12
Mɔndɑi ɡɑɑnɔɔmɑ lɑɑlɔ ŋɑ
(Cɔ Mɑtie 21:33-46; Luku 20:9-19)
1 Si ɑnyii nŋu, Jesu í lɔsi ku sɔ̃ ŋɑ ide do mɔndɑ. Í ni, inɛ ɡɔ í ce ikoɛ, í lɔ si jĩi ndii rezɛ̃ɛ ŋɑ nɔ í ce kɑɑ í kɑɑkoɛò. Nɔ í ce bi ku fɔ̃ inyii isoɛ. Nɔ í cɑ̃ tɑfɑ bii ku deɡbe ikou. Ŋɔi í so ɡɑɑnɔɔmɑ ŋɑ í dɑsi ŋɑ si ikou ɑ mɑɑ loɡooɛ, í bɛi í bɔ ilu koo kpɛ bɛ.
2 Wɑɑti iyi jĩi nɔu í so í to ku kɑ ŋɔi í bɛ woo ce icɛ ɡɔ bi ɡɑɑnɔɔmɑ ŋɑu koo ɡbɑ iyi í jɛ ti nŋu wɑ.
3 Ŋɔi ɑ̀ muu ɑ̀ cɑ̃ɑ nɔ ɑ̀ leleɛ í nɛ ɑwɔ nɡbɛ.
4 Nɔ ilu ikou í bɛ woo ce icɛ mmu mɑ́ bi tu ŋɑ. Ŋɔi ɑ̀ bu nŋu mɔ nɔ ɑ̀ cɑ̃ɑ si iriɛ.
5 Nɔ í bɛ ɑmɑnɛ mɛɛtɑsiɑ nɔ ɑ̀ cɑ̃ɑ ɑ̀ kpɑɑ. Bɛɛbɛi ɑ̀ ceɑ inɛ nkpɔ mɑ́. À cɑ̃ inɛ ɡɔ ŋɑ nɔ ɑ̀ kpɑ inɛ ɡɔ ŋɑ mɔ.
6 Nsɛi í ɡbe ɑmɑ ɑbíi ilu ilɛu iyi í bi jiidɑ jiidɑ. Nŋui í bɛ do ɑnkɑ̃ɑnyi í ni, ɑɑ jirimɑ ɑmɑm.
7 Ammɑ wɑɑti iyi ɑmɑɛu wɑ to, woo ce icɛ ŋɑu ɑ̀ fɔ ɑŋɑ duusɔ̃ɔ ɑ̀ wɑɑ ni, i cɔ inɛ iyi ɑ́ nɑ ku jɛ tubuu. Kɑ kpɑɑ nɔ tubuu ku bɑɑ ku jɛ tu wɑ.
8 Ŋɔi ɑ̀ muu ɑ̀ kpɑɑ nɔ ɑ̀ soo ɑ̀ koo ɑ̀ nyɔɔ do ɑlɑlɑi kɑɑu.
9 Ŋɔi Jesu í ni, to, bɛbɛi bɛirei ilu ikou tɑkɑɛ ɑ́ ce nŋɑ. Á koo ku kpɑ ŋɑi nɔ ku dɛ inɛ mmu ŋɑ ku dɑsi ŋɑ ikou.
10 To, i kù cio kukɔi idei Ilɑɑɔ̃u ŋɑ tenɡi bii í ni,
Kutɑ iyi woo mɑ ŋɑ ɑ̀ kɔsiu
Nŋui í bɑɑ í jɛ kutɑ sintei icui ileu.
11 Aɔ̃ Lɑfɛ̃ɛi í coo, nɔ í mu wɑ biti.
12 Iyi Jesu í fɔ bɛɛbɛ í tɑ̃ ŋɔi inɛ nɡboi Zuifu ŋɑu ɑ̀ wɑɑ dɛ Jesu ku mu, domi ɑ̀ mɑ̀ nɑ irii ɑŋɑi í kpɑ mɔndɑu. Ammɑ si bɛi ɑ̀ wɑɑ ce njoi zɑmɑɑu, ŋɔi í jɔ̀ ɑ̀ jɔ̀ɔ ɑ̀ nɛ.
Fiɑi lɛmpoo ku sɑ̃
(Cɔ Mɑtie 22:15-22; Luku 20:20-26)
13 Ŋɔi inɛ nɡboi Zuifu ŋɑu ɑ̀ bɛ Fɑrisi ɡɔ ŋɑ do inɛi Herodu ɡɔ ŋɑ bi Jesu ɑ koo ɑ leɑ tɑɑi ide.
14 Iyi ɑ̀ to bi tɛɛ nɔ ɑ̀ sɔ̃ɔ ɑ̀ ni, Mɛɛtu, ɑ̀ mɑ̀ iyi ì yɑ fɔ ntɔ. Bɛɛbɛ mɔi i kù wɑɑ ce njoi inɛ ɡɔ, domi i ci yɑ cɔ ijui ɑmɑnɛ ŋɑ, ɑmmɑ ì wɑɑ kɔ inɛ ŋɑ si idei Ilɑɑɔ̃ do ntɔ. Í sĩɑ kɑ sɑ̃ɑ ilɑɑlu Sezɑɑ fiɑi lɛmpoo? Mɑ̀ kɑ mɑɑ̀ sɑ̃ɑ.
15 Ammɑ Jesu í mɑ̀ muɑfiti nŋɑ, nɔ í ni, bɛirei í ce ì wɑɑ leem tɑɑi ide ŋɑ. I nɑɑm kpɛkɛlɛ ɑkɑ̃ wɑ n cɔ ŋɑ.
16 Ŋɔi ɑ̀ nɑɑ ɑkɑ̃ wɑ. Nɔ Jesu í bee ŋɑ í ni, fotooi yooi í wɑ si kpɛkɛlɛu ihɛ̃ nɔ irii yooi ɑ̀ kɔ si. Ŋɔi ɑ̀ jɛɑɑ ɑ̀ ni, ti Sezɑɑi.
17 Ŋɔi Jesu í sɔ̃ ŋɑ í ni, to, i sɑ̃ɑ Sezɑɑ iyi í jɛ tɛɛ ŋɑ. Nɔ i sɑ̃ɑ Ilɑɑɔ̃ mɔ iyi í jɛ tɛɛ ŋɑ. Ŋɔi inɛ ŋɑ ɑ̀ biti ntɔ ntɔ do yɑɑse bɛi í fɔò ide.
Idei kujĩi iku ŋɑ
(Cɔ Mɑtie 22:23-33; Luku 20:27-40)
18 Ŋɔi Sɑdusi ɡɔ ŋɑ ɑ̀ nɑɑ bi Jesu. Aŋɑi ɑ̀ yɑ mɑɑ ni iku ŋɑ ɑ kɑɑ jĩ. Iyi ɑ̀ to wɑ bi Jesu ŋɔi ɑ̀ beeɛ ɑ̀ ni,
19 Mɛɛtu, tɑko wo Moizi í kɔ̀ nwɑ í ni, bii inɛ ɡɔ í ku í jɔ̀ ɑboɛ, nɔ nŋu do ɑboɛu ɑ kù nɛ ɑmɑ, ifɔɛ ku so jɑɑɔ̃u ku bɑ ku bíɑ iɡbɑ̃ɛ ɑmɑ.
20 Wee, inɛ mɛɛje ɡɔ ŋɑ ɑ̀ wɛɛ iyi ɑ̀ jɛ ɑmɑi bɑɑ ɑkɑ̃. Iɡbɑ̃ nŋɑ í so ɑbo nɔ í ku, nŋu do ɑboɛ ɑ kù nɛ ɑmɑ.
21 Ŋɔi inɛ minjisiɑu í so jɑɑɔ̃u nɔ nŋu mɔ í ku, kù bɑ ɑmɑ. Ŋɔi inɛ mɛɛtɑsiɑu mɔ í ce bɛɛbɛ mɑ́.
22 Nɔ ɑŋɑ mɛɛje iyi ɑ̀ so ɑbou fei ɑ̀ kú, bɑɑ inɛ ɑkɑ̃ nŋɑ kù bɑ ɑmɑ. Si ɑnyi nŋɑ, ŋɔi ɑbou mɔ í nɑ í ku.
23 To, ɑjɔ iyi iku ŋɑ ɑɑ nɑ ɑ jĩ, ɑboi yoo nŋɑi ɑ́ jɛ, si bɛi ɑŋɑ mɛɛjeu fei ɑ̀ soo ɑboi.
24 Ŋɔi Jesu í jɛ nŋɑ í ni, ì wɑɑ rɑrɑ ŋɑi si nɑ iyi í jɔ̀ i kù mɑ̀ ɡbuɡbɑ̃i Ilɑɑɔ̃ ŋɑ hee mɑ jɛ mii iyi kukɔi ideɛ wɑ fɔ.
25 Ntɔ ntɔ, si wɑɑti iyi iku ŋɑ ɑɑ nɑ ɑ jĩ, wɑɑti bɛɛbɛ inɛmɔkɔ do inɑɑbo ŋɑ ɑ kɑɑ so njɛ mɑ́, ɑmmɑ ɑɑ yɛi bɛi ɑmɑlekɑ ŋɑ.
26 Iyi í jɛ ti idei kujĩi iku ŋɑ, Moizi í kɔ si tiɑɛ tenɡi bii wɑ fɔ idei ɑmɑ jĩi nɔu. Tenɡi bɛi Ilɑɑɔ̃ í sɔ̃ɔ ide ɡɔ. Í ni nŋu Aɔ̃ Lɑfɛ̃ɛi Aburɑhɑmui, do ti Izɑɑki, do ti Zɑkɔbu. I kù cio ideu bɛ ŋɑ?
27 Bii Ilɑɑɔ̃ í ni nŋu í jɛ Lɑfɛ̃ɛi inɛ ɡɔ ŋɑ iyi ɑ̀ kú, iyi bɛ wɑ nyisi iyi inɛ ŋɑu ɑ̀ wɛɛ bɑɑ bii ɑ̀ ku. Ntɔ ntɔ, Ilɑɑɔ̃ kù jɛ Lɑfɛ̃ɛi iku ŋɑ, Lɑfɛ̃ɛi inɛ ŋɑ iyi ɑ̀ wɛɛi. Debɛi i kù yɛ iyi ì wɑ si kurɑrɑ nlɑ nlɑ ŋɑ?
Woodɑ iyi í re
(Cɔ Mɑtie 22:34-40; Luku 10:25-28)
28 Ŋɔi inɛ ɑkɑ̃i woo kɔ inɛ ŋɑ si woodɑ ŋɑu í ɡbɔ ɑ̀ wɑɑ ce kɑkɔɔu. Í yɛ iyi Jesu í jɛɑ Sɑdusi ŋɑu í ce ncɛɛ. Ŋɔi í bɔ bi Jesu í beeɛ í ni, si woodɑ ŋɑu fei yoomɑi í re.
29 Ŋɔi Jesu í jɛɑɑ í ni, woodɑ iyi í reu wee. I de itĩ i ɡbɔ, iŋɛ inɛi Izirɛli ŋɑ. Ilɑɑɔ̃ Lɑfɛ̃ɛ nwɑ, nŋu ɑkɑ̃i í jɛ Lɑfɛ̃ɛ.
30 Bi Aɔ̃ Lɑfɛ̃ɛɛ do idɔɛ fei, do lɑsɑbuɛ fei, do ɡbuɡbɑ̃ɛ fei.
31 Minjisiɑu wee. Bi inɛ mmu ŋɑ bɛi ì bi ɑrɑɛ. Woodɑ ɡɔ kù wɛɛ iyi í re bɛɛbɛ mɑ́.
32 Ŋɔi woo kɔ inɛ ŋɑ si woodɑu í sɔ̃ Jesu í ni, í sĩɑ Mɛɛtu. Ide iyi ì fɔu ntɔi. Ilɑɑɔ̃ ɑkɑ̃i í wɛɛ, nɔ Lɑfɛ̃ɛ ɡɔ kù wɛɛ mɑ́ bii kù jɛ nŋu ɑkɑ̃u.
33 Amɑnɛ ku bi Ilɑɑɔ̃ do idɔɛ fei, do lɑsɑbuɛ fei, do ɡbuɡbɑ̃ɛ fei, nɔ ku bi inɛ ŋɑ bɛi í bi ɑrɑɛ, inɛ nŋu bɛi í sĩɑ í re kuwee iyi ɑ̀ yɑ jo si inɑ fei sɑ̃ɑ sɑ̃ɑ do kuwee ŋɑ iyi ɑ̀ ɡbe fei.
34 Iyi Jesu í yɛ í jɛ do lɑsɑbu jiidɑ, ŋɔi í sɔ̃ɔ í ni, í ɡbe keeke i jɛsi Ilɑɑɔ̃ ku jɛ ilɑɑluɛ.
Si ɑnyii nŋu, inɛ kɑ̃mɑ kù jɛ ku bee Jesu ide ɡɔ mɑ́.
Dɑvidi do inɛ iyi Ilɑɑɔ̃ í cicɑ
(Cɔ Mɑtie 22:41-46; Luku 20:41-44)
35 Si ɑnyii nŋu, Jesu í wɑsi ku kɔɑ inɛ ŋɑ si cio inɔ bɑntumɑi kpɑsɛ̃i Ilɑɑɔ̃ nɔ í bee ŋɑ í ni, bɛirei í ce woo kɔ inɛ ŋɑ si woodɑ ŋɑu ɑ̀ ni inɛ iyi Ilɑɑɔ̃ í cicɑu tɔkui ilɑɑlu Dɑvidii.
36 Dɑvidi tɑkɑɛ í fɔ do ɡbuɡbɑ̃i Hundei Ilɑɑɔ̃ í ni,
Aɔ̃ Lɑfɛ̃ɛ í sɔ̃ Lɑfɛ̃ɛm í ni,
Bubɑ si ɑwɔ njɛm,
Hee n ce mbɛɛɛ ŋɑ bi ku lesi isɛɛ.
37 Nɔ Jesu í ni mɑ́, to, bii Dɑvidi tɑkɑɛ wɑ kpoo Lɑfɛ̃ɛ, bɛirei ɑ́ ce ku jɛ tɔkuɛ mɑ́.
I mu ɑrɑ nŋɛ do woo kɔ inɛ ŋɑ si woodɑ ŋɑ
(Cɔ Mɑtie 23:1-36; Luku 20:45-47)
Nɔ zɑmɑɑ nkpɔ ɡɔ wɑ ɡbɔ idei Jesu do inɔ didɔ̃.
38 Wɑ sɔ̃ ŋɑ si cioɛu wɑ ni, i mu ɑrɑ nŋɛ do woo kɔ inɛ ŋɑ si woodɑ ŋɑu, ɑŋɑ iyi ɑ̀ yɑ bi ɑ mɑɑ dɑbii do jɑbɑ ŋɑu nɔ ɑ̀ bi inɛ ŋɑ ɑ yɑ ce ɑŋɑ fɔɔ do jirimɑ si bɑntumɑ.
39 À ci yɑ bi kɑɑ kitɑ̃i inɛ nɡbo ŋɑ ile bi ku ce kutɔtɔɔ, do inyɑ sinte bi ku ce jinɡɑu ŋɑ.
40 À yɑ tɑkii jɑɑɔ̃ ŋɑ ɑ ɡbɑ mii ndu ŋɑ ŋɑ fei, nɔ ɑ̀ yɑ mɑɑ ce kutɔɔ sisɔ ku bɑ ɑ yɛ ŋɑ nŋu ɑkɑ̃. Nɑ ŋɔi í jɔ̀ ijuukpɑ̃ nŋɑ ɑ́ lɑ ku cɑɑ.
Idei fiɑ iyi ɑbo jɑɑɔ̃ ɡɔ í dɑsi
(Cɔ Luku 21:1-4)
41 Ŋɔi Jesu í koo í bubɑ kɔkɔi kpɑkoi kɔlɛtiu wɑ cɔ bɛi inɛ ŋɑ ɑ̀ wɑɑ dɑsi fiɑ. Ilu fiɑ ɡɔ ŋɑ ɑ̀ dɑsi fiɑ nkpɔ.
42 Ŋɔi jɑɑɔ̃ ilu ɑre ɡɔ mɔ í nɑɑ, ŋɔi í dɑsi kpɛkɛlɛ keeke minji ɡɔ ŋɑ iyi kù re bɑɑ dɑlɑ.
43 Ŋɔi Jesu í kpe mɔcɔɛ ŋɑu í sɔ̃ ŋɑ í ni, ntɔ ntɔ, jɑɑɔ̃ ilu ɑreu í dɑsi fiɑ si kpɑkoi kɔlɛtiu ihɛ̃ í re inɛ fei,
44 domi ɑŋɑ fei, iyi í lesi ɑntɑi fiɑ nŋɑ ŋɑi ɑ̀ dɑsi, ɑmmɑ ɑbou bɑɑ do iyi í jɛ ilu ɑre, í dɑsii ɑndi iyi í nɛ fei, nkɑ̃mɑ kù ɡbeɑ iyi ɑ́ mɑɑ wɛɛò mɑ́.