12
Kun koona mentikagi ti ɗoŋ bizaŋ sire sire
(Matiye 10.19-20,26-33)
1 Aame geŋ ɗoŋ duuru ɓaadaŋ ɓaadaŋ an tʼugiye, ume an dʼozire toŋ umbo, an tʼon̰ƴilse dugganaŋ. Isa yʼan di ruute ki poone a sanalliyagí, yʼede: «Kun koona mentikagi a orme wede ki Pariziyeŋ, i-kaza an dʼede bize wede sire sire.
2 Ɗerec, sulɗi ɗoŋ pay ombiɗeʼŋ, saŋ onniyo soo a tʼooɗiba ita, wo ono ɗoŋ pay i ki dehu ɗuwo an kʼolliga ye geŋ, saŋ onniyo soo ɗuwo an diʼn olliga.
3 Kono kamo sulɗi ɗoŋ pay kun ruute a zimolo geŋ, saŋ onniyo soo ɗuwo an diʼn olliga keren̰, wo munɗa wede kun milin̰e a kuude bakaguŋ adda biino appiya geŋ, saŋ onniyo soo an di yʼ roota aa an a ti gili tʼekki biino an ɗolle.»
Wedusu wede kun i-dʼorgiɗe
4 «Laŋziyagi ki nuŋ kun ollo, nʼun di rooto: Kun an orgiɗe ye a ɗoŋ i tôwwo tudde, wo saŋ maŋ an kʼaane an aa kʼise munɗa ti doolo sey ye.
5 Nuŋ nʼun di yʼ kaza wedusu wede kun i-dʼorgiɗe me: Kun orgiɗo a Raa, yode wede aame kun tʼinda maŋ, i-dʼede toogo yʼun diʼn tʼette kʼadda kʼuwwo. Eyye, wo kun ollo nʼun di rooto, geŋ a yode kun i-dʼorgiɗe me.
6 Kun suune ooyo paat ɗoo miŋ in tʼowile ti soŋko sire kollo, wo ti diinayaŋ soo toŋ Raa i ki danɗiya ye.
7 Wo soŋ ilali kʼegguŋ gen̰n̰o toŋ Raa yi tiʼn kaza pay. Iŋkino kun orgiɗe ye, kono kune zooyaguŋ yi jiire ooyo ɓaadaŋ!»
Wede ono uɗɗe ti bizí a ɗaana ɗuwo yoŋ ti Isa
8 «Kun ollo, nʼun di rooto, wede tuuku yi ruuta a ɗaana ɗuwo yoŋ ki nuuno maŋ, nuŋ wede an nʼehe aa ulo wede en̰n̰o toŋ, nʼa rootey kay yoŋ ki nuuno a ɗaana maaleekiyagi ɗoŋ ki Raa me.
9 Wo ɗe wede tuuku yi ruuta a ɗaana ɗuwo yi ki nʼ suune ye maŋ, nuŋ toŋ nʼa rootey ni ki yʼ suune ye kay, a ɗaana maaleekiyagi ɗoŋ ki Raa me.
10 Wede tuuku yi ruuta munɗa ulsu a tukki nuŋ wede an nʼehe aa ulo wede en̰n̰o maŋ, a olɗikadí gette Raa yi-tʼisa tambobino. Wo ɗe wede tuuku i kalɗita Unde Kamilen̰ maŋ, a olɗikadí gette Raa yi-kʼisa tambobino ye.
11 Aame an un diʼn tʼiidey kʼume ɗoŋ booro adda ɓoyɗi ɗoŋ in di dooyiso, ise ki ɗaana ɗoŋ deero, ise ki ɗaana mozagi toŋ maŋ, ulbuguŋ un tʼooɗey ye a maana kʼono ɗoŋ kun dʼooɗibey egguŋ, ise a munɗa wede kun di rootey me.
12 A ume geŋ miŋ Unde Kamilen̰ tʼun diʼn dooyey a munɗa wede kun di rootey me.»
Ono ombiɗe a tukki wede laale elkisadí umbo
13 I dʼede wedusu ti diine ɗoŋ duuru yi di ruute a Isa, yʼede: «Wede dooyiso, ki rooto a leemadó yʼay ti dokkiɗi laale ki meegey wede yʼay iili me.»
14 A wede geŋ Isa yi di ruute, yʼede: «Wee wee i ni ziipe wede ɗekkiyo booro a sulɗuguŋ, ise wede dokkiɗe laalaguŋ me?»
15 Saŋ maŋ yʼan di ruute a ɗoŋ pay, yʼede: «Kun koona mentikagi, kun okkibe a sulɗi pay ye, kono lekkiyo wedusu ere ki kotto gette tʼettiyo tʼurzi sulɗi ɗoŋ ki laale ye, ise yoŋ laalayí ɓaadaŋ toŋ maŋ.»
16 Iŋkino maŋ yʼan dʼîide taaya tʼurzi kʼono ombiɗe, yʼede: «I dʼede wedusu ki laale, i-dʼede domɓi majjanɗani yi-darniyta.
17 Yo yi rootiyo tʼadda kʼaddí, yʼede: “Nuŋ geŋ nʼaase mummino, nʼa oɓita mudizó a ume too me, ume oo kʼede ye me?”
18 Saŋ yʼa ruute sey, yʼede: “En̰n̰o munɗa wede nʼaasa me, giiƴagó eŋ nʼa-kossita, nʼan aabiɗa ti doolo deero, mudizó pay ni-tʼoɓita adda wo sulɗi ɗoŋ ti doolo toŋ maŋ.
19 Saŋ ni di roota a tuddó batum: hay nuŋ geŋ me, en̰n̰o sulɗi kaca kaca kʼozzinagi ɓaadaŋ, nʼa-puuka, nʼa ooma, nʼa siɓa wo nʼaasa uŋsuwo.”
20 Wo Raa yi di ruute, yʼede: “Kee wede elkisadá umbo, a diɗɗo ettiyo batum nuŋ undá ni tʼamɓa, wo geŋ sulɗi ɗoŋ pay kʼukume aaye?”»
21 Isa yʼa ruute sey, yʼede: «Geŋ aasa iŋkino ki wede yʼokumso laale a yode batum, wo yi kʼokumso laale ki sulɗi Raa ye me.»
Zaapu kʼadde a Raa
(Matiye 6.25-33)
22 Maŋ Isa yʼan di ruute a sanalliyagí, yʼede: «Geŋ kono kʼiŋkino nʼun di rooto: Kune a lekkiyaguŋ ulbuguŋ un tʼooɗe ye a urzi kʼomɓo, ise a urzi kʼossiyo ere ki tudduguŋ toŋ maŋ.
23 Ki kotto lekkiyaguŋ ere kun lekkiyo ette ti jiire omɓo, wo tudduguŋ ti jiire ossiyo.
24 Kun wollo gaagagi, an ki korso ye, an kʼayɗu ye, an kʼede giiƴagi ye wo ume ti doolo kʼoɓite kʼomɓadaŋ ye, wo Raa yi diʼn moɗɗiyo. Wo kuneʼŋ ki kotto kun i jiire emɓi taŋ ɓaadaŋ!
25 Wee wee ti diinaguŋ, ti ulbe kʼooɗiyo wede i-dʼede geŋ, yʼaane yʼa dʼaagila ti keɗise soo onniytagi ɗoŋ ki lekkiyadí a duniya ette?
26 Aame a sulɗi ɗoŋ bo-booloŋ ɗaŋŋal toŋ kun kʼaane ye maŋ, ɗe ki moo me kune ulbuguŋ un dʼooɗiyo a sulɗi ɗoŋ pay ti doolo a urzi lekkiyaguŋ me?
27 Kun wollo bobbo soole, ti dʼohire, ti ki naabiya ye, ti kʼisiyo kallagi ye. Wo kun ollo, nʼun di rooto: Mozigo Salamoŋ toŋ ti laale wede pay i-dʼede geŋ, yi kʼusse ye kalle wede majjaane aakede bobbo soole soo toŋ maŋ.
28 Iŋkino Raa yi-ti yʼossiyo soole wede adda balɗa aŋki kuti kutin̰, wo soggo an tʼoggiyo adda kʼuwwo mendí. Geŋ taŋ miibi a ceere Raa yʼun diʼn osse kune batum me! Ki kotto kune zaapu kʼadduguŋ a Raa baata!
29 Wo kune ulbuguŋ un ki tʼooɗe daayum a urzi dehutu kʼomɓo ti soɓo ye.
30 Sulɗi pay geŋ, daayum iʼni dehutu kane ɗoŋ pay adda duniya i ki suune Raa soo ɗaŋŋal ye gen̰n̰o. Wo Meeguguŋ Raa, yoŋ yi suune sulɗi geŋ kun i dehu a urzi lekkiyaguŋ me.
31 Ki too maŋ kun deho ki poone Moziko Raa, wo saŋ sulɗi geŋ yʼun diʼn tʼela kay.»
Laale wede a kandaane
(Matiye 6.19-21)
32 «Kune aakede torɗo mooɗe ere baata toŋ maŋ, kun orgiɗe ye! Ɗerec, Meeguguŋ Raa yi wulle maŋ beehiye Mozikadí yʼun di-tʼele me.
33 Sulɗuguŋ ɗoŋ un dʼede kun tʼowilto, wo soŋko kun an di dokko a ɗoŋ an kʼede munɗa ye. Kun soko zaaɗa ere i ki ruumiyo ye wo ti laale wede i ki dagga ye a kandaane, a ummey wede kʼoogire yi kʼaana yi ki botta ye, a ummey amma toŋ ti ki ti yʼ latta ye.
34 Ɗerec, a ume wede laalaguŋ yi lekkiyo geŋ, adduguŋ toŋ aŋgen̰n̰o.»
Ɗoŋ naabo i lekkiyo zeere
(Matiye 24.43-51)
35 «Kun ti ketto toonuguŋ a munɗa wede kun ise, wo pintilaguŋ oyyisito.
36 Kun lekko aakede ɗoŋ naabo ɗoŋ an delliyo kama ki goolayaŋ ti tarnaape seeɗu, kono saŋ aame yʼiina wo yi guppa biza maŋ, kesiko an i-di tʼihina.
37 Uŋsuwo a ɗoŋ naabo gen̰n̰o, ɗoŋ goolayaŋ a kamadí yiʼni tʼoona kane zeere. Ɗerec iŋkino wo nʼun di rooto: Yoŋ yi-tʼossa sulɗi naabo, yʼa tiʼn koona ɗoŋ naabadí me, wo aame geŋ yoŋ yʼan tʼela omɓo.
38 Aame yi-kimo a diɗɗo meeda ise ki biza soohe toŋ maŋ, yiʼn uuna kane zeere maŋ, geŋ uŋsuwo a kane.
39 Ono eŋ kun ollo koɗuwo: Aame wede ɓoy geŋ yi suune peeɗo ere wede kʼoogire yʼetto maŋ, yi kʼooli wede kʼoogire yi-ki tʼette kʼadda ɓoozí ye.
40 Kune toŋ maŋ kun koona mentikagi, kono nuŋ wede an nʼehe aa ulo wede eŋ, nʼetto a peeɗo ere tuuku kun ki ti suune ye.»
Wede naabo i seeɗu zakiɗi a naabadí
41 Iŋkino maŋ Piyer yʼa yi tunde, yʼede: «Galmeeʼki nuŋ, ono ombiɗe kiʼni rootiyo eŋ a kaye ɗaŋŋal kunuŋ, a ɗuwo pay ko?»
42 Maŋ Galmeega yi di ruute, yʼede: «Iŋkino maŋ wede ƴeeriyo wede i seeɗu zakiɗi a naabadí wo i-dʼede elkiyo geŋ, a yode gen̰n̰o galmeegí yi oola attiɗi pay ki ɗoŋ naabadí oŋgoŋ me, kono yʼan tʼela omɓadaŋ aame peeɗo tʼîida maŋ.
43 Uŋsuwo a wede naabo geŋ me, aame galmeegí a kamadí yi yʼuuna yʼisiyo naabo gettiyo maŋ.
44 Ɗerec iŋkino wo nʼun di rooto: Wede iŋkino geŋ galmeegí yi di tʼela attiɗi ki sulɗizí pay a beezí.
45 Wo ɗe aakede wede naabo geŋ yʼilka adda kʼaddí, yʼiisa: “Galmeegó eŋ yi tʼûsso”, wo yi tʼiida taazu ɗoŋ naabo ti doolo kuuli wo erayi, yi tʼussa a omɓo ti soɓito i jiira eedí.
46 Aame geŋ galmeegí yʼa aana a onniyo ere wede naabo geŋ yi kʼelkiyo ye, wo a peeɗo ere yi ki ti suune ye. Galmeegí yi di tʼela daŋgay ere zakiɗi wo yi-tʼela aggadí aa ki ɗoŋ i ki zaapu addaŋ a Raa ye.
47 Wede naabo wede i suune munɗa wede galmeegí yi dehu, wo yʼa ki tʼikkima tuddí yʼa ki tʼize ye naabo ere aa galmeegí yi dehu te maŋ, yoŋ geŋ yʼa tʼoona kossiyo ɓaadaŋ.
48 Wo wede naabo wede yi ki yʼ suune ye munɗa wede galmeegí yi dehu me, wo yi tʼize naabo ere yʼa tʼoone kossiyo maŋ, kossiyadí tʼaase baata. A wede sulɗi ɓaadaŋ an i ele a beezí geŋ, an tonda ɓaadaŋ kay, wo a wede an ziipe addaŋ ɓaadaŋ geŋ, an tonda ɓaadaŋ sey a ceera.»
Isa yʼiido ki moo me?
49 «Nuŋ nʼiido nʼa-tʼoyye uwwo a duniya te, wo aŋken̰n̰o eŋ ni dehu tʼadde soo, todʼ ti ziiɗa baa.
50 Nuŋ nʼa aɗɗa tʼurzi dabar aakede an ni suyyiso batem, nuŋ biza kʼulbó i zehiso wo a zehita bini ɗaŋgiya ki suyyiso batem gettiyo.
51 Kune kun elkiyo nuŋ nʼiido nʼun tʼela toose adda duniya ko? Aha, wo nʼun di rooto, kono nuuno geŋ ɗuwo tuddaŋ an ti-tʼahinta.
52 Ti aŋki eŋ ɗoŋ adda ɓoozaŋ kane paat maŋ, tuddaŋ an ti-tʼahinta, ɗoŋ aɗo ki tukki ɗoŋ sire, wo ɗoŋ sire ki tukki ɗoŋ aɗo.
53 Meege yʼa tʼahina ti tukkʼulí wo ulo ti tukki meegí, meede tʼa tʼahina ti tukkʼututú wo uto ti tukki mettú, ande tʼa tʼahina ti tukkʼere kʼulutú wo ere kʼulutú ti tukkʼandutú.»
Suuniyo kʼita sulɗi ɗoŋ i-kaza munɗa wede aana
(Matiye 16.2-3)
54 Isa yʼa ruute sey a ɗoŋ duuru, yʼede: «Aame kun wolliyo dondirso ti koliyo ti kese peeɗo kʼooriyo maŋ, a kaamiki kun dʼeesiyo: “Mizzi yi koppa”, wo geŋ ki kotto i-tʼisiyo.
55 Wo aame kun owwiyo maaye yi baahu ti kese ki ɗanɗi maŋ, kun dʼeesiyo: “Ume aŋki yʼisa wehini”, wo geŋ ki kotto i-tʼisiyo.
56 Kune ɗoŋ biziguŋ sire sire, kun dʼaaniya kun di suuniyo ita sulɗi ɗoŋ kun wolliyo tʼedaguŋ isiyo a siiɗo wo a kandaane me, wo ɗe ki moo me ita sulɗi ɗoŋ Raa yʼisiyo aŋken̰n̰o kun kiʼn suuniyo ye me?»
Tôwwo kʼono ti aduzá
(Matiye 5.25-26)
57 «Ɗe ki moo me munɗa wede ki diine kune batum kun dʼise, kun ki yʼ suuniyo ye me?
58 Aame ti leemadá un ede ono, wo kune a urzi kun ette kʼume wede booro ɓotto geŋ, ti yode ono kun tiʼn ôodo. Para maŋ yʼa-da tʼiida kʼume wede booro maŋ, wede booro yʼan gi di tʼeley a bey kʼasigiryagi, wo kane an ki ti tʼeley daŋgay.
59 Ki kotto nʼa di rooto, tʼume geŋ ki ki tʼaɗɗa ye, daa ki munɗa wede an dehu kʼan ki yʼela pay ye maŋ, tammiyagi ɗoŋ sun̰n̰i sun̰n̰i toŋ an a-kʼoola ye.»