21
Cuahan tucu ra Pablo ñuu Jerusalén
1 Ta zandoo ndi sii ñiyɨvɨ ñuu Efeso ta cuahan ndi sihin barco. Ta sa ndoo ñi cuahan ndi ta saa ndi minoo ñuhu mahñu tyañuhu nañi si Cos. Ta inga quɨvɨ cuahan ndi inga ñuhu mahñu tyañuhu sa nañi Rodas. Ta yucuan i quita ndi ta cuahan ndi ñuu Pátara.
2 Ta ñuu Pátara cuan i quɨhvɨ ndi inga barco, yutu cuahan nu cu si Fenicia. I quɨhvɨ ndi sii tu ta cuahan ndi.
3 Ta sa yaha ndi, ndyehe ndi minoo ñuhu luhlu nañi si Chipre. I yaha ndi sii si ityi siyo zatyi ndi ta cuahan ndi ndya nu cu si Siria. Ta zɨquɨ cuahan barco ñuu Tiro vatyi cua zandoo tu carga. Ta yucuan cuenda i ndoo ndi ñuu Tiro cuan.
4 I nanducu ndi sii ñiyɨvɨ sino iñi Tuhun Ndyoo, ta i ndoo ndi sihin ñu usa tahan quɨvɨ. Ta maa ñu i nacatyi ñu sihin ra Pablo vatyi ña vaha cuhun ra ñuu Jerusalén vatyi tacuan catyi Tatyi Ii sihin ñu.
5 Zoco sa ndɨhɨ sa usa quɨvɨ cuan ta i quita ndi. Tandɨhɨ ñiyɨvɨ sino iñi Tuhun Ndyoo ta ñu zɨhɨ ta sa ndyihi i cutahan ñu sihin ndi i sindyaca ñu sii ndi ndya yuñuu cuan. Ta i sicuɨñɨ sɨtɨ ndi yuhu tyañuhu ta sica tahvi ndi sii Ndyoo.
6 Tacuan ta i nacahan ndi sihin ñu. I quɨhvɨ ndi barco ta cuanuhu tandɨhɨ ñu ndya vehe ñu.
7 I quita ndi ñuu Tiro ta cuahan ndi ñuu Tolemaida. Ta yucuan i zandoo ndi barco ta i sahan ndi nu ndyaa ñiyɨvɨ sino iñi Tuhun Ndyoo yucuan. Minoo ñi quɨvɨ i ndoo ndi sihin ñu.
8 Ta inga quɨvɨ i quita ra Pablo ta tandɨhɨ ndi, ra ndɨhɨ sihin ra, ta cuahan ndi ñuu Cesarea. Yucuan i saa ndi vehe minoo ra sa nacatyi xaan Tuhun Ndyoo sihin ñiyɨvɨ. Nañi ra Felipe. Maa ra cuu minoo sa usa tahan ra i casi ñiyɨvɨ vatyi cua tyindyee ra sii ra apóstol.
9 Ta iyo cumi tahan zehe zɨhɨ ra Felipe. Ñu yoco cuu ñu. Ta i zaha ñu profetizar.
10 Ta sa yucu ndi ñuu cuan zuhva quɨvɨ ta i saa minoo ra ndya nu cu si Judea. Nañi ra Agabo. Ta i zaha tucu maa ra profetizar.
11 I quisi ndyehe ra sii ndi. Ta sa i saa ra i quihin ra ñɨɨ ñoho sisi ra Pablo ta i sihñi ra saha ra ta i sihñi ra ndaha ra ta i catyi ra: Catyi Tatyi Ii vatyi ñuu Jerusalén cua cunuhñi sitoho ñɨɨ ya tañi nuhñi mi, ta cua cuhva ñu sii ra sii ñiyɨvɨ sa yɨvɨ ñiyɨvɨ hebreo cuu.
12 Ta sa siñi ñiyɨvɨ sa cahan ra cuan ta maa ndi ra ndɨhɨ sihin ra Pablo ta ñiyɨvɨ ñuu Cesarea i catyi xaan ndi sihin ra Pablo vatyi sa ndyoo ñi ma cuhun ra ñuu Jerusalén.
13 Zoco i catyi ra Pablo: ¿Ñacu sacu xaan ndo? ¿Ñaa cuenda saha ndo tucuihya iñi sii? Vatyi yuhvi sa ndyaa listi yɨvɨ sa cunuhñi ñi sehi ta vazu cui ñuu Jerusalén sa cuenda ra Jesús vatyi maa ra ndyaca ñaha sii.
14 Tacuan i catyi ra, ta ñá cuu zama ndi cuhva sica iñi ra. Yucuan cuenda i zandoo ndi tyiño cuan ta catyi ndi: Nazavaha maa ra Ndyoo cuhva cuñi ra.
15 Ta zɨquɨ i tyihi vaha ndi ndaha tyiño ndi ta cuahan ndi ñuu Jerusalén.
16 Cuahan zuhva ra ñuu Cesarea sihin ndi, ra sino iñi Tuhun Ndyoo. Ta cuahan minoo ra ñuu Chipre. Mnasón nañi ra. Sa iyo cuiya sino iñi ra sii ra Jesús. Vehe ra Mnasón sindyaca ra cuan sii ndi vatyi cua cundyaa noo ndi sihin ra nu iyo vehe ra ñuu Jerusalén.
Natuhun ra Pablo sihin ra Jacobo
17 Ta sa saa ndi ñuu Jerusalén zɨɨ xaan i cuñi tandɨhɨ ñu sino iñi Tuhun Ndyoo sa ndyehe ñu sii ndi.
18 Ta inga quɨvɨ sahan ndi sihin ra Pablo vatyi cua natuhun ra sihin ra Jacobo. Ta i titahan tandɨhɨ ra ndyizo tyiño sa cuenda ñiyɨvɨ sino iñi.
19 Ta i catyi ra Pablo: Nacumi sii maa ndo. Ta zɨquɨ i nacatyi ra tandɨhɨ cuii cuhva i zavaha ra Ndyoo. Ta i saha ra cuenda yozo caa i tyizoho ñiyɨvɨ sa yɨvɨ ñiyɨvɨ hebreo cuu Tuhun Ndyoo tandɨhɨ ñuu nu sahan ra.
20 Ta sa siñi ñu cuhva cuan i zacahnu xaan ñu sii Ndyoo. Ta i catyi ñu sihin ra Pablo: Vaha yañi xaa, zoco sa siton vatyi iyo cuaha xaan ñiyɨvɨ hebreo sa sino iñi sii ra Jesús vityi. Tandɨhɨ ñu catyi vatyi ñiñi xaan cua cundyico yo tandɨhɨ ley saha ra Moisés.
21 Ta catyi xaan ñiyɨvɨ sihin ñu vatyi moo zacuaha sii tandɨhɨ ñiyɨvɨ hebreo, ñu iyo ñuu nu iyo inga ñiyɨvɨ, vatyi nazaña ñu tandɨhɨ costumbre i saha ra Moisés. Catyi ñu vatyi moo catyi sihin ñu vatyi ma tahndya ca ñɨɨ xiñi xuu lee ta ma zavaha ca ñu costumbre sahnu ñu.
22 Yucuan cuenda ña ñihi ndi cuhva ñaa sa cua zavaha yo vatyi cua titahan ñiyɨvɨ tatu sa ñihi ñu tuhun vatyi saa ndo.
23 Yucuan cuenda vaha tatu cua zavohon cuhva catyi ndi. Iyo cumi tahan ra tahan yo ihya. Cua zavaha ra minoo cuhva sa catyi ra sihin Ndyoo.
24 Ta catyi maa ndi vatyi vaha xaan tatu cua cuhun sihin ra vehe ñuhu hebreo. Ta cua coo ica moo sihin ra sa cuenda ra Ndyoo. Cua tyiyahvun yahvi cuenda mvee ticatyi sa cua cahmi ra sa cua cuhva ra sii Ndyoo. Ta cua zatya tyehe xiñi ra cuhva iyo costumbre. Tacuan ta cua coto ñiyɨvɨ sii yo vatyi yɨvɨ sa ndisa cuu sa cahan ñiyɨvɨ sa cuendon. Cua ndyehe ñu vatyi cumi vaha moo costumbre maa yo.
25 Ta sa cuenda ñiyɨvɨ sa yɨvɨ ñiyɨvɨ hebreo cuu ta sino iñi ñu Tuhun Ndyoo. Sa tyaa ndi carta sii ñu ta catyi ndi vatyi ma caca iñi ñu cuenda costumbre hebreo. I catyi ndi maa ñi sa ma casi ñu coño sa saha ñiyɨvɨ sii inga ndyoo. Ma casi ñu nɨñɨ quɨtɨ ta ma casi ñu coño quɨtɨ tatu ñá sati vaha nɨñɨ tɨ. Ta ña vaha cua coo minoo ñaha sihin ndya vaha ñi rayɨɨ tatu yɨvɨ yɨɨ ñu cuu. Ta tacuan tucu rayɨɨ. Tacuan i catyi ra cuan sihin ra Pablo.
Tɨɨn ñiyɨvɨ sii ra Pablo vehe ñuhu hebreo
26 Tacuan cuu ta i quihin ra Pablo sii sa cumi tahan ra cuan. Ta inga quɨvɨ cuahan ra vehe ñuhu hebreo vatyi cua coo ica ra sa cuenda ra Ndyoo. Cuahan ra vehe ñuhu hebreo vatyi cua zacoto ra sii ra cu zutu hebreo ñaa quɨvɨ cua ndɨhɨ sa coo ica ra ta ñaa quɨvɨ cua cuhva ra ofrenda sii ra Ndyoo (vatyi tacuan i cuu costumbre sii ñiyɨvɨ hebreo).
27 Zoco sa cuñi ndɨhɨ ra sihin sa usa quɨvɨ sa iyo ica ra ta i quisi minoo ityi ñiyɨvɨ hebreo, ñu ña sino iñi, ñu Asia ta i ndyehe ñu sii ra Pablo sisi vehe ñuhu hebreo, ta i zacuvaa ñu sii ñiyɨvɨ. Ta i tɨɨn ñu sii ra Pablo.
28 I cana saa ñu ta catyi ñu: Ñiyɨvɨ ñuu Israel, tyindyee ndo sii ndi. Ra ihya cuu ra zacuaha sii tandɨhɨ ñiyɨvɨ ñuu ñiyɨvɨ ta catyi ra vatyi ña vaha ley saha ra Moisés ta ñahñi tyindyee vehe ñuhu ya. Ta vityi i tyihi ra sii ra griego vehe ñuhu ya ta zatɨvɨ ra ihya ta ii xaan cuu ihya. Ta ña zacahnu ra sii ra Ndyoo sa ndisa cuii.
29 Tacuan i cahan ñu vatyi sa ndyehe ñu vatyi ndɨhɨ ra Trófimo ra ñuu Efeso sihin ra Pablo si ñuu ta sica iñi ñu vatyi sindyaca ra Pablo sii ra sisi vehe ñuhu hebreo, zoco ña tacuan.
30 Tacuan ta i quisaha cuvaa tandɨhɨ ñiyɨvɨ, ta i cacono ñiyɨvɨ ndya vehe ñuhu cua ndyehe ñu ñaa sa cuu. Ta yucuan i tɨɨn ñu sii ra Pablo ta i xita cañoho ñu sii ra cuhva ndya sata vehe ñuhu ta ta sica ñi i nacazi ñu yuvehe.
31 I cuñi ñu cahñi ñu sii ra ta i saa tuhun cuan ndya nu ndyaa ra cu nuu sii minoo mil zandaru vatyi i cuvaa nacahnu ñuu Jerusalén.
32 Ta ta sica cuii ñi i quihin ra cu nuu sii zandaru sii inga ra ñiñi cuenda zandaru sihin zandaru ra. Ta i cacono tandɨhɨ ra ndya nu yucu tuu ñiyɨvɨ. Ta sa ndyehe ñiyɨvɨ vatyi vasi zandaru ta i zaña ñu sa cañi ñu sii ra Pablo.
33 I tuhva ra cu nuu cuan nu ndyaa ra Pablo, ta i tava ra tyiño vatyi cua tɨɨn zandaru sii ra ta cua cuhñi ra sii ra sihin uu tahan cadena. Ta zɨquɨ i ndaca tuhun ra cu nuu sii ra Pablo yoo ra cuu ra. Ta i ndaca tuhun ra ñaa cuatyi i zavaha ra.
34 Zoco i cana saa xaan ñiyɨvɨ. Zɨɨn zɨɨn cuhva cahan ñu ta ñá siñi ra cu nuu sa cahan ñu vatyi cuvaa xaan ñu. Ta zɨquɨ i tava ra tyiño sii zandaru vatyi cundyaca ra sii ra Pablo ndya vehe nu ndyaa zandaru.
35 Ta sa saa zandaru nu iyo cuayu yuvehe ra ta i cañihi ra sii ra Pablo ndyizo ra vatyi i nduxaan xaan ñiyɨvɨ.
36 Ndyico tandɨhɨ ñu sii ra ta cana saa ñu: ¡Nacuu ra cuan! Catyi ñu.
Nacatyi ra Pablo cuhva i zavaha ra
37 Sa cua quɨhvɨ ra sisi vehe ra zandaru ta i quisaha cahan ra Pablo sihin ra cu nuu sii zandaru ta catyi ra: Cuñi quehin minoo tuhun suhun. Ta iyo xaan i cuñi ra cu nuu ta catyi ra: Aan, zɨquɨ cuu cahan moo zahan griego.
38 Vazɨquɨ yɨvɨ yoho cuu ra i quisi ndya Egipto, ra cuñi cahñi tahan sihin ra ndyaca ñaha quɨvɨ cuan, ra i zandu‑ɨɨn sisi cuhu cumi mil ra cahñi sii ñiyɨvɨ.
39 Tacuan i cahan ra ta i catyi ra Pablo: Yɨvɨ yuhvi. Ra hebreo cui. Ra ñuu Tarso sa iyo cuenda Cilicia cui. Cahnu xaan ñui. Sa ndyoo ñi cuhvon minoo tumañi iñi sii, naquehin sihin ñiyɨvɨ yucu ihya.
40 I saha ra cu nuu cuan permiso vatyi cahan ra Pablo. Ta i sicuɨñɨ ndyaa ra Pablo nu iyo cuayu ta saha ra zeña sihin ndaha ra vatyi cua cutaxi ñiyɨvɨ. Ta sa cutaxi ñu ta zɨquɨ i cahan ra sihin ñu sihin zahan hebreo. Zahan cahan maa ñu cuu si cuan. Ta catyi ra: