉzya zyonti kʉ zya Mʉlʉngʉ.” 26 UYeesu akhamwamʉla akhatɨ, “Ɨne ne ɨnkʉlonga nɨɨwe, ne ne Meesiya.”
27 Mʉ khabhalɨlo khanaakho, abhalandati bhaakwe bhakhagalʉkha, bhakhaswiga nhaani we bhamwaga uYeesu akʉlonga nʉ mwantanda. Ɨleelo atálɨɨpo umulandati we akhamʉbhʉzɨɨlɨzya uYeesu kʉtɨ, “Ʉkwanza khooni kʉkwakwe?” Awe kʉtɨ, “Khooni khe ʉkʉlonga nawo?”
28 Ʉmwantanda ʉla akhayɨlekha ɨnsonta yaakwe, akhabhala mʉ nhaaya, akhabhabhʉʉzya abhantʉ akhatɨ, 29 “Saalɨ mʉmʉlole umuntu we ambuziizye zyonti zye nazɨbhombaga! Bhʉlɨ, pamu umuntu wʉnʉʉyo angabha wu Kilisiti?” 30 Pe abhantʉ bhakhagʉʉkha, kufuma mʉ nhaaya kʉbhala kwe uYeesu áamɨle.
31 Mʉ khabhalɨlo khanaakho, abhalandati bhaakwe bhakhamʉlambaga uYeesu bhakhatɨnjɨ, “We Mumanyizyi, ilya ishaakulya shishe.” 32 Ɨleelo ʉweene akhabhaamʉla akhatɨ, “Ɨne ɨndɨ ni shaakulya she ɨmwe mutashimanyile.” 33 Pe abhalandati bhaakwe bhakhanda kʉbhʉzɨlɨzanya bhakhatɨ, “Bhʉlɨ, alɨɨpo umuntu we amʉleteeye ishaakulya?” 34 UYeesu akhabhaamʉla akhatɨ, “Ishaakulya shaanɨ kʉ kʉbhomba ɨshɨgane sha Mʉlʉngʉ, na kʉyɨkwɨlɨzya ɨmbombo ye ánsonteleziizye. 35 Ɨmwe mʉkʉlonga kʉtɨ, ‘Gasyalile ameezi gani bhʉʉlo kufishila akhabhalɨlo akhi mvuno.’ Ɨleelo ɨne ɨnkʉbhabhʉʉzya kʉtɨ, yenyaaji mʉlole ivwizi, she ɨvɨyabho vigomile, vɨkwɨlɨɨye kʉsezya. 36 We akʉsezya akʉposheela kʉ mbombo yaakwe, woope akʉbhʉngaanya ɨvɨyabho kʉnongwa ɨya wuumi ʉwa wiila na wiila. Pe we akʉwaala na we akʉsezya, bhonti bhaseshele peeka.§ 37 Kʉnongwa yɨnɨɨyo, ɨndonjelo ɨnɨ ya nalyoli, ‘Umuntu weeka akʉwaala imbeyu nʉ wamwabho akʉsezya.’ 38 Nábhasonteleziizye kʉsezya ɨvɨyabho vwe mutawaalile. Bhamu bhábhombile ɨmbombo ingomu. Ɨleelo nɨɨmwe mʉkʉseshela kufumilana nɨ mbombo yaabho.”
ABhasamaliya bhakʉmwɨtɨkha uYeesu
39 ABhasamaliya abhinji kufuma mʉ nhaaya yiila ɨya Sikaali bhakhamwɨtɨkha uYeesu kʉnongwa ya wukeeti wa mwantanda ʉla we akhabhabhʉʉzya kʉtɨ, “Umuntu ʉnʉ ambuziizye zyonti zye nazɨbhombaga.” 40 Pe aBhasamaliya bhakhabhala kwa Yeesu, bhakhamʉlaabha kʉtɨ ayɨkhalaje kʉkwabho. Woope akhɨɨkhala kʉʉkwo insiku zɨbhɨlɨ. 41 Abhantʉ abhinji nhaani bhakhamwɨtɨkha kʉnongwa ya mazwi gaakwe. 42 Bhakhamʉbhʉʉzya ʉmwantanda ʉla bhakhatɨ, “Ishi, tʉkwɨtɨkha te kʉnongwa ya mazwi gaakho meene, lyoli kʉnongwa ye twɨmvwa tʉneetwe. Twamanya kʉtɨ nalyoli ʉnʉ we Muposhi wa bhantʉ bhonti.”
UYeesu akʉmʉponɨa ʉmwana wa mulongozi uwi silikaali
(Mataayi 8:5-13; Luuka 7:1-10)
43 We insiku zɨbhɨlɨ zyashɨla, uYeesu na bhalandati bhaakwe bhakhasogola mʉ nhaaya ɨya mu Sikaali na kʉbhala mʉ nsɨ ɨya mʉ Galɨlaaya. 44 UYeesu wʉʉyo álonjile kʉtɨ umukuwi abhantʉ abha mʉ nhaaya yaakwe bhatakumushindikha. 45 We aafikha mʉ Galɨlaaya, aBhagalɨlaaya abhinji bhakhamʉposheela. Abhantʉ bhanaabho bhoope bhábhalile ku shikulukulu ɨshɨ Pasaaka ku Yelusaleemu, bházilolile zye uYeesu ábhombile.
46 Pe uYeesu akhabhala winza mʉ nhaaya ɨya mʉ Kaana ye yɨlɨ mʉ Galɨlaaya. Mʉ nhaaya yɨnɨɨyo mwe ágalulanyiinye aminzi kʉbha divaayi. Kʉnʉʉkwo álɨɨpo umulongozi weeka uwi silikaali we akhafumaga mʉ nhaaya ɨya mu Kapelenaumu we ʉmwana waakwe ʉmʉsakhaala áamɨle mubhinu. 47 Umulongozi wʉnʉʉyo we ayɨmvwa kʉtɨ uYeesu ayinzile winza mʉ Galɨlaaya kufuma mʉ nsɨ ɨya Yudeeya, akhabhala kwa Yeesu na kʉmʉlaabha kʉtɨ abhale kʉmʉponɨa ʉmwana waakwe we abhinile, ápalamɨɨye kufwa. 48 UYeesu akhamʉbhʉʉzya akhatɨ, “Mʉbhantʉ ɨmwe, ɨnga mʉtaalola ɨvɨlolesyo na mayele mʉtangakhola kwɨtɨkha!” 49 Umulongozi ʉla akhamwamʉla akhatɨ, “We mwene, ɨnkʉkʉlaabha, saalɨ she ʉmwana waanɨ ashɨɨlɨ kufwa.” 50 UYeesu akhamwamʉla akhatɨ, “Bhalaga kʉkhaaya, ʉmwana waakho aponile.” Umulongozi ʉla akhagɨɨtɨkha amazwi ge uYeesu ámubhuziizye, pe akhasogola kʉbhala kʉkwakwe.
51 We umulongozi ʉla alɨ mwɨ dala, akhakhomaana na bhabhombi bhaakwe. Bhakhamʉbhʉʉzya bhakhatɨ, “Ʉmwana waakho aponile.” 52 Pe akhabhabhʉzɨɨlɨzya akhatɨ, “Aponile kwandɨla liino?” Bhakhamwamʉla bhakhatɨ, “Aponile kwandɨla mazʉbha shamʉsanya mʉ saa saba.” 53 Pe uyise wa mwana ʉla akhamanya kʉtɨ aaponile akhabhalɨlo khakhaala khe uYeesu ámubhuziizye kʉtɨ, “Ʉmwana waakho aponile.” Pe umulongozi ʉla peeka na bha mu nyumba yaakwe bhonti bhakhamwɨtɨkha uYeesu. 54 Ishi sháamɨle shɨlolesyo sha wʉbhɨlɨ she uYeesu ábhombile mʉ nsɨ ɨya kʉ Galɨlaaya we aafuma mʉ nsɨ ɨya mu Yudeeya.
* 4:5 4:5 Bhaazya Wandɨlo 48:22. 4:24 4:23-24 Kʉ mwoyo nu wanalyoli Kwɨ dala ɨlyamwabho amazwi ganaaga gakʉtɨ anza she uMupepu waakwe akʉbhalongola kumupuuta ʉweene she alɨ mu wanalyoli. 4:27 4:27 Bhakhaswiga nhaani we bhamwaga uYeesu akʉlonga nʉ mwantanda Abhalandati bha Yeesu bhakhaswiga nhaani kʉnongwa ye abhamanyizyi abha Bhayahuudi bhakhogopaga kʉlonga na bhantanda we bhalɨ bheene, inhaani kʉlonga na bhantanda abhajeni. § 4:36 4:36 We akʉsezya akʉposheela ... bhonti bhaseshele peeka UYeesu ɨpa akʉtʉmanyɨzya kʉtɨ abhantʉ bhe bhakʉbhaavwa abhanjɨ kʉmwɨtɨkha ʉweene mʉ nsɨ umu, bhakʉkholana na bhantʉ bhe bhakuvuna mu shiizi. ɄMʉlʉngʉ abhasaye kʉ mbombo ye bhakʉbhomba.