18
1 Yukan ti ni jani Jesús jnuꞌun nuu chaa ka skuaꞌa jiin ya, ja kanuu ga ja tu xndoo da jnuꞌun kakantaꞌu da nuu Yandios, ja na koo ndee ini da ti siuku da taka jniñu tatu ya nuu da naa da.
2 Ti ja ni xndaku ya yukan nuu da, ti ni jani ya ɨɨn jnuꞌun siaꞌan:
―Ni iyo ɨɨn ñuu nuu ni iyo ɨɨn juez ja tu chiñuꞌun da jnuꞌun Yandios, ni tu jandatu da nuu ni ɨɨn yɨvɨ.
3 Ti suni ñuu yukan ni iyo ɨɨn ñaꞌan maa ɨɨn. Ti ñaꞌan un jaꞌan ña, jaꞌan ña nuu juez un, kandaꞌu ña jiin da ja na nama da ña nuu ɨɨn yɨvɨ ka kanaa jiin ña.
4 Ni kuu naꞌan jaꞌan ña, ko tu kuni juez un saꞌa da justicia. Ko ni jaa ɨɨn kɨvɨ, ti ni nakani ini da ti ni ndoꞌo ini da: “Vasu tu chiñuꞌun yo Yandios, ni tu saꞌa yo nanu nuu ni ɨɨn yɨvɨ,
5 ko ñaꞌan jaꞌa ni kuu nuu nuu xnañaꞌan ña nuu yo. Vaꞌa ga ja na nama yo ña, ti nava tukaa ga kiji ña chi so skuɨtɨ ña ini yo”, ni ndoꞌo ini da ―kachi Jesús.
6 Ti ni kachi tuku Jitoꞌyo Jesús:
―Yukan kuu jnuꞌun ni ndoꞌo ini juez un ja tu vaꞌa ini da, ti ni nama da ñaꞌan un.
7 Ti suni siaꞌan saꞌa Yandios ja kuu taka yɨvɨ ka kandixia ja ni nakaji ya, ja kuu nduu kuu ñuu ka kandaꞌu i jiin ya. Ti jandaa ni kuu ja tu kukuee ya nama ya maa i.
8 Na kachi ri ja tu kundatu ra, chi nama ya sɨkɨ ra. Ko nu na jaa kɨvɨ nchaa maa Seꞌe Yɨvɨ Ñuyɨvɨ, ti na ndeꞌe yo nu kuni ya yɨvɨ ka siuku ndaa i jnuꞌun ya, ja ka kandixia ndaa i maa ya xi tuu ―ni kachi ya.
Jnuꞌun sɨkɨ ɨɨn chaa fariseo jiin ɨɨn chaa kinyaꞌu puesto
9 Ti nuu kaꞌiin tɨjnɨ chaa vixi ini, ja ka saꞌa yɨñuꞌun da maa da, ti ka skee ichi da ñanijnaꞌan da. Ti nuu chaa un ni kaꞌan Jesús jnuꞌun jaꞌa:
10 ―Uu chaa ni ka jaꞌan sɨɨn da veñuꞌun kaꞌnu Israel ja ka jikantaꞌu da nuu Yandios. Ɨɨn da kuu chaa fariseo, ti ɨnga da kuu chaa kinyaꞌu puesto.
11 Chaa fariseo un chi kandichi da jikantaꞌu da, ti kachi da: “Niꞌin Yandios, nakuantaꞌu na nuu ni ja tukaa na nanu kanda sava yɨvɨ naa i, ja ka sakuiꞌna i, kanda kuaꞌan i, ti ka nchaka i uni kuun ñasɨꞌɨ, ni tukaa na nanu kaa chaa kinyaꞌu puesto jaꞌa.
12 Uu jinu kendo ndicha ini na ɨɨn semana, ti jaꞌa na tɨꞌlɨ tɨꞌlɨ nuu taka ja niꞌin na nuu niꞌin Yandios”, ni kachi chaa fariseo un.
13 Ti chaa kinyaꞌu puesto un, chi jika ni kandichi da nuu chaa fariseo un, ti ni tu ni tava ini da ndakoto da ichi andɨvɨ, chi so ni kejaꞌa kani da ndaꞌa da jika da, ti kachi da: “Ay Yandios, kuankaꞌnu ini ni nuu na, chi kuu na ɨɨn chaa nchakuachi”, ni kachi da.
14 Ti na kachi ri nuu ra ja chaa kinyaꞌu puesto un, ni jankaꞌnu ini Yandios nuu kuachi da ja ni kendo vaꞌa da nuu ya, sa kuan noꞌon da veꞌe da. Ti chaa fariseo un, chi tuu. Yukan, na kachi ndaa ri ja taka yɨvɨ saꞌa yɨñuꞌun i maa i ja kuni kuñaꞌnu i, ti suꞌva ka ndukuiꞌya ini i. Ko yɨvɨ ja kukuiꞌya ini un vijna suꞌva nduñaꞌnu i, chi maa Yandios saꞌa ―ni kachi Jesús.
Jesús jiin suchi kuachi
(Mt. 19.13‑15; Mr. 10.13‑16)
15 Yukan ti ni ka yɨndaꞌa yɨvɨ suchi kuachi nuu Jesús ja na chuxndee ya ndaꞌa ya xini i. Ko nu ni ka jini ndajaꞌa ya, ti ni ka kejaꞌa ka nduxaan da jiin yɨvɨ un.
16 Ko ni kana Jesús ja na tuꞌva suchi kuachi un nuu ya, ti ni kachi ya jiin ndajaꞌa ya:
―Sia naa ra na kikoyo i nuu ri ti tu kasɨ ra naa ra. Chi taka yɨvɨ ja kuni kɨvɨ ndaꞌa Yandios ja na taꞌu ya jniñu nuu i, ti kuni ja na kɨvɨ i nanu suchi kuachi jaꞌa.
17 Na kachi ri nuu ra naa ra ja tu yɨɨ kuantaꞌu ɨɨn suchi lulu jnuꞌun Yandios ja na taꞌu ya jniñu nuu i, ti ansu ɨɨn yɨvɨ ñaꞌnu ja, ja ni kuniꞌin ini, ti tu ka kuni kɨvɨ i ndaꞌa Yandios ja na taꞌu ya jniñu nuu i ―kachi ya.
Ɨɨn chaa riko
(Mt. 19.16‑30: Mr. 10.17‑31)
18 Yukan ti ɨɨn chaa kuñaꞌnu un ni jikajnuꞌun da Jesús:
―Chaa vaꞌa kuu ni, maestro. Ti kachi ni, ¿naa jniñu vaꞌa saꞌa na ti niꞌin taꞌu na ja kuchaku na siaꞌan ni nuu andɨvɨ ja kuu saa ni? ―kachi da.
19 Ti ni kachi Jesús:
―Ndoo kaꞌan ra ja chaa vaꞌa kuu ri, ti tu ni ɨɨn chaa vaꞌa iyo, chi maa ɨɨn ni Yandios iyo.
20 Ja jini ra jnuꞌun taꞌu Yandios nuu yo: “Tu kunchaka ra tɨjnɨ ñasɨꞌɨ. Tu kaꞌni ra ndɨyɨ. Tu sakuiꞌna ra. Tu chakuachi ra yɨvɨ. Kuandatu nuu tata ra, nuu nana ra” ―ni kachi ya.
21 Ti ni kachi chaa riko un:
―Ja ni ndɨꞌɨ un ni jandatu na undi lulu na ―ni kachi da.
22 Ja siaꞌan ni kaꞌan da, ti ni kachi Jesús jiin da:
―Ko iyo ɨnga jniñu kumani ja saꞌa ra. Xiko ndɨꞌɨ ja ñavaꞌa ra ti kuaꞌa nuu yɨvɨ ndaꞌu. Yukan na ti sa niꞌin ra taꞌu ra undi andɨvɨ. Yukan na ti sa kii ra na choꞌo ―kachi ya.
23 Nu ni jinisoꞌo chaa un ja siaꞌan ni kachi Jesús, ni kukuiꞌya xaan ini da ti kuaꞌan da, chi vanuxia chaa riko xaan kuu da.
24 Ti ndeꞌe Jesús nuu da ni kee da kuaꞌan da, ti ni kachi ya jiin uu ga yɨvɨ un:
―Yɨɨ xaan ja kuu ɨɨn chaa riko ja na xndoo da ichi maa da, ti kɨvɨ da ndaꞌa Yandios ja na taꞌu ya jniñu nuu da.
25 Jandaa ndixia ja va yachi ga yaꞌa ɨɨn camellu yau ɨɨn yɨkɨ tɨkuɨ, ti ansu ja kɨvɨ ɨɨn chaa riko ndaꞌa Yandios ja na taꞌu ya jniñu nuu da ―ni kachi ya.
26 Yukan na ti yɨvɨ ni ka jinisoꞌo un ni ka kachi:
―Nusa, ¿ti nau kuu ja nanitaꞌu nu? ―kachi da naa da.
27 Ti ni kachi Jesús:
―Ni ɨɨn yɨvɨ tu kuu saꞌa un, ko Yandios chi taka ni ja kuu saꞌa ya ―ni kachi ya.
28 Ti ni kachi Pedro:
―Saña naa na, ni ka xndoo na taka ja ka ñavaꞌa na ti vekoyo na jiin ni ―ni kachi da.
29 Yukan ti ni kachi Jesús:
―Na kachi ndaa ri sɨkɨ nasa kuu jiin yɨvɨ ja kuni kɨvɨ i ndaꞌa Yandios ja taꞌu ya jniñu nuu i, vasu nu na xndoo da veꞌe da, xi ñasɨꞌɨ da, xi ñani da, xi tata da jiin nana da, xi seꞌe da.
30 Ja siaꞌan ti naniꞌin da viꞌga ja kuu taka ga ja ni ka xndoo da un, nava kuchaku da nuu ñuyɨvɨ jaꞌa, ti nanitaꞌu da nuu Yandios ja kuchaku da ja kuu saa ni―ni kachi ya.
Kaꞌan tuku Jesús ja kuū ya
(Mt. 20.17‑19; Mr. 10.32‑34)
31 Ni kana sɨɨn Jesús ndɨ uxi uu ndajaꞌa ya un, ti ni kachi ya:
―Ja kuankoyo yo ichi ñuu Jerusalén, ti yukan na kundaa nava ni ka chiso profeta na janaꞌan ja kuu sɨkɨ ruꞌu, maa Seꞌe Yɨvɨ Ñuyɨvɨ.
32 Nakuaꞌa yɨvɨ ruꞌu nuu yɨvɨ ɨnga nación, ti kusɨkɨnchaa yɨvɨ un ruꞌu, ti tɨvɨ sɨꞌɨ i nuu ri, kani i ruꞌu, ti kaꞌni i ruꞌu.
33 Ko nu uni kɨvɨ ti nandoto ri maꞌñu ndɨyɨ un chi ruꞌu kuu maa Seꞌe Yɨvɨ Ñuyɨvɨ, ja ni nakaji Yandios vaji ri ―ni kachi ya.
34 Ko ndajaꞌa ya un, tu ni ka chaku ini da ni tɨꞌlɨ jnuꞌun ni kaꞌan ya, chi jnuꞌun un tu ni kɨvɨ inijnuni da naa da. Yukan kuu ja tu ni ka chaku ini da nasa kuni kaꞌan jnuꞌun un.
Saꞌa Jesús tajna ɨɨn chaa kuaa
(Mt. 20.29‑34; Mr. 10.46‑52)
35 Nu kuan kuyajni Jesús ñuu Jericó, ti yuꞌu ichi un nukoo ɨɨn chaa kuaa jikan da xuꞌun.
36 Nu ni jinisoꞌo da ja ka yaꞌa yɨvɨ kuaꞌa, ti ni jikajnuꞌun da ndoo kuu.
37 Ti ni ka kachi yɨvɨ un ja Jesús, chaa ñuu Nazaret kuu ja kuaꞌan ichi un.
38 Yukan ti ni kanajiin da:
―¡Niꞌin Jesús! Maa ni ja taꞌu jniñu nanu ni saꞌa rey yo David na janaꞌan, kundaꞌu ini ni saña ―ni kachi da.
39 Ti yɨvɨ ka yosjnuu un ni ka nduxaan jiin da ja na kasɨ yuꞌu da, ko maa da viꞌga ni kanakoꞌo da:
―¡Niꞌin Jesús! ¡Maa ni ja taꞌu jniñu nanu ni saꞌa rey yo David na janaꞌan, kundaꞌu ini ni saña! ―ni kachi da.
40 Yukan ti ni jakuñɨ Jesús, ti ni kachi ya ja na kin kiꞌin da chaa un naa da. Nu ni jaa da nuu ya, ti ni jikajnuꞌun ya maa da:
41 ―¿Ndoo kuni ra ja saꞌa ri jiin ra, nusa? ―ni kachi ya.
Ti ni kachi chaa un:
―Jitoꞌyo, ja na ndundijin nduchi na ―ni kachi da.
42 Ti ni kachi Jesús jiin da:
―Na ndundijin nduchi ra. Ni nduvaꞌa ra vijna na chi ni kandixia ndaa ra ruꞌu ―ni kachi ya.
43 Ti hora ni, ni nduvaꞌa nduchi chaa un, ti ni chindikun da kuaꞌan da jiin Jesús, ti nakuantaꞌu da nuu Yandios. Ti suni taka yɨvɨ ni ka jini jniñu ñaꞌnu un, ni ka kejaꞌa ka nakanajaa i Yandios.
Jesús jiin Zaqueo