15
So̱ꞌo̱ ni̱ xa̱a̱ a̱ kii̱ꞌ ni̱ ii̱n Jesús nuu̱ꞌ Pilato
(Mt. 27:1-2,11-14; Lc. 23:1-5; Jn. 18:28-38)
Ni̱ kitu̱ꞌ so̱ꞌo̱, te̱ ni̱ na̱kaya̱ sa̱kuuꞌ sutu̱ kuuꞌ nu̱uꞌ, xiinꞌ te̱ xi̱xa̱ nuu̱ꞌ ñu̱u̱, xiinꞌ te̱ saniaꞌá tu̱ꞌu̱n nde̱iꞌ Ndiosí, xiinꞌ sa̱kuuꞌ te̱ kaꞌnuꞌ. Ndi̱ꞌi̱ ja̱a̱nꞌ, te̱ ni̱ sa̱tiín ra̱ Jesús, te̱ ni̱ xan ndi̱a̱ka̱ ña̱ꞌaꞌ ra̱ nda̱ꞌaꞌ Pilato. Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ nda̱tuꞌu̱nꞌ Pilato Jesús ndii:
―¿Ñáá yoꞌó nduuꞌ rey nuu̱ꞌ ne̱ judío? ―ni̱ kachi̱ ra̱.
Te̱ ni̱ na̱kui̱i̱n a̱ ndii:
―Xa̱ mi̱iꞌ u̱nꞌ ni̱ kaꞌa̱n sa̱kanꞌ ―ni̱ kachi̱ a̱.
Te̱ xaꞌa̱ꞌ a̱ ña̱ kuaꞌa̱ꞌ va̱ nuu̱ꞌ ña̱ꞌa̱ tiinꞌ kua̱chi̱ ña̱ꞌaꞌ sutu̱ kuuꞌ nu̱uꞌ ja̱a̱nꞌ, sa̱kanꞌ na tu̱ku̱ ni̱ ni̱ nda̱tuꞌu̱nꞌ ña̱ꞌaꞌ Pilato ndii:
―¿Ndichun na kö̱o̱ꞌ a̱ ku̱vi̱ kaꞌa̱n xa̱chiꞌ u̱nꞌ? Ko̱to̱ u̱nꞌ sa̱a̱ vi̱ꞌ kuaꞌa̱ꞌ ña̱ꞌa̱ tiinꞌ kua̱chi̱ ra̱ yoꞌó ―ni̱ kachi̱ ra̱.
Ndisu̱ ni̱ nde̱e̱ sa̱kanꞌ ndii, nï̱ na̱kui̱i̱n xa̱chiꞌ Jesús, te̱ ni̱ na̱nda̱ni̱ va̱ Pilato.
So̱ꞌo̱ ni̱ xa̱a̱ a̱ kii̱ꞌ ña̱ xa̱ yoo ku̱vi̱ nduuꞌ Jesús
(Mt. 27:15-31; Lc. 23:13-25; Jn. 18:38—19:16)
Va̱ꞌa̱, sa̱kuuꞌ i̱chiꞌ kii̱ꞌ nasukú vi̱koꞌ ja̱a̱nꞌ ndii, xi sañaꞌ ra̱ i̱i̱n te̱ ñuꞌuꞌ vi̱ꞌe̱ ka̱a̱, te̱ sañaꞌ ra̱ ndee ka̱ te̱ kuní mi̱iꞌ ne̱ yivi̱ꞌ. Te̱ naá i̱i̱n te̱ na̱niꞌ Barrabás vi̱ꞌe̱ ka̱a̱ xiinꞌ i̱nga̱ te̱ ni̱a̱ꞌa xaꞌa̱ꞌ ña̱ ni̱ xa̱ꞌni̱ꞌ ra̱ te̱ yivi̱ꞌ kii̱ꞌ ni̱ ku̱ntaꞌanꞌ ra̱ xiinꞌ te̱ xíinꞌ romano. Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ ku̱ya̱ti̱n ne̱ kuaꞌa̱ꞌ ja̱a̱nꞌ nuu̱ꞌ Pilato, te̱ ni̱ kaꞌa̱n ni̱a̱ xiinꞌ ra̱ ña̱ sa̱xinu̱ ra̱ ña̱ sa̱ñaꞌ ra̱ i̱i̱n te̱ naá vi̱ꞌe̱ ka̱a̱ naa xi xaá ra̱ sa̱a̱ kuiya̱. Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ kaꞌa̱n Pilato xiinꞌ ni̱a̱ ndii:
―¿Ñáá kuní ndo̱ꞌ ña̱ sa̱ñaꞌ i̱ te̱ yo̱ꞌo̱ꞌ, te̱ nduuꞌ rey ndoꞌó, ne̱ judío? ―ni̱ kachi̱ ra̱.
10 Ni̱ kaꞌa̱n ra̱ sa̱kanꞌ, kua̱chi̱ ndii ni̱ ku̱nda̱ni̱ ra̱ ña̱ ni̱ sa̱na̱kuaꞌa sutu̱ kuuꞌ nu̱uꞌ ja̱a̱nꞌ Jesús xaꞌa̱ꞌ a̱ ña̱ nda̱si̱ꞌ nuu̱ꞌ ra̱ xini ña̱ꞌaꞌ ra̱ kui̱ti̱ꞌ. 11 Ndisu̱ sutu̱ kuuꞌ nu̱uꞌ ja̱a̱nꞌ ndii, ni̱ chu̱ꞌu̱ꞌ ra̱ ne̱ yivi̱ꞌ kuaꞌa̱ꞌ ja̱a̱nꞌ te̱ kaꞌa̱n ni̱a̱ ña̱ va̱ꞌa̱ ka̱ na sa̱ñaꞌ ra̱ Barrabás. 12 Te̱ ni̱ kaꞌa̱n ni̱ tu̱ku̱u̱ Pilato xiinꞌ ni̱a̱ ndii:
―¿Te̱ ndee ña̱ kuní ndo̱ꞌ sa̱a̱ i̱ xiinꞌ te̱ yo̱ꞌo̱ꞌ, te̱ kaꞌán ndo̱ꞌ nduuꞌ rey ndoꞌó, ne̱ judío? ―ni̱ kachi̱ ra̱.
13 Te̱ tu̱ku̱ ni̱ ni̱ kaꞌa̱n tiꞌeꞌ ne̱ ja̱a̱nꞌ ndii:
―Nuu̱ꞌ krusín ku̱xi̱ u̱nꞌ te̱ ñaa̱ꞌ ―ni̱ kachi̱ ni̱a̱.
14 Te̱ ni̱ kaꞌa̱n ni̱ tu̱ku̱u̱ Pilato xiinꞌ ni̱a̱ ndii:
―¿Ndichun? ¿Ndee ña̱ ni̱a̱ꞌa ni̱ xa̱a̱ ra̱? ―ni̱ kachi̱ ra̱.
Ndisu̱ ni̱ kua̱aꞌ tiꞌeꞌ ka̱ ne̱ ja̱a̱nꞌ kaꞌán ni̱a̱ ndii:
―Nuu̱ꞌ krusín ku̱xi̱ u̱nꞌ te̱ ñaa̱ꞌ ―ni̱ kachi̱ ni̱a̱.
15 Te̱ xaꞌa̱ꞌ a̱ ña̱ ni̱ kuni̱ Pilato ndoo̱ va̱ꞌa̱ ra̱ xiinꞌ ne̱ yivi̱ꞌ ja̱a̱nꞌ ndii, ni̱ sa̱ñaꞌ ra̱ Barrabás. Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ kaꞌa̱n chuunꞌ ra̱, te̱ su̱ku̱ꞌ yo̱ꞌoꞌ te̱ xíinꞌ ra̱ Jesús. Ndi̱ꞌi̱ ja̱a̱nꞌ, te̱ ni̱ sa̱na̱kuaꞌa ña̱ꞌaꞌ ra̱ te̱ kuxi̱ ña̱ꞌaꞌ te̱ ja̱a̱nꞌ nuu̱ꞌ krusín.
16 Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ xan ndi̱a̱ka̱ te̱ xíinꞌ Jesús ti̱xi̱n vi̱ꞌe̱ kaꞌnuꞌ. Te̱ i̱kanꞌ ni̱ na̱kaya̱ sa̱kuuꞌ te̱ xíinꞌ, te̱ xachuunꞌ i̱kanꞌ. 17 Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ sa̱kuiꞌnú ra̱ Jesús toto̱ ndixinꞌ kuaꞌa ndu̱kunꞌ. Te̱ ni̱ xa̱ꞌa̱ ra̱ i̱i̱n corona yo̱ꞌoꞌ i̱ñu̱ꞌ, te̱ ni̱ chi̱nduꞌu̱ꞌ ra̱ a̱ xíniꞌ a̱. 18 Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ xa̱ꞌaꞌ xandiꞌiꞌ ra̱ xiinꞌ a̱ nakuatuꞌ ña̱ꞌaꞌ ra̱ xtun kaꞌán ra̱ ndii:
―Yoo va̱ꞌa̱ yoꞌó, te̱ nduuꞌ rey ne̱ judío ―ni̱ kachi̱ ra̱.
19 I̱kanꞌ te̱ ni̱ ku̱tunꞌ ra̱ xíniꞌ a̱ xiinꞌ i̱i̱n tunꞌ yoo̱ꞌ, te̱ ni̱ ko̱ndi̱a̱ tiasi̱ꞌi tu̱ ña̱ꞌaꞌ ra̱, te̱ ni̱ ku̱ndi̱ꞌi̱ ra̱ xiinꞌ a̱ xikuitá xitiꞌ ra̱ nuu̱ꞌ a̱ kiꞌinꞌ kaꞌnuꞌ ña̱ꞌaꞌ ra̱ xtun. 20 Te̱ kii̱ꞌ ndi̱ꞌi̱ ni̱ ku̱ndi̱ꞌi̱ ra̱ xiinꞌ a̱ ndii, ni̱ xta̱ꞌniꞌ ra̱ toto̱ ndixinꞌ kuaꞌa ndu̱kunꞌ ja̱a̱nꞌ, te̱ ni̱ sa̱na̱kuiꞌnú ña̱ꞌaꞌ ra̱ toto̱ mi̱iꞌ a̱. Sa̱kanꞌ te̱ kuaꞌa̱n ra̱ xiinꞌ a̱ te̱ ku̱xi̱ ña̱ꞌaꞌ ra̱ nuu̱ꞌ krusín.
So̱ꞌo̱ ni̱ xa̱a̱ a̱ kii̱ꞌ ni̱ ku̱xi̱ te̱ xíinꞌ Jesús nuu̱ꞌ krusín
(Mt. 27:32-44; Lc. 23:26-43; Jn. 19:17-27)
21 Kii̱ꞌ ni̱ ki̱e̱e̱ te̱ xíinꞌ kuaꞌa̱n ra̱ xiinꞌ Jesús ndii, ni̱ na̱taꞌanꞌ ra̱ xiinꞌ i̱i̱n te̱ ni̱ ki̱ee̱̱ ñu̱u̱ Cirene, te̱ naniꞌ Simón, te̱ nduuꞌ yu̱vaꞌ Alejandro xiinꞌ Rufo. Te̱ ja̱a̱nꞌ ndii, xaꞌa̱ꞌ kuꞌu̱ ni̱ xaꞌa̱n ra̱, te̱ ni̱ na̱ndi̱koꞌ ra̱. Te̱ ni̱ ti̱i̱n uꞌvi̱ ña̱ꞌaꞌ te̱ xíinꞌ ja̱a̱nꞌ ña̱ ko̱ni̱ꞌi̱ ra̱ krusín Jesús kuꞌu̱n ra̱. 22 Te̱ ni̱ xan ndi̱a̱ka̱ ra̱ Jesús i̱i̱n xaanꞌ miiꞌ na̱niꞌ a̱ Gólgota. Te̱ kivi̱ꞌ ja̱a̱nꞌ kuni kachi̱ a̱ i̱kiꞌ xíniꞌ ndi̱i̱. 23 Te̱ ni̱ xika̱ ra̱ sa̱koꞌoꞌ ña̱ꞌaꞌ ra̱ vino te̱ saká xiinꞌ su̱xa̱ ña̱ naniꞌ mirra, ndisu̱ nï̱ xi̱i̱n a̱ ko̱ꞌo̱ a̱ raꞌ. 24 Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ ku̱xi̱ ña̱ꞌaꞌ te̱ xíinꞌ nuu̱ꞌ krusín. Ndi̱ꞌi̱ ja̱a̱nꞌ, te̱ ni̱ ka̱ti̱n ra̱ toto̱ a̱, te̱ ku̱ni̱ ra̱ yo̱o̱ nda̱ꞌaꞌ ndoo̱ i̱ꞌi̱n a̱.
25 Ka̱ íin ni̱a̱ꞌa̱ ni̱ ku̱xi̱ ra̱ Jesús nuu̱ꞌ krusín ja̱a̱nꞌ. 26 Te̱ ni̱ ke̱ꞌi̱ ra̱ i̱i̱n tuꞌu̱nꞌ yu̱ꞌuꞌ nuu̱ꞌ i̱i̱n vitu̱ꞌ, te̱ ni̱ chi̱nduꞌu̱ꞌ ra̱ a̱ xíniꞌ krusín ja̱a̱nꞌ xaꞌa̱ꞌ ña̱ ni̱ ti̱i̱n kua̱chi̱ ña̱ꞌaꞌ ra̱ kaꞌán a̱ ndii: “Te̱ yoꞌoꞌ nduuꞌ rey ne̱ judío”, kachi ña̱ ni̱ ke̱ꞌi̱ ra̱ ja̱a̱nꞌ.
27 Te̱ ta̱taꞌviꞌ xi̱i̱nꞌ a̱ ni̱ ku̱xi̱ ra̱ i̱i̱n te̱ kuiꞌna̱ꞌ nuu̱ꞌ i̱nga̱ krusín, i̱i̱n ra̱ nda̱ꞌaꞌ kua̱ꞌa̱ a̱, te̱ i̱nga̱ ra̱ nda̱ꞌaꞌ i̱ti̱n a̱. 28 Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ xinu̱ tu̱ꞌu̱n Ndiosí, ña̱ yoso̱ꞌ nuu̱ꞌ tu̱tu̱ a̱, miiꞌ kaꞌán a̱ ndii: “Ni̱ chi̱ka̱ꞌni̱ ña̱ꞌaꞌ te̱ yivi̱ꞌ te̱i̱n te̱ ni̱a̱ꞌa”, kachi a̱.
29 Te̱ ne̱ xkaꞌndíá i̱kanꞌ ndii, ni̱ xa̱ndi̱ꞌi̱ ni̱a̱ xiinꞌ a̱ sekoꞌ ni̱a̱ xíniꞌ ni̱a̱ te̱ kaꞌán ni̱a̱ ndii:
―Ja̱nꞌ, yoꞌó, te̱ kaꞌán ña̱ ta̱ni̱ u̱nꞌ yu̱kunꞌ kaꞌnuꞌ e̱ꞌ, te̱ na̱ka̱ni̱ u̱nꞌ tu̱ku̱ a̱ kivi̱ꞌ ña̱ uni̱ ndii, 30 sa̱kakú xiinꞌ miiꞌ kiꞌi̱ꞌ, kuan nu̱u̱ u̱nꞌ nuu̱ꞌ krusín ñaa̱ꞌ ―ni̱ kachi̱ ni̱a̱.
31 Sutu̱ kuuꞌ nu̱uꞌ xiinꞌ te̱ saniaꞌá tu̱ꞌu̱n nde̱iꞌ Ndiosí ndii, niiꞌ sa̱kanꞌ ni̱ xa̱ndi̱ꞌi̱ tu̱ te̱ ja̱a̱nꞌ xiinꞌ a̱ kaꞌán xiinꞌ taꞌanꞌ ra̱ ndii:
―I̱nga̱ ne̱ yivi̱ꞌ ni̱ sa̱kakú ra̱, ndisu̱ kü̱vi̱ sa̱kakú xiinꞌ miiꞌ mi̱iꞌ ra̱. 32 Sa̱a̱ ni̱ Cristo, te̱ ni̱ ti̱a̱nu̱ꞌ Ndiosí sa̱kakú yooꞌ nduuꞌ te̱ kaa̱ꞌ, te̱ nduuꞌ tu̱ ra̱ rey nuu̱ꞌ yooꞌ, ne̱ Israel chi̱, na nu̱u̱ kiꞌi̱ꞌ ra̱ nuu̱ꞌ krusín vi̱ti̱n naaꞌ ndi̱xa̱, te̱ ka̱ndi̱xaꞌ ña̱ꞌaꞌ e̱ꞌ ―ni̱ kachi̱ ra̱.
Te̱ ni̱ xa̱ndi̱ꞌi̱ tu̱ uvi̱ sa̱aꞌ te̱ ndondia nuu̱ꞌ i̱nga̱ krusín ja̱a̱nꞌ xiinꞌ a̱.
So̱ꞌo̱ ni̱ xa̱a̱ a̱ kii̱ꞌ ni̱ xiꞌi̱ Jesús nuu̱ꞌ krusín
(Mt. 27:45-56; Lc. 23:44-49; Jn. 19:28-30)
33 Te̱ kii̱ꞌ ni̱ xa̱a̱ i̱i̱n keꞌinꞌ ndii, ni̱ ku̱u̱ i̱i̱n yaví ka̱niiꞌ i̱i̱n yivi̱ꞌ nde̱e̱ ni̱ xaꞌa̱nꞌ ndi̱koꞌ a̱ ka̱a̱ uni̱ xa̱kuaa̱ꞌ. 34 Te̱ ka̱a̱ uni̱ ja̱a̱nꞌ ni̱ ndeꞌi̱ tiꞌeꞌ Jesús kaꞌán a̱ ndii:
―Eloi, Eloi, ¿lama sabactani? ―ni̱ kachi̱ a̱. Ña̱ ja̱a̱nꞌ kuni kachi̱ a̱ kii̱ꞌ ndiko kuiín a̱ ndii: Ndiosí mi̱iꞌ i̱, Ndiosí mi̱iꞌ i̱, ¿ndiochun na ni̱ na̱ko̱o̱ u̱nꞌ yuꞌu̱?
35 Te̱ ni̱ kaꞌa̱n xiinꞌ taꞌanꞌ sa̱va̱ ne̱ itaꞌ i̱kanꞌ kii̱ꞌ ni̱ xi̱ni̱ so̱ꞌo̱ ni̱a̱ ni̱ kaꞌa̱n ña̱ ja̱a̱nꞌ ndii:
―Ku̱ni̱ so̱ꞌo̱ ndo̱ꞌ, Elías kanaꞌ ra̱ ―ni̱ kachi̱ ni̱a̱.
36 I̱kanꞌ te̱ ni̱ nda̱va̱ i̱i̱n te̱ iinꞌ i̱kanꞌ, te̱ ni̱ ki̱ꞌi̱n ra̱ i̱i̱n pachi̱, te̱ ni̱ se̱ꞌvi ra̱ a̱ vino i̱yaꞌ. Te̱ ni̱ sa̱tiín ra̱ a̱ nuu̱ꞌ i̱i̱n tunꞌ yoo̱ꞌ, te̱ ni̱ ka̱ta̱ni̱ ra̱ a̱ nuu̱ꞌ Jesús te̱ ko̱ꞌo̱ a̱ raꞌ kaꞌán ra̱ xiinꞌ ne̱ yivi̱ꞌ ja̱a̱nꞌ ndii:
―Ndiatuꞌ e̱ꞌ te̱ ku̱ni̱ e̱ꞌ naaꞌ ki̱xi̱n Elías te̱ sa̱nuuꞌ ña̱ꞌaꞌ ra̱ nuu̱ꞌ krusín kaa̱ꞌ ―ni̱ kachi̱ ra̱.
37 Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ ndeꞌi̱ tiꞌeꞌ ka̱ Jesús, te̱ ni̱ xiꞌi̱ a̱. 38 Sa̱kanꞌ te̱ toto̱, ña̱ taꞌnuꞌ i̱ꞌnu̱ ti̱xi̱n yu̱kunꞌ kaꞌnuꞌ ndii, ni̱ ndata̱ꞌ a̱. Ni̱ xa̱ꞌaꞌ a̱ nde̱e̱ ndi̱e̱nu̱, te̱ ni̱ ki̱e̱e̱ nuu̱ a̱ ndienu̱.
39 Te̱ ni̱ kaꞌa̱n te̱ xíinꞌ kuuꞌ nu̱uꞌ, te̱ iinꞌ ya̱ti̱n nuu̱ꞌ Jesús, kii̱ꞌ ni̱ xi̱ni̱ ra̱ sa̱a̱ ni̱ xa̱a̱ te̱ ni̱ xiꞌi̱ a̱ ndii:
―Ndi̱xa̱ xna̱ꞌa̱ nduuꞌ a̱ ndii, siꞌe̱ Ndiosí ni̱ nduu̱ꞌ te̱ kaa̱ꞌ ―ni̱ kachi̱ ra̱.
40 Te̱ ni̱ ita̱ tu̱ ndiaꞌviꞌ ña̱ꞌaꞌ nde̱e̱ ndo̱so̱ꞌ ja̱a̱nꞌ xitoꞌ ndiꞌe̱ꞌ ni̱a̱ ña̱ ni̱ yoo̱ i̱kanꞌ. Te̱ te̱i̱n ne̱ ja̱a̱nꞌ ni̱ ka̱ꞌni̱ María Magdalena, xiinꞌ Salomé, xiinꞌ María, si̱ꞌiꞌ José xiinꞌ ña̱ni̱ ra̱ Jacobo, te̱ sa̱va̱. 41 Ña̱ꞌaꞌ ja̱a̱nꞌ ndii, ni̱ ndiku̱n ni̱a̱ Jesús, te̱ ni̱ xika̱ nu̱u̱ tu̱ ni̱a̱ nuu̱ꞌ a̱ kii̱ꞌ ni̱ xika̱ a̱ ñu̱ꞌuꞌ Galilea. Te̱ ni̱ i̱ta̱ tu̱ kuaꞌa̱ꞌ ka̱ i̱nga̱ ña̱ꞌaꞌ, ne̱ ni̱ ki̱e̱e̱ ñu̱ꞌuꞌ ja̱a̱nꞌ, te̱ ni̱ ka̱a̱ tu̱ ni̱a̱ ñu̱u̱ Jerusalén xiinꞌ a̱.
So̱ꞌo̱ ni̱ xa̱a̱ a̱ kii̱ꞌ ni̱ ndiee̱ ñu̱ꞌuꞌ ndeꞌi̱ Jesús
(Mt. 27:57-61; Lc. 23:50-56; Jn. 19:38-42)
42 Te̱ xa̱kuaa̱ꞌ kii̱ꞌ sakooꞌ tu̱ꞌva̱ xiinꞌ mi̱iꞌ ne̱ yivi̱ꞌ xaꞌa̱ꞌ kivi̱ꞌ sábado, ña̱ xina̱ndiee̱ꞌ ni̱a̱ ndii, 43 ni̱ xa̱a̱ José, te̱ ñu̱u̱ Arimatea. Te̱ ja̱a̱nꞌ ndii, i̱i̱n te̱ kaꞌnuꞌ te̱i̱n te̱ xaꞌndia chuunꞌ nduuꞌ ra̱. Te̱ ni̱ ndiatu̱ i̱ni̱ tu̱ te̱ ja̱a̱nꞌ ña̱ xa̱ꞌaꞌ ka̱ꞌndi̱a̱ chuunꞌ Ndiosí i̱i̱n yivi̱ꞌ yoꞌoꞌ. Te̱ ni̱ xa̱ndi̱e̱ni xiinꞌ mi̱iꞌ ra̱, te̱ ni̱ nda̱ꞌni̱ ra̱ miiꞌ nduꞌu̱ꞌ Pilato, te̱ ni̱ xika̱n ra̱ ñu̱ꞌuꞌ ndeꞌi̱ Jesús nuu̱ꞌ te̱ ja̱a̱nꞌ. 44 Te̱ ni̱ na̱nda̱ni̱ va̱ Pilato ja̱a̱nꞌ kii̱ꞌ ni̱ xi̱ni̱ ra̱ kuento ña̱ xa̱ ni̱ xiꞌi̱ Jesús. Sa̱kanꞌ na ni̱ ka̱na̱ ra̱ te̱ xíinꞌ kuuꞌ nu̱uꞌ ja̱a̱nꞌ, te̱ ni̱ nda̱tuꞌu̱nꞌ ña̱ꞌaꞌ ra̱ naaꞌ xa̱ ni̱ xiꞌi̱ xna̱ꞌa̱ a̱. 45 Te̱ kii̱ꞌ ni̱ ta̱xi̱ te̱ xíinꞌ kuuꞌ nu̱uꞌ ja̱a̱nꞌ ña̱ nda̱ku nu̱uꞌ ra̱ ndii, ni̱ ta̱xi̱ ra̱ ñu̱ꞌuꞌ ndeꞌi̱ Jesús nda̱ꞌaꞌ José. 46 Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ sa̱ta̱ꞌ José ja̱a̱nꞌ i̱i̱n toto̱ ya̱a̱ ndiká, te̱ ni̱ sa̱nuuꞌ ra̱ ñu̱ꞌuꞌ ndeꞌi̱ Jesús. I̱kanꞌ te̱ ni̱ ti̱suku̱ꞌ ra̱ a̱ toto̱ ja̱a̱nꞌ. Te̱ ni̱ xaꞌa̱n chi̱naá ra̱ a̱ ti̱xi̱n yavi̱ ndi̱i̱, ña̱ ni̱ xa̱ti̱a̱ ra̱ to̱koꞌ ka̱va̱ꞌ. Te̱ ni̱ sa̱tuvi̱ꞌ ra̱ i̱i̱n yuu̱ꞌ ña̱ nda̱si̱ ra̱ yu̱ꞌuꞌ yavi̱ ja̱a̱nꞌ. 47 Te̱ María Magdalena xiinꞌ María si̱ꞌiꞌ José ndii, ni̱ xi̱ni̱ ni̱a̱ miiꞌ ni̱ chi̱naá ra̱ ñu̱ꞌuꞌ ndeꞌi̱ a̱ ja̱a̱nꞌ.