Uruunu Ambaiŋana ta Lukas Ibeede
1
Sua Sotaaraŋana ki Lukas
1-2 O biibi tio Teopilus, uraata biibi, ta iur ŋonoono ma ipet la mazwanda kek. Mi indeeŋe ta imaŋga mata popoten mi imar na, wal pakan, zin timbotmbot mi tire kat pa matan. Zin tina ta tipombolmbol ka sua mi tikiskis ka uraata. Mi tizzoyaryaara sua tana ma niam amleŋ, mi tomtom pakan tibeede ka mbol kek.
3-4 Mi nio ta kembena. Aŋwi nanaana zin wal ta tiute kat uraata tana bekena ituŋ aŋute la ta uunu mi imar. Mi aŋpazal ka mbol ma iŋgeeze kek, ta iŋgi aŋbeede ima bekena nu ute kat ta kembei: Sua ta zin tipaute u pa na, ina ŋonoono men.
Aŋela iso pa pepe ki Yoan
5 Indeeŋe ta king Erot imborro lele ta zin Yuda timbotmbot pa na, patoronŋana ka tomtom ta, zaana Sakaria, ni imbotmbot. Ni imbot la lupŋana ki Abia pa uraata ki patoronŋana. Kusiini zaana Elisabet. Mi ni ziru un imar pa Aron.
6 Ziru wal ndeeŋeŋan pa Anutu mataana. Pai kizin ta munŋaana men, ta titoto Anutu kalŋaana mi tutu kini. Mbulu kizin sa isaana som.
7 Tamen ziru tipeebe sa som. Pa Elisabet, ni kopo somŋana. Mi ziru tiwe kolman kek.
8-9 Aigule ta na, lupŋana ki Abia kadoono tila be tikam uraata su Merere kereene uunu. Mi mbulu kizin ta kembei: Sombe tila, tona tikam mbulu sa be tire asiŋ ta irao be ineene koroŋ kuziiniŋana isu Anutu mataana. Tana tikam, mi Sakaria zaana ipet.
10 Tana ni ilela Urum Merere mi ikamam uraata tana. Mi iwal biibi na, timbotmbot mat mi tizuŋzuŋ.
11 Ni ikamam uraata mi molo som na, Merere aŋela kini ipet mi imender su you muriini zilŋaana ta imbot la ki Sakaria namaana woono na.
12 Sakaria ire i, to imorsop mi motoŋana biibi ikami.
13 Tamen aŋela iso pini. Iso: “Sakaria, moto pepe. Suŋŋana ku, ta Merere ileŋ kek. Kusim Elisabet, ni kola ipeebe lem pikin tomooto ta. Pikin tana, kozo paata zaana be Yoan.
14 Nu ko lelem ndabok mi menmeenu biibi pini. Mi nu itum tamen som. Tomtom boozomen ko menmeen zin pini.
15 Pa ni ko iwe biibi pa Anutu mataana. Mi ni ko irao iwin baen som, yok mbolŋana som. Indeeŋe ta ni imbot lela naana kopoono mi ila na, Bubuŋana Potomŋana ko izeebi.
16 Mi ni ko ikam zin Israel boozomen ma titooro lelen, mi timiili mini ki Merere Anutu kizin.
17 Ni ko ikam ŋgar mi mburaana kembei ta Anutu kwoono Ilia, mi imuuŋgu pa Merere mi iurpe zaala pini. Ko itooro zin kolman ma lelen ila ki lutun bizin mini, mi ikam zin wal zorzooroŋan ma tito ŋgar ambaiŋana kizin wal ndeeŋeŋan. Naso ikam zin tomtom ma tiurpe zitun, mi tizza Merere kizin tabe imar i.”
18 Sakaria isu to iwi aŋela. Iso: “Sua ku tana, ko aŋurla be parei? Pa iŋgi niamru waeŋbi amwe kolman kek.”
19 Aŋela ipekel kwoono ma iso: “Iŋgi nio Gabriel tau. Nio aŋmendernder su Anutu kereene uunu. Mi ni itunu ta iŋgo yo ma aŋmar i, bekena aŋso sua pu mi aŋkam uruunu ambaiŋana ti pu.
20 Mi leŋ. Sua tio ti kola iur ŋonoono. Tamen nu urla som. Tana ko irao so sua som, mi kwom imun ma irao sua ti iur ŋonoono.”
21 Sakaria imbot ma molo lela urum leleene. Tabe zin iwal tinaami ma som mi tikam ŋgar boozo pini.
22 Beso ni iyooto ma ipet na, irao be iso sua pizin mini som. Iurur namaana men. Paso, kwoono imun kek. Tabe ikam ma tomtom tiso Anutu ko ikam mbulu sa pini lela urum leleene ma iŋgi.
23 Imbotmbot ma uraata kini imap, tona imiili ma ila pa kar kini.
24 Timbotmbot ma waenebi Elisabet kopoono. To imbot ruumu men pa puulu lamata.
25 Mi iso: “Iŋgi ko tomtom matan pasom yo mini som. Pa Merere mataana iŋgal yo, mi ikam uraata ti pio.”
Aŋela isotaara Maria pa pepe ki Yesu.
26 Elisabet puulu kini iwe lamata mi ta, to Anutu iŋgo aŋela Gabriel ma ila kar Nasaret, ta imbot lele pakaana ki Galilea na,
27 mi ila ipet ki moori metet ta, zaana Maria. Moori tana, tiroogi kek pa tomtom ta, zaana Yosep. Yosep tana, ni uunu imar pa king Dabit.
28 Tana aŋela ila ipet ki Maria, mi iso pini ta kembei. Iso: “Maria, aigule ambaiŋana. Merere, ni leleene pu mi ikampe u biibi kat. Mi ni imbotmbot raamu.”
29 Maria ileŋ sua tana na, ikam ŋgar boozo pa. Iso: “Wai, sua tiŋgi ka uunu be parei?”
30 Tona aŋela iso pini: “Maria, moto pepe. Pa kampeŋana ki Anutu, ta ise ku kek.
31 Leŋ. Nu ko kopom, mi peebe pikin tomooto ta. Kozo paata zaana be Yesu.
32 Lutum tana ko iwe tomtom zaanaŋana, mi tipaati be Anutu kor kana Lutuunu. Ni, Merere Anutu ko iuri be ikam tumbuunu Dabit muriini peeze kana.
33 Mi peeze kini ko irao imap na som. Ko imboro Yakop wal kini ma alok.”
34 Tona Maria iso pa aŋela: “Iŋgi ko mbulu tana ipet pio be parei? Pa nio niamru tomooto sa amkeene zen.”
35 To aŋela ipekel kwoono ma iso: “Bubuŋana Potomŋana ko imar ise ku, mi Anutu kor kana mburaana ko isalakaalu. Tana pikin tabe peebi i, na ni potomŋana. Mi ko tipaati be Anutu Lutuunu.
36 Mi leŋ. Nom musaana Elisabet ta iwe kolmannan kek mi muŋgu tiwatwaati be kopo somŋana na, ni tomini kopoono, mi iŋgi ka puulu iwe lamata mi ta kek.
37 Pa Anutu, ni itat pa kosa sa na som.”
38 To Maria iso: “Ambai, nio iŋgi mbesooŋo sorok ki Merere. Sombe sua ku tana iur ŋonoono pio, ina ta tina.” To aŋela izemi mi ila.
Maria ilou Elisabet
39 Aigule pakan ilae, to Maria imaŋga, mi karau ma ila pa kar ta, ta imbot la lele abalabalŋana ki Yudea.
40 To ilela ruumu ki Sakaria mi ikam aigule ambaiŋana pa Elisabet.
41 Indeeŋe Elisabet ileŋ Maria kalŋaana na, pikin imuzik lela kopoono mi Bubuŋana Potomŋana izeebe Elisabet.
42 To kalŋaana biibi ma iso: “O Maria, kampeŋana biibi ki Anutu ta isalakaalu ma lip pa moori ta boozomen. Mi kampeŋana kini ko imbotmbot se ki pikin tabe peebi na.
43 Nio pareiŋoŋ, ta Merere tio naana imar ma ilou yo?
44 Pa re. Indeeŋe ta aŋleŋ kalŋom na, pikin ta imbot kopoŋ leleene i, imuzik raama menmeeni.
45 Kampeŋana ki Merere ko ise ku. Pa nu urla kembei sua ta ni iso pu, inako iur ŋonoono.”
Maria mboe kini
(1Sam 2:1-10)
46-47 Tona Maria isu mi iso:
“Merere, ni biibi ŋonoono ta ilip pa koroŋ ta boozomen.
Tana nio leleŋ imap ipakuri.
Nio menmeen yo pa Anutu. Pa ni ulaaŋa tio.
48 Pa nio mbesooŋo kini sorokŋoŋ tau.
Tamen ni mataana iŋgal yo mi ipakur yo.
Tana koozi mi ila na, tomtom boozomen ko tizzo pa kampeŋana ki Merere ta ise tio.
49 Pa ni mbura keskeezeŋana. Mi zaana na, potomŋana.
Mi imbel uraata biibi kat pio.
50 Zin tomtom ta timototo i mi tileŋleŋ la kalŋaana na, muŋaiŋana kini imbotmbot se kizin, mi iseeŋge iseeŋge ma ila.
51 Ni iswe mburaana mi ikam uraata bibip.
Pa zin tomtom ta tipakurkur zitun na, ni iyaŋgwiiri zin ma timbot leŋaleŋa.
52 Mi zin bibip ta tikamam peeze na, ni itatke zin pa murin peeze kana, mi tisu ma tiwe paŋaeŋae sorok.
Tamen zin wal sorrokŋan ta tikototo zitun mi tipase pini na, ni ipakur zin.
53 Wal ta petel zin na, ni itunu ikam koroŋ ambaimbaiŋan boozomen pizin, mi tikan ma tirao.
Mi zin ta len koroŋ boozo na, ni iser zin ma naman men mi tila len.
54-55 Muŋgu ikam sua mbukŋana pa tumbundu bizin ta kembei: Ni ko imuŋai Abaraam mi zin popoŋana kini, mi iseeŋge iseeŋge ma ila.
Tanata mataana iŋgal zin mbesooŋo kini Israel, mi imuŋai zin mi iuulu zin.”
56 Maria imbotmbot ki Elisabet ma irao puulu tel ma iŋgi, mana imiili ma ila kar kini mini.
Pepe ki Yoan
57 Indeeŋe Elisabet ikam tomtom na, ipeebe pikin tomooto ta.
58 Mi toŋmatiziŋ kini mi wal ta tigarau i na, tire kampeŋana biibi ta Merere ikam pini, to zin ta boozomen ziŋan Elisabet menmeen zin.
59 Aigule iwe lamata mi tel pa na, zin timar be tireete pikin tina. Mi tiso tipaata tamaana zaana Sakaria pini.
60 Tamen naana iso: “Som! Ni zaana Yoan.”
61 To tiso pini. Tiso: “Ina ambai. Mi nu um bizin mi imar na, kawatwaata pisis tana?”
62 Tana tiurur naman pa tamaana be tire: Ko ni iur pikin zaana asiŋ.
63 To Sakaria iso pizin ma tikam koroŋ ki bude imar, be ni ibeede. Beso ibeede na, ibeede ta kembei: Ni zaana Yoan. Tabe zin wal tikam ŋgar boozo.
64 To molo som mi Sakaria kwoono ikam kak, miaana igolok, mi ipakurkur Anutu.
65 Tabe iwal biibi ta kar kan i motoŋana ikam zin pa mbulu ta ipet na. Mi tiso ka sua ma irao lele abalabalŋana ta boozomen ki Yudea.
66 Mi wal boozomen ta tileŋ na, tikam ŋgar boozo pa ma tiso: “Wai, pikin ti, kaimer ko pareiŋana?” Pa tire kembei Anutu mburaana imbotmbot se kini.
Sakaria mboe kini
67 Bubuŋana Potomŋana izeebe pikin tamaana Sakaria, to iwe Anutu kwoono, mi iso kalŋaana ta kembei:
68 “Iti tapakur Merere Anutu ki Israel.
Pa ni imar kek be itatke wal kini pa pataŋana kizin.
69 Iŋgi be ipamender lende ulaaŋa mburaanaŋana mi ipakuri.
Ulaaŋa tana ko ipet la uunu ki mbesooŋo kini Dabit.
70 Mi ina ito sua ta muŋgu kat ni iswe la kizin wal potomŋan ta tiwe ni kwoono na.
Pa iso ta kembei. Iso:
71 Ni ko ikamke iti pa kanda koi bizin
mi wal boozomen ta tiurur koi piti na.
72-73 Pa muŋgu ni imbuk sua pa tumbundu Abaraam mi ipombol sua tana ma imbol kat. Sua ta kembei:
Ni ziru ko tiparlup zin ma tiwe tamen, mi imuŋaiŋai Abaraam popoŋana kini ma alok.
Mi iŋgi ni mataana iŋgalŋgal sua mbukŋana potomŋana tana ta ikam pa tumbundu bizin na,
74 be itatke iti la kanda koi bizin naman.
Naso tomoto mini som, mi tembesmbeeze pini.
75 Mi takam mbulu ta potomŋana mi ndeeŋeŋana men pa ni mataana ma irao swondo.”
76 To Sakaria iso pa lutuunu ta kembei:
“O lutuŋ ri, nu tana ko tipaatu be Anutu kor kana kwoono.
Paso, nu ko muuŋgu pa Merere,
mi urpe zaala pini.
77 Mi ko pei ŋgar kizin wal kini pa zaala tabe ni ireege sanaana kizin pa i.
Naso ikamke zin ma timbot ambai.
78 Pa Anutu kiti, ni leleene itaŋtaŋ piti mi imuŋaiŋai iti.
Tana ni ko ikam azuŋka kini saamba kana ma iyaara su piti, kembei ta zoŋ pok ma ise.
79 Mi iur mat piti iwal ta zugut izukkaala iti mi tombot la zaala ki meeteŋana na.
Mi ipazal pai kiti be tapa pa zaala kini.
Naso itiŋan Anutu taparlup ti ma tewe tamen, mi tombot ambai.”
80 Tana pikin tana itumtum raama Bubuŋana mburaana ma iwe tomtom. To ila imbotmbot su lele bilimŋana ma irao imaŋga pa uraata kini ila zin Israel matan.