Ko Te Rongopai ki te Ritenga a
HOANI
Kupu Whakataki
Te Rongopai ki te Ritenga a Hoani e whaka­atu ana ko Īhu te Kupu mutunga­kore a te Atua, “i whaka­tangata­tia ia, ka noho ia ki waenga­nui i a tātou.” E ai ki tō te puka­puka, i tuhia te Rongopai nei kia whaka­pono ai ngā kai­pānui ko Īhu te kai­whaka­ora i oati­tia, te Tama a te Atua, ā, mā tā rātou whaka­pono ki a ia ka whi­whi rātou ki te oranga tonu­tanga (20.31).
Ā muri i te tīma­tanga e tua­kiri ana te kupu mutunga­kore a te Atua ki a Īhu, ko te wāhanga tua­tahi o te Rongopai e whaka­takoto­ria ana ētahi mere­kara e whaka­atu ana, ko Īhu te kai­whaka­ora i oati­tia, te Tama a te Atua. Ka whai ake ēnei mā ngā kōrero e whaka­mārama ana ngā kite­nga o ngā mere­kara. Tēnei wāhanga o te puka­puka e whaka­atu ana he aha ētahi tāngata i whaka­pono ai ki a Īhu me te aru anō i a ia, ko ētahi e tau­tohe ana me te kore hoki e whaka­pono. Ūpoko 13–17 e tuhi ana te noho piri a Īhu me āna ākonga i te pō o tōna mau­here, me āna kupu takatū e whaka­hau ana i a rātou i mua o tōna rīpeka­tanga. Ko ngā ūpoko whaka­mutu­nga e whaka­atu ana te mau­here o Īhu, me tōna whaka­wā, tōna rīpeka­tanga, tōna aranga me tōna whaka­kite­nga hoki ki āna ākonga i muri i te aranga.
Ko tā Hoani e whaka­tau­ki ana te tino oha­oha o te oranga tonu­tanga mai i a te Karaiti, te oha­oha ka tīmata ināia­nei tonu, ā, ka haere mai ki te hunga ka uru­pare atu ko Īhu te hua­rahi, te pono, me te ora. Te mea mīharo a Hoani, ko tāna kite noa i ngā āhua­tanga o te taiao e tohu ana i te motu­henga ā-wairua, pēnei i te wai, te parāoa, te mārama, te hēpera me āna hipi, te aka wāina me ōna hua.
Rāpototanga o Ngā Take
Tīmatanga 1.1-18
Hoani Kaiiriiri me ngā ākonga mātāmua a Īhu 1.19-51
Te minitatanga a Īhu ki te iwi whānui 2.1–12.50
Ngā rā whakamutunga i roto e tata ana hoki ki Hiruhārama 13.1–19.42
Te aranga me ngā whakakitenga o te Ariki 20.1-31
Kōrero whakakāti: he kitenga anō i Kariri 21.1-25
1
Te Kupu o te Ora
I te tīma­tanga te Kupu, i te Atua te Kupu, ko te Atua anō te Kupu. I te Atua anō tēnei Kupu i te tīma­tanga. Nāna ngā mea katoa i hanga; kāhore hoki tētahi mea i kore te hanga e ia o ngā mea i hangā. I a ia te ora; ko te ora te mārama mō ngā tāngata. I roto i te pōuri te mārama e whiti ana; heoi, kīhai i mau i te pōuri.
I tonoa mai he tangata e te Atua, ko Hoani tōna ingoa. I haere mai ia hei kai­whaka­atu, hei whaka­atu mō te mārama, kia meinga ai e ia ngā tāngata katoa kia whaka­pono. Ehara ia i te mārama, engari, i haere mai hei kai­whaka­atu mō te mārama. Ko te mārama pono tērā, arā, ko te mārama e mārama ai ngā tāngata katoa e haere mai ana ki te ao.
10 I te ao ia, i hangā anō e ia te ao, ā, kīhai te ao i mōhio ki a ia. 11 I haere mai ia ki ōna, ā, kīhai ōna i manako ki a ia. 12 Tēnā ko te hunga i manako ki a ia i tukua e ia ki a rātou ngā tikanga e meinga ai rātou hei tama­riki mā te Atua, arā ki te hunga e whaka­pono ana ki tōna ingoa. 13 Ki te hunga ehara nei i te toto, ehara i tā te kiko­kiko i pai ai, ehara i tā te tangata i pai ai, engari, nā te Atua i whānau ai.
14 I whaka­kiko­kiko­tia te Kupu, ā, noho ana i a mātou, i kite anō mātou i tōna korōria he korōria e rite ana ki tō te Tama kotahi a te Matua, kī tonu i te aroha noa, i te pono.
15 I kōrero­tia ia e Hoani; i karanga tērā, i mea, “Ko ia tēnei i kōrero­tia rā e ahau, ‘Ko ia e haere mai ana i muri i ahau e meinga ana ki mua i ahau; nō mua hoki ia i ahau.’ ”
16 Kua riro hoki i a tātou katoa tētahi wāhi o tōna ranea­tanga, te aroha noa hono iho ki te aroha noa. 17 Nā Mohi hoki i hōmai te ture; ko te aroha noa me te pono i ahu mai i a Īhu Karaiti. 18 Kāhore anō he tangata i kite noa i te Atua; ko te Tama kotahi, kei te uma nei o te Matua, nāna ia i whaka­puaki.
Te Kōrero a Hoani Kaiiriiri
(Matiu 3.1-12; Māka 1.1-8; Ruka 3.1-18)
19 Nā, ko te kōrero tēnei a Hoani, i te tono­nga mai a ngā Hūrai i Hiruhārama i ngā tohu­nga nui rātou ko ngā Rīwaiti hei ui ki a ia, “Ko wai koe?”
20 Nā, ka whākina e ia, kīhai i whaka­kāhore, i whāki hoki, “Ehara ahau i a te Karaiti.”
21 Ā, ka ui rātou ki a ia, “Tēnā, pēhea? Ko Irāia koe?”
Ka mea ia, “Kāhore.”
“Ko te poro­piti oti koe?”
Ka whaka­hokia e ia, “Kāhore.”
22 Nā, ka mea rātou ki a ia, “Ko wai koia koe? Hei kupu whaka­hoki mā mātou ki te hunga i tonoa mai ai mātou. E pēhea ana koe ki a koe?”
23 Ka mea ia:
“He reo ahau nō tētahi e karanga ana i te koraha,
‘Whaka­tikaia te hua­rahi o te Ariki!’
He pērā me tā Ihāia poro­piti i mea ai.”
24 Nō ngā Parihi hoki te hunga i tonoa mai rā. 25 Nā, ka ui rātou ki a ia, ka mea ki a ia, “He aha oti koe i iri­iri ai, ki te mea ehara koe i a te Karaiti, ehara i a Irāia, ehara i te poro­piti?”
26 Nā, ka whaka­hoki a Hoani ki a rātou, ka mea, “He iri­iri tāku ki te wai; otiia tēnā te tū nā i waenga­nui i a koutou tētahi kāhore e mōhio­tia e koutou. 27 Ko ia tēnei e haere mai ana i muri i ahau kāhore hoki ahau e tau hei wewete i te here o tōna hū.”
28 I meatia ēnei mea ki Petapara, ki tāwāhi atu o Horano, ki te wāhi e iri­iri ana a Hoani.
Te Reme a te Atua
29 I te aonga ake, ka kite ia i a Īhu e haere ana mai ki a ia, ka mea, “Nā, te Reme a te Atua, hei waha atu i te hara o te ao! 30 Ko ia tēnei i kōrero ai ahau, ‘Kei te haere mai i muri i ahau tētahi tangata kua meinga ki mua i ahau; nō mua hoki ia i ahau.’ 31 Ā, kāhore ahau i mātau ki a ia; heoi, hei whaka­kite i a ia ki a Īharaira, i haere mai ai ahau me tāku iri­iri ki te wai.”
32 Nā, ka whaka­atu a Hoani, ka mea, “I kite ahau i te Wairua e heke iho ana i te rangi, ānō he kūkupa, ā, noho ana i runga i a ia. 33 Ā, kāhore ahau i mātau ki a ia; engari i kī mai ki ahau te kai­tono mai i ahau ki te iri­iri ki te wai, ‘Ko te tangata e kite ai koe i te Wairua e heke iho ana, e noho ana ki runga ki a ia, ko ia tēnā te kai­iri­iri ki te Wairua Tapu.’ 34 Ā, kua kite ahau, kua whaka­atu nei hoki, ko te Tama tēnei a te Atua.”
Ngā Ākonga Tuatahi a Īhu
35 I te aonga ake i te tū anō a Hoani me āna ākonga toko­rua; 36 nā, ka ti­tiro ia ki a Īhu e haere ana, ka mea, “Nā, te Reme a te Atua!”
37 Ā, ka rongo ngā ākonga toko­rua ki a ia e kōrero ana, ā, aru ana rāua i a Īhu. 38 Ā, ka tahuri a Īhu, ka kite i a rāua e aru ana, ka mea ia ki a rāua “E rapu ana kōrua i te aha?”
Nā, ko tā rāua mea­tanga ki a ia, “E Rapi” (ko te tikanga tēnei ina whaka­māori­tia, e te Kai­whaka­ako), “kei hea tōu kāinga?”
39 Ka mea ia ki a rāua, “Haere mai kia kite.” Haere ana rāua, ā, ka kite i tōna wāhi i noho ai, ā, noho ana i a ia i taua rā; ko te tekau hoki ia o ngā hāora.
40 Ko Anaru, teina o Haimona Pita tētahi o taua toko­rua i rongo nei ki a Hoani e kōrero ana, ā, aru ana i a ia. 41 Ko ia kua kite wawe i tōna tua­kana ake, i a Haimona, ka mea ki a ia, “Kua kitea e māua te Mīhaia.” (Ko te tikanga tēnei ina whaka­māori­tia, ko te Karaiti). 42 Nā, ka āra­hina mai ia e ia ki a Īhu.
Ā, ka ti­tiro a Īhu ki a ia, ka mea, “Ko Haimona koe, ko te tama a Hona, me hua koe ko Kipa.” (Tōna whaka­māori­tanga ko Pita, arā ko Kōhatu).
Ka Karangatia e Īhu ki a Piripi rāua ko Natanahira
43 I te aonga ake ka mea a Īhu kia haere ki Kariri, ā, ka kite i a Piripi; ā, ka mea a Īhu ki a ia, “E aru i ahau.” 44 (Nā, ko Piripi nō Petahaira, nō te pā o Anaru rāua ko Pita.) 45 Ka kite a Piripi i a Natanahira, ka mea ki a ia, “Kua kitea e mātou a ia, mōna nei te tuhi­tuhi a Mohi i roto i te ture, tā ngā poro­piti hoki, a Īhu o Nahareta te tama a Hōhepa.”
46 Nā, ka mea a Natanahira ki a ia, “E puta koia tētahi mea pai i Nahareta?”
Ka mea a Piripi ki a ia, “Haere mai kia kite.”
47 Ka kite a Īhu i a Natanahira e haere ana mai ki a ia, ka puaki tāna kupu mōna, “Nā, he tino tangata nō Īharaira, kāhore ōna tini­hanga.”
48 Ka mea a Natanahira ki a ia, “Nō hea koe i mātau ai ki ahau?”
Ka whaka­hoki a Īhu ki a ia, ka mea, “I te mea kīanō koe i karanga­tia e Piripi, i a koe anō i raro i te piki, i kite ahau i a koe.”
49 Nā, ka whaka­hoki a Natanahira, ka mea ki a ia, “E Rapi, ko te Tama koe a te Atua, ko te Kīngi koe o Īharaira!”
50 Nā, ka whaka­hoki a Īhu, ka mea ki a ia, “Nō tāku mea­tanga ki a koe, ‘I kite ahau i a koe i raro i te piki’, i whaka­pono ai koe? Rahi atu i ēnei ngā mea e kitea e koe.” 51 I mea anō ia ki a ia, “He pono, he pono tēnei kupu āku ki a koutou, tērā koutou e kite i te rangi e tu­whera ana, i ngā ana­hera a te Atua e piki ake ana, e heke iho ana ki te Tama a te tangata.”