Ko
NGĀ MAHI
a ngā Āpōtoro
Kupu Whakataki
Ko Ngā Mahi a Ngā Āpōtoro he roanga ake oTe Rongopai ki te Ritenga a Ruka. Tōna kaupapa matua ki te whaka­atu i pēhea ngā kaiaru tua­tahi a Īhu, e āra­hina ana e te Wairua Tapu, e hohou ana i te Rongopai mōna “ki Hiruhārama, ki Hūria katoa, ki Hamāria o te ao.” (1.8) Koia nei te kōrero mō te rōpū Karaiti­ana i tōna tīmata­tanga i waenga­nui i te iwi Hūrai, ka tipu ake hei whaka­pono mō te ao. I āwanga­wanga anō te kai­tuhi ki te whaka­ahuru i ngā kai­pānui ehara ngā Karaiti­ana he hunga whaka­turaki tō­ranga­pū ki te Emepaea o Roma, atu anō ko tā te whaka­pono Karaiti­ana te whaka­rite­nga o te hāhi Hūrai.
Ka taea te wehe i Ngā Mahi ki ngā wāhanga e toru, e whaka­atu ana i te whānui o te hāhi. (1) Te tīmata­tanga o te whaka­pono Karaiti­ana ki Hiruhārama ā muri mai i te kake­nga atu o Īhu: (2) te whaka­whānui atu ki ētahi atu rohe o Paratini; me (3) te whaka­whānui atu ki ngā rohe o te ao o Metitareiniana puta noa ki Roma.
Te mea tino nui o Ngā Mahi ko te nga­nga­hau a te Wairua Tapu, ka tau mai me tōna mana ki ngā hunga whaka­pono i Hiruhārama, i te rā o te Petekoha, me te mahi tonu hei kai­ārahi, hei whaka­kaha hoki i te hāhi me ōna kai­hautū, puta noa i ngā mahi i rī­po­ata­hia nei i roto i te puka­puka. Ko te pū­rongo a ngā Karaiti­ana mātā­mua i whaka­rā­po­toto­tia ki ētahi kauhau, ka kitea te kaha o te pū­rongo o Ngā Mahi i roto i te oranga o ngā kai­whaka­pono me te whanaunga­tanga o te hāhi.
Rāpopoto o Ngā Take
Te whakaritenga mō te kaiwhakaatu 1.1-26
a. Tā Īhu tohutohu me tōna ōhākī whakamutunga 1.1-14
e. Te kaiwahakakapi o te tūranga o Hūrā 1.15-26
Te tauwhakaatu i Hiruhārama 2.1–8.3
Te tauwhakaatu i Hūria me Hamāria 8.4–12.25
Te minitatanga a Paora 13.1–28.31
a. Te mihinare haerenga tuatahi 13.1–14.28
e. Te hui i Hiruhārama 15.1-35
i. Te haerenga mihinare tuarua 15.36–18.22
o. Te haerenga mihinare tuatoru 18.23–21.16
u. Paora he mauhere i Hiruhārama, Hiharia, me Roma 21.17–28.31
1
Ko te puka­puka tua­tahi rā he mea tuhi­tuhi nāku, e Tiopira, mō ngā mea katoa i tīmata ai a Īhu te mahi, te ako, taea noatia te rā i tango­hia atu ai ia, i muri i tāna whaka­ako­ranga, arā i tā te Wairua Tapu, ki ngā āpō­toro i whiri­whiria e ia. He maha hoki ngā tohu i whaka­kite ora ai ia i a ia ki a rātou, i muri i tōna whaka­mamae­tanga, e whā tekau hoki ngā rā i kitea ai e rātou, kōrero­tia ai e ia ngā mea o te ranga­tira­tanga o te Atua. Ā, i a rātou ka hui­hui tahi me ia, ka whai kupu ia kia kaua rātou e haere atu i Hiruhārama, ā, ka mea, “Engari, kia tāria te mea i kōrero­tia i mua e te Matua, i rongo rā koutou ki ahau. I iri­iri hoki a Hoani ki te wai; ko koutou ia, e kore e maha ake ngā rā, ka iri­iria ki te Wairua Tapu.”
Ka Mauria ake a Īhu ki te Rangi
(Māka 16.19-20; Ruka 24.50-53)
Nō reira, i a rātou ka tāmene, ka ui rātou ki a ia, “E te Ariki, ko te wā ianei tēnei e whaka­hoki ai koe i te ranga­tira­tanga ki a Īharaira?”
Nā, ko tāna mea­tanga ki a rātou, “Ehara mā koutou te mōhio ki ngā tāima, ki ngā wā rānei, kua whaka­ritea e te Matua māna ake te tikanga. Otiia, ka riro he kaha i a koutou, ina haere mai te Wairua Tapu ki runga ki a koutou, ā, hei kai­whaka­atu koutou mōku ki Hiruhārama, ki Hūria katoa, ki Hamaria hoki, ā tae noa ki te pito whaka­mutu­nga o te ao.” Ā, nō ka mutu tāna kōrero i ēnei mea, i a rātou anō e ti­tiro atu ana, ka tango­hia atu ia, ā, nā te kapua i kōpaki atu i ō rātou kanohi.
10 Ā, i a rātou e ti­tiro mata­tau atu ana ki te rangi, i a ia e haere ana, nā, ko ngā tāngata toko­rua e tū ana i tō rātou taha, he mā ngā kākahu. 11 E mea ana, “E ngā tāngata o Kariri, he aha tā koutou e tū, e mā­taki­taki atu nā ki te rangi? Ko tēnā Īhu kua tango­hia atu nā i a koutou ki te rangi, ka pērā anō tōna haere­nga mai me ia i tiro­hia atu nā e koutou e haere ana ki te rangi.”
Te Kairīwhi o Hūrā
(Matiu 27.3-10)
12 Nā, hoki ana rātou ki Hiruhārama i te maunga e huaina nei ko Ōriwa, he wāhi e tata ana ki Hiruhārama, he haere­nga hāpati. 13 Ā, ka tomo rātou, ka kake ki te rūma i runga, ki te wāhi i noho ai rātou; arā a Pita, a Hēmi, a Hoani, a Anaru, a Piripi, a Tamati, a Patoromu, a Matiu, a Hēmi tama a Arapiu, a Haimona Heroti, a Hūrā te teina o Hēmi. 14 Ko ēnei katoa kotahi tonu te whaka­aro i ū ai ki te īnoi, ki te kara­kia, me ngā wāhine; me te whaea o Īhu, me Meri; me ōna tēina.
15 I aua rā, ka whaka­tika a Pita i waenga­nui o ngā ākonga; ā, he toko­maha ngā tāngata i hui­hui, kei te kotahi rau e rua tekau; ā, ka mea, 16 “E hoa mā, e ōku tēina, i tika anō kia whaka­ritea tēnei karaipi­ture, tā te Wairua Tapu i kōrero­tia rā i mua e te māngai o Rāwiri mō Hūrā, mō te kai­ārahi i te hunga nāna i hopu a Īhu. 17 I hui­huia tahi­tia hoki ia ki a tātou, i a ia anō tētahi wāhi o tēnei mahi.”
18 (Nā, hokona ana e taua tangata tētahi māra ki te utu o tōna hara; ā, taka tūpou iho, kōara pū i waenga­nui, pakaru katoa ki waho ōna whēkau. 19 I mōhio­tia tēnei e te hunga katoa e noho ana i Hiruhārama; nā reira taua wāhi i huaina ai ki tō tātou reo ko Akērama, arā ko te Māra o te Toto.)
20 “Kua oti hoki te tuhi­tuhi ki te puka­puka o Ngā Waiata,
‘Kia uru­rua­tia tōna nohoa­nga,
kaua hoki tētahi tangata e noho ki reira’,
me tēnei:
‘Kia riro tāna mahi tiro­tiro i tētahi atu.’
21 “Nō reira, ko ngā tāngata i haere tahi nei tātou, i ngā wā katoa i hāere­ere mai ai, i hāere­ere atu ai te Ariki, a Īhu i roto i a tātou, 22 hei te iri­iri­nga a Hoani tīmata ai, ā tae noa ki te rā i tango­hia atu ai ia i a tātou, me whaka­tū tētahi o ērā hei hoa mō tātou ki te whaka­atu i tōna aranga mai.”
23 Ā, toko­rua a rātou i whaka­rite ai, ko Hōhepa i huaina nei ko Pāhapa, ko tētahi o ōna ingoa ko Hutuha, rāua ko Matiaha. 24 Nā, ka īnoi rātou, ka mea, “Ko koe, e te Ariki, e mōhio ana ki ngā ngākau o te katoa, māu e whaka­atu ko wai o tēnei toko­rua tāu i whiri­whiri ai, 25 hei tango i te wāhi i tēnei mahi minita, i te tū­ranga āpō­toro hoki, i taka atu a Hūrā, he mea kia haere ai ia ki tōna wāhi.” 26 Nā, ka makā e rātou ō rāua rota; ā, ka tau te rota ki a Matiaha; ā, uru ana ia ki ngā āpō­toro tekau mā tahi.