9
1 Ta ni̱ka̱ꞌa̱n ta̱Jesús xíꞌin na:
―Ndixa káꞌa̱n i̱ xíꞌin ndó, sava ndóꞌó na ndóo vitin, kutaku̱ ka̱ ndó ña kivi koni ndó ña xáꞌnda chiño Ndios xíꞌin ndee̱ káꞌno ra ―káchí ta̱Jesús xíꞌin na.
Ñayóꞌo káꞌa̱n xa̱ꞌa̱ ki̱vi̱ na̱taxa ta̱Jesús,
xi̱ni u̱ni̱ ta̱xíka xíꞌin ra
(Mt. 17:1-13; Lc. 9:28-36)
2 Ni̱yaꞌa i̱ño̱ ki̱vi̱ ta ta̱Jesús na̱ka̱xin ra u̱ni̱ ta̱xíka xíꞌin ra, ta̱Pedro, ta̱Jacobo xíꞌin ta̱Juan, ta kua̱ꞌa̱n na xíꞌin ra ñii yuku̱ síkón. Ta kán xi̱ni na na̱sama no̱o̱ ta̱Jesús.
3 Ta na̱taxa tiko̱to̱ ra, ndu̱u yaa ka̱chi̱ ña, ta nda̱ ñii ni̱vi ñoyívi yóꞌo o̱n kívi nakata na tiko̱to̱ ña yaa ní nda̱tán yóo tiko̱to̱ ra.
4 Ta saá ni̱ti̱vi ta̱Moisés xíꞌin ta̱Elías, ndáto̱ꞌon na xíꞌin ta̱Jesús.
5 Ta ni̱ka̱ꞌa̱n ta̱Pedro xíꞌin ta̱Jesús:
―Tata Maestro, va̱ꞌa ní ndóo yó yóꞌo. Va̱ꞌa ná kasa va̱ꞌa ndi̱ u̱ni̱ tia̱ꞌva, ñii ña koo mi̱i ún, ñii ña koo ta̱Moisés, ta inka̱ ña koo ta̱Elías ―káchí ta̱Pedro xíꞌin ra.
6 Ni̱ka̱ꞌa̱n ta̱Pedro saá chi o̱n vása kúnda̱a̱ ini ra yukía̱ ka̱ꞌa̱n ra, chi na yíꞌví ní kúu u̱ni̱ na saá.
7 Ta no̱o ñii vi̱ko̱ chée nda̱ no̱o̱ yíta nata̱a yóꞌo, ta ni̱saꞌvi na ti̱xin vi̱ko̱, ta ti̱xin vi̱ko̱ yóꞌo ki̱xi to̱ꞌon ña ni̱ka̱ꞌa̱n Ndios, káchí ra saá:
―Ta̱yóꞌo kúu Sa̱ꞌya i̱, ta̱ kíꞌvi ní ini i̱ xíni i̱. Ta koni̱ so̱ꞌo va̱ꞌa ndó to̱ꞌon ña ka̱ꞌa̱n ra ―káchí Ndios.
8 Ta na̱koto na, ta xa̱ndi̱ko̱n nda̱ ñii ni̱vi ni̱‑xini ka̱ na, nda̱ ñii la̱á kuiti ta̱Jesús ñíndichi no̱o̱ na.
9 Ta va̱xi noo na yuku̱ yóꞌo, ta ta̱Jesús xa̱ꞌnda chiño ra no̱o̱ na ña o̱n ndato̱ꞌon na xíꞌin nda̱ ñii ni̱vi xa̱ꞌa̱ ña sa̱kán xi̱ni na. Tá kixaa̱ ki̱vi̱ kivi̱ ra ta nataku̱ ra, saá kivi ndato̱ꞌon na xíꞌin ni̱vi.
10 Ta chi̱kaa̱ va̱ꞌa na ña xi̱ni na ini mi̱i na, ta o̱n vása ní‑ndato̱ꞌon na ñayóꞌo xíꞌin inka̱ ni̱vi. Ta ni̱nda̱ka̱ to̱ꞌon xíꞌin táꞌan na yukía̱ káchí ña “nataku̱ ra.”
11 Ta ni̱nda̱ka̱ to̱ꞌon na ta̱Jesús:
―¿Nda̱chun káꞌa̱n na sánáꞌa nda̱yí Ndios ndí siꞌna xíni̱ ñóꞌó kixi ta̱Elías, ta saá kixaa̱ ta̱a ta̱ tiꞌví Ndios saka̱ku ra ni̱vi ñoyívi yóꞌo? ―káchí na.
12 Ta nda̱kuii̱n ta̱Jesús:
―Ndixa ta̱Elías siꞌna xíni̱ ñóꞌó kixaa̱ ra, ta ndasa va̱ꞌa ra ndiꞌi ña̱ꞌa. Ta, ¿nda̱chun káchí to̱ꞌon Ndios ña ni̱taa na xi̱na̱ꞌá, ta̱a ta̱ kixi no̱o̱ Ndios xíni̱ ñóꞌó xo̱ꞌvi̱ ní ra ta nani̱vi kuchiton na ra?
13 Ta yi̱ꞌi̱ káꞌa̱n i̱ xíꞌin ndó, xa ki̱xi ta̱Elías, ta ke̱ꞌé na xíꞌin ra ndiꞌi ña o̱n váꞌa káchí ini mi̱i na, nda̱tán káchí to̱ꞌon Ndios ña ni̱taa na xa̱ꞌa̱ ra kui̱ya̱ xi̱na̱ꞌá ―káchí ta̱Jesús xíꞌin na.
Ñayóꞌo káꞌa̱n xa̱ꞌa̱ ta̱Jesús ki̱vi̱ sa̱ndaꞌa ra
ñii ta̱loꞌo ta̱ kómí níma̱ ndiva̱ꞌa
(Mt. 17:14-21; Lc. 9:37-43)
14 Ta ki̱xaa̱ ta̱Jesús xíꞌin u̱ni̱ ta̱xíka xíꞌin ra no̱o̱ ndóo inka̱ naxíka xíꞌin ra, ta xi̱ni ra na̱kutáꞌan kua̱ꞌa̱ ní ni̱vi no̱o̱ na, ta na sánáꞌa nda̱yí Ndios náa na xíꞌin naxíka xíꞌin ta̱Jesús.
15 Ta ni̱vi xi̱ni na ta̱Jesús, na̱kaꞌnda ini na, ta xíno na ni̱xaa̱ na no̱o̱ ra chindeé ñaꞌá na.
16 Ta ta̱Jesús ni̱nda̱ka̱ to̱ꞌon ra ni̱vi yóꞌo:
―¿Yukía̱ náa ndó xa̱ꞌa̱ xíꞌin na?
17 Ta ñii ta̱táꞌan nani̱vi yóꞌo nda̱kuii̱n ra:
―Tata maestro, ki̱xaa̱ i̱ xíꞌin ta̱loꞌo sa̱ꞌya i̱ no̱o̱ ún, chi níma̱ ndiva̱ꞌa tíin ní ña ra ta o̱n ki̱ví ka̱ꞌa̱n ra.
18 Tá tíin ña ra sákana ña ra no̱o̱ ñoꞌo̱, kée chikiño yuꞌu̱ ra, a̱nda̱ nákaxi no̱ꞌo ra, ta ndaꞌa̱ ra xíꞌin xa̱ꞌa̱ ra ñii kútoon ña ta kísin ña. Xa ni̱ndukú i̱ no̱o̱ naxíka xíꞌin ún ña tava na níma̱ ndiva̱ꞌa yóꞌo, ta o̱n vása ní‑kuchiño na ―káchí ra.
19 Ta nda̱kuii̱n ta̱Jesús, ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin na:
―¡Ni̱vi na o̱n xi̱in kandixa Ndios kúu ndóꞌó! ¿Ndasaá ka̱ ki̱vi̱ xíni̱ ñóꞌó kutaku̱ i̱ xíꞌin ndó? ¿Nda̱ ama kundeé ini i̱ xíꞌin ndó? Ta vitin, va̱ꞌa taxi ndó ná kixi ta̱loꞌo yóꞌo no̱o̱ i̱ ―káchí ta̱Jesús.
20 Ta ki̱xaa̱ ta̱loꞌo no̱o̱ ta̱Jesús. Tá níma̱ ndiva̱ꞌa xi̱ni ña ta̱Jesús, ta xa̱ndi̱ko̱n ti̱in ña ta̱loꞌo, ta kini ní sa̱kisin ña ra, ta na̱kava ra no̱o̱ ñoꞌo̱ ta ki̱xáꞌá ra kée ndaꞌa̱ ra, kée xa̱ꞌa̱ ra. Ta kée chikiño yuꞌu̱ ra.
21 Ta ta̱Jesús ni̱nda̱ka̱ to̱ꞌon ra yivá ta̱loꞌo:
―¿Ama ki̱xáꞌá ra ndóꞌo ra kue̱ꞌe̱ yóꞌo?
Ta ni̱ka̱ꞌa̱n yivá ta̱loꞌo:
―Ki̱xáꞌá ña xíꞌin ra nda̱ loꞌo ra.
22 Kua̱ꞌa̱ ní yichi̱ sákana ña ra no̱o̱ xíxi̱ ñoꞌo̱, ta kua̱ꞌa̱ ní yichi̱ sákana ña ra ini takuií, chi kóni ña kaꞌni ña ra. Tá kúchiño ún, ta chindeé ún ndi̱ꞌi̱. Kundáꞌví ini ún koni ún ndi̱ꞌi̱, ta sandaꞌa ún ra ―káchí yivá ta̱loꞌo.
23 Ta ni̱ka̱ꞌa̱n ta̱Jesús:
―¿Nda̱chun káꞌa̱n ún, án kúchiño i̱? Ta mi̱i ún, ¿án kúchiño ún kandixa ún Ndios? Chi xíꞌin ni̱vi na kándixa, ta Ndios kúchiño ra kasa ndivi ra ndiꞌi saá no̱o̱ ñava̱ꞌa xíꞌin na.
24 Ta xa̱ndi̱ko̱n yivá ta̱loꞌo ni̱ka̱ꞌa̱n ra:
―Kándixa i̱ Ndios. Chindeé ún yi̱ꞌi̱ ná kandixa ka̱ i̱.
25 Ta xi̱ni ta̱Jesús kua̱ꞌa̱ ní ka̱ ni̱vi xíno na kixaa̱ na no̱o̱ ra, ta ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin níma̱ ndiva̱ꞌa, káchí ra saá:
―Níma̱ sóꞌó, níma̱ ñíꞌí, yi̱ꞌi̱ xáꞌnda chiño i̱ no̱o̱ ún, kee ún ta̱loꞌo ta o̱n tiin ka̱ ún ra ―káchí ra.
26 Ta ni̱nda̱ꞌyi níma̱ ndiva̱ꞌa, ta tuku sa̱kisin ña ra ta sa̱kana ña ta̱loꞌo no̱o̱ ñoꞌo̱, ta saá ke̱e ña ra. Nda̱tán káa ta̱ ni̱xiꞌi̱, saá káa ta̱loꞌo kándúꞌu̱ ra, ta kua̱ꞌa̱ ní ni̱vi ni̱ka̱ꞌa̱n na:
―Ni̱xiꞌi̱ ra ―káchí na.
27 Ta ta̱Jesús ti̱in ra ndaꞌa̱ ta̱loꞌo ta nda̱níꞌi ñaꞌá ra, ta na̱kundichi ta̱loꞌo.
28 Tá ni̱ki̱ꞌvi ta̱Jesús veꞌe, ta naxíka xíꞌin ra ni̱nda̱ka̱ to̱ꞌon seꞌé na ra:
―¿Nda̱chun o̱n vása ní‑kuchiño ndi̱ tava ndi̱ níma̱ ndiva̱ꞌa yóꞌo?
29 Ta nda̱kuii̱n ta̱Jesús, ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin na:
―Saá chi ñaníma̱ ndiva̱ꞌa táꞌan ña xi̱komí ta̱loꞌo yóꞌo, xíni̱ ñóꞌó koo soꞌon ndó ta ka̱ꞌa̱n ní ndó xíꞌin Ndios, saá kuchiño tava ndó ña ―káchí ta̱Jesús.
Ñayóꞌo káꞌa̱n xa̱ꞌa̱ ta̱Jesús ndáto̱ꞌon tuku ra xa̱ꞌa̱ ña kivi̱ ra
(Mt. 17:22-23; Lc. 9:43-45)
30 Ta ta̱Jesús xíꞌin naxíka xíꞌin ra ke̱e na ñoo yóꞌo ta ni̱yaꞌa na ñii xiiña estado Galilea. Ta ta̱Jesús ni̱‑xiin ra ña kunda̱a̱ ini ni̱vi míchí kua̱ꞌa̱n ra,
31 saá chi xíni̱ ñóꞌó sanáꞌa ra naxíka xíꞌin ra, ta ki̱xáꞌá ra káꞌa̱n ra xíꞌin naxíka xíꞌin ra, káchí ra saá:
―Ñii ki̱vi̱ ña va̱xi ñii ta̱a nataxi ra yi̱ꞌi̱, ta̱ kúu ta̱a ta̱ ki̱xi no̱o̱ Ndios, ndaꞌa̱ ni̱vi. Ta nayóꞌo kaꞌni na yi̱ꞌi̱, ta to̱nda̱a ki̱vi̱ u̱ni̱ nataku̱ i̱, keꞌé Ndios ―káchí ta̱Jesús xíꞌin na.
32 Ta naxíka xíꞌin ra o̱n vása ní‑kunda̱a̱ ini na yukía̱ káchí to̱ꞌon ña ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin na, ta yíꞌví na nda̱ka̱ to̱ꞌon na ra yukía̱ kóni kachí ña káꞌa̱n ra.
Ñayóꞌo káꞌa̱n xa̱ꞌa̱ yu kúu ta̱káꞌno ka̱
no̱o̱ xáꞌnda chiño Ndios
(Mt. 18:1-5; Lc. 9:46-48)
33 Ta ki̱xaa̱ ta̱Jesús xíꞌin naxíka xíꞌin ra ñoo Capernaum. Ta yóo ta̱Jesús veꞌe, ta ni̱nda̱ka̱ to̱ꞌon ra na:
―¿Yukía̱ náa ndó xa̱ꞌa̱ va̱xi yó yichi̱?
34 Ta nayóꞌo tási̱ín ndóo na, o̱n vása ndákuii̱n na, chi yichi̱ ni̱na̱a na xíꞌin táꞌan na xa̱ꞌa̱ yu kúu ta̱ káꞌno ka̱ no̱o̱ ndiꞌi na.
35 Ta xi̱koo ta̱Jesús no̱o̱ táyi̱, ta ka̱na ra u̱xu̱ o̱vi̱ naxíka xíꞌin ra va̱xi na no̱o̱ ra, ta ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin na:
―Tá ñii ta̱a kóni ra kuu ra ta̱káꞌno, xíni̱ ñóꞌó nduu ra ta̱ kísa ni̱no̱ xíꞌin mi̱i, ta kuu ra ta̱ kísa chiño no̱o̱ inka̱ ni̱vi.
36 Ta ka̱na ra ñii ta̱loꞌo, ta ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin ra nakundichi ra ma̱ꞌñó no̱o̱ naxíka xíꞌin ra. Ta nda̱níꞌi ra ta̱loꞌo yóꞌo ta xi̱nomi ndaa ñaꞌá ra, ta ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin na:
37 ―Ndiꞌi ni̱vi xa̱ꞌa̱ ña kándixa na yi̱ꞌi̱, ta nákiꞌin va̱ꞌa na naválí, kóni kachí ña saá: ndí yi̱ꞌi̱ nákiꞌin va̱ꞌa na. Ta ndiꞌi ni̱vi na nákiꞌin va̱ꞌa yi̱ꞌi̱, kóni kachí ña saá: ndí nákiꞌin va̱ꞌa na Ndios, ta̱ ti̱ꞌví yi̱ꞌi̱ ki̱xaa̱ i̱.
Ñayóꞌo káꞌa̱n, ni̱vi na o̱n vása sáa̱ ini xíni ta̱Jesús,
nayóꞌo kúu na yóo yuꞌú xíꞌin ra
(Lc. 9:49-50; Mt. 10:42)
38 Ta ni̱ka̱ꞌa̱n ta̱Juan xíꞌin ta̱Jesús:
―Tata Maestro, xi̱ni ndi̱ ñii ta̱a táva ra níma̱ ndiva̱ꞌa. Xáꞌnda chiño ra no̱o̱ níma̱ ndiva̱ꞌa xíꞌin nda̱yí ún, káchí ra. Ta ni̱ka̱ꞌa̱n ndi̱ xíꞌin ra sandakoo ra ña kéꞌé ra saá, chi o̱n si̱ví ta̱ ndíko̱n sa̱ta̱ ún xíꞌin ndi̱ kúu ra.
39 Ta ta̱Jesús ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin na:
―O̱n kasi ndó no̱o̱ ra, chi yóo yuꞌú ta̱kán xíꞌin mi̱i yó. Nda̱ ñii ni̱vi na kéꞌé milagro xíꞌin inka̱ ni̱vi ta xáꞌnda chiño na xíꞌin nda̱yí i̱, o̱n ki̱ví kama ní ka̱ꞌa̱n na ña o̱n váꞌa xa̱ꞌa̱ i̱,
40 chi ni̱vi na o̱n vása sáa̱ ini xíni mi̱i yó, nayóꞌo kúu na yóo yuꞌú xíꞌin mi̱i yó.
41 Ndixa káꞌa̱n i̱ xíꞌin ndó, ndiꞌi ni̱vi na táxi loꞌo takuií koꞌo ñii ndóꞌó, chi ndíko̱n ndó yi̱ꞌi̱ ta̱ kúu Cristo, nayóꞌo nakiꞌin na ñava̱ꞌa ndaꞌa̱ Ndios ki̱vi̱ ña va̱xi ―káchí ta̱Jesús xíꞌin na.
Ñayóꞌo káꞌa̱n xa̱ꞌa̱ ña yi̱yo ki̱ꞌvi ni̱vi kua̱chi
(Mt. 18:6-9; Lc. 17:1-2)
42 Ta tuku ni̱ka̱ꞌa̱n ta̱Jesús saá xíꞌin na:
―Tá yóo nakuálí na ndíko̱n yi̱ꞌi̱, ta ni̱vi na chíndaꞌá nakuálí yóꞌo ki̱ꞌvi na kua̱chi, ¡ndáꞌví ní ni̱vi yóꞌo! Va̱ꞌa ka̱ siꞌna inka̱ ni̱vi ná katón na ñii yu̱u̱ káꞌno si̱ko̱n nayóꞌo, ta sakana ñaꞌá na no̱o̱ kónó va̱ꞌa ini takuií, ña o̱n chindaꞌá na nakuálí ki̱ꞌvi na kua̱chi.
43 Tá ñii ndaꞌa̱ ndó kúu ña chíndaꞌá ndóꞌó kua̱n ki̱ꞌvi ndó kua̱chi, ta saá va̱ꞌa ka̱ kandoso ndó ña. Chi va̱ꞌa ka̱ kutaku̱ ndó xíꞌin ñii la̱á ndaꞌa̱ ndó, no̱o̱ ña ko̱ꞌo̱n ndó xíꞌin o̱vi̱ ndaꞌa̱ ndó nda̱ya no̱o̱ xíxi̱ ñoꞌo̱ ndiꞌi saá ki̱vi̱,
44 no̱o̱ o̱n vása xíꞌi̱ títikusú, ta ni o̱n vása ndáꞌva̱ ñoꞌo̱ ña xíxi̱.
45 Tá ñii xa̱ꞌa̱ ndó kúu ña chíndaꞌá ndóꞌó kua̱n ki̱ꞌvi ndó kua̱chi, ta saá va̱ꞌa ka̱ kandoso ndó ña. Chi va̱ꞌa ka̱ kutaku̱ ndó xíꞌin ñii la̱á xa̱ꞌa̱ ndó, no̱o̱ ña ko̱ꞌo̱n ndó xíꞌin o̱vi̱ xa̱ꞌa̱ ndó nda̱ya no̱o̱ xíxi̱ ñoꞌo̱ ndiꞌi saá ki̱vi̱,
46 no̱o̱ o̱n vása xíꞌi̱ títikusú, ta ni o̱n vása ndáꞌva̱ ñoꞌo̱ ña xíxi̱.
47 Tá ñii nduchu̱ no̱o̱ ndó kúu ña chíndaꞌá ndóꞌó kua̱n ki̱ꞌvi ndó kua̱chi, ta va̱ꞌa ka̱ tava ndó ña. Chi va̱ꞌa ka̱ kutaku̱ ndó xíꞌin ñii la̱á nduchu̱ no̱o̱ ndó, no̱o̱ ña ko̱ꞌo̱n ndó xíꞌin o̱vi̱ nduchu̱ no̱o̱ ndó nda̱ya,
48 no̱o̱ o̱n vása xíꞌi̱ títikusú, ta ni o̱n vása ndáꞌva̱ ñoꞌo̱ ña xíxi̱.
49 ’Ta saá ndiꞌi na kóni ko̱ꞌo̱n yichi̱ Ndios xíni̱ ñóꞌó koo tiꞌva na ña xo̱ꞌvi̱ loꞌo na vitin ña nduu na nandii no̱o̱ Ndios.
50 Ña va̱ꞌa kúu ñi̱i̱ yo̱ꞌva̱. Tá yóo ñi̱i̱ ña o̱n vása yo̱ꞌva̱, ta o̱n kúchiño ka̱ nduva̱ꞌa ña. Ndixa xíni̱ ñóꞌó kuu ndó ni̱vi na va̱ꞌa nda̱tán yóo ñi̱i̱ yo̱ꞌva̱, ta xíni̱ ñóꞌó keꞌé ndó ñava̱ꞌa xíꞌin ni̱vi, ta vivíi kutaku̱ ndó xíꞌin ndiꞌi na ―káchí ta̱Jesús xíꞌin na.